Vikublaðið - 08.07.1994, Blaðsíða 4

4
VIKUBLAÐIÐ 8. JULI 1994
34 FIMMTUDAGUR 16. JÚNÍ 1994
AÐSENDAR
Um vinnubrögð^,^.
MorgnnblaðsÞ., rétta andlit
ÍT skipti sem [ "1 launþega sjálfra". Fátt^ ■ ■ 1 ■ J 4- ^
icwð Qallar I hefur verið um sv/»-‘
lí verkalvðs- I onHa Kon nlrlri til 1 ^ ^ I
JNBUABÍ0
fHVERT
Morgunbláðið fjaiiar
um málefni verkalýðs-
hreyfmgarinnar er eins
og renni einhver ham-
ur á ritstjóm, hún
,ipi8sir sjónar á raun-
veruleikanum og gríp-
ur til gífuryrða og for-
ystumenn verkalýðsfé-
laga eru bomir þung-
um sökum, oftast um
^ að þeir séu veruleika-
fyrrtir, steinrunnir og
komi aftan úr grárri
fomeskju. Einnig eru _________________
settar fram órökstudd- Guðmundur
aí f“"fðingar °e klif- Gunnarsson
að á þeim að því er
virðist í þeirri von að lesendur blaðs-
ins séu það illa að sér að þeir trúi
á endanum þeim málflutningi sem
blaðið heldur fram. Vogi menn sér
svo að svara þessum málflutningi
er leiðari lagður undir til útúrsnún-
inga og skætings í garð þess sem
vogar sér að andmæla skoðunum
blaðsins eða þá að svargreinar eru
geymdar vikum saman ög birtar
síðan á lítt áberandi stað á síðum
blaðsins
Væntanlegir kjarasamningar
Það er greinilegt að ritstjóm
MQrgunhlaösin.s .pr mino-. í
hefur verið um
enda þau ekki til J
í formi útúrsnúrt
og skætings á boru
það sem birtist í leið
blaðsins 12.6.'94. 3
endum til upplýsin^
má geta þess að
er að ræða tvo sjó.
vörslu verkalýðsféla,
sem greitt er til í fon.,
launatengdra gjalda,'
orlofssjóð
R
Athugas
,KYKJAyíKURt
BRÉFI 5. i4nl
verkSýVe!ð'
greitl
0,26% og [ sjúkrasjóa 9tjóm
1%, svo tæpast er hægtl ástaíúu
að tala um prósentur í; senda verll“I st tón
fleirtölu eins og rit- i togum 'nna" ^kvæðra
stjóm Morgunblaðsins ' \nn vegua ^ð
hefur tamið sér að gera. '
Um sjóðamyndun orlofssjóða
getur tæpast verið að ræða og hygg
ég að þeir séu allir tómir og ríflega
það. Eg fullyrði að þeir eru nær
allir reknir með Qárhagslegum
stuðningi félagssjóða. Ef greiðslur
til orlofsjóða yrðu lagðar af eins
og Morgunblaðið vill, og formaður
Framsóknarflokksins hefur reyndar
tekið undir með blaðinu, leiðir það
til þess að hækka þarf leigu orlofs-
húsanna þrefallt. Það myndi svo
aftur leiða til þess að þeir félags-
menn sem virkilega þurfa á svona
hiönncln ad hnM ‘
nei’
fTvsTumf)5«nnin
{“ndl.línUtbtéfmu er
'tW» l?eim
gg...ri
!w»nwO" , ...
í Reykíavíkurbréíiuu ,ur. í
1 mblaðið I ^msa ifíaiaum
.mdirviðRey^^
em spumingln nm
to81""8 r^emilega
v\nnu snyr K {or.
^numken^ ^
miWa “'opnunarUma
len®a „ og virðast >
rfrmbandi ekk.

gré
hap
eyrí,
feiiur
Morgun'
ingu - 7
möni fymta.
