Morgunblaðið - 07.03.2005, Qupperneq 15

MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 7. MARS 2005 15
ERLENT
HUNDRUÐ manna komu í gær til
að votta Nicola Calipari, ítalska
leyniþjónustumanninum sem lést í
skotárás bandarískra hermanna í
Bagdad á föstudag, virðingu sína
en kista með líki hans lá á viðhafn-
arbörum í grafhýsi óþekktra her-
manna í miðborg Rómar. Útför
Caliparis fer svo fram í dag. Atvik
þetta hefur vakið mikla reiði á
Ítalíu og blaðið La Stampa sagði
það geta haft alvarlegar afleið-
ingar í för með sér fyrir samskipti
ítalskra og bandarískra stjórn-
valda.
Calipari hafði séð um samninga-
viðræður við íraska mannræningja
sem héldu blaðakonunni Giuliana
Sgrena í gíslingu frá 4. febrúar. Á
föstudag slepptu mannræningj-
arnir Sgrena og voru þau Calipari
á leið út á Bagdad-flugvöll, þar
sem fljúga átti áleiðis til Rómar,
þegar bifreið þeirra varð fyrir
skotárás. Calipari lést af völdum
skotsára og Sgrena varð sömuleið-
is fyrir meiðslum.
Sgrena skrifaði grein í dagblað
sitt, hið vinstrisinnaða Il Mani-
festo, í gær þar sem hún rakti
sögu sína en Sgrena kom heim til
Ítalíu á laugardagsmorgun. Hún
sagði ekkert til í því, sem Banda-
ríkjaher hefur haldið fram, að bif-
reiðinni, sem hún var farþegi í,
hefði verið ekið á ofsahraða í átt
að bandarískri varðstöð. „Ég man
bara að kúlunum rigndi yfir okk-
ur,“ segir hún í grein sinni.
Sgrena segir að á þeirri stundu
hafi orð mannræningjanna, sem
héldu henni í gíslingu, rifjast upp
fyrir henni en þeir höfðu fullyrt
við hana að Bandaríkjamenn
myndu hugsanlega reyna að drepa
hana „af því að þeir vilja ekki að
þú farir heim aftur“.
Og í sjónvarpsviðtölum í gær
sagði Sgrena það ekki standast að
bandarísku hermennirnir hefðu
reynt að stöðva bifreið þeirra,
„það var ekki um neitt skært ljós
að ræða, engin merki [um að þau
ættu að stöðva bifreiðina]“.
„Allir vita að Bandaríkjamenn
vilja ekki að samið sé um lausn
gísla, af þeirri ástæðu fæ ég ekki
séð hvers vegna
ég ætti að úti-
loka þann mögu-
leika að ég hafi
verið skotmark
þeirra,“ sagði
hún á Sky Italia-
fréttastöðinni.
Ekki hefur
verið staðfest að
greitt hafi verið
lausnargjald fyrir Sgrena en AP
hefur eftir ónefndum ráðherra í
ríkisstjórn Ítalíu að það sé þó „af-
ar líklegt“.
Kastaði sér yfir Sgrena
Sgrena segist í grein sinni í Il
Manifesto í gær lítið hafa rætt við
mannræningjana á meðan hún var
í haldi þeirra. „En svo komu þeir
allir inn í herbergi til mín eins og
til að hughreysta mig, þeir gönt-
uðust og sögðu „til hamingju“, að
ég væri að fara til Rómar.“
Segir Sgrena að mannræningj-
arnir hefðu bætt við því að þeir
myndu fylgja henni áleiðis, en að
hún mætti ekki láta sjást í sig „því
að þá kunna Bandaríkjamenn að
stöðva okkur“.
Sgrena sagði í grein sinni að
dagarnir hefðu verið langir og til-
breytingarlausir á meðan hún var í
haldi mannræningjanna. Þegar
hún hefði heyrt að þeir hygðust
veita henni frelsi hefði hún óttast
hvað tæki við. Það hefði verið
„bæði gleðilegasta stundin en
einnig sú hættulegasta“.
