Morgunblaðið - 30.08.2005, Blaðsíða 4

4 ÞRIÐJUDAGUR 30. ÁGÚST 2005 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
GYLFI Arnbjörnsson, fram-
kvæmdastjóri ASÍ, telur nauðsyn-
legt að setja almennar reglur um
lágmarkskröfur sem gera verði til
starfsmannaleigufyrirtækja, en þau
byggja á samningum um þjónustu-
viðskipti. Hann segir að dæmi séu
um að starfsmannaleigur séu bein-
línis að reyna að koma sér undan því
að greiða skatta og skyldur hér á
landi.
ASÍ kynnti 1. maí sl. herferð gegn
ólöglegu vinnuafli undir yfirskrift-
inni „Einn réttur og ekkert svindl“.
Gylfi segir að talsvert margar
ábendingar og fyrirspurnir hafi bor-
ist. Flestar tengist starfsmannaleig-
um og fólki sem sent er til Íslands á
grundvelli þjónustuviðskipta. Í flest-
um tilvikum sé verið að reyna að
koma sér undan ráðningu og þar af
leiðandi þeim reglum sem gilda um
veitingu atvinnuleyfa.
„Það er mikið áhyggjuefni að það
skuli ekki vera til neinar reglur eða
skilgreiningar á því hvað svona
starfsemi skuli þurfa að uppfylla að
lágmarkskröfum. Það er óumdeilt að
þessir starfsmenn skulu njóta samn-
ingsbundinna réttinda eins og hverj-
ir aðrir, en það er flókið að eiga við
þetta þegar ráðningaraðilinn hefur
aðsetur í Lettlandi, Litháen eða ein-
hvers staðar annars staðar. Það er
lítið hægt að gera til að sækja launin
sem viðkomandi á vangreidd. Við
höfum verið að kalla eftir því að um
þetta verði settar almennar leikregl-
ur, hvort sem um er að ræða inn-
lenda eða erlenda aðila. Það er full
ástæða til að móta skýrari reglur um
þetta. Þetta snýr m.a. skatt-
greiðslum og við sjáum að það er að
hluta til verið að gera út á það að
greiða ekki skatta og skyldur hér á
landi.“
Fyrirvari rennur út 1. maí nk.
Ísland ásamt flestum EES-ríkjun-
um gerði fyrirvara þegar vinnu-
markaður EES var stækkaður til
austurs. Fyrirvarinn tók gildi 1. maí
2004 og gildir til 1. maí 2006. Gylfi
telur að það hafi verið nauðsynlegt
að gera þennan fyrirvara enda hafi
Íslendingar ekki verið búnir undir
þessa breytingu.
„Það myndaðist hins vegar þessi
smuga varðandi starfsmannaleig-
urnar og því er ekki að leyna að það
hefur verið ákveðinn þrýstingur á að
nýta sér þetta til þess að lækka
launakostnað. Þessi þjónustuvið-
skipti eru á grundvelli lágmarks-
kjara en ekki á grundvelli markaðs-
kjara. Það er áhyggjuefni að
kjarasamningar okkar valda að
þessu leyti talsverðri röskun á sam-
keppni þegar lágmarkskjörin eru
svona óravegu frá því sem reglu-
bundin kjör eru hér á landi. Það hef-
ur verið mikill þrýstingur á launin í
vissum greinum á þá vegu að mark-
aðslaunin hafa verið að þokast nær
lágmarkslaunum. Það er ástand sem
er algjörlega óviðunandi og það hlýt-
ur að vera að aðilar vinnumarkaðar-
ins þurfi sameiginlega að taka á
þessu.“
Gylfi bendir á að starfsemi starfs-
mannaleigufyrirtækja raski sam-
keppnisstöðu rótgróinna íslenskra
fyrirtækja sem ætli sér að starfa hér
áfram um langa framtíð. Þessi fyr-
irtæki vilji standa við þau kjör sem
þau hafi gengist undir að borga, en
séu sum hver að tapa verkefnum.
Engin viðurlög við brotum
Það er hægt að framlengja fyrir-
varann sem gildir til 1. maí nk., en
einungis á þrengra sviði. Íslensk
stjórnvöld hafa ekki tekið afstöðu til
þess hvort fyrirvarinn verður fram-
lengdur og Gylfi sagði að ASÍ hefði
ekki mótað sér endanlega skoðun á
málinu. Afstaða ASÍ hefði verið að
það væri nauðsynlegt fyrir íslenskan
vinnumarkað að nýta þennan frest
og mæta þeim breytingum sem voru
í farvatninu með skipulögðum hætti.
„Að sumu leyti hefur þessi frestur
verið nýttur, en að sumu leyti ekki.
