Vikublaðið - 05.08.1994, Blaðsíða 3

VIKUBLAÐIÐ 5. AGUST 1994
3
Starfsmenn hags-
munasamtaka
um eitt þúsund
Innheimta er ört vaxandi „atvinnugrein“
eins og auglýsingamennska, hugbúnað-
arstörf og tískuteiknun.
/
A st;
JLJL74
rsverk hjá hagsmuna- og
starfsgreinasamtökum voru
748 árið 1991 og hafði þeim
þá fjölgað um 156 eða um 26,4 pró-
sent á sjö árum. Til samanburðar
má nefna að ársverk við trúmála-
starfsemi, þ.m.t. prestar þjóðkirkj-
en árið 1985). Ástæða er til að ætla
að starfsmenn hagsmuna- og starfs-
greinasamtaka séu nokkru fleiri eða
í námunda við eitt þúsund, en
margir starfsmenn eru í hlutastarfi.
Fróðlegt er að skoða ársverk ým-
issa atvinnugreina árið 1991 (fjöldi
r, vora 1991 alls 329 (100 fleiri ársverka 1985 innan sviga):
1991 (1985)
Götu- og sorphreinsun.... 248 (249)
Útfararþjónusta o.þ.h 83 ( 82)
139 (134)
Ymiss konar listamenn 213 ( 88)
íþróttastarfsemi 496 (364)
Starfsfólk happdrætta 106 ( 86)
Hugbúnaðarstarfsemi 394 ( —)
Fréttaþjónusta/innheimta 75 ( 36)
Auglýsingar/tískuteikn 268 (238)
Ferðaskrifstofur o.fl 415 (283)
Garðyrkj a/gróðurhús 533 (421)
Af einhverjum ástæðum flokkar
Hagstofan og þar með Þjóðhags-
stofhun saman fréttaþjónustu (aðra
en frétta- og blaðamennsku) og
innheimtustarfsemi, sem er með
ólíkindum. Fengust ekla sundurlið-
aðar tölur til að aðgreina þar á milli
efrir ársverkum, en engu að síður
virðist ljóst á veltutölum að inn-
heimtustarfsemi er ört vaxandi at-
vinnugrein á Islandi. Undir inn-
heimtustarfsemi flokkuðust 13 fyr-
irtæki árið 1991. Heildarvelta í
þessari atvinnugrein jókst úr 17,6
milljónum króna árið 1990 í 46,3
milljónir króna á síðasta ári.
Þær atvinnugreinar sem örast
hafa vaxið í framleiðslumagni talið
ffá 1980 eru: Auglýsingastof-
ur/tískuteiknun, rekstur pósts og
síma, veitingastaðir, sala á bílum og
bílavörum, smíði og viðgerð mæli-
tækja og burstagerð. Mestur sam-
dráttur hefur hins vegar orðið í
fiskiðnaði öðrum en frystingu, kex-
gerð, prjónavöruffamleiðslu, sútun
og annarri verkun skinna, sements-
gerð og skipasmíði.
Borgarráð:
Átaksverkefnin
undir smásjána
Borgarráð hyggst láta þriggja
manna nefnd fara ofan í
saumana á árangri af svokölluð-
urn átaksverkefnum, en þetta verður
gert að frumkvæði Ingibjargar Sól-
rúnar Gísladóttur borgarstjóra, vegna
efasemda utn gildi þessara verkefna.
Borgarstjóri lagði fram svohljóð-
andi tillögu: „Borgarráð samþykkir að
skipuð verði þriggja manna nefnd til
þess að meta reynsluna af aðgerðum
borgarinnar í atvinnumálum undan-
farin misseri. Fram hafa komið efa-
semdir um gildi ýmissa úrræða og
framkvæmd átaksverkefna á vegum
borgarinnar og er nefhdinni falið að
gera tillögur til úrbóta. Nefndin hafi
samráð við þá aðila innan borgarkerf-
isins sem að þessum málum hafa kom-
ið, ásamt samráði við helstu saintök
launþega og vinnuveitenda í borginni
við mótun tillagna í þessu efni.
