Morgunblaðið - 10.01.2005, Blaðsíða 19

MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 10. JANÚAR 2005 19
UMRÆÐAN
BRÉF TIL BLAÐSINS
Morgunblaðið Kringlunni 1 103 Reykjavík  Bréf til blaðsins | mbl.is
SVO VIRÐIST sem allir stjórn-
málaflokkar landsins og for-
ustumenn launþegafélaga séu sam-
mála um lækkun á svonefndum
matarskatti. Hann komi láglauna-
fólki til góða og sé varanleg kjara-
bót. Að ætla kaupmönnum með
frjálsa álagningu að tryggja lág-
launafólki betri kjör með þessum
hætti sýnir dómgreindarleysi og
kjánaskap. Kaupmenn og framleið-
endur hafa með örfáum und-
antekningum ekki verið velgjörð-
armenn neytenda í verðálagningu,
þeir hafa samviskulega hugsað um
sinn eigin garð og arð. 50% hærra
meðaltals vöruverð hér á landi
miðað við EB-löndin sýnir okkar
ljóslega hug íslenskra kaupmanna
til sinna neytenda og einnig hefur
staða dollarans, frá 110 kr. í 62 kr.,
ekki verið almennt mælanleg til
lækkunar vöruverðs í pyngju neyt-
enda sl. tvö ár. Kaupmenn og ís-
lenskir framleiðendur eru full-
komlega meðvitaðir um að við
verðum að kaupa af þeim allar al-
mennar neysluvörur. Þessu er líkt
farið og með aðrar einokunar- og
fákeppnisþjónustugreinar í land-
inu, það er ekki í önnur hús að
venda.
Ætla stjórnmálamenn og laun-
þegaforystan að treysta þessum
mönnum fyrir kjarabótum lág-
launafólks? Þeir geta hins vegar
verið fullvissir um að lækkun mat-
arskatts skilar sér fullkomlega í
peningakassa kaupmanna.
Málsvarar láglaunafólks
Þeir sem telja sig vera málsvara
láglaunafólks áttu fyrir löngu síð-
an að einbeita sér að hækkun
skattleysismarka, sem ættu að
vera hefði þau fylgt kaupgjalds-
vísitölu um 117 þúsund kr. pr.
mán. Þá ættu samningsbundin lág-
marks- og eftirlaun að vera sama
upphæð. Öll loforð ríkisstjórn-
arinnar um skattalækkanir á kjör-
tímabilinu (nema eignaskattur)
yrðu dregnar til baka og því og
auknu fjármagni varið til hækk-
unar skattleysismarka á þessu og
næsta kjörtímabili þar til skatt-
leysismarkmiðinu yrði náð.
Umsamdar launahækkanir ASÍ
og BSRB hafa yfirleitt skilað mjög
takmörkuðum kjarabótum, hafi
verðbólgan ekki etið þær upp á
samningstímabilinu til agna, hafa
nýjar skattaálögur ríkisstjórn-
arinnar séð til þess að lífskjör
fólks hafi versnað.
Hækkun skattleysismarka og
samningsbundin lágsmarkslaun
virðast vera þær aðgerðir sem ekki
er hægt að sniðganga a.m.k. ekki
með heiðarlegum hætti.
KRISTJÁN
PÉTURSSON,
Langamýri 57,
210 Garðabær.
Matarskattur
í vasa hvers?
Frá Kristjáni Péturssyni,
fyrrverandi deildarstjóra:
Í RÚMA tvo áratugi hefur um-
ræðan um stöðu íslenskrar kaup-
skipaútgerðar verið í brennidepli,
frá því að útgerðir erlendra skipa,
sem sigldu undir svokölluðum
„þægindafána“, hvar laun til áhafn-
arinnar voru brot af því sem ís-
lenskar kaup-
skipaútgerðir greiddu,
fóru að gefa sjóflutn-
ingum til og frá Ís-
landi gaum. Brátt féllu
þeim til allir mjöl- og
lýsisflutningar og síð-
an meginhluti aðflutn-
inga stóriðjunnar.
