Tíminn - 14.08.1971, Side 9

.AUGARDAGUR 14. ágúst 1971
Útgefandi: FRAMSÓKNARFLOKKURiNN
t'ramkvæmdastjóri ttristján Benedlktsson Ritstjórar Þórar.lnn
Þórarinsson (áb) Jón Helgason. Indriöi G Þorsteinsson og
•'ónaas Karisson Auglýsingastjórl: Steingrímur Gislason Rit
íTjómarskrifstofur 1 Edduhúsinu. símar 18300 - 18306 Skrtf
«tofur Bankastraeti 7 — Afgreiðslusími 12323 Auglýsingasiml:
19523. Aðrar skrifstofur sími 18300 Askriftargjald kr 195,00
i roánuði innanlands t lausasölu kr 12,00 eint. — Prentsm
Edda hf
Ummæii forseta ASI
í viðtali Nýs lands við Björn Jónsson, forseta Al-
þýðusambands íslands, segir hann m.a., að verkalýðs-
samtökin muni örugglega taka jákvæða afstöðu til stefnu
ríkisstjórnarinnar í kjara- og efnahagsmálum, þar sem
stefna ríkisstjórnarinnar sé í öllum meginatriðum sú
stefna, sem verkalýðshreyfingin hefur barizt fyrir um
langt skeið að upp yrði tekin.
Forseti Alþýðusambandsins telur, að viðhorf í verka-
lýðsmálum séu nú gjörbreytt til hins betra og að verka-
lýðshreyfingin eigi nú möguleika á að bera fram til sigurs
fjölmörg af helztu baráttumálum síðustu ára.
Ennfremur segir Bjöm Jónsson:
„Strax á þeim örstutta tíma, sem ríkisstjórnin hefur
setið að völdum, hefur hún í mikilsverðum atriðum gert
að veruleika leiðréttingar á misferli fyrrverandi ríkis-
stjórnar gagnvart verkalýðssamtökunum, en eins og
kunnugt er, þá hafði fyrrverandi ríkisstjórn rofið samn-
inga við verkalýðssamtökin frá siðastliðnu ári og rýrt
kjörin frá þvi, sem þar var ákveðið, með ráni vísitölu-
stiga og lögþvinguðum breytingum á kaupgjaldsvísitölu.
Samtökin höfðu án árangurs reynt að knýja fram leið-
réttingu í þessum efnum. Nú hafa réttir samningar tekið
gildi á ný fyrir tilverknað nýju ríkisstjórnarinnar. Hér
er því strax um gjörbreytta afstöðu ríkisvaldsins að
ræða til verkalýðshreyfingarinnar.
Hér er þó vafalaust aðeins um upphaf nýrra viðhorfa
að ræða, þar sem stjórnarsáttmálinn felur að öðru leyti
í sér fyrirheit um mjög mikilsverðar kjarabætur og fé-
lagsleg réttindi og ekki síður um gjörbreytt vinnubrögð
varðandi atvinnu- og efnahagsmál í samræmi við markaða
stefnu verkalýðshreyfingarinnar".
Réttindi og sérstaða
íslands sem eyríkis
í sjónvarpsviðtalinu við forsætisráðherra á þriðjudags-
kvöld sagði hann að í athugun væri, hvort segja ætti upp
landhelgissamningunum við Breta og Vestur-Þjóðverja,
með 6 eða 12 mánaða fyrirvara. í samþykkt sem gerð
var í Vínarborg um milliríkjasamninga, segir að samn-
ingum, sem ekkert uppsagnarákvæði hafa, megi undir
vissum skilyrðum segja upp með 12 mánaða fyrirvara.
Þessi samþykkt hefur ekki verið fullgild af nægilega
mörgum ríkjum enn, en verið er að athuga, hvort skyn-
samlegt sé samt að fara eftir þessu ákvæði Vínarborgar-
samþykktarinnar.
Forsætisráðherrann lagði áherzlu á, að ísland hefði
algera sérstöðu i landhelgismálum. Talað væri um rétt
strandríkis, en við ísland ætti fremur að tala um rí t
eyríkis, sem ætti allt sitt undir fiskveiðum. 80—90%
útflutningstekna íslendinga væru af fiskafurðum. Þjóðar-
auður íslendinga er í fiskimiðunum. Aðrar þjóðir, þótt
þær séu taldar miklar fiskveiðiþjóðir, eru alls ekki sam-
bærilegar, t.d. væru fiskafurðir ekki nema 10% af út-
fiutningsvörum Noregs.
Ennfremur benti forsætisráðherrann á það, að sjötti
hluti ríkja heims hefði nú stærri landhelgi en 12 sjó-
rnílur. allt upp í 200 mílur. Landhelgi þessara ríkja
hefði að vísu verið mótmælt af stórveldum, en gegn
þessum þjóðum hefur engu vopnavaldi verið beitt.
