Tíminn - 10.11.1971, Blaðsíða 14

TÍMINN
MIÐVIKUDAGUR 10. nóvember 1971
Landhelgismálið
NÝTT FRÁ
ATON
RUGGUSTÓLAR
SELSKINN OG SALUN
ÁKLÆÐl
ATON-umboðið:
ÓÐiNSTORG
Bankastræti 9
Sími 14275. ,
Sendum gegn póstkröfu.
TRÚLOFUNARHRINGAR
Fljót afgreiðsla.
Sendum gegn póstkröfu
i GUÐM. ÞORSTEINSSON
I gullsmiður, Bankastr. 12
Magnús E. Baldvinsson
Framhald af bls. 2
eru a6 vísu engin 'uppsagnar-
ákvæði, sagði forsætisráðhcrra
ennfremur. — Samt getum við
ekki fallizt á, að þeir séu ein-
hverjir eilífðarsamningar. Við
teljum, að þeim hljóti að vera
hægt að segja upp með hæfilcgum
fyrirvara. Við bendum í því sam-
bandi á, að þessir samningar voru
gerðir við ákaflega erfiðar og
óvenjulegar kringumstæður. Enn-
fremur bendum við á, að aðstæður
eru gerbreyttar frá því þeir voru
gerðir, bæði að því er varðar
fiskveiðar og fiskveiðitækni og
réttarskoðun í landhelgismálum.
Er vægast sagt ólíklegt, að þeir
hefðu verið gerðir, ef mönnum
hefði þá verið ljóst, hver fram-
vindnn myndi verða. Þessi rök
þarf ekki að þylja hér íslend-
inga vegna.
Allir stjórnmálaflokkar hafa
lýst þeirri skoðun sinni, að samn
ingar þessir séu uppsegjanlegir,
þrátt fyrir vöntun sérstaks upp-
sagnarákvæðis. Gagnaðilar Okkar
munu hins vegar vera á annarri
skoðun, eða láta a.m.k. svo, sem
út af fyrir sig er skiljanlegt. Verð
ur þó í lengstu lög að vona, að
þeir haldi þeim skilningi ekki til
streitu, þegar málið hefur verið
skoðað ofan í kjölinn. Á hinn
bóginn þýðir ekkert að loka aug-
unum fyrir því, að fyrirhuguð út-
færsla okkar á fiskveiðimörkun-
um mætir andstöðu af hálfu ým-
issa ríkja, jafnvel af hálfu .þjóða,
sem ættu þó af ýmsum ástæðum
að hafa ríkan skilning á okkar
' högum. Auðvitað þurfum við ekki
að kippa okkur upp við það, þó
að útfærslu sé mótmælt. Bretar
hafa t.d. mótmælt og gripið til
gagnaðgerða, þegar við höfum
fært út fiskveiðimörk okkar, bæði
1952 og 1958. í bæði skiptin hafa
þeir talið, að við værum að brjóta
alþjóðalög. í bæði skiptin hafa
þeir þó orðið að hverfa frá mót-
mælum sínum. Sú saga er alkunn
og er mönnum í fersku minni, og
verður eigi rakin að sinni.
Forsætisráðherra minnti á, að
okkur bæri að vinna með þeim
þjóðum, sem stefndu að stækkun
landhelgi eða hofði fært land-
helgi sína út, að þeirri þróun
þjóðaréttar, sem styddi málstað
okkar. Fram að þessu hcfði þróun
í þjóðarétti verið okktir liagstæð,
að því er til landhelgismála tæki.
En að sjálfsögðu væri það s-vo
á því sviði, eins og mörgum öðr-
um, að þjóðarétturinn væri fyrst
og fremst skapaður af hinum eldri
og voldugri þjóðum. Það væri
ósköp skiljanlegt út frá hreinu
hagsmunasjónarmiði, að þær þjóð
ir kysu tiltölulega þrönga land-
helgi og sem mest svigrúm til
fiskveiða fjarri heimaströndum.
Þær hefðu aðstöðuna til að not-
færa sér slíkt svigrúm. Frá sjónar
miði fátækra þjóða og nýrri ríkja
horfðu málin öðru vísi við. Þær
berðust yfirleitt fyrir stærri land
helgi. — Með þeim þjóðum eig-
um við íslendingar samleið í
þessu efni, sagði forsætisráðherra.
Jóhann Ilafstein (S), sagði að
þróun alþjóða-
réttar væri hag
stæður fyrir okk
ur, tíminn ynni
með okkur í
landhelgismál-
inu, eins og hann
hefði sagt fyrir
kosningar. Hann
lagði áherzlu á,
að íslendingar eignuðust allt
landgrunnið sem fiskveiðilögsögu
og að hlutverk landhelgisnefndar-
innar í þessu máli yrði stórt og
ennfremur lagði hann áherzlu á
þjóðareiningu um þetta mesta
hagsmunamál þjóðarinnar. Jóhann
sagði, að á landgrunnslögunum
frá 1948 grundvallaðist allt, sem
gert hefði verið i þessu máli, og
þegar þau hefðu verið sett hefði
sóknin í landhelgismálinu hafizt.
