Lesbók Morgunblaðsins - 26.11.2005, Blaðsíða 10

Lesbók Morgunblaðsins - 26.11.2005, Blaðsíða 10
10 | Lesbók Morgunblaðsins ˜ 26. nóvember 2005 Þ riðja myndasögubók Emblu Ýr- ar Bárudóttur og Ingólfs Arnar Björgvinssonar sem byggð er á Njálu nefnist Vetrarvíg og er það sannkallað réttnefni, því þar eru margir vegnir einn dimman vetur á Íslandi og í Noregi. Sagan hverfist að þessu sinni um örlagarík- an fund Njálssona, vandræðagemsans Hrapps og Þráins Sigfússonar, aðdraganda hans og afleiðingar, og er byggð á um það bil tíu kafla broti úr Njálu. Að sögn Emblu vinna þau Ingólfur bækurnar þannig að velja sögu- hluta sem hefur upphaf og endi, sem tengist einnig yfir í næstu bók. „Þannig að það sem gerist í þessari bók eru afleiðingar þess sem gerist í næstu bók sem við erum að skrifa,“ útskýrir hún og vöflur koma á blaðamann. Af- leiðingar – ekki orsök? „Sagan er sögð aftur á bak í þessum myndasögum okkar. Í Blóðregni byrj- uðum við á endanum – eftir Njálsbrennu, síð- asta bók okkar, Brennan, fjallaði um brenn- una sjálfa og aðdraganda hennar og Vetrarvíg segir frá því sem gerist þar á und- an,“ útskýrir hún nánar fyrir forviða blaða- manni. Ingólfur segir þessa bók þó frábrugðna hinum tveimur fyrri að því leyti að hún sé léttari, meira ævintýri. „Hérna er farið til út- landa og barist hart. Hinar tvær eru kannski dramatískari,“ segja þau. „Þótt undir liggi alltaf þessi örlagaþráður, sem tengir þetta allt saman.“ Og sannarlega er hart barist í Vetr- arvígum. Í bókinni fljúga höfuð og hendur, blóðið fossar og menn drukkna. Íslending- arnir snúa síðan aftur heim, hlaðnir gulli og gersemum. Útlandaævintýrin hafa bæði vakið þeim virðingu og tortryggni um leið. Það síðastnefnda minnir ef til vill dálítið á nútímann, á sögur af viðskiptum Íslendinga á erlendri grundu að undanförnu, eða hvað skyldi höfundunum finnast? „Jú, það má kannski segja það. Ævintýri í útlöndum hafa líklega gerst á öllum tímum. Maður tekur al- veg eftir því hvernig tónninn í Njálu breytist þegar atburðarásin færist til útlanda. Lýs- ingar á atburðum verða miklu sterkari, stökk- in stærri og hætturnar meiri,“ samsinna þau. Saga Kára sem myndasaga Eins og fyrr segir er þetta þriðja myndasaga þeirra Ingólfs og Emblu sem byggist á Njálu, og fleiri eru væntanlegar. En hvað skyldi hafa orðið til þess að þetta par tók sig saman um að skrifa myndasögur upp úr Njálu? Voru þau svona miklir Njálu-aðdáendur, sem þekktu söguna inn og út og urðu að breiða út fagnaðarerindið, ef svo má að orði komast? „Við þekktum söguna, en þó ekkert betur en hver annar. Maður hafði ekkert lesið hana tuttugu sinnum, þótt maður sé auðvitað búinn að gera það núna,“ svarar Embla. „Við vorum hins vegar bæði hrifin af þessari sögu, eins og mörgum Íslendingasögum. Sérstaklega hafði ég alltaf séð fyrir mér sögu Kára Sölmund- arsonar, sem við sögðum frá í fyrstu bókinni, sem myndasögu,“ bætir Ingólfur við. Það er sem sagt Ingólfur sem er mynda- smiðurinn, en Embla hins vegar textasmið- urinn, og hann átti upphaflegu hugmyndina að gerð bókanna. „Mig vantaði einhvern til að gera textann með mér, því þótt ég kunni að teikna er ég kannski síðri í að skrifa sögur. Eftir að við byrjuðum að vinna að fyrstu bók- inni vaknaði sú hugmynd að dvelja ekki að- eins við sögu Kára Sölmundarsonar, heldur taka jafnvel alla Njálu í nokkrum bókum,“ segir hann. Gullkornin