Mannræningjar bundu fyrir
augu Sgrena og óku svo af stað
með hana í farþegasætinu. Bifreið-
in hefði síðan verið stöðvuð og
mannræningjarnir yfirgefið bílinn.
Stuttu seinna hefði hún heyrt
vinalega rödd, þar var Calipari
kominn og talaði hann við hana á
ítölsku. „Nicola Calipari sat við
hlið mér. Ökumaður bílsins hafði
tvívegis talað við ítalska sendiráðið
[í Bagdad] og til Ítalíu og sagt að
við værum á leiðinni út á flugvöll
en ég vissi að þar yrði allt fullt af
bandarískum hermönnum, við vor-
um ekki nema kílómetra frá flug-
vellinum sögðu þeir mér ... þegar
... ég man að skotið var af byssum.
Það var einmitt þá sem kúlunum
rigndi yfir okkur og þær þögguðu
niður í hinni fögru rödd sem að-
eins örstuttu áður hafði talað til
mín [í fyrsta sinn]. Bílstjórinn tók
að hrópa að við værum ítölsk: „Við
erum Ítalir, við erum Ítalir!“ Nic-
ola Calipari féll yfir mig til að
verja mig og ég heyrði einmitt þá
[...] hans hinsta andvarp og hann
var látinn ofan á mér.“
Styðja áfram aðgerðir í Írak
„Þetta atvik kann að hafa afar
alvarlega pólitískar afleiðingar,“
sagði í forsíðuleiðara La Stampa í
gær en þar er fullyrt að samskipti
bandarískra og ítalskra stjórn-
valda hafi þegar beðið skaða. Silv-
io Berlusconi, forsætisráðherra
Ítalíu, hefur verið dyggur stuðn-
ingsmaður aðgerða George W.
Bush Bandaríkjaforseta í Írak og
embættismenn sögðu í gær að
engin breyting yrði á afstöðu
ítalskra stjórnvalda, tryggja þyrfti
lýðræði og stöðugleika í Írak.
Berlusconi hefur hins vegar kraf-
ist opinberrar rannsóknar á til-
drögum atviksins á föstudag. Mik-
ill meirihluti Ítala var á móti
innrásinni í Írak og er líklegt að
dauði Caliparis muni vekja á ný
upp umræður á Ítalíu um hvort
kalla beri 3.000 ítalska hermenn
heim frá Írak.
Hafnar skýringum
Bandaríkjahers
Giuliana Sgrena
segist ekki úti-
loka að banda-
rískir hermenn
hafi skotið vísvit-
andi á bíl hennar
AP
Ítölsk kona les Il Manifesto í gær þar sem Giuliana Sgrena segir sögu sína.
Giuliana Sgrena
Róm. AFP, AP.
ÍBÚAR Moldóvu gengu að kjör-
borðinu í gær en Moldóva er eitt
allra fátækasta ríki Evrópu. Lík-
legt þótti að kommúnistar bæru
sigur úr býtum en þeir hafa verið
við völd í landinu frá 2001. Hins
vegar þykir líka sennilegt að
kosningarnar festi í sessi stefnu
sem byggist á því að horfa æ
meir í vesturátt en undanfarnar
vikur hefur slest nokkuð upp á
vinskapinn við Rússland. Sakaði
Vladímír Voronín, forseti Mold-
óvu, rússnesk stjórnvöld nýlega
um afskiptasemi af innanrík-
ismálum Moldóvu. Jók hann svo á
spennuna í samskiptunum með
því að funda með forsetum
Georgíu og Úkraínu en á und-
anförnum mánuðum hefur orðið
meiriháttar viðsnúningur í þess-
um ríkjum, bæði hafa þau horfið
frá stefnu sem byggðist á sam-
starfi við Moskvustjórn. Hafa
Rússar miklar áhyggjur af þess-
ari þróun á því sem þeir telja
áhrifasvæði sitt í heiminum.