Jóhann ræddi um fjöldamörg önn
ur atriði þessa máls og sjónar-
mið Sjálfstæðisflokksins í þeim.
I.úðvík Jóseps-
son, sjávarútvegs
málaráðherra, tók
næstur til máls
og sagði m.a. í
ítarlegri ræðu,
að ástæðan fyrir
útfærslu land-
helginnar væri
af efnahagsleg-
um og friðunarlegum toga spunn-
in. Hér væri um að tefla lifs-
hagsmuni þjóðarinnar og ofveiði-
hættan á miðunuim umhverfis land
ið væri augljós. Samingarnir við
Breta og V-Þjóðverja þyrftu að
vera úr sögunni. AlLt þref um
aukaatriði þessa máls ætti að
hverfa. Samstaða íslendinga í
þ'essu máli myndi reynast sterkara
vopn en öll þau herskip, sem e.
t. v. yrðu send til þess að koma í
veg fyrir framkvæmd ákvörðun-
ar okkar erlendum þjóðum
ætti að vera ljóst, að það gæti
onginn veitt á miðunum hér við
land í banni þjóðarinnar. Reynsl-
an frá 1958 gæfi það glöggt til
kynna.
Benedikt Grön-
dal (A) sagði að
Alþýðuflokkur-
inn legði áherzlu
á einhug þjóðar-
ihnar í landhelg-
ismálinu, m.a.
þess vegna legði
hann nú einung-
is til breytingar-
tillögu við tillögu ríkisstjórnarinn-
ar í því efni að fiskveiði lög-
sagan verði landgrunnið miðað við
400 metra jafndýptarlínu, en þó
hvergi minni en 50 mílur. Öll
smærri ágreiningsatriði ætti ' að
ræða í landhelgisnefndinni og ut-
anríkismálanefnd.
Gunnar Thor-
oddscn (S)
gerði grein fyr-
ir þingsályktun-
artillögu sjálf-
stæðismanna í
landhelgismái-
inu, sem er svo-
hljóðandi:
1. Fisveiðilög-
saga Islands nær yfir allt land-
grunnið umhverfis landið.
Ytri mörk landgrunnsins skulu
vera 400 metra jafndýpislína,
I,
þangað til mörk þess verða ákveð
in með iögum, en þó hvergi nær
landi en 50 sjómílur frá grunnlín
um. Alþingi felur nefnd þeirri,
sem kosin 'far á síðasta þingi til
þess að semja trumvarp til laga
um rétt íslendinga til landgrunns-
ins og hagnýtingar nauðæfa þess,
að ljúka störfum sem fyrst, svo
að Alþingi það, er nú .situr, geti
fengið slíkt frumvarp til meðferð
ar afgreiðslu.
1 næstu 3 ár er erlendum fiski
skipum heimilt að stunda veiðar
upp að 50 mílna mörkum frá
grunnlínum, nema þar sem sér-
stök friðunarsvæði kynnu að vera
ákveðin utan þeirra marka.
Ályktun þessi kemur til fram-
kvæmda þann dag, sem ákveðinn
verður af yfirstandandi Alþingi.
2. Ákveðin skulu friðunarsvæði
á mikilvægum uppeldisstöðvum
ungfisks á landgrunninu út að
ytri mörkum þess. Heimilt er að
miða aðgerðir þessar við tiltek-
inn tíma . árs, við ákveðin veiði-
tæki og veiðiaðferðir og við stærð
fiskiskipa. Friðunaraðgerðir þess
ar skulu ganga í gildi 1. marz
1972.
3. Settar skulu reglur um tíma
bundna friðun ákveðinna hrygn-
ingarsvæða innan núgildandi fisk
veiðimarka, m. a. hluta af Sehtogs
banka og tiltekinna svæða við
Vestmannaeyjar. Reglur þessar
skulu gilda frá 1. marz 1972.
4. Ríkisstjórninnf er falið að
halda áfram og auka þátttöku í
samstarfi þjóða tii þess að
bindra ofveiði og tryggja ís-
iendingum eðlilega hlutdeild í
fiskveiðum á úthöfum, þar sem
íslenzkir fiskveiðihagsmunir ná
til.
5. Ríkisstjórnin skal gera nauð
synlegar ráðstafanir til Þess að
koma í veg fyrir skaðlega meng
un sjávar við strendur landsins
og á hafinu umhverfis það og
eiga samstarf við aðrar þjóðir í
því efni, eftir því sem þörf kref-
ur.
Við framkvæmdir samkvæmt
þingsályktun þessari skal ríkis-
stjórnni hafa samráð við Haf-
rannsóknastofnunina og Fiskifé-
lag Islands.