Nefhdin njóti liðsinnis starfsmanns
ffá skrifstofu borgarverkfræðings og
ljúki störfum hið fyrsta.“
Þá má geta þess að borgarráð hefur
samþykkt tillögu atvinnumálanefndar
um að veita nýsköpunarsjóði náms-
manna aukafjárveitingu upp á 800
þúsund krónur.
Ársreikningur Byggðastofnunar 1993:
Vestfirðingar með
Qórðung lánanna
Lánveitingar Byggðastofhunar
hafa á fáeinum árum lækkað úr
um 2.600 milljónum króna
niður í tæplega 730 milljónir á síðasta
ári. Um síðustu áramót voru skuldu-
nautar Byggðastofhunar 1.238 talsins
og skulduðu þessir aðilar alls 8,3
milljarða. Erfiðleikar í rekstri og
lækkandi ffamlag ríkisins ásamt mik-
illi afskriftarþörf hefur skert getu
Byggðastofhunar til lán- og styrkveit-
inga. Eiginfjárhlutfall stofnunarinnar
hefur ffá 1985 lækkað úr 33 prósent
niður í 8 prósent.
A síðasta ári lánaði Byggðastofhun
152 aðilum alls 726,7 milljónir króna
og veitti auk þess ýmsum aðilum
styrki upp á 87,9 milljónir. Hvað lán-
veitingarnar varðar kemur í ljós að
stór hluti þeirra felur í sér lagfæringu
á eldri lánum, þ.e. skuldbreytingu. Sú
tegund lánveitinga var upp á 180
milljónir króna, sem er fjórðungur
lána ársins. Hæsta einstaka skuld-
breytingin var gagnvart Utgerðarfé-
lagi Patreksfjarðar hf., upp á 45,5
milljónir.
Meðal aðila sem fengu lán hjá
Heildarlánveitingar Byggðastofnunar á
verðlagi í janúar 1994
Byggðastofnun í fyrra voru Björn Sig-
urðsson í Uthlíð, vegna ferðaþjón-
ustu, 4 milljónir, Matthías Sveinsson í
Garðabæ, skuldbreyting upp á 2,6
milljónir, Héðinn Sigurðsson á Höfn
í Hornafirði, 2 milljónir til að koma
upp tannlæknastofu, Hraðffystihús
Eskifjarðar (Alli ríki), 30 milljónir í
fjárhagslega endursldpulagningu,
Vélverk hf. í Reykjavík fékk 6 milljón-
ir vegna hlutafjárkaupa í Silfurstjöm-
unni í Oxarfjarðarhreppi, Hótel
Varmahlíð fékk 8 milljónir í viðbygg-
ingu og endurbætur, Hjálmur hf. á
Flateyri fékk 10 milljónir vegna
kúfiskvinnslu og Hótel Búðir hf. á
Snæfellsnesi fékk 1,3 milljónir vegna
skuldbreytingar.
Þegar staða lána hjá Byggðastofhun
er skoðuð kemur í ljós að af útistand-
andi skuldum upp á 8,3 milljarða eru
5,4 milljarðar hjá aðilum í sjávarútvegi
eða nálægt 65 prósent. Af einstökum
kjördæmum hafa Vestfirðir fengið
langmest að láni og em nú með um
1,8 milljarða útistandandi gagnvart
Byggðasjóði. Það er nálægt fjórðungi
af öllum útistandandi skuldum við
Byggðasjóð. Þá er fyrirgreiðsla At-
vinnutryggingadeildar eða Hluta-
bréfasjóðs undanskilin. í Atvinnu-
tryggingadeild em útistandandi sjö til
átta milljarðar til viðbótar hjá fjölda
aðila á landinu öllu.
Skattakóngarnir borga
minna en áður
Heildargjöld við álagningu í
Reykjavík 1994 (vegna tekna og
eigna 1993) era 30,2 milljarðar króna.
Til samanburðar má nefha að ffam-
reiknað til núvirðis vora heildargjöld
1987 alls 20 milljarðar króna og hefur
því skattbyrðin auldst um 50,9% að
raungildi á sjö árum eða um helming.