Reglubundnar áætl-
unarsiglingar til og frá
Íslandi tóku á sig að
hluta til mynd þeirrar
þróunar í siglingum
þægindafánaskipa sem
þegar var hafin í Evr-
ópu. Auknum innflutn-
ingi mætt með erlendum kaup-
skipum, í leigu með eða án
erlendrar áhafnar, um leið fækkaði
skipum undir íslenskum fána. Sam-
keppni í vöruflutningum til og frá
landinu stóð einkum á milli tveggja
íslenskra kaupskipaútgerða og því
hin alþjóðlega þægindafánaútgerð
lítill áhrifavaldur þar á.
En svo kom Atlantsskip til sög-
unnar með þægindafánaskip og
„ódýrt“ vinnuafl og samkeppn-
isstaða kaupskipaútgerðanna hér á
landi orðin sú sama og fyrir margt
löngu hafði gerst í Evrópu. En í
flestum löndum þar höfðu rík-
isstjórnir gripið til ráðstafana og
bætt rekstrarstöðu kaupskipaút-
gerðanna, fyrst og fremst til að
tryggja atvinnuöryggi sinna far-
manna.
Hvers vegna íslensk
skip undir fána Færeyinga?
Til að mæta harðri samkeppni
þægindafánaskipa með ódýru
vinnuafli er endurgreiddur til út-
gerðar 28% tekjuskattur farmanna
af þeim 35% sem þeir greiða. Slíkur
háttur er viðhafður annars staðar á
Norðurlöndum þótt
með mismunandi hætti
sé. Færeyingar hafa
opnað alþjóðlega
skipaskrá hvar allar
útgerðir sitja við sama
borð. Olíufélögin hafa
tekið sitt olíu-
flutningaskip, Keili, af
íslenskri skipaskrá og
skráð í Færeyjum,
sem um er rætt að
aðrar íslenskar kaup-
skipaútgerðir ætli að
gera, verði ekkert að
gert af hálfu íslenskra
stjórnvalda.
Við leggjum mikið upp úr virkj-
unum og stóriðju til atvinnu-
uppbyggingar og búum þessum fyr-
irtækjum til sérstakt skattalegt
umhverfi í ljósi ytri erlendra að-
stæðna.
Fjöldi íslenskra farmanna er enn
á við fjölda starfsmanna álvers, ís-
lenskar kaupskipaútgerðir eru í al-
þjóðlegu starfsumhverfi sem eðli-
legt er að fái sérstaka skattalega
meðferð, sambærilega og gerist
annars staðar á Norðurlöndum.
Ráðherrar samgöngu-
og fjármála
Þeir skipuðu starfshóp til að fara
yfir stöðu kaupskipaútgerðar hér á
landi. Var það gert í framhaldi af
bréfi frá Samtökum atvinnulífsins,
Félagi skipstjórnarmanna, Vél-
stjórafélagi Íslands og Sjómanna-
félagi Reykjavíkur.
Þar er hvatt til aðgerða til vernd-
ar íslenskri farmannastétt með
sama hætti og aðrar siglingaþjóðir
hafa gert.
Eftir því sem ég best veit hefur
þessi starfshópur sent frá sér til-
lögur til ráðherranna. Nú brennur
á að hratt verði unnið að úrlausn
þessara mála. Ljóst er að Íslend-
ingar verða að aðlagast eftir að-
stæðum alþjóðlegs rekstr-
arumhverfis kaupskipaútgerðar,
sem nær eingöngu snýr að fjár-
málaráðherra.
Ef íslenskar kaupskipaútgerðir
ætla enn um sinn að hafa íslenska
farmenn í sinni þjónustu stefnir í
að áhafnir og skip verði skráð ann-
ars staðar en á Íslandi. Af útgerð-
arrekstri og launum áhafnar kemur
þá ekkert í ríkissjóð, það er því allt
að vinna og aðkallandi að nú þegar
verði tekin ákvörðun í máli þessu,
um áframhald íslenskrar far-
mannastéttar til heilla landi og
þjóð.
Kaupskipin skráð í Færeyjum
Guðmundur Hallvarðsson
spyr hvort styttist í endalok
íslenskrar kaupskipaútgerðar ’Ef íslenskar kaup-skipaútgerðir ætla enn
um sinn að hafa íslenska
farmenn í sinni þjónustu
stefnir í að áhafnir og
skip verði skráð annars
staðar en á Íslandi. ‘
Guðmundur
Hallvarðsson
Höfundur er formaður
samgöngunefndar Alþingis.