Lgiíþágryfi"
t>\ns og
■Svinnslan
0vera£arÍn:nngeVemI-
^rSvfkurhafa
uuarmannaföagaj y^^sk.^
U rekað bent \enKri opuuu
aukast ekki bugann
tíma.^Æujek^^
OECDTg ^poTagi atvinnure-^ mitó8
,l?es8ai!r. ^gnrýni mmtt' ^^^nafólk'
■_______murininiiiHfisms pr minrr i mnn oA hiAnnctn oð — :i.x ---- _i..'n-gln eiiw . .n-ar sen»
Andmæli verkalýðsforystunnar við gagnrýni Morgunblaðsins sýnir hvar skórinn kreppir: Það vantar pólitík.
bverjir aðilar
sinum af ^"JnnsVuf61k»-
forsvarsmenn ^ atv>nnu'^a
sjáUtnMorennb'afaW?mIað”baWa
fvrir fá'k
ao nncrA vinuu-
að bafa . -a með
.. ','oðið eigime.ga
dollurum (293 kr.) í 5,15 dollara (355
kr.). Ekkir eru þeir þó. margir sem
taka undir íramsæknar hugmyndir til
að ráða bug á böli fátæktar og at-
vinnuleysis. Þrátt fyrir að í Hvíta hús-
inu sitji forseti sem fékk stuðning
verkalýðshreyfingarinnar í kosninga-
baráttunni og þrátt fyrir að Demó-
kratar stjórni báðum deildum þingsins
bólar ekki á raunhæfum leiðum úr
vandanum.
The Economist gerði fátækt í
Bandaríkjunum að aðalefni sínu 18.
júní. I umljöllun blaðsins eru meðal
annars tíunduð þau rök öfgamanna að
til að ráða bót á fátækt sé nauðsynlegt
að koma í veg fyrir barnsfæðingar hjá
fátæklingum, sem flestir eru blökku-
menn. Til grundvallar liggur sú vit-
neskja að mesta fátæktin er hjá ein-
stæðuin mæðrum.
Leiðarahöfúndar The Economist,
sem er hægrisinnað tímarit, telja þessi
sjónarmið vera dæmi um þær blind-
götur sem umræðan hefur ratað í.
„Betra er að virkja þörf manna og vilja
til að vinna. Sú leið lofar þeim tvö-
falda ávinningi að fólk vinni sig úr fá-
tækt og fær það til að hugsa sig um
tvisvar áður en það eignast börn utan
hjónabands,“ segja leiðarahöfundar. I
raun er The Economist að predika
siðgæði millistéttarinnar yfir fátæk-
lingum en sleppir því sem mestu máli
skiptir: Viljinn til að vinna vaknar ekki
nema launin séu boðleg. Millistéttar-
mórall verður til með millistéttar-
launum.
I hægripólitík samtímans, hvort
heldur sem hún birtist í Morgunblað-
inu eða í The Economist, þrífst tví-
skinnungur í viðhorfum til samspils
launavinnu og tekna. Skattlagningu
hins opinbera er andmælt með þeim
rökum að háir skattar letji fólk til
vinnu á sama tíma og því er neitað að
lág laun hafi sömu áhrif. Á bakvið
þennan tvískinnung felast fordómar í
garð fátældinga, að fátæktin sé þeim
sjálfum að kenna en ekki því enga
vinnu sé að hafa eða að hún sé svo illa
borguð að fólk hefur ekki áhuga. í
Reykjavíkurbréfi Morgunblaðsins eru
fordómar sömu ættar á ferðinni þegar
talað er um að atvinnuleysisbætur séu
„svo háar áð þær letja fólk en livetja
ekki til að leita sér vinnu.“
Það er langt síðan að launataxtar
hér á landi urðu skammarlega lágir.