fljóta með Njálu-myndasögurnar hafa orðið afar vinsæl- ar hjá ungu kynslóðinni, og var Brennan til dæmis valin best myndskreytta bókin að mati barna á sýningunni „Þetta vilja börnin sjá“ í Gerðubergi í upphafi þessa árs. Þó eru þær ekki hugsaðar sem barnabækur frá sjónarhóli höfundanna, nema að því leyti að miðað er við að börn geti lesið þær. „Við vitum um fólk á öllum aldri sem hefur haft gaman af þessum bókum. En þó eru auðvitað margir sem líta alltaf á myndasögur sem barnaefni,“ segja þau. Auk hinna litríku og grípandi mynda er málfarið í myndasögum þeirra Emblu og Ing- ólfs líka leikandi og létt. Þótt blaðamaður, líkt og þorri þjóðarinnar, hafi lesið Njálu í skóla á „nútímamáli“ er það hjóm eitt miðað við það sem hér er að finna. „Hó! Hó! Rólegir strák- ar, þetta hlýtur að vera einhver misskiln- ingur, ha?“ segir Hrappur í bókinni þegar hann er handtekinn. Embla segir þau hafa frá upphafi viljað hafa eðlilegt talmál í bókunum. „Sumum finnst þetta kannski einum of. Við höfum reyndar ekki heyrt þá skoðun frá mörgum, en þó einum og einum. En þetta er einfaldlega eitthvað sem maður segir í dag,“ segir hún. „Við vildum fara þá leið að lesandinn hnyti um sem minnst í textanum, hann rynni vel og færi vel í munni.“ Ingólfur bætir við að sumar setningar úr Njálu fái þó inni, nánast óbreyttar, vegna þess að þær séu of mikil gullkorn til að verj- andi sé að sleppa þeim. Þannig hefst bókin til dæmis á hinum fleygu orðum: „Látum geisa Gamminn, gerrat Þráinn vægja.“ Þau benda á að allur texti í bókunum sé í textablöðrum, hvergi séu rammar sem gefi til kynna tíma eða staðsetningu. Sem hlýtur að vera meira krefjandi fyrir höfundana, eða hvað? „Já, það getur verið það,“ svara þau. „Stundum væri gott að geta sett inn „Fjórum árum síðar …“ eða „Víkur nú sögunni til Borgarfjarðar …“. Í staðinn veljum við að koma þessum upplýsingum til skila gegnum beina ræðu, án þess að það trufli textann of mikið, og það getur verið snúið,“ segir Embla. Nakinn Hrappur Þótt margir telji að myndabækur þeirra Ing- ólfs og Emblu geti orðið til að auka áhuga á hinum forna bókmenntaarfi okkar Íslendinga leggja höfundarnir á það áherslu að mynda- bækur þeirra séu sjálfstæðar þrátt fyrir að atburðarásin sé byggð á Njálu. Þannig taki þau sér ýmis skáldaleyfi – til dæmis að láta Hrapp hlaupa um nakinn stóran hluta úr bók- inni – sem ekki er að finna í hinni upphaflegu Njáls sögu. „Það átti til dæmis einfaldlega svo vel við karakterinn, eins og við höfðum hugsað okkur Hrapp. Það var nauðsynlegt til að draga upp þá mynd sem við vildum af hon- um,“ útskýra þau. „Við leyfum okkur því ým- islegt – bæði í myndum og texta – í nafni þess að búa til góða sögu. Enda er það fyrst og fremst markmið okkar; að gera sjálfstæða og spennandi myndasögu.“ Vegið um vetur Vetrarvíg er þriðja myndasaga Emblu Ýrar Bárudóttur og Ingólfs Arnar Björgvinssonar byggð á Njálu Morgunblaðið/RAX Höfundar Vetrarvíga Embla Ýr Bárudóttir og Ingólfur Björgvinsson eru höfundar Vetrarvíga. Gullkorn „Látum nú gamminn geisa,“ mælir Þráinn þegar hann stefnir heim til Íslands. Skáldaleyfi Nakinn Hrappur er tekinn höndum. Eftir Ingu Maríu Leifsdóttur ingamaria@mbl.is

x

Lesbók Morgunblaðsins

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Lesbók Morgunblaðsins
https://timarit.is/publication/288

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.