Tíminn - 05.01.1971, Blaðsíða 6

/
6
TÍMINN
ÞRBÐJUDAGUR 5. janúar 1971
Hvernig venja má
heila þjóð af því að
undan skatti
svíkja
Frakkar hafa orðið að gera
róttækar ráðstafanir í þá átt
a3 færa efnahags- og félags-
mál sín í nútímalegra horf til
þess að aðlagast bandalagslönd
um sínum í Efnahagsbandalag-
inu. Og loks hafa þeir orðið
tilneyddir að taka til rann-
sóknar fyrirbrigði, sem hingað
til hefur verið friðhelgt — þ.e.
skattsvik.
Svo mikið er um þau í
Frakklandi, að þau teljast
sjálfsögo, næstum lögleg. Skoð
anakannanir hafa leitt í ljós
ástandið 1 þessum málum: 52%
Frakka, sem spurðir voru, telja
skattsvik almenn og eðlileg.
Níu af hverjum tíu gefa þá
skýringu á þvi, að þeir hafi
ekki sjálfir svikið undan skatti,
að þeir hafi annað hvort ekki
haft aðstöðu til þess eða áhætt-
an hefi verið of mikil. A&’eins
einn af hverjum fjórum telur
skattsvik afbrot gegn þjóð-
félaginu. Flestir telja það, að
svíkja ákveðna upphæð undan
skatti aðeins hæfilega uppbót
fyrir það, „sem ríkið tekur frá
hverjum og einum á svo marg-
an annan hátt“ — svo notuð
séu orð, sem margir Frakkar
taka sér í munn.
Jafnvel vfirvöld viröast álíta
skattsvik óhjákvæmifeg — og
viðurkenna bau jafnvel í raun.
Þekktur læknir fórst í bifreiða
slysi. Fjölskylda hans krafðist
milljónar franka í bætur, og
réttinum var greint frá því til
skýringar, að auðvitað hefði
læknirinn haft miklu hærri
tekjur en gefnar voru upp til
skatts. Dómararnir féllust á
þessa röksemd og fjölskyldan
fékk bótaupphæðina.
2400 milljarðar
Samkvæmt mjög hóflegu
mati sjálfs franska fjármála-
ráðuneytisins er ríkissjóður ár-
lega svikinn um 10% af skatta-
tekjum sínum. f reiöufé er
þetta ekki minna en 15 millj-
arðar franka (næstum 2400
milljarðar ísl. kr.) á ári. Ef
það kraftaverk gerðist að fé
þetta innheimtist, þó ekki
væri nema eitt árið, gætu
Frakkar lagt nýtt vegakerfi
með hraðbrautum sem sam-
tals væru 5000 km að lengd
yfir þvert og endilangt landið,
að mati fjármálasérfræoínga
en slík framkvæmd hefði
gífurlegt mi'kdvægi f.vrir sam-
eiginlega verzlun Frakklands og
annarra Efnahagsbandalags-
landa. Frakkar eiga ekki nema
rúmlega 1500 km af hraðbraut-
um, en Vesturu-Þjóðverjar hins
vegar 4000 km og ítalir 2400
km.
\Milljarðarnir, sem sviknir
eru undan skatti,’nægðu einn
ig til að gefa sjúkrahúsmálum
Frakka þá: saltvatnsinngjöf,
sem þeir lengj hafa verið
í þörf fyrir — þ.e.a.s. til að
reisa nýtízkusjúkrahús með
rými fyrir 150.000 sjúklinga.
Einpig nægði skattsvikaféó’ til
að standa straum af kostnaði
við menntakerfi landsins í eitt
ár.
En allt þetta er óskhyggja,
og engum er það ljósara en
fjármálaráðherra Frakka, Val-
ery Giscard d’Estaing, en
franska þjóðþingið virti að vett
ugi ítarlegar áætlarjiir hans
um umbætur í skattamálum við
fyrstu umræðu um málió nú í
haust. Þegar hann bað um
rýmri heimildir til handa
skattarannsóknarmönnum svo
að þeir gætu nú reglulega
þjarmað að þeim skattgreið-
endum. sem grunur leikur á
að svíki rikið um 780.000
ísl. kr. eða meira á ári, gullu
við háværir kveinstafir um
„rannsóknarrétt” og að geng-
ið væri á eignarétt fólks.
Lagafrumvarp betta var um
síðir samþykkt, en þá í svo
breyttri og máttlausri mynd,
að allir á hættusvæðinu gátu
dregið andann léttar. Stórfisk-
arnir, sem Giscard d'Estaing
var að egna fyrir, festast enn
sem fyrr ekki í netinu. Þeir
geta áfram lagt fé í lúksus-
byggingar í París eða við Rívíer
una, selt þær með gífurlegum
ágóða og látið andvirðiö ávaxt
ast áfram í nýju gróðabralli,
án þess nokkru sinni að gera
reikningsskil á skattseðlinum.
Þar skrifa þeir aðeins hófleg-
ar tekjur og fá ekki hærri
skatta en venjuJegir smálaun-
þegair.
Greiða minnst I tekjuskatt
Skattsvikin í Frakklandi
koma útlendingum spánskt fyr
ít sjónir, þar sem tekjuskattur
þar er lægstur að prósentu-
töiu miðað vig tekjur af öllum
löndum Vestur Evrópu.„Visi-
on“, tímarit sem gefið er út
á fjórum tungumálum og eink
um er lesiö af meiriháttar fjár-
málafólki í tengslum við Efna-
hagsbandalagið, hefur gert
samanburð á því hve mikið
maður, sem hefur u.þ.b. 3
millj. ísl. kr. í tekjur á ári, á
eftir þegar skatturinn hefur
verið tekinn. í Frakklandi er
það 76%, á Spáni 65%, í
Bandaríkjunum og Vestur
Þýzkalandi 64%, á meðan Sví-
ar fá aðeins að halda 44% af
svo háum tekjum.