Verkalýðshreyfingin samdi um lága
kauptaxta vegna þess að þorri félags-
manna var annað hvort yfirborgaður
eða gat aukið tekjurnar með mikilli
yfirvinnu. En þetta er liðin tíð og
margir launamenn verða að sætta sig
við strípaða taxta og fáar yfirvinnu-
stundir. Og ofaní þetta ástand boðar
Morgunblaðið að laun og atvinnu-
leysisbætur (sem taka mið af lægstu
kauptöxtum) skuli lækka.
Veðrabrigði í nánd
I stað kauphækkana hefur verka-
lýðshreyfingin samið um ýmis rétt-
indamál og gert það í góðu samkomu-
lagi við atvinnurekendur. Af jieirri á-
stæðu finnst trúnaðarmönnum verka-
lýðshreyfingarinnar gróflega að sér og
hreyfingunni vegið þegar Morgun-
blaðið gagnrýnir þennan þátt í kjörum
launamanna og talar um „gífurlega
sjóðamyndun.“ Þetta var hinn þáttur-
inn í boðskap Reykjavíkurbréfsins og
kom á eftir launalækkunarmessunni
sem reis hæst þegar Morgunblaðið
spurði valdsmannslega: „Ætla verka-
lýðsfélögin í alvöru að halda því fram,
að það sé betri kostur fyrir fólkað hafa
enga vinnu?“
Verkalýðshreyfingin ber ekki á-
byrgð á fátækt og atvinnuleysi en
vegna þess hversu dauft hefur verið
yfir starfi hreyfingarinnar á alþjóða-
vísu hefur baráttan gegn óværunni
verið kraftlítil. Teikn eru á lofti um að
þetta sé að breytast. Bandaríska viku-
ritið The New Republic sló þeirri
spurningu úpp á forsíðu fyrir
skemmstu (23. maí) hvort verkalýðs-
hreyfingin geti náð sér á strik og svar-
ar með ítarlegri grein í blaðinu; já, svo
geti farið. I fyrra fjölgað félögum í
bandarísku verkalýðshreyfingunni í
fyrsta skipti í fjórtán ár og ýmis verka-
lýðsfélög hafa á síðustu misserum háð
árangursrík verkföll. Akkilesarhæll
bandarískrar verkalýðshreyfingar hef-
ur verið sá að skrifstofufólk, starfs-
menn í þjónustugreinum og opinberir
starfsmenn hafa í verulegum mæli
haldið sér utan skipulagðrar verka-
lýðshreyfingar. Upp á síðkastið hafa
þessir starfshópar bundist samtökutn
og það styrkir hreyfinguna verulega.
Endurnýjun í forystusveit verkalýðs-
hreyfingarinnar er önnur skýring á
bættri stöðu hennar og ekki síður auk-
inn stuðningur menntaúianna. Verka-
lýðshreyfingin nýtur velvildar ríkis-
stjórnar Clintons, þótt forsetinn hafi
ekki lagt í róttækar aðgerðir til hjálpar
fátæklingum.
Bandaríska verkalýðshreyfingin er
samt sem áður mörgurn árum, ef ekki
áratugum, á eftir þeirri evrópsku og
gildir einu hvaða mælikvarði er lagður
til grundvallar. Það sem skiptir máli er
að hafi hreyfingin fyrir vestan færst í
aukana mun það skila sér í þróttmeiri
umræðu um hlutverk og gildi samtaka
launafólks og sú umræða mun skila sér
til annarra landa.
Bandaríkjamennn hafa löngum litið
öfundaraugum til evrópski'ar verka-
lýðshreyfingar. Og þó að hægribylgja
og frjálshyggjupólitík síðasta áratugar
hafi grafið undan áhrifum verkalýðs-
hreyfingarinnar í Vestur-Ifvrópu stóð
hún af sér storminn án stóráfalla,
nema þá kannski í Bretlandi. Núna er
víða lag fyrir verkalýðshreyfinguna og
skynja vanir stjórnmálamenn að póii-
tísk veðrabrigði eru í nánd. Helmuth
Kohl, kanslari Þýskalands, er síðasti
stóri leiðtogi hægribylgjunnar á Vest-
urlöndum sem enn heldur starfi.
