Tíminn - 30.01.1972, Qupperneq 7

SUNNUDAGUR 30. janúar 1972
TÍMINN
7
V.
Ulgefandi; F rartisokna rftokkurtnn
Framkv*nwjav)'i(iri; Kristján Benadlkt&snn, Rjtttjótari Þorariith

Þárarlnssön !áb)r Andrés Krhfíansstm, Jón Holgason, Indrtðl
G, Þorjfcins &on og T<5ma& Karl&son. fLufilýsingastiórl: Steln-
grimur Gis asohi;: RnitjBrrtakskrÚstáfUJ I fidduhúJinu, símar
! 18200: h- Í83Q6. iSkrifstpfur Bankðsífæ H 7. Afgrelðslusími
ums. Aug ýsjiftgásíroÖ :>l?523|:jxAÍSrát! skrjfstofur simj T8300.
: Átkrlfiargja Id kr. 22S.ÓQ á mánuAi nnanlanifs. í laUsasolu
kr. )5.0é áintákfð. — fila&apn Mtt h.f. (Off&etj
Landgræösla og
nýting landsgæða
í stefnuyfirlýsingu ríkisstjómarinnar segir, að gerð
skuli heildaráætlun um alhliða landgræðslu og skipu-
lega nýtingu landsgæða.
í samræmi við þetta ákvæði málefnasamningsins
skipaði Halldór E. Sigurðsson, landbúnaðarráðherra
í nóvember sl. sjö manna nefnd til að vinna að þessu
verkefni. Skal nefndin gera tillögur um á hvern hátt
heppilegast sé að vinna að gerð þessarar áætlunar.
í því efni skal miða við, að hægt væri að minnast 11
alda hyggðar landsins með heildarátaki um land-
græðslu og gróðurvemd, svo og alhliða skipulagn-
ingu á notkun landsnytja, eins og segir í skipunar-
hréfi landbúnaðarráðherra til nefndarmanna.
Eysteinn Jónsson, alþingismaður, var skipaður for-
maður þessarar nefndar, en með honum í nefndinni
em Ingvi Þorsteinsson, gróðursérfræðingur, Haukur
Ragnarsson, tilraunastjóri, Pálmi Jónsson, alþingis-
maður, Sigurður Blöndal, skógarvörður, og Þorvald-
ur G. Jónsson, fóðureftirlitsmaður.
í umræðum, sem urðu á Alþingi sl. fimmtudag, um
þingsályktunartillögu þeirra Sverris Hermannssonar
og Bjama Guðnasonar um skipun 5 manna land-
græðslunefndar, upplýsti formaður hinnar stjóm-
skipuðu nefndar, að nefndin hefði þegar tekið til
starfa, og að í starfi nefndarinnar yrði lögð áherzla
á náið samstarf við þá aðila, sem staðið hefðu í fylk-
ingarbrjósti í ræktunarmálum hverskonar og gróður-
vemd og bezt þekktu til þeirra mála.
Eysteinn sagði, að höfuðáherzlan yrði lögð á það
að samstilla krafta þeirra mörgu einstaklinga, félags-
samtaka og stofnana, sem við þessi mál fengjust.
Menn þyrftu að leggja niður fyrir sér, hvað þarf af
þjóðfélagsins hálfu að gera í þessum efnum til þess
að veruleg straumhvörf mættu verða. Aldrei mætti
missa sjónar af því, að mestu skiptir að sem flestir
leggðu hönd á plóginn, hver eftir sinni aðstöðu og
getu. Engu stórvirki yrði í framkvæmd hrundið nema
með samstilltu átaki fjöldans.
Nú þurfa menn í öllum hémðum landsin að taka
sig til og gera sér grein fýrir því, með ráði beztu
manna og hjálp þeirrar vitneskju, sem vísindamenn
hafa aflað, hvernig ástatt væri í þessum efnum í þeirra
eigin héruðum og hvað þeir teldu vænlegast til úr-
bóta þar. Slíkt gæti orðið góður leiðarvísir í því starfi,
sem hin stjómskipaða nefnd á framundan, og gæti
orðið til þess að auka enn afl þeirra áhugaöldu, sem
nú er risin í þessum mikilsverðu málum.
Hin stjómskipaða nefnd hefur þegar haft samband
við forastumenn búnaðarsamtakanna, áhugamanna-
samtaka, stofnanir þær, sem mest fjalla um málið,
skógræktarstjóri, landgræðslustjóra, forstöðumenn
Rannsóknarstofnunar landbúnaðarins og fl.
í ræðu sinni á Alþingi sl. fimmtudag sagði Eysteinn
Jónsson m.a.:
„Vísindamenn okkar vita, að þjóðin hefur tapað
mjög miklu af gróðurlendinu á þeim nálega 1100 ár-
um, sem hún hefur búið í landinu. — Það, sem mestu
skiptir, er þó sú vitneskja, að þetta land, sem tapazt
hefur, er hægt að græða og halda því, sem eftir er
og bæta það, og menn vita, hvernig á að fara að því.
