Tíminn - 09.05.1971, Blaðsíða 2

r
TÍMINN
SUNNUDAGUR 9. maí 1971
TRÚ EÐA TRÚLEYSI
Margir telja það sjálfsagt og
tala um það, með nokkru yfir-
læti og jafnvel hroka, að þeir
séu trúlausir.
Tæpast er þó hægt að búast
við, að slikir menn og konur
viti fyllil^ga, hvað þeir eru að
tala um Þeir eða þær gætu
með jafnmiklum hroka og jafn
miklu yfirlæti talað um, að
þeir væru vit-lausir og talið
sér það til gildis á einhvern
hátt.
Trú er nefnilega jafn sjálf-
sögð eigind og meðfæddur
hæfileiki í manns^l eins og
vit eða greind, skilningur og
hugsun.
Trúlaus manneskja, sem
missir traust sitt til lífsins yfir-
leitt, verður líka fljótlega brjál
uð, missir um leið bæði hugs-
un og vit.
Þorirðu að fara upp á Akra-
nes? Þorirðu að éta sælgæti í
„sjoppunni“? Þorirðu að
gleypa pillurnar, sem læknir-
inn lét þig hafa úr lyfjabúð-
inni í gær?
„Já, auðvitað“, svarar þú.
En það gæti verið briálaður
maður við stýrið á skipinu.
Hugsaðu þér, að einhver hefði
nú sagt þér það áður en lagt
var af stað. Nú eða bara ein-
hver, sem ekki þekkti leiðina
upp á Akranes sjóleiðis. Þú
verður að hafa trú á stjój-n
skipsins. Og kæmi einhver van-
trausti eða annarri trú inn hjá
þér, mundi viðhorf þitt og líð-
an breytast strax.
Það gæti verið eitrað sæl-
gæti í „sjoppunni“. Þú trúir,
að það sé búið til á venjuleg-
an hátt, og því eturðu það með
ánægju.
Það er hugsanlegt, að lyf-
salinn hafi afgreitt allt aðrar
pillur en þú trúðir, að hann
hafi gjört.
Þú verður að trúa treysta
öllu meira og minna í kring-
um þig, svo að þú getir lifað
blátt áfram hinu einfaldasta
lífi í tilverunni einn einasta
dag, hvað þá ævina alla.
Og í raun og veru verður
uppistaðan í þeirri trú, traust-
ið á hinu góða, en hið góða
er Guð.
Séum við svipt þessu trausti,
skapast vanlíðan, ótti, friðleysi,
angist og kvíði.
Það eru sjúkdómseinkenni
raunverulegs trúleysis og leiða
venjulega fljótt til algjörs
brjálæðis.
En jafnvel kolbrjáluð mann-
eskja trúir á sinn hátt. Hún
er síbiðjandi um lyf og lækn-
ishjálp, af því að hún trúir
þrátt fyrir allt, að það muni
bæta úr ótta sínum, eirðarleysi,
vanlíðan og hatri.
Og sé litið í aðra átt, þá
sést einnig, að vísindamaður-
inn trúir á sínar kennisetning-
ar, listamaðurinn á sínar hug-
sjónir og aðferðir til tjáning-
ar og framsetningar.
Ætli ég upp á Akranes, þá
trúi ég því, að skipið komist
áleiðis ári þess að sökkva og
ætli ég til Bretlands, þá trúi
ég að þotan haldi sér í loft-
inu alla leið til London eða
svo lengi, sem flugstjórinn ætl-
ast til.
En kæmi einhver og hvísl-
aði að mér, að einhver væri
með sprengju í vélinni eða
mundi ráðast á flugstjórann,
þá yrði ég sviptur allri ró og
í uppnámi af ótta og kvíða
hversu mikil -fjarstæða, sem
þetta mætti virðast hversu frá-
leit persóna það væri sem
söguna segði.
Já, meira að segja við hvers-
dagslegustu máltíð heima í
mínu eigin eldhúsi, verð ég að
trúa, gera ráð fyrir að kjötiðn-
aðarmaðurinn og fisksalinn hafi
nú gert sitt bezta, en ekki
blandað eitri og meingun í
matinn minn.
En þetta nær lengra, já,
miklu lengra en til hversdag-
ins og hans margvíslegu til-
brigða. Þessi trúarvitund, þetta
traust þarf að ná til allra
æðstu, hæstu og dýpstu lífs-
vandamála, ef vel á að fara.
