Tíminn - 30.01.1972, Blaðsíða 8

VERKAKONUR I VI
UM FRA NSKRA BÆI
Beaujolais héraðiö er ein-
hvers staðar i Miö-Frakklandi,
skammt frá borginni Lyon, Það
er i Beaujolais sem vinberin
vaxa og þaðan kemur rauövinið.
A haustin þyrpist fólk að til
þessa héraðs og tinir vinber frá
morgni til kvölds. Það er kölluð
uppskera. Haustiö nitján-
hundruðsjötiuogeitt bættumst
við Svandis i hóp vinberja-
fólksins i Beaujolais.
Fyrsta daginn okkar þar hélt
ég tilsýndar, að vinberjatrén
væru kartöflugrös og réttlætti
það þannig, að það sem væri
tré á Islandi nefndist kartöflu
gras i Frakklandi vegna hag-
stæðari vaxtarskilyrða. Þá hló
Svandis. Það var ekki i siðasta
skiptið, sem hún hló, meðan við
menntakonurnar dvöldumst i
Beaujolais sem ótindar verka-
konur, forugar upp fyrir haus,
og skárum klasa af runnum með
þartilgerðum kuta i hálfan
mánuð samfleytt.
Þetta var erfið vinna. Sann-
kallaður þrældómur. Klukkan
sex á nóttunni vorum við vaktar
harðri hendi, barsmiðum og
kaffi, og komnar út á rennvotan
eða samanfrosinn akurinn eftir
atvikum skömmu siðar. I fjall-
háum stigvélum, með trefil og
gúmmisvuntu, eins og slátrarar
eða skurðlæknar, og hræðilegan
bakverk. En allt var þetta
ómaksins vert. Okkur fannst
það kannski ekki alltaf þá —
fyrir sexhundruö k*rónur á dag
— en okkur finnst það núna.
Við Svandis þóttum mestu
furðuverk á franskri grund og
málum lyktaði þannig, að við
vorum kallaðar Laurel et
Hardy, sem þýðir Gög og Gokke
á islenzku. Frökkum fannst við
tröllauknar að buröum, eöa
hamrammar, og drógu enga
fjöður yfir það. En heldur þótti
okkur kimnigáfa þeirra fara aö
færast upp i bekkinn, þegar við
neyddumst til þess að ljóstra
upp skóstærð okkar. Að sjálf-
sögðu dytti engri siðmenntaðri
konu i hug að koma upp um slikt
— og sizt af öllu okkur Svandisi.
En nú var nauðsyn, þvi að
strigaskór dugðu skammt i
drullunni og hún amma gamla,
sem hló flirulega daginn út og
inn, sagði, að við yrðum bara
veikar svona stigvélalausar, og
bauð að kaupa okkur stigvél.
Amma spurði um stærð . Við
sögðum satt frá. Viðbrögð við-
staddra voru nánast ofsafengin.
Þeir ráku úpp roknahlátur og
fóru I kös úti i horni. Þá fór
ég að gráta og sagði, að þetta
væri ekkert fyndið, það vildi
enginn lita við konu með svona
fætur. Menn færu bara að
hlæja, og siðan ekki söguna
meir. Þá urðu Frakkarnir
alvar’ iir i bragði, reyndu að
hughreysta mig, og sögðu, að
kannáki fyndi ég einhvern tima
traustan og góðan mann, sem
leiddi þetta hjá sér — og sögðu,
að ég skyldi ekki örvænta. En
það gerði ég samt.
Svandis notar lika skó númer
fjörutiu og eitt, en hún hefur
enga von, hvort sem er, svo það
skiptir ekki máli. önnur er saga
min. Ég get kennt þessum stóru
fótum um öll vonbrigði min i
ástum, enda heyrði ég Jón Múla
einu sinni raula fyrir munni sér,
þegar ég var nærstödd: ,,I don’t
love you ’cause your feet’s too
big,” en það þýðir: „Ég elska
þig ekki, af þvi að þú ert meö
svo stóra fætur.”
Þrátt fyrir þennan vankant
var leiö okkar Svandisar til
Frakklands — i Frakklandi —
og um Frakkland, vörðuð
ungum, fögrum piltum. Þeir
hétu allir Jón Páll, Jón Pétur og
Yves, nema Máris. Hann vann á
vinberjabænum okkar og á
heima i fjöllvim, þar sem fólk
býr til osta. Við kölluðum hann
Máris fjallabúa og sungum
þetta fræga skátaviðlag ramm-
falskt við vinnu okkar á vin
ekrunum: ,,Ég er Máris fjalla-
búi og geri það sem ég vil —
glamra bara á minn gitar
drekk og skipla á spil,” þótt við
værum báðar sannfærðar um,
að ekkert væri fjær Márisi en
einmitt þetta. — Eina orðið, sem
hann sagði allan timann, var
merde, sem þýðir drulla, og i
góðsemi sinni hélt Svandis, að
Máris væri svona litterer og
væri að fara með upphafsorð
Bubba kóngs hvað eftir annað.
Svo sagði hún við mig i trúnaði,
að aldrei væri góð visa of oft
kveðin.