En þar er ekki um neina eina aðgerð að ræða heldur
mörg úrræði, sem verða að fara saman.“ — TK.
JUDY KLEMESRUD, NEW YORK TIMES:
Frú Waldheim er lög-
fræðingur að menntun
En lögfræðin hjálpar henni lítið sem „æðstu konu” S.Þ,
HIN nýja „æðsta kona”
Sameinuðu þjóðanna hefir nú
tekið við hinu óopinbera,
ólaunaða starfi sinu, en tvennt
virðist þó á annan veg en vera
ætti. Henni geðjast ekki að
hinni óendanlegu keðju
kokkteilveizlna stjórnmála-
mannanna og er heldur ekki
hríifin af vinarbrauðum.
,,Ó, þau eru of fitandi”,
segir frú Kurt Waldheim, en
hún er fædd i Vin. Samtalið fór
fram i samvinnufélagsibúð
hennar við Fimmtu tröð,
nálægt 87. stræti. ,,Ég vil
reyna að aflagast ekki meira
en þegar er orðið, og þess
vegna ekki heppilegt að eta
vinabrauð.”
Elisabeth Waldheim er 49
ára, þriggja barna móðir, og
hefir tekizt að varðveita
fagurt vaxtarlag. Hún vegur
að visu fast að 140 pundum,
sem væri allnokkuð ef hún
væri ekki 177 cm á hæð.
HANASTÉLSBOÐUNUM,
sem frúin vék að, fjölgar efa-
laust stórlega á næstunni, þar
sem maður hennar er nú
tekinn við sem framkvæmda-
stjóri Sameinuðu þjóðanna, og
árslaunin eru 62.500 dollarar
(hálf sjötta milljón isl. króna).
„Engum geðjast framar að
hanastélsboðunum ”, sagði
frúin. ,,Ég hefi að minnsta
kosti ekki hitt neinn, sem hefir
ánægju af þeim, og i raun og
veru er ekkert gaman að
þeim. En karlmennirnir
virðast þurfa á þeim að halda i
starfi sinu og þau gera mjög
hægt um vik að eiga orðastað
við aðra i svip, þegar ekki er
um að ræða svo mikilvæg
atriði, að ástæða sé að efna til
formlegs fundar. En skritið
er,að venjulega ræðast karl-
mennirnir við sér i lagi i
þessum boðum, en vesalings
konurnar eru út af fyrir sig.,,”
Frúin er opinská og ánægö.
Hún lauk laganámi við háskól-
ann i Vin. Anægjulegast sagði
hún að sér þætti að hafa inni
kvöldverðarboð fyrir 22 I ibúð
sinni við Central Park.
„1 kvöldverðarboði er unnt
að sinna hverjum einstökum
gesti”, sagði hún,og getur
talað af reynslu, þar sem hún
er búin að vera eiginkona
stjórnarerindreka siðan árið
1944. ,,í kvöldverðarveizlu er
unnt að tala við fólk i raun og
veru, en i kokkteilveizlum er
varla unnt að koma við öðru
en að heilast og kveðjast”.
ÍBÚÐINA, sem þau hjón
búa i, ásamt þjónustustúlku og
matreiðslukonu, valdi frúin
sem bústað sendiherra Aust-
urrikis hjá Sameinuðu
þjóðunum árið 1964, og hafði
þó litið á 83 ibúðir aðrar, sem
til greina gátu komið. Ibúðin
er nokkuð rúmgóö, og eru þar
tildæmis fimm svefnherbergi.
Frú Waldheim sá sjálf um
búnað ibúðarinnar og kom þar
meðal annars fyrir nokkru af
húsgögnum, sem hún hafði
komið með frá Austurriki.
Þetta gildir um dragkistuna i
dagstofunni, en hún er af
þeirri gerð, sem kennd er við
Mariu Theresiu, og einnig eru
i ibúðinni átta ljósakrónur úr
kristal, sem þau hjón höfðu
með sér að heiman. Hús-
gögnin eru þó flest frönsk, en
teppin á gólfunum eru pers-
nesk.
Mjög kært er sagt með þeim
hjónum og viðurkennir frúin
fúslega að svo sé. Þau hittust
við háskólann i Vin, og þegar
Waldheim kom fyrst auga á
hana.var hún að skoða til-
Elizabcth Waldheim.
kynningar, sem festar höfðu
verið upp á töflu. („Ég vakti
vist athugli hans undir eins”,
segir hún.) Þau gengu i hjóna-
band tæpum tveimur árum
siðar, eða 19. april 1944.
„ÞETTA var um það bil
sem fyrstu, alvarlegu loft-
árásirnar voru gerðar á Vin”,
segir frúin,og skugga bregður
fyrir i svip hennar. „Þá var
ákaflega erfitt að lifa og varla
unnt að ná i nokkuð að borða.
Ari siðar, þegar ég var komin
á steypirinn, kvað orðið svo
mikið að loftárásunum,að ég
varð að leggja af stað
fótgangandi upp i fjöll til
bóndabýlis eins skammt frá
Ramsau. Þar fæddi ég fyrsta
barnið, og enginn var til til að
stoðar nema móðir niin.