Á myndinni sést aldraður mað-
ur í þorpinu Dorotchaia fylla út
kjörseðil sinn á meðan eiginkona
hans fylgist með. Fjórar milljónir
manna búa í Moldóvu en landið
tilheyrði áður Sovétríkjunum.
Reuters
Kosið í
Moldóvu
JOHN Snow,
fjármálaráð-
herra Bandaríkj-
anna, vildi ekki
útiloka algerlega
þann möguleika í
gær að írski
rokkarinn Bono,
sem hefur beitt
sér í þágu þróun-
arríkjanna og
baráttunnar gegn alnæmi, yrði
gerður að næsta forstjóra Alþjóða-
bankans. Fastlega er þó reiknað
með því að Bandaríkjamaður verði
skipaður í embættið.
Snow er hluti af teymi sem hefur
það hlutverk að búa til lista yfir þá
sem heppilegastir þykja til að taka
við af James Wolfensohn, núver-
andi forstjóra Alþjóðabankans, en
hann lætur af embætti 1. júní nk.
Var Snow spurður að því í sjón-
varpsþættinum „This Week“ á
ABC-sjónvarpsstöðinni í gær hvort
Bono, sem er söngvari hljómsveit-
arinnar U2, þætti koma til greina –
en það var dagblaðið Los Angeles
Times sem stakk upp á því nýverið
að Bono yrði ráðinn í starfið.
Snow sagðist ekki vilja tjá sig
formlega um það hverjir væru á
listanum. „En ég get staðfest að-
dáun mína á Bono,“ sagði hann.
„Flestir þekkja hann bara sem
rokkstjörnu. En hann er rokk-
stjarna þróunarsamvinnuheimsins
líka. Hann skilur út á hvað þróun-
arsamvinna gengur. Hann er raun-
sær og dugmikill hugsjónamaður,“
sagði Snow ennfremur.
Bono
banka-
stjóri?
Bono
ÞVERT á það sem menn hafa
talið fram til þessa þá hafði nas-
istum tekist að búa til kjarna-
ofn og atómsprengju fyrir lok
síðari heimsstyrjaldarinnar.
Þetta fullyrðir þýskur sagn-
fræðingur í væntanlegri bók.
Rainer Karlsch segir í bók
sinni, „Sprengjan hans Hitl-
ers“, að kjarnakljúfurinn hafi
verið farinn að virka veturinn
1944/45 og að byrjað hafi verið
að gera prófanir með kjarn-
orkuvopn á eyju í Eystrasalti
og í Thüringen. „Þriðja ríkið
var afar nálægt því að sigra í
kapphlaupinu um það hver yrði
fyrstur til að framleiða fyrsta
nothæfa kjarnorkuvopnið,“
sagði í yfirlýsingu frá útgef-
anda Karlsch, Deutsche Ver-
lags-Anstalt, vegna útkomu
bókar hans.
Munu vopnin sem nasistar
höfðu tiltæk hins vegar ekki
hafa verið nægilega þróuð til að
hægt væri að varpa þeim til
jarðar úr flugvélum.
Karlsch er sagður byggja
fullyrðingar sínar á ýmsum
gögnum sem hann á hafa fund-
ið. Hann segir að þróunarvinna
nasista hafi verið svo langt á
veg komin að þeir hafi verið
búnir að gera framleiða „skít-
ugar sprengjur“ sem drepið
hafi „nokkur hundruð“ fanga í
tilraunum sem gerðar voru í
Thüringen. Þær voru þó engan
veginn eins öflugar og kjarn-
orkusprengjan sem Banda-
ríkjamenn vörpuðu á japönsku
borgirnar Hiroshima og Naga-
saki í árslok 1945 en áætlað er
að þær hafi drepið meira en 200
þúsund manns.
Segir Hitl-
er hafa
átt kjarn-
orkuvopn
Berlín. AFP.