(I linir voru vitanlega Reagan í Banda-
ríkjunum og Thatcher í Bretlandi).
Kohl leitar eftir endurkjöri innan
fárra mánaða og sveigir nú mjög fyrri
stefnu. Á landsþingi þýska verkalýðs-
sambandsins (DGB) um miðjan síð-
asta mánuð fékk Kohl að tala í fyrsta
sinn á löngum valdaferli. Þýsku verka-
lýðshreyfingunni lofaði hann að ekki
yrði hróflað við áunnum réttindum og
að hann muni ekki fallast á aðgerðir
sem skerða kjiir launamanna með það
markmið að ná jafnvægi í atvinnulíf-
inu. Samkvæint _frásögn Erankfurter
Allgeineine Zeitung var kanslaranum
klappað lof í lófa þegar hann mælti
þessi orð. Verkalýðshreyfingin virðist
þó ekki hafa tekið Kohl í sátt því á
sama fundi niætti honum blístur og
hæðnishlátur þegar hann sagðist
kannast við það að samráð og sam-
vinna væru mikilvægustu stoðir sam-
félagssáttar í Þýskalandi.
Framhaldið er pólitík
1 Reykjavíkurbréfi Morgunblaðsins
frá 5. júní koma fram viðhorf til
verkalýðshreyfingarinnar sem voru í
tísku á síðasta áratug en eru á undan-
haldi allsstaðar á Vesturlöndum. Ari
Skúláson framkvæmdastjóri Alþýðu-
sambandsins og Guðmundur Gunn-
arsson formaður Rafiðnaðarsam-
bandsins (og frambjóðandi Sjálfstæð-
isflokksins í nýafstöðnum borgar-
stjórnarkosningum) tóku upp þykkj-
una fyrir verkalýðshreyfinguna og
mótmæltu Morgunblaðinu. Þótt við-
brögð beggja hafi verið snöfurmann-
leg og skrifin einkennst af réttlátri
reiði, sérstaklega hjá Guðmundi, þá
skín það í gegnum skrif tvímenning-
ana að verkalýðshreyfingin cr í bull-
andi vörn. Þeir saka Morgunblaðið
um útúrsnúninga og áróður, að blaðið
fari með hreint fleipur um meintan
kostnað vegna sjóðssöfnunar verka-
lýðsfélaga. Gagnrýni Ara og Guð-
mundar er réttmæt en það skrýtna er
að þeir skuli vera svona forviða á því
hvar samúð Morgunblaðsins liggur.
Morgunblaðið er íhaldssamt borgara-
legt blað sem af eðlisávísun tekur und-
ir sjónarmið betur megandi þjóðfé-
lagsafla. Og efnaðasti hluti Islendinga
hefur í nokkur misseri reynt að telja
okkur hinum trú um að það verði að
skerða kjörin og lækka atvinnuleysis-
bæturnar til að forða okkur frá at-
vinnuleysinu sem skapaðist þegar við
samþykktum að slá af verðbólguna til
að aðlaga gangverk efnahagslífsins að
umheiminum.
Það var ákveðin pólitík að taka
höndum saman við ríkisvald og at-
vinnurekendur og búa til þjóðarsátt
fyrir rúmum fjórum áruni. En þjóðar-
sáttin fékk aldrei það framhald sem
hún þurfti dl að festast í sessi. Eftir
þjóðarsátdna hefur það gerst að at-
vinnurekendur með hægrirfldsstjórn
sér við hlið hafa stjórnað umræðunni
og hún hefur verið á nótuin Reykja-
víkurbréfsins frá 5. júni. Verkalýðs-
hreyfingin hefur aftur á móti vcrið
mjög til hlés og látið anúnnurekend-
um eftir frumkvæðið. Hvorki Ari né
Guðmundur gátu gagnrýnt ineð
sannfærandi hætti forsendur og hug-
myndafræði Reykjavíkurbréfsins, þó
að Ari hafi gert virðingarverða tilraun
til þess. Andmæli tvímenningana lum
fremur að því einstaka en almenna, að
því tæknilega fremur en því pólitíska.
