Tíminn - 28.01.1970, Side 9

MIÐVIKUDAGTJR 28. janúar 1970
Útgefandi: FRAMSÓKNARFLOKKURINN
Framkvæmdastjóri: Kristján Bonediktsson. Ritstjórar: Þórarinn
Þórarinsson (áb). Andés Kristjánsson, Jón Helgason og Tómas
Karlsson. Auglýsingastjóri: Steingrimur Gíslason. Ritstjórnar-
skrifstofur í Edduhúsinu. símar 18300—18306. SkrifstofuT
Bankastræti 7 — AfgreiSslusími: 12323 Auglýsingasimi: 19523.
Aðrar skrifstofur simi 18300. Áskrifargjald kr. 165.00 á mán-
uði, innamlands — í lausasölu kr. 10.00 eint. • Prentsm. Edda hf.
Framleiðni
Eitt stjómarblaðanna gerði það að umtalsefni í for-
ystugrein fyrir skömmu, að brýna nauðsyn bæri til að
gera mönnum grundvallarlögmál efnahagslífs og efna-
hagsframfara nægjanlega skiljanleg og einkum þó, að
framleiðniaukning í atvinnurekstri og einkum þó, að
raunhæfra og varanlegra kjarabóta. Sagði blaðið rétti-
lega, að enn hefði almenningur ekki gert sér nógu ljósa
grein fyrir, hvað fælist 1 hugtakinu framleiðni.
Tilefni þessara högleiðinga stjórnarblaðsins var það,
að fram hafði komið í útvarpsþætti fyrirspum frá hlust-
anda, þar sem beðið var skýringa á muninum á hugtök-
unum framleiðsla og framleiðni. Var greinilegt að fyrir-
spyrjandi hafði ekki fengið nógu glöggar upplýsingar
um það, hvað fælist í hugtakinu framleiðni, sem er raun-
ar ungt í orðaforða íslendinga, og segir það eitt út af
fyrir sig sína sögu um það, hve handahófskenndur okk-
ar atvinnurekstur hefur verið.
Stjómarblaðið gerði gys að fyrirspyrjanda og var ekki
lengi að slá því föstu, að hann væri Framsóknarmaður.
Og ekki nóg með það, heldur væri allur Framsóknar-
flokkurinn þar með á sama báti og fyrirspyrjandi í þessu
máli og álífca vel upplýstur.
Auðvitað kom það hvergi fram í útvarpsþættinum,
hvaða stjómmálaflokki fyrirspyrjandi tilheyrði, og sýnir
það eitt út af fyrir sig, hve vandaður málflutningur leið-
arahöfunda stjómarflokkanna er. Það kemur einnig
úr hörðustu átt, þegar málgögn stjómarflokkanna bera
Framsóknarflokknum það á brýn, að hann hafi ekki
skilning á hugtakinu framleiðni og nauðsyn þess að auka
hana í íslenzkum atvinnurekstri, því að það er einmitt
rauði þráðurinn í efnahagsstefnu Framsóknarflokksins,
og hefur hann lagt megináherzlu á það í málflutningi
sínum undanfarin ár, að miða yrði efnahagsstefnuna,
banka -og fjármálakerfið og allt stjórnkerfið að því að
stefna markvisst með skipulegum hætti að því að auka
framleiðni í atvinnurekstrinum, láta arðsemissjónarmið
ráða útlánastefnunni og þar með hafa stjóm á fjárfest-
ingunni er tryggði, að það sem mestum og skjótustum
arði skilaði og þjóðinni í heild væri mest nauðsyn á að
kæmist í framkvæmd, sæti örugglega í fyrirrúmi. Þessa
stefnu hefur Framsóknarflokkurinn viljað kalla skynsam-
legan áætlunarbúskap og flokkurinn hefur með marg-
víslegum hætti útfært þessa stefnu nánar með flutn-
ingi tillagna og frumvarpa á Alþingi, m. a. Atvinnu-
málastofnun og stjóm fjárfestingar og um stofnun sér-
staks framleiðnilánasjóðs, er hefði það hlutverk að lána
sérstaklega til framleiðniaukandi framkvæmda, til að
auðvelda fyrirtækjum að koma meiri hagræðingu við í
rekstri sínum og væðast nýtízku vélum, er ykju afköst
og arð.
