Morgunblaðið - 15.04.2005, Blaðsíða 4

4 B FÖSTUDAGUR 15. APRÍL 2005 MORGUNBLAÐIÐ
bílar
MEÐ breytingu á lögum um olíu-
gjald hinn 1. júlí næstkomandi þegar
gjald verður lagt á dísilolíu og skatt-
ur innheimtur með því mátti búast
við að verð á dísilolíu yrði nokkru
lægra en á bensínlítranum. Var fyrst
áætlað að verðmunurinn yrði allt
að10%. Ljóst er nú miðað við þróun á
eldsneytisverði að dísilolían verði
varla ódýrari en bensínið og jafnvel
5–10 krónum dýrari en það breytist
nánast dag frá degi miðað við hreyf-
inguna á heimsmarkaðsverði. Verði
svo fer ávinningurinn af notkun dís-
ilvéla minnkandi jafnvel þótt þær
eyði minna eldsneyti og mengi
nokkru minna.
Bílaumboðin undirbúa nú hugsan-
lega aukningu í sölu dísilbíla. Leggja
verður áherslu á orðið hugsanlega
því engan veginn er ljóst hvort aukin
sala verður á bílum með dísilvélum
við breytinguna 1. júlí. Í samtölum
við talsmenn nokkurra umboða hér á
eftir kemur fram að þau geta boðið
ýmsa bíla sína með dísilvél en búast
vart við stökkbreytingum á þessu
sviði. Bíða verði þess að breytingin
komi til framkvæmda til að sjá hvort
hugarfar kaupenda gagnvart dísilbíl-
um breytist.
Eru í startholunum
Hjá Brimborg fengust þær upp-
lýsingar að þar hefðu menn verið í
startholunum allt frá síðustu ára-
mótum. Umboðið getur til dæmis
boðið dísilbíla frá Ford, Volvo og
Citroën og eru þegar til bílar með
dísilvélum á lager. Salan muni hins
vegar algjörlega ráðast af því hvað
verður með verðið á dísilolíunni.
Verði munurinn lítill þurfi augljós-
lega að aka mikið til að nokkur
sparnaður náist vegna minni eyðslu,
ekki síst þar sem dísilbílar eru ívið
dýrari en bílar með bensínvél. Um og
yfir 90% seldra fólksbíla í dag eru
með bensínvél og það sé kannski dá-
lítill handleggur að breyta því og
gerist vart á einu bretti.
Hjá Toyota-umboðinu er sama
sjónarmið upp á teningnum, dísilbíl-
um hefði verið otað meira fram ef
ljóst væri að verðlagsþróun væri
þeim hagstæð. Hins vegar væri hægt
að bjóða dísilbíla af gerðunum Yaris,
RAV 4 og Avensis svo nokkuð sé
nefnt. Málið sé hins vegar í biðskák
þar sem ekki sé ljóst hvernig verð-
lagningu verði háttað og í bili sé helst
útlit fyrir að dísillítrinn muni kosta
meira en bensínlítrinn. Þá sé einnig
ljóst að kaupendur hafi enn ákveðinn
fyrirvara á dísilvélum vegna hávaða
þótt lítill munur heyrist ef til vill inn-
an dyra í bílunum vegna góðrar
hljóðeinangrunar.
Hjá Heklu fengust þær upplýsing-
ar að bílar frá Volkswagen Group
væru nú meira og minna boðnir með
dísilvél og ætti það bæði við þá
minnstu sem hina stærri. Bent var á
að með mikilli þróun dísilvéla hefðu
þær sífellt orðið hljóðlátari og því
væru þær algjörlega sambærilegar
bensínvélum í daglegri notkun. Þar
er uppi sama sjónarmið og hjá öðr-
um að miðað við svipað eldsneytis-
verð sé rekstur dísilbíls heldur hag-
kvæmari þrátt fyrir hærra inn-
kaupsverð.