Það sýnir hversu verkalýðshreyfingin
á mildð verk óunnið að stærsta dag-
blað landsins setur fram þá kröfu að
afnema skuli réttindi og kjör sem
keypt hafa verið dýru verði í samning-
um við atvinnurekcndur. Undir eðli-
legum „skandinavískum" kringum-
stæðum hefði aldrei komið til þess að
forystumenn verkalýðshreyfingarinn-
ar þyrftu að verja slík réttindamál. Þar
fyrir utan grípa öflugir fjölmiðlar á
Norðurliindum óðara til vopna þegar
reynt er að kippa stoðunum undan
starfssemi verkalýðsfélaga.
Slaginn við Morgunblaðið tóku
þeir Ari og Guðmundur á meðan
nokkrir félagar þeirra voru í Svíþjóð
og furðuðu sig á því hversu íslensk
verkalýðshreyfing er aftarlega á mer-
inni í sainbanburði við þá sænsku. Það
er vitanlega ekkert náttúrulögmál að
svo sé og menn ætm að forðast það að
afsaka sig með ólíkum sögulegum og
samfélagslegum aðstæðum. Það er
augljóst hvar skórinn kreppir: íslensk
verkalýðshreyfing þarf pólitík. Ekki
fyrr en verkalýðhreyfingin kemur sér
upp pólitík sem hvorutveggja leggur
mat á stöðuna í dag og vísar fram á
veginn getur hreyfingin vonast til þess
að rífa sig upp úr öldudal síðustu ára.
Páll Vilhjálmsson
LANDSPITALINN
/ þágu mannúðar og vísinda
BARNASPÍTALI HRINGSINSI
Aðstoðarlæknar
Tvær aðstoðarlæknisstöður á Barnaspítala Hringsins eru
lausar frá og með 1. ágúst nk. og ein frá 1. september.
Ráðið er í stöðurnar til 6 eða 12 mánaða eftir því sem um
semst. Bundnar vaktir.
Um getur verið að ræða námsstöðu í barnalækningum
eða starfsþjálfun fyrir aðrar sérgreinar. Auk venjubund-
inna starfa aðstoðarlæknis er ætlast til virkrar þátttöku í
rannsóknarstarfsemi deildarinnar.
Lækni, sem ráðinn er til eins árs (1. aðstoðarlæknir) eru
falin ábyrgðarmeiri störf, eftirlit með yngri aðstoðar-
læknum, þátttaka í kennslu læknanema og nemenda eða
starfsfólks í öðrum heilbrigðisgreinum. Starfsreynsla á
barnadeild æskileg.
Umsóknum skal skila á eyðublöðum lækna og senda
forstöðulækni, Víkingi H. Arnórssyni, prófessor, sem veitir
nánari upplýsingar þar á meðal um vaktskyldu og vakta-
fyrirkomulag. Sími 601050. Ljósrit af prófskírteini og upp-
lýsingar um starfsferil ásamt staðfestingu yfirmanna fylgi.
Umsóknarfrestur er til 20. júlí 1994.
BLÓÐBANKINN
Hjúkrunarfræðingur
Hjúkrunarfræðingur óskast til afleysinga til eins árs frá 15.
ágúst 1994. Starfið felur I sér blóðtöku, blóðsöfnunar-
ferðir, blóðhlutavinnslu og gæsluvaktir.
Upplýsingar veitir Björg Ólafsson hjúkrunarframkvæmda-
stjóri í síma 602023.