Þessi mál hafa ekki náð fram að ganga og stjómar-
flokkarnir og málgögn þeirra hafa hæðzt að stefnu Fram-
sóknarflokksins, hún væri svo óljós og loðin, að hún
væri með öllu óskiljanleg. Það em nefnilega stjórnar-
flokkamir, sem hafa sýnt það í verki, að þeir skilja ekki
gildi hugtaksins framleiðni. Þeir hafa sannað þetta með
afstöðu til mála á Alþingi og ríkisstjóm hefur sannað
þetta í verki. Eitt sinn var samþykkt að frystiiðnaður-
inn í landinu fengi framleiðnistyrki. Þeir vom nýttir
þannig, að í framkvæmdinni urðu þeir aðeins uppbætur
á fiskverð. en höfðu engar skipulegar umbætur í at-
vinnurekstrinum til framleiðniaukningar í för með sér!
Árangur „viðreisnarstefnunnar" er svo sá, að nær engin
aukning framleiðni hefur orðið í íslenzkum atvinnu-
rekstri í 10 ár!
Þeir, sem í glerhúsum búa í þessu máli, ættu að spara
sér að kasta steinum í Framsóknarflokkinn. TK
TIMINN
ERLENT YFIRLIT
Tekst Gowon að koma á lýð-
ræði í sameinaðri Nígeríu?
Draumur hans er að líkjast Abraham Lincoln
ÞOTT styrjöldinni í Biafra
sé lokið, beinist athy-gli manna
um allan hieim enn að hinum
hrj'áðu íbúum þessa ógæfusama
lands. Öllum fregnum, sem
teljast mega óhlutdræigar, ber
saman um, að neyðin þar sé
óskapleg. Hundruð manna lát-
ast daglega úr næringarsfcorti
og miklu stórfelldara mannfall
vofir yfir, ef ekki verður bætt
úr matvælaskortinum hið bráð
asta. Þá er skorturinn á sjúfcra
lyfjum og læknishjáip aiveg
gífurlegur. Hvaðanæfa úr 'heim
inum hafa borizt ákveðin lof-
orð um hjálp o^g margháttaðar
ráðstafanir verið gerðar tii að
veita hana tafarlaust. Bn hing-
að til hefur þessi aðstoð strand
að að mestu á þvenmóðsfcu
Nígeríustjórnar. Hún telur það
móðgun við si<T og ósamrýman-
legt sjálfstæði Nígeríu, ef
hjálparstarfsemin fer dfcki að
öllu leyti fram á vegum stjóm
valda landsins. Þau em hins
vegar ekki á neinn hátt undir
það búin að stjórna slíku hjálp
arstarfi. AMt stjóraunarfcerfi
landsins er á lágu stigi og ekki
á neinn hátt fært um að ann-
ast svo margþætt og umsvifa-
mifcið skipulagsktarf og full-
nægjandi h.jálparstari®emi í
Biafra er. Allar horfur em
þannig á því, að hönmungunum
í Biafra linni etoki í náinni
framtíð sökum þessa metnaðar
og þvermóðsku Nigeríustjóra-
ar.
ÞAÐ RÆÐUR vaf-alaust
miklu um þessa afstöðu stjóm
arinnar að á hafc við tjöldin er
háð mifcil og harðnandi barátta
um völdin eftir að Biafrastríð
inu lauk. Meðan styrjöldin stóð
yfir, lagðist þessi vaidabaráitta
meira til hiiðar, því að keppi-
nautar Gowons sóttust ekki svo
mjög eftir að steypa honum
meðan óvíst var um úrslit
stjTjaldarinnar. Bn þá þegar
var bent á ýmsa áhrifamifcla
hershöfðingja, som hefðu áhuiga
á sæti hans, og væru reiðu-
búnir til að reyna að hremma
það, þegar færi gæfist, einfcum
þó, ef stríðsgæfan snerist ge.gn
Gowon.
En jafnvel þótt hinmi per-
sónuiegu valdabaráttu Sé
sleppt, er það ekfcert auðvelt
verk að stjóraa Nígeríu. Þvi
veidur ósamkomuiag hinna
mörgu þjóðflofcka, sem landið
byiggja. Þeir vilja flestir hafa
sem bezt tök á sambandsstjóra-
inni £ Lagos. Það voru slík
þjóðflokfcaátök, sem urðu þess
valdandi, að tvær blóðuigsí- bylt
inigar áttu sér stað H966, him
fyrri í janúar og hin síðari
£ júní. ÞesSi áitök era efcki
minni nú en þá. Gowon gerir
sér vafalaust ljóst, að það yrði
fljótt notað gegn honum, ef
hann héidi ekki fast fram sjáif
stæði Nígeríu í sambandi við
lok Biafrastríðsins og hafnaði
aliri aðstoð útiendinga, er
mætti túlka þannig, að Nfgeríu
mienn vaeru ekki sjálfir færir
uim að fara með stjórnina.