Framarlega í jepplingunum
B&L getur boðið fólksbíla í nokkr-
um millistærðum frá Renault og
BMW með dísilvél, svo og X-línuna
frá BMW, en ekki er búist við neinni
sprengingu í sölu dísilbíla 1. júlí.
B&L státar hins vegar af því að vera
framarlega í Hyundai-jepplingunum
með dísilvélar enda eru dísilvélar yf-
irleitt í mun hærra hlutfalli í jeppum
og jepplingum. Bent var einnig á að
ekki sé nóg að útvega bíla með dísil-
vélum heldur verði þeir einnig að
vera sjálfskiptir. Meirihluti fólksbíla
í dag sé tekinn með sjálfskiptingu og
hún verði einnig að vera fyrir hendi í
dísilbílunum.
Í mörgum Evrópulöndum er hlut-
fall dísilfólksbíla um helmingur og
jafnvel hærra í sumum stærðar-
flokkum. Hérlendis eru fólksbílar
með dísilvél varla 10% af flotanum en
mun hærra hlutfall dísilbíla er í jepp-
unum. Telja má víst að hlutfall dís-
ilbíla hækki eitthvað þegar fullreynt
er að þeir geti verið hagkvæmari í
rekstri en það gæti hins vegar tekið
fremur nokkur ár en mánuði að sjá
þá þróun að nokkru marki hérlendis.
Morgunblaðið/Sverrir
Flest bílaumboðin geta útvegað strax eða með stuttum fyrirvara ýmsar gerðir fólksbíla með dísilvélum kalli eftirspurnin á það.
Olíugjald tekur við af þungaskatti 1. júlí nema fyrir stærstu atvinnubíla og vélar. Við það verður dísilolíu- og bensínverð mjög
sambærilegt. Jóhannes Tómasson kannaði hvort það muni þýða auknar vinsældir dísilbíla.
Bílaumboðin búast ekki við stökkbreytingu
joto@mbl.is
Morgunblaðið/Júlíus
Óvíst er hvort nokkur sprenging verður í sölu bíla með dísilvélum við olíu-
gjaldsbreytinguna 1. júlí. Það mun ráðast af viðhorfum kaupenda og því hvort
verð á dísilolíu verður verulega lægra en verð á bensíni.
Á SAMA tíma og Íslendingar eru að
taka stórt skref í þá átt að gera dís-
ilbíla að valkosti hérlendis með því að
fella niður þungaskattskerfið af
einkabílum og taka upp olíugjald þess
í stað, standa stjórnvöld víða í Evrópu
frammi fyrir því að almenningsálitið
er að snúast gegn dísilbílum. Í Berlín
og fleiri borgum Þýskalands hafa ver-
ið höfðuð mál gegn borgaryfirvöldum
af borgurum sem óttast mjög heilsu-
farslegar afleiðingar af sótögnum
sem dísilvélar gefa frá sér.
Viðbrögð þýskra stjórnvalda hafa
verið þau að gera þá kröfu til bíla-
framleiðenda að þeir flýti fyrir því að
dísilbílar séu búnir sótagnasíum sem
hreinsa fínustu sótagnir úr útblæstri
frá dísilvélum. Vandamálið sem bíla-
framleiðendur, eins og t.d. Volkswag-
en, DaimlerChrysler og BMW, standa
hins vegar frammi fyrir er að birgjar
hafa ekki undan að framleiða sót-
agnasíur.
1999 tóku gildi lög innan Evrópu-
sambandsins um takmörkun á út-
blástursmengun og hert var á þess-
um lögum í janúar sl. Lögin gera m.a.
ráð fyrir að borgir innan ESB fari ekki
yfir leyfð hámörk í útblástursmengun
oftar en 35 daga á ári. Um páskahelg-
ina fór mengunin vel yfir leyfð há-
mörk og varð það til þess að vekja
upp mikla fjölmiðlaumræðu og í kjöl-
farið krafðist almenningur þess að
þýsk stjórnvöld tækju á vandanum.