Svandis sá ýmsa aðra hluti i
torkennilegu ljósi. Hun kom til
dæmis einu sinni hlaupandi til
min i miklu uppnámi og sagði
málinu sinu: „Það eru oþtar
geymdir i fuglabúri bak við húþ.
Þetta eru einu húþdýrin á
bænum og aldrei gefið að éta.”
— Svo dró hún mig með sér bak
við hús og sýndi mér þett^
sjöunda heimsins undur. Við
skildum ekkert i þessari vit-
leysu, en fannst synd að fjötra
ostana i búrum og vorum helzt á
þvi að sleppa þeim lausum.
Já, Svandis kom mér sannar-
lega á óvart, einkum er ég upp-
götvaði, eftir eins og hálfs
áratugs kynni við hana, að hún
er frábær hugsuður. Þaö var
ekki seinna vænna. — Svoleiðis
var, að um helgar bættist alltaf
fólk I tinsluna, og einu sinni kom
meðal annarra kona, sem var
svo litil, að við urðum að passa
að stiga ekki oná hana. Hún
þurfti sko ekki að beygja sig við
vinnuna, einsog hinir
veslingarnir, fremur þurfti hún
að teygja sig upp i klasana.
Svandis reiknaði dæmið þannig,
að þessi oggulitla kona væri af
nýrri tegund fólks, sérstaklega
kynbættu með vinberjatinslu
fyrir augum. -I hópnum var
lika maður með tréfót. Vegna
meðfædds hroka likaði Svandisi
ekki félagsskapurinn og skrifaði
heim, að við ynnum með hinum
mesta óþjóðalýð, dvergum og
sjóræningjum.
Ég tel mér skylt að geta þess,
áður en lengra er haldið, að vin-
berjasamtökunum, sem réðu
okkur i vinnu, stjórnar dauða-
drukkinn maður frá Marseilles,
sem héðan i frá verður kallaður
forstjórinn, og er mesti óþokki,
eins og nú verður sýnt fram á.
Er við Svandis komum til
þorpsins Belleville-sur-Sa8ne á
tilsk. tima, áttum við von á að
hitta ástfólginn bróður minn,
Pál, og vin hans, Þorgeir fræn-
da. Af þvi varð auvitað ekki,
frekar en öðru, þar sem þeir
frændur voru grunlausir um
ferðalag okkar vinkvenna. — Ég
grátbað nú forstjðrann um að
koma bróðurnum i samband við
mig, er hann kæmi á staðinn.
En forstjórinn lét ekki að sér
hæða. Ég heyrði ekkert af
bróðurnum næstu tiu dagana og
varð þess fullviss, að hann væri
nú látinn. Mikil varð gleði min,
er forstjórinn kom að heim-
sækja mig á Fiat eitt laugar-
dagskvöldið og sagðist ætla að
flytja mig til bróður mins, yfir
sjö fjöll, eöa svo. Honum hafði
þá af einstakri fúlmennsku
tekizt að pota bróður minum á
bæ i fimmtiu kilómetra
fjarlægð. Og ég sem hafði ekki
séð Palla i hartnær heilt ár.
Forstjórinn var óvenju
dauðadrukkinn þetta kvöld og
ók með hrottalegum rykkum og
skrykkjum. Það tók okkur
fjórar klukkustundir að finna
bæinn hans Palla, sem var ein-
hvers staðar i fjöllunum og
myrkrið svo mikið, að það sást
ekki neitt. Og svo var bróðirinn
ekki heima. Það var laugar-
dagskvöld. Við fengum þær
upplýsingar,. að hann hefði
skroppið á kaffihús i nokkurra
kilómetra fjarlægð og væri fót-
gangandi ásamt Islendingnum
Þorgeiri. Útsendarar okkar fóru
á stúfana og eftir nokkra stund
fengum við þær fregnir frá
hraðboða, að Islendingarnir
væru að koma i hlað. Þá hljóp
systirin út á veg og kallaði nafn
bróðurins út i myrkrið. Aður en
hún vissi af, var tekið utan um
hana sterkum örmum, sem
engum gátu tilheyrt nema Páli.
Þó hélt ég um stund, að ég hefði
farið bræðravilt, af þvi að Palli
var kominn með hár niður á
herðar — þetta einstaka snyrti-
menni. Svona geta hrakningar
um Mið-Evrópu farið með dáð-
rakka drengi.
íslendingahópurinn settist við
fótskör styttu af Mariu mey og
þar var margt hjalaö. En timinn
var enginn. Klukkan var orðin
margt og við vissum alltof vel,
að eftir fáeinar klukkustundir
yrði bakverkurinn verri en
nokkru sinni, barsmiöarnar
meiri og kaffið heitara um fóta-
ferðarbil. Þaö var svo leiðinlegt
að segja bless og það virtist eitt-
hvað svo út i hött að fá ekki að
sjá bróður sinn aftur fyrr en um
jólin, sem reyndar eru búin
núna eins og ýmislegt annað.
Það er ekki að orðlengja það?
daganir liðu við rauðvin og
söng, rigningu eða sól eftir at-
vikum og vinnufötin okkar urðu
skitugri með degi hverjum, unz