Þetta sfcýrir það m.a. hve
Gowon hefúr gengið lanigt í
því að hafna ýmissi erlendri að-
stoð, sem hamn hefur talið lýsa
vantrú á getu stjómar hans til
að hafa forusitu hjálparstarite-
ins í Biafra með höndum.
ÞÓTT erlendir blaðamenn
gagnrýni Gowon fyrir þessa af-
stöðu, kemur flestum þeirra
saman um, að hann vilji sýna
Biaframönnum sanngirni og
hindra aliar hefndarstarfsemi
gegn þeim. Hitt er annað mál,
að Gowon hefur tafcmarfcaða
aðstöðu til að sjá um og fylgj-
ast með þvi, að farið sé að
þessum ráðum haniS. Yfirleitt
er það dómur hinna erlendn
blaðamanna, að Gowon sé lík-
legri flesitum öðrum leiðtog-
um Nígeríu til þess að sýna
hófsemi í þessum málum. Ýms-
ir óttast hins vegar, að þessi
hófsetni geti orðið honum að
falli.
Gowon er einn hinna fiáu
manna, sem komizt hafa til
æðistu valda, án þeSs að sæfcj-
aist eftir þvi. Hann var eikki
nema 32ja ára, þegar hann
hreppti hnossið, ef hnoss skyldi
kalia. Hann var nýlega toomin
heim úr framhaldsnámi við
hersfcóla í Bretiandi, þegar síð
ari byltinigin varð í Nígeríu
sumarið 1966. Hinir eldri hers
höfðingjar vantreysta svo hver
öðrum, að efcki náðist sam-
komulag um neinn þeirra sem
ríkisleiðtoga. Valið féll á
Gowon sökum þess, að hann
hafði staðið utan og ofan við
flokkadeilur og enginn hafði
neitt sérstakt á móti honum.
Enginn óttaðist harin heldur,
því að hann þótti ekiki líikleg-
ur til að reynast neinn skörung
ur. Yfirleitt var litið svo á,
aS stjórn haas yrði aðeins til
bráðabirgða.
SJÁLFUR hefur Gowon lífca
sttöðugt áréttað það, að hann
líti á stjórn sfna sem bráða-
bingðastjóra. Takmark hans
væri að lóta lýðræðislega
kjörna stjórn leysa núverandi
hierforLngjastjóm af hólmi, lífct
og gerzt hefur nýlega í Ghana.
Styrjöldin í Biafra hefur átt
sinn þátt í því, að þetta hefur
frestast. Bn Gowon áréttar það
enn að hann líti á sig sem
bráðabingðastjómanda með
því m.a. að neita að setjast
að í hinum opinbera bústað
forsætisráðherrans eða forset-
ans. Hann hefur, síðan hann tók
við stjórninni, haft heimili sitt
í herbúðum, þar sem er mið-
stöð Nígeríuhers. Þar býr hann
nú með hjúkrunarkonu þeirri,
sem hann kvæntist á síðast-
liðnu ári með virðuiegri at-
höfn. Þar segist hano ætila að
dvelja, unz honum hafi tekizt
að koma á borgaralegri stjórn
í Nígeríu.
GOWON er ættaður frá Norð
ur-Nígeríu. Hann tilheyrir liti-
Um þjóðflokfci þar. Hann er
kristinnar trúar, en flestir íbú
ar Norður-Níigeríu eru Múham
eðstrúar. Faðir Gowons var
einnig kristinn ogtókst aðkoma
ellefu börnum sínum á kristni-
boðsskóla. Gowon þótti efnileg-
ur niámsmaður og átti það sinn
þátt í því, að hann var sendur
á herforingjas’kólaan í Sand-
hurst í Bretlandi, þar sem
Ojukwa var sfcólabróðir hans.
Gowon var um nokfcurt stoeið
í hersveitum Sameinuðu þjóð-
anna í Kongó og átti það þátt
í því, að hann tók minni þátt
í stjórnmálaerjum í Nígeríu
en ella.
GOWON þykir hafa sýat
Framhald á bls. 15