Engin þjóð í heiminum á eins mikið undir fiskveið-
um og ^erndun og nýtingu fiskimiða við strendur lands
síns sem íslendingar. Hví skyldi þá eiga að meina íslend-
ingum að nota þann rétt, sem aðrar þjóðir. er miklu
minna eiga undir fiskveiðum, hafa tekið sér? — TK
TÍMINN
Sovétríkin nálgast Banda-
ríkin óöum aö fiotastyrk
Rússar hafa eflt flota sinn afar mikiS undangengin átta ár og halda
áfram að efla hann. Þeir hleypa til dæmis af stokkunum nýjum, kjarn
orkuknúnum kafbáti annan hvern mánuð
Síðast í júlí birti Herald
Tribune tvær fréttir um efl
ingu rússneska flotans í sam
anburði við flotastyrk
Bandaríkjanna. Fregnum
þessum ber ekki alveg sam-
an um flotastyrkinn, (Mida
er önnur upprunnin í
Moskvu en hin í London, en
eigi að síður gefa þær all
glögga mynd af ástandinu.
Fregnin frá Moskvu:
SERGEI GORSHKOV aðmír-
áll lýsti því yfir í sumar á
hátíðisdegi flotans, að sovézki
fiotinn hefði „aldrei verið jafn
öflugur og hann er nú“. í
grein, sem hann skrifaði í
Pravda, sagði hann meðal snn-
ars:
„Reglulegar æfingar flotans
og siglingar hans sýna svart
á hvítu, að Sovétríkin eflast
jafnt og þétt sem flotaveldi.
Þetta er ekki að skapi þeirra,
sem árásarstefnu aðhyllast .:
og þeir reyna að telja ýmsum
’ þjóðúin''hbims‘trú' um,"áð þeim>rf
stafi alvarleg ógn af mætti sóv-
ézka flotans á höfunum".
Sjötti floti Bandaríkjamanna
á Miðjarðarhafini’. verður þeg-
ar á þessu ári minni en Svarta-
hafsfloti Rússa og hefur yfir
færri byssum að ráða. Sovét-
menn hafa nú allt s.ð sextíu
herskipum á siglingu um Mið-
jarðarhafið, en herskip Banda-
ríkjamanna eru um fjörutíu
talsins.
RÚSSNESKA beitiskipið
Dzerzhinsky, sigldi í júní um
Hellusund inn í Miðjarðarhaf-
ið. Um borð voru þeir Andrei
A. Grechko varnarmálaráð-
herra Sovétríkjanna og Gorsh-
kov aðmíráll, yfirmaður rúss-
neska flotans, en þeir höfðu
fylgzt með mjög umfangsmikl-
um flotaæfingum á Svartahaf-
inu. Margir litu svo á, að þeir
væru með þessari för sinni að
sýna fram á, hve mikið traust
þeir bæru til hins rússneska
flota, enda mætti telja hana
tákna, að einveldi bandaríska
flotans á Miðjarðarhafinu væri
lokið.
Ekki eru nema átta ár síðan
að floti Sovétríkjanna gat
naumast talizt annað en at-
kvæðalítill strandvarnafloti. en
nú er hann annar öflugasti floti
heims. í hinum ýmsu deildum
rússneska flotans á Kyrrahafi,
Eystrasalti, Svartahafi og Norð
ur-íshafinu eru um 25 beiti-
skip, 100 tundurspillar, nálægt
1600 smærri skip og 407 kaf-
bátar að því að talið er.
f FLOTA Sovétmanna er
ekkert flugvélamóðurskip, en
hins vegar eiga þeir tvö ný
skip, sem hafa um borð þrjátíu
þyrlur hvort, og er þeirra hlut-
verk að finna kafbáta og
granda þeim.
Gorshkov aðmíráll sagði í
áminnstri grein sinni, að Banda
ríkjamenn hefðu komið sér
upp „kafbátaeldflaugakerfi til
varna“ og gerðu „sér vonir um
að geta með aðstoð þess varið
strendur lands síns gegn flest-
um gagnárásum kjarnorku-
vopna.
En þetta er falsvon ein. Eng-
ar hervarnir, hvorki fli'tavarn-
ir né aðrar, geta bjargað árás-
arríki, sem leggur í þá hættu
að hefja styrjöld gegn Sovét-
ríkjunum eða öðrum sósíalist-
ískum ríkjum, undan hefndar-
hrammi þeirra.“
Vladimir Kasatonov aðmír-
áll, aðstoðarmaður Go'-shkovs,
ritaði grein í blað varfarmála-
ráðuneytisins Krasnaya Zvezda
(Rauðu stjörnuna) hinn 25.
júlí s.l. Þar tók hann uodir að-
vörun yfirmanns síns og lagði
á það áherzlu, að kj.'irnorku-
knúnir kafbátar væru nú „sá
hluti rússnska flotans, sem yfir
mestum gagnárásarmætti
-byggiú - «>þ í‘.
bí ■ SAMKVÆMT* þeim upplýs-
ingum, sem vamantálaráðu-
neyti Bandaríkjanna hefur síð-
ast látið frá sér fara, eiga Rúss-
ar nú 87 kjarnorkuknúna kaf-
báta og standa Bandaríkja-
mönnum nokkurn veginn jafn-
fætis í því efni. Svarar þetta
til, að Rússar hafi komið sér
upp sem svarar einum kjarn-
orkuknúnum kafbáti á mánuði
síðan á árinu 1968.