Franskir launamenn greiða
12—17% af skattskyldum tekj-
um sínum (en áðuir hafa tekj-
urnar verið lækkaOar um meira
en helming með alls kyns frá-
drætti). Margar stéttir, svo
sem veitingamenn, kaffihúsa-
eigendur og aðrir sjálfstæðir
atvinnurekendur, eru skatt-
lagðir samkvæmt ákveðnum
áætluðum tekjum, sem eru
fjarri því að svara til tekna
þeirra i raunveruleikanum.
Landbúnaðarverkamenn hafa
árum saman verig látnir greiða
skatt af tekjum, sem eru lægri
en tekiur stéttarbræðra þeirra
í Pakistan!
voru virtar a3 vettugL
Samt sem áður bæra stéttar-
félögin á sér, tala um að níðzt
sé á lægst launuðu stéttunum,
og öfgamenn I hópi minni hátt-
ar atvinnurekenda hafa fengið
óánægju sinni útrás með þvi
að ráðast inn á skrifstofur
skattayfirvalda og fara þar
hamförum, svo starfsmenn-
irnir hafa á eftir orðið að
reyna af veikum mætti að fara
að endurnýja ónýt skjölin.
Almennir launþegar í Frakk
landi, 15 milljónir manna,
telja skattakerfið óréttlátt.
Það er þó ekki vegna þess, að
þeir séu þjakaó'ir af háum
sköttum, heldur vegna þess
a& óbeinu skattarnir á neyzlu-
vörur, sem eru margir, —gera
ekkj mun á fátækum og ríkum.
Launþegi, sem ekki getur svik-
ið undan skatti, telur að hann
með óbeinu sköttunum (sem
eru allt upp í 23% á margar
vörur) verði að gjalda fyrir
alla þá, sem tækifæri hafa til
að fara á bak við skattayfir-
völd.
Aðferðirnar
Hvernig er svindlað? Að-
ferðirnar eru margvíslegar.
róPaðarmaður eetur t.d. boðið
viðskiptavini að borga án þess
að fá reikning og sleppa um
leið vig að greiða virðisauka-
skatt. En iðnaðarmaðurinn get
ur í staðinn stungið greio'sl-
unni í vasann án þess að færa
hana í bókhaldið.
í orði á að vera hægt að
fylgjast með tekium franskra
lækna, þar sem sjúkrasamlög-
in eiga ag senda afrit af öll-
um kvittunum til skattayfir-
valda. En margar af þessum
kvittunum gufa upp áður en
þær komast á leiðarenda, að
sögn þeirra sem til þekkja.
Sumir læknar hafa neitað acf
starfa í tengslum við sjúkra-
samlagið, og leyna þvi ekki,
að það er vegna skattanna.
Nokkur fjölskyldufyrirtæki
færa fjórfalt bókhald. Tekjun-
um er á pappírnum dreift á
fjölmarga fjölskyldumeðlimi í
því skyni að forðast hækkandi
skattaprósentu með hærri tekj
um. Fjármálaráðuneytið hefur
ákveðið a& 1974 fari skatta-
rannsóknarmenn í 100.000
óvæntar heimsóknir í fyrirtæki
og til atvinnurekenda, en
starfsmenn skattheimtunnar
eru sannfærðir um, að það sé
aðeins dropi i hafið. Um þetta
■hefur einhver háðfuglinn látið
þessi orð falla: Nú mega menn
búast við slíkri heimsókn 25.
hvert ár í staðinn fyrir á 50.
ára fresti!
Önnur fyrirtæki. t.d. þau
sem framleiða tæknibúnað, ,’áta
sér nægja fínni aðferðir. Menn
sýna plögg upp á að framleiðsl-
an sé aðeins möguleg með er-
lendum leyfum, sem kosta mik-
ið fé. Þessar greiðslur fara til
gervifyrirtækjp, t.d. í Sviss,
þar sem peningarnir eru lagð-
ir á leynilegan bankareikning,
sem franska fyrirtækið eða eig-
andi þess getur gengið í hvenær
sem er. Þessu fylgir þací
öryggi, að enginn annar inn-
an fyrirtækisins. ekki einu
sinni þeir sem annast bókhald-
ið, þurfa að vita um skattsvik-
in — reikningarnir eru alltaf
óaðfinnanlegir.
Skatta-mafia
Sérfræðingar í skattamál-
um halda því fram að til sé
vel skipulögð skatta mafía, sem
með gervifyrirtækjum, skrif-
stofum og leppum, sem eru um
IANDSVIRKJIN
13
Símastúika óskast
Óskum eftir að ráða sem fyrst stúlku til síma-
vörzlu og vélritunar. Skriflegar umsóknir með
upplýsingum um aldur. menntun og fyrri störf
sendist skrifstofu Landsvirkjunar, Suðurlands-
braut 14, Reykjavík.
Víðar en á íslandi tekur almenningsálitið vægar á skattsvikum en
öðrum afbrotum. Frakkar hafa á hverju ári 2.400 milljarða íslenzkra
króna af ríkinu í skattatekjur. Fyrir þetta fé væri hægt að útvega
150.000 ný sjúkrarúm