Við þurfum að fara í gegnum um-
ræðu um þetta, bæði í okkar hópi og í
samskiptum við vinnuveitendur og
stjórnvöld hvar skórinn kreppir. Það
er ljóst að það sem er mikilvægast er
starfsemi þessara starfsmannaleigu-
fyrirtækja og það er brýnt að taka á
því. Það er líka brýnt að fara yfir at-
vinnuleyfisveitingarnar og eins
hvaða tæki við höfum til að sinna
þessu eftirliti.“
ASÍ á samkvæmt samningum rétt
á að sjá ráðningarsamninga og stað-
festa hvort farið er eftir kjarasamn-
ingum og reglum. Gylfi sagði að það
vantaði hins vegar úrræði og refsi-
ákvæði ef samningar væru brotnir.
„Í dag geta menn brotið kjarasamn-
inga og lög, en mesta áhætta sem
menn standa frammi fyrir er að þeir
þurfa að borga það sem þeir eiga að
borga. Það eru engin viðurlög. Menn
velta því eðlilega fyrir sér hvort þeir
eigi ekki að reyna að komast upp
með að borga 30–40% undir lág-
markslaunum. Í versta falli verða
þeir neyddir til að borga það sem
þeir eiga að borga. Það er enginn
fælingarmáttur í lögunum.“
Í haust hefjast umræður milli SA
og ASÍ um endurskoðun kjarasamn-
inga. Gylfi sagði að þó að starfsemi
starfsmannaleigufyrirtækja gæti
ekki skapað forsendu fyrir uppsögn
samninga væri ljóst að starfsmanna-
leigurnar kæmu inn í þá umræðu.
Framkvæmdastjóri ASÍ segir að starfsmannaleigur þrýsti markaðslaunum niður
Vantar reglur um starfs-
mannaleigufyrirtækin
Eftir Egil Ólafsson
egol@mbl.is
Gylfi Arnbjörnsson segir dæmi um að starfsmannaleigur séu beinlínis að
reyna að koma sér undan því að greiða skatta.
OPINBER heim-
sókn Davíðs
Oddssonar utan-
ríkisráðherra til
Færeyja hefst í
dag og stendur
fram á föstudag.
Á dagskrá heim-
sóknarinnar er
undirritun við-
skiptasamnings landanna sem fram
fer á morgun. Í framhaldinu verður
haldin sérstök ráðstefna um við-
skipti þar sem fjallað verður um
innihald og þýðingu viðskiptasamn-
ingsins. Á fimmtudag mun utanrík-
isráðherra síðan sækja ráðstefnu
um menningartengsl landanna.
Opinber heim-
sókn utanríkis-
ráðherra til
Færeyja
FRAMKVÆMDIR vegna færslu Hringbrautar eru nú í
fullum gangi þó umferð sé löngu komin á nýja Hring-
braut. M.a. hefur gangandi og hjólandi vegfarendum,
sem leggja leið sína niður í bæ meðfram Miklubraut-
inni, sóst leiðin ansi seint og sést til margra klöngrast
yfir miklar ógöngur. Úr því er nú verið að bæta með
undirgöngum undir gatnamótin, sem tryggja frjálst
flæði fram hjá gatnamótunum.
Þessi göng taka stofnstíginn meðfram Miklubraut-
inni og verða að öllum líkindum tilbúin um 9. sept-
ember nk. Eftir það verður bílaumferð hleypt af Bú-
staðavegi yfir á Snorrabraut.
Morgunblaðið/Halldór Kolbeins
Göngu- og hjólagöng undir Snorrabraut
KONAN sem hlaut alvarleg bruna-
sár og varð fyrir reykeitrun í elds-
voða í kjallaraíbúð í Stigahlíð á
laugardaginn liggur enn þungt
haldin á gjörgæsludeild Landspít-
alans í Fossvogi. Hún brenndist á
60% líkamans skv. skýrslu lögregl-
unnar og er henni haldið sofandi í
öndunarvél samkvæmt upplýs-
ingum vakthafandi læknis á gjör-
gæsludeild. Rannsókn á tildrögum
eldsins stendur yfir hjá lögreglu.
Grunur beinist m.a. að litlum ísskáp
sem stóð við rúm konunnar.
Þungt haldin
eftir eldsvoða
VIÐBÚNAÐUR var á Reykjavík-
urflugvelli í gær þegar tíu sæta far-
þegavél kom inn til lendingar en til-
kynnti flugturni að ekki hefði
kviknað ljós í mælaborði sem gæfi
til kynna nefhjólslæsingu.Um borð
voru átta farþegar og tveir flug-
menn. Vélin flaug einn hring yfir
vellinum og kviknaði þá ljósið og
lenti vélin heilu og höldnu.
Viðbúnaður
vegna flugvélar