Þá kemur guðstjúin til sög-
unnar. Og guðstrú er ekki ann-
að í eðli sínu en traust á sig-
• ur hins góða í tilverunni.
Guðstrúarmanneskjan
treystir sigri ljóssins yfir
myrkrinu, vorsins yfir vetr-
inum, sigri lífs yfir dauðanum.
Og hún breytir samkvæmt þess
ari trú. Hún er í þjónustu hins
góða, barn ljóssins, blóm vors-
ins, þjónn lífsins.
Því það er einkenni trúar-
vitundar, trúarkenndar og til-
finningar, að athafnir og að-
staða manns fer eftir þeirri
sannfæringu, þeirri trú, sem
hann ber í hjarta og huga.
Og því er trú svo mikils verð
til gæfu og gengis.
Og svo getur hún þá verið
misjafnlega sterk, heit og
traust, misjafnlega skynsam-
leg. Trú á sigir hins vonda
getur auðvitað verið til. En af
henni leiðir allt hið versta. Og
þar er talað um að snúa Fað-
irvorinu upp á djöfulinn. En
það er haft sem tákn um
andstæðu guðstrúar.
Og svo er til alls konar trú-
araðstaða byggð á fjarstæðu og
ósannindum, svokallaðar kredd
ur, sem vel skyldi gæta sín
gegn.
En trú er þetta líka. Og get-
ur verið mjög sterk, hættu-
leg og áhrifarík. En á lítið
skylt við guðstrú annað en
það að vera sprottin úr sama
jarðvegi í sálinni.
Þegar fólk talar um trú-
leysi sitt, eiga flestir við af-
neitun sína eða vantrú gagn-
vart einhverjum trúarsiðum
eða trúarbrögðum, einhverjum
venjum, orðum eða athöfnum,
sem eru hin ytri tákn trúar, en
ekki trúin sjálf.
Ef til vill mætti slíkt til
sanns \pgar færa. Sumir virð-
ast eki þurfa á neinu slíku
að haloa til eflingar trú sinni,
öðrum virðist það aftur á móti
mjög nauðsynlegt.
Eitt er víst fegurð og hljóð-
leiki. kyrrð og friður eflir og
göfgar aðstöðu til guðstrúar og
guðstraustið sjálft.
En umfram allt, ekki að
rugla saman trú og trúarbrögB-
um, helgisiðum, erfðavenj-
um og aldafornum trúarskoð-
unum við guðstrú, traustið á
sigri hins góða, eins og það
kom fram hjá Jesú Kristi og
flestum eða öllum bezti mönn
um mannkynsins.
Þessi guðstrú birtist í öllum
eða flestum trúarbrögðum,
sem eru vaxin frá frumstigi ótt
ans, og því getur sannur guðs-
trúarmaður aldrei fordæmt
nein trúarbrögð, sem efla guðs
traust. En segja má samt, að
ekkert opinberi guðstrúna bet-
ur en-kenning og fordæmi
Krists. En þá þarf kenningin
að vera laus úr böndum hinna
ýmsu kreddna og fylgiskoð-
ana sem hafa bland-hð hana
og meingað á veg> aldanna.
Þar þarf að bii’tast sem kjarni
hinn guðlegi kærleikur hans,
sem birtist í orðununi: „Faðir
fyrirgef þeim, því að þeir
vita ekki hvað þeir gera“. Og
„allt, sem þér viljið að aðrir
menn geri yður, það skuluð
þér og þeim gera“.
Auðséð er, að andi þessara
orða er hátt hafinn yfir blóð-
fórnarkenningar trúarbragð-
Framhald á bls. 10.
— Sendum gegn póstkröfu um land allt —
AKUREYRI — SÍMI 96-21400
VIÐSKIPTAVINIR NÆR OG FJÆR
í VERZLUNARHÚSI VORU VIÐ GLERÁRGÖTU 36 HÖFUM VÉR ÁVALLT FYRIRLIGGJANDI GOTT
ÚRVAL AFMARGSKONAR VÖRUMTIL RAFLA'GNA, BYGGINGA OG VÉLA
RAFLAGNADEILD — BYGGINGAVÖRUDEILD — VÉLADEILD