Einar Ágúntsson, utanrikisráð-
herra, tók þessu
næst til máls og
gerði athuga-
semdir við atriði
er talsmenn
stjórnarandstöð-
unnar höfðu um
rætt. Verður
gerð grein fyrir
máli utanríkis-
ráðherra, í blaðinu á morgun.
Þá tók til máls GuSlaugur
Gíslason (S), en umræðunni var
því næst frestað til kl. 21,00.
TRÚLOFUNARHRINGAR
— afgreiddir
I samdægurs.
Sendum um allt land.
H A L L D Ó R
Skólavörðustíg 2.
SILDIN
Framhald af bls. 2
Danmörku 53,6 lestir fyrir 804,
579.00 kr. ísl. og er meðalverðið
15,01 kr. Hæstu söluna í vikunni
var Fífill GK með, en Fífill seldi
einnig þann 6. nóv. í Danmörku
og 77,1 lest fyrir 1.094,475 kr.
Sex bátar seldu fyrir meira en
700 þús. í vikunni og eru þeir
þessir: Bjartur NK 85,9 lestir fyr
ir 1.033, (tvær sölur), Fífill GK
77,1 lest fyrif 1.094. Loftur Bald-
vinsson EA 76,5 lestir fyrir 728,
I-Ielga Guðmundsdóttir BA 53,6
lestir fyrir 804, Eldborg GK 63,8
lestir fyrir 887 og Heimir SU
80,3 lestir fyrir 713 þús.
Á víðavangi
F mhald af bls. 3.
hafa fært út lijá sér? Nei, ég
lield ekki. Nei, í þessum efnum
hafa fslendingar ætíð þurft að
berjast fyrir rétti sínum. Þeir
hafa engum áfanga náð Öðru
vísi. Þeir verða enn að tala
það mál, að viðmælendur okk-
ar skilji að okkur er alvara.
Þar dugar engin tæpitunga.
Hún hefur aldrei dugað í ‘sjálf-
stæðismálum fslendinga. En
hér er í rauninni um sjálf-
stæðismál að ræða. Við getum
ekki sætt okkur við það, að
okkur sé ætlað að fara eftir
einhverjum ímynduðum réttar-
regluni, sem' önnur ríki hafa
ekki farið eftir, þegar þau hafa
fært úr hjá sér eða helgað sér
landgrunnsbotn og auðlindir
þar.“
Stærsta málið
f lok ræðunnar sagði Ólafur:
„Landhelgismálið er stærsta
mál þjóðarinnar um þessar
mundir. Þess vegna setur rikis-
stjórnin það ofar öllum öðrum
málum. Það verður vafalaust
erfitt mál á marga lund. Sjálf-
sagt getum við búizt við ýms-
um stundaróþæginduin í sam-
bandi við það. Ég vil þó eigi
að óreyndu ætla neinni þjóð
það, að hún fari að reyna að
beygja okkur með beitingu
efnaliagslegra þvingunarað-
gerða. Slíkar aðgerðir ef til
kæmi, myndu valda öllum að-
ilum vonbrigðum, og gætu
aldrei gert nema ógagn. Við
fslendingar munum standa fast
á rétti okkar. Við munum
sækja mál okkar með einbeitni
og festu en einnig þó með
hæfilegri gætni. Við vonum, að
mcð þeim liætti fáist farsæl
lausn á þessu lífshagsmuna-
máli þjóðarinnar. Við vonum,
að aðrar þjóðir skilji, þegar
málavextir hafa verið nægilega
kynntir þeim, að hér er um
sjálfan tilverugrundvöll og
sjálfstæðisskilyrði lítillar þjóð
ar að ræða“. — TK
Norður-írland
Framhald af bls. 9.
gætu írar tekið höndum sam-
an um lausn, ef þeir viidu.
Þeim væri mætavel ljóst, hvað
af því leiddi að láta það undir
höfuð leggjast. Ef ekki yrði úr
saimkomulagi skylli óvefengjan
lega á skefjalaus borgarastyrj-
öld þegar herinn færi. Þá yrði
ástandið eins og það var i
Palestínu.
Við trúum því, að mikill
meirhluti fra vilji forðast
þetta. Verkamannaflokkurinn
ætti að berjast fyrir djarflegri
stefnu, sem hefði í för með sér,
að írar þyrftu ekki framar að
standa í vigstöðu, heldur
fengju tíma og tækifæri til að
snúast til hófsemdar.
taugavegl 12 •> Sfml 22804
Fósturmóðir mín.
Helga SigurSardóttir,
IjósmóSir, Bragagötu 31.
Sem andaðist 3. nóvember, verSur jarSsungin frá Fossvogskirkju,
föstudaginn 12. nóvember kl. 3.
Vegna fjarstaddrar fósturdóttur og annarra vandamanna.
Jón Helgi Jónsson.
—■■Illll ■■lllll I...
Þökkum innilega samúS og vlnarhug vlS fráfall og útför
Jóns Grímssonar,
Klifshaga, AxarfirSi.
Börn, fengdasynir og barnabörn.