Rússar standa Bandaríkja-
mönnum enn að baki að því
er varðar kafbáta, sem skotið
geta kjarnorkueldflaugum, era
taldir eiga 17 slíka en Banda-
ríkjamenn 41. Flotasérfræðing
ar Bandaríkjanna líta þó svo
á, að þetta bil vérði brúað ein-
hvern tíma á árinu 1973.
Kasatanov aðmíráll sagði í
grein sinni í Rauðu stjömunni,
að kjamorkukafbátar Sovét-
manna væra „bæði nógu marg-
ir og öflugir til þess að geta
með prýði annað hlutverki
sínu við að verja hagsmuni
ríkis okkar“. Varnarmálaráð-
herrann, Grechko marskálkur,
hefur hins vegar fyllilega gefið
í skyn, að valdhafamir í Kreml
hafi alls ekki í hyggju að
hætta að auka við flotann.
Haft er eftir honum meðal
annars, að ástand alþjóðamála
sé með þeim hætti, að Sovét-
ríkin verði „að efla sem mest
efnahagsmátt sinn og varnar-
mátt, og auka verulega baráttu
getu og viðbragðsflýti bæði
landhers síns og flota“.
Fregnin frá London:
í ÚTGÁFU hins kunna rits
..Fighting Ships“ 1971—1972
er því haldið fram, að flota
Bandaríkjanna „hraki háska-
lega mikið“ hlutfallslega, bæði
að stærð og baráttugetu, en
floti Sovétríkja na sé orðinn
„risavaxinn floti risaveldis".
Floti Sovétríkjanna sé orðinn
stærri en floti Bandaríkjanna
að því er varði heildartölu
ofansjávarskipa og kafbáta, og
kafbátafloti þeirra sé fast að
því eins öflugur og kafbáta-
floti Bandaríkjanna.
Ennfremur segir í ritinu, að
Rússar séu korrmir fram úr
Bandaríkjamönnum bæði í tölu
kjarnorkueldflauga, sem skjóta
megi milli heimíálfa, og eins
£ sprengimagninu, sem skjóta
megi í senn. Sovétmenn smíði
nú árlega að minnsta kosti sex
kafbáta, sem skotið geti kjarn-
orkueldflaugum. Rússar verði
því búnir að ná Bandaríkja-
mönnum á þessu sviði árið
1975, og ef til vill komnir fram
úr þeim.
LÖGÐ er sérstök áherzla á
þrju eftirtalin atriði:
í fyrsta lagi sé „brýn nauð- [|
syn“ fyrir vesturveldin að I
koma sér upp sameiginlegum e
flotastyrk, sem gæti flutninga- t-,
skipa á Indlandshafi og sigl- 1
ingaíeiðum til Austur-Asíu. I
„Æskilegast" sé, að í þessum J
flota séu herskip frá __ Banda- M
ríkjunum, Bretlandi, Ástralíu, |
Nýja Sjálandi, Indlandi, Pakist |
an, Malaysíu, Singapore, Portú |
gaí og Suður-Afríku.
f öðru lagi hafi mörg hinna 1
smærri ríkja lagt áherzlu á að
koma sér upp litlum, hrað-
skreiðum herskipum, „sem út-
búin eru til að miða og skjóta
afar langdrægum eldflaugum".
Með þessu móti geti hlutfalls-
lega lítill floti búið yfir mikl-
um mun meiri árásarmætti en 1
ætla megi eftir stærð hans.
f þriðja lagi eigi Bretar á
hættu að „falla mjög í áliti
um alla framtíð“ ef þeir hverfi
með öllu frá eign flugvélamóð-
urskipa og annarra hinna
stærri herskipa, og ætli sér
eingöngu að treysta á flota
smáskipa.
ÞÁ ER haldið fram í ritinu,
að Bandaríkjamenn standi nú
og f náinni framtíð framar
Rússum f flotastyrk aðeins á
einu sviði, eða í eign flugvéla-
nóðurskipa. Bandaríkjamenn
eigi nú eða hafi í notkun
fjórtán flugvélamóðurskip,
búin orrastuflugvélum. Þeir
v»rði »kki aðoinc að halda þess
ari skipaeign við. ef þeir ætli
sér nð standa Ru=ram á sporði %
á hafinu, heldur að auka hann.
f sovézka flotnnum er ekkert
flugvélamóðurskip búið orr-
ustuflugvélum.
Ritið segir Rússa eiga 83
kjarnorkukafbáta og 318 aðra
kafbáta. en Bandarikjamenn
eigi 54 kjarnorkuknúna kafbáta
og 42 aðra. Þá eigi Rússar
einnig tvö skip. sem búin eru
þyrlusveitum, 23 önnur beiti-
skip búin eldflaugum, 100
tundurspilla eg önnur slfk skip
búin eldflaugum 130 freigátur
og korvettur og auk þess all
Framhald á bls. 12.
J