Þegar maðurinn minn komst
þangað loks,var dóttir okkar
þriggja daga gömul.”
Dóttirin var Liselotte, sem
nú er 26 ára. Hún starfar i
Genf við þá deild Sameinuðu
þjóðanna, sem fjallar um
deyfi- og eitur - lyf. Hin börnin
eru Gerhardt, 23 ára, sem les
lög við háskólann i Vin, og
Christa, 12 ára, en hún er i
frönskum skóla i New York.
„Við reynum að helga
Christu sunnudagana’i segir
frú Waldheim. „Henni þótti
mjög miður þegar við urðum
að fara frá Vin fyrir tveimur
árum, enda er óskemmtilegt
til þess að hugsa að yfirgefa
vini sina og þurfa aö afla sér
nýrra. Við reynum þvi að vera
sem mést saman, förum til
dæmis á reiðhjóli um al-
menningsgarðana, eða i
göngu- og skiðaferðir, ýmist i
Vermont eða Kanada.”
ÞEGAR Waldheim - hjónin
eru heima i Austurriki, geta
þau valið milli ibúðar i Vin,
einbýlishúss skammt frá
borginni eða bjálkakofa við
Attersee, i vatnahéraði uppi i
fjöllum. „Þegar við förum
þangað, tala systkinin um að
fara „heim”, segir frúin.
Frú Waldheim segist þurfa
að hafa einna mest fyrir þvi að
eiga ávallt nægilega mikið af
viðeigandi fatnaði til að búa
sig i þau fjölmörgu samlib
ivæmi, sem hún verður að fara
i ásamt manni sinum. Sam-
kvæmiskjóla sina segist hún fá
frá Vin, en þd saumar klæð-
skeri, „sem veit hvað ég vil”,
segir hún. Hversdagsfatnað
segist hún kaupa i Manhattan,
og fara fremur eftir þvi,
hvernig hann fer, en hinu,
hver saumað.hafi.
Hárgreiðslan veldur hins
vegar engum vandkvæðum.
„Ég kom með hárgreiðslu-
konu með mér frá Vin”, segir
hún. „Hún er gift einum
starfsmanni sendisveitar-
innar og kemur hingað til min
þegar ég þarf á henni að
halda. Þetta sparar mikinn
tima”.
Frú Waldheim talar frönsku
og ensku reiprennandi.
Hún segir að það hafi stundum
valdið sér nokkrum von-
brigðum, að hún hefir ekki
haft tækifæri til að notfæra sér
kunnáttu sina i lögum á eigin
spýtur. „En það hefir aldrei
verið leiðinlegt að vera gift
manninum minum,” bætir
hún við i flýti. „Það er alveg
fullkomið starf að sjá um
ibúðina, undirbúa veizlurnar,
sem við verðum að halda,
kaup&inn og gegna skyldum
samkvæmislifsins. Og svo
hefir auðvitað þurft að sinna
börnunum ogaldrei gefizttimi
til að láta sér leiðast. En hinu
get ég ekki neitað, að ég sakna
þess stundum að hafa ekki
getað aðhafzt eitthvað á eigin
spýtur”.
Ekki hefir farið framhjá
frúnni, að U Thant gengur
með blæðandi magasár af
steitu vegna starfs sins,
„erfiðasta starfs i þessum
heimi”. Hún kvaðst ætla að
leggja sig alla fram um, að
maður hennar gæti lifað „sem
allra kyrrlátustu lifi heima”.
Hún segist til dæmis setjast
hjá honum i bókaherberginu
þegar hann komi heim frá
störfum, og þar hlusti þau á
hljómlist. Hún segist gefa
honum sem fitusnauðastan
mat og láta hann drekka
sykurlaust rauðvin með.Ekki
segist hún minnast á heims-
málin nema hún sé beinlinis
spurð, og timinn fari einkum i
að athuga heimilis-
reikningana.
FRO WALDHEIM hugsar
til veru sinnar i New York
„bæði með tilhlökkun og
kviða”. Hún segir sér geðjast
mjög vel að þvijivernig komið
sé fram við konur i borginni.
„Þær eru ávallt spurðar, hvað
þær vilji, þegar þær ætla eitt-
hvað að kaupa, eins og til
dæmis ryksugu eða hrærivél. í
Evrópu er aldrei spurt, hvað
þær vilji”.
Hinu segist hún einkum
kviða, að fjölskyldan kunni að
verða fyrir barðinu á glæpa-
faraldrinum i borginni. Hún
kveðst láta starfsstúlku fylgja
dótturinni að og frá skólanum,
og auk þess sé heimilishundur
inn Leó með i förinni.
„Ég hefi aldrei peninga á
mér þegar ég fer út”, hvislar
hún. „Ég á heldur ekki neina
skartgripi, sem vert sö að
stela. Enn hefir ekkert komið
fyrir okkur, en stundum
flögrar mér i hug, að ef til vill
þurfi allir að hafa lifvörð á al-
mannafæri að tiu árum
liðnum”.