Geta valdið öndunar-
færasjúkdómum
Fínar sótagnir eru taldar geta vald-
ið öndunarfærasjúkdómum og Al-
þjóða heilbrigðismálastofnunin, Who,
áætlar að hugsanlega megi rekja
dauða 13.000 barna, fjögurra ára og
yngri, til sótagnamengunar í and-
rúmsloftinu.
Bílaframleiðendur hafa bent á að
skattafsláttur af sótagnasíum geti
flýtt verulega fyrir því að dísilbílar fái
slíkan búnað. Í Austurríki bjóða
stjórnvöld 300 evra skattafslátt af
síunum og slíkt hið sama er í undir-
búningi í Hollandi og Þýskalandi. Áður
höfðu hollensk stjórnvöld lagt auka-
lega gjöld á dísilbíla sem dró úr sölu
þeirra þar til hlutfallið var 26% af
heildarsölunni. Í Austurríki er hlutfall
dísilbíla um 70% af heildarsölunni.
Umhverfisverndarsinnar hafa kraf-
ist margvíslegra aðgerða til að auka
gæði andrúmsloftsins í borgarmiðj-
unum. Þeir hafa lagt til að óheimilt
verði að aka dísilbílum án sótagnasía í
miðborgunum og að tilteknir sunnu-
dagar verði án bílaumferðar í mið-
borgunum.
Skiptar skoðanir um dísilbíla í Evrópu
Það er kvartað sáran undan dísil-
mengun í stórborgum Evrópu.
NOKKUÐ er um að hringt sé á
skrifstofu Félags íslenskra bifreiða-
eigenda til að spyrjast fyrir um
hvort hagstæðara verði að kaupa
bíl með dísilvél en bensínvél nú
þegar olíugjaldsbreytingin er fram-
undan. Runólfur Ólafsson, fram-
kvæmdastjóri FÍB, segir að ekki sé
hægt að svara þessu afdráttar-
laust, það ráðist að nokkru af
akstri kaupenda og síðan sé þetta
spurning um viðhorf.
Runólfur segir vitað að bílar með
dísilvél séu sparneytnari en bens-
ínbílar og geti munað allt að 30%.
Þá sé útblástur þeirra minna
mengandi en það atriði ráði
kannski ekki úrslitum þegar bíla-
kaup séu annars vegar. Bent er á
að dísilbíll er 100 til 200 þúsund
krónum dýrari í innkaupum sem
komi þá á móti eldsneytissparn-
aðinum. Varlega áætlað segir Run-
ólfur að telja megi dísilbíla hag-
kvæmari aki menn heldur meira en
meðalakstur á ári miðað við að
eldsneytisverðið sé svipað.
Í samtali við Morgunblaðið segir
Runólfur að þróunin hafi verið sú í
sumum löndum Evrópu að endur-
söluverð dísilbíla hafi verið hærra
en bensínbíla. Segir hann algjörlega
óvíst hvort slíkt verður upp á ten-
ingnum hérlendis en það sé hreint
ekki útilokað.
Mikið spurst
fyrir hjá FÍB
EKKI er líklegt að upphæð olíu-
gjaldsins sem lagt verður á dísilolíu 1.
júlí muni breytast. Í lögunum um olíu-
gjald, kílómetragjald og fleira sem
taka eiga gildi er gjaldið ákveðið 45
krónur. Í fjármálaráðuneytinu fengust
þær upplýsingar að ekki hefði verið
hugað að breytingu enda þarf að
koma til lagabreyting á Alþingi þar
sem gjaldið er tiltekið í lögunum.
Rifja má upp að í samtali við Morg-
unblaðið í febrúar sagði Geir H.
Haarde fjármálaráðherra að verð-
sveifla eldsneytis hefði ekki áhrif á
kerfisbreytinguna. Það yrði skoðað
með vorinu hvort ástæða yrði til
breytinga. Benti hann og á að Alþingi
gæti breytt upphæð olíugjaldsins eins
og annarri skattlagningu ef það svo
kysi og minna má á að Alþingi á eftir
að starfa í það minnsta í mánuð
ennþá.
Ólíklegt að gjaldinu verði breytt