Svo sem ítrekað hefur komið frarn í
Vikublaðinu hefur skattbyrði einstak-
linga þróast allt öðruvísi en skattbyrði
fyrirtækjanna í tíð núverandi ríkis-
stjórnar og sést það vel við álagning-
una í Reykjavík nú. Nú er einstakling-
um í Reykjavík gert að greiða heildar-
gjöld upp á 21 milljarð króna, en 1987
var álagningin 13,4 milljarðar á nú-
virði. Þetta er hækkun að raungildi
urn 56,5 prósent. Fyrirtækin í borg-
inni eiga að greiða 9,1 milljarða, en
1987 var þeim gert að greiða 6,6 millj-
arða og hlutfallsleg raunhækkun þar
er „aðeins" 38,3 prósent.
Þegar 19 hæstu fyrirtækin í borg-
inni eru skoðuð kemur í ljós raun-
hækkun úr 1,6 milljörðum í 2,2 millj-
arða eða tæplega 38 prósent hækkun.
En þegar 12 hæstu einstaklingarnir
eru skoðaðir kemur önnur þróun í ljós
en meðal einstaklinga í heild. Nú er
12 hæstu gjaldendunum meðal ein-
staklinga gert að greiða 158,4 milljón-
ir, en árið 1987 áttu 12 hæstu að
greiða 147 milljónir á núvirði. Þetta
þýðir að skattbyrði skattakónga borg-
arinnar hefur aukist um aðeins 7,7
prósent.
Raunar gefur það ekki rétta rnynd
af þróun skattbyrði skattakónganna.
Skattakóngurinn sjálfur bæði árin,
Þorvaldur Guðinundsson í Síld og
Sveitarstjórnarkosningarnar í
Stykkishólmi og á Hólmavík í vor
hafa verið úrskurðaðar ógildar og
verður að kjósa upp á nýtt. Urskurður
sérstakra kærunefnda og síðan félags-
málaráðuneytisins byggir í báðum til-
fellum á því að við framkvæmd sam-
einingarmála var ákvæðum um fram-
boðsfrest ekki fullnægt.
1 kosningunum í Stykkishólmi vora
í vor þrír listar í boði, B-listi Fram-
sóknarflokks, sem fékk tvo menn
kjörna, D-listi Sjálfstæðisflokks, fékk
fisk, á nú að greiða 40,7 milljónir, en
1987 aðeins 25,8 milljónir og hefur
hann því hækkað um nálægt 58 pró-
sent. Þeir ellefu sem á eftir honum
koma hafa hins vegar lækkað úr 121,2
milljónum króna í 117,7 milljónir.
Vaxandi skattbyrði einstaklinga á því
ekki við þegar skattakóngarnir eru
annars vegar, að Þorvaldi undanskild-
um.
fjóra menn og H-listi Vettvangs, sem
fékk einn mann. Vettvangur er sam-
fylking vinstri manna og tapaði rnanni
eftir að Framsóknarflokkurinn klauf
sig út úr samstarfinu.
í kosningunum á Hólmavík voru
þrír listar í boði, H-listi almennra
borgara, sem fékk tvo menn kjörna, I-
listi sameinaðra borgara, sem fékk tvo
menn og J-listi óháðra borgara, sem
fékk einn mann. Þarna vora vinstri
menn í H-listanum, sem vann sigur
og nýjan mann.
Kosið á ný í Stykkis-
hólmi og Hólmavík
Undirbúningur kosninga hafinn
ingmenn Alþýðubandalagsins og for-
menn kjördæmisráða flokksins eru
boðaðir á vinnufund nú um helgina
til að undirbúa þingkosningar.
Fundurinn verður haldinn í höfuðstöðvum
flokksins að Laugavegi 3 í Reykjavík og hefst
á laugardag kl. 10 fyrir hádegi. Reiknað er
með að fundurinn standi allan daginn og að
honum verði jafnvel fram haldið næsta dag.
Á fundinum verður ræddur bæði starfsleg-
ur og málefaalegur undirbúningur fyrir
kosningarnar og svo verður rætt um stjórn-
málaástandið almennt.