Tíminn - 14.04.1972, Blaðsíða 10

Sigurfinnur SigurOsson,
feröamála fromuöur.
rtli 1». (iuöbjarlsson, skólastjóri
og oddviti.
Kggert
smiöur
(í. Jóhannesson, húsa-
Siguröur
oddviti.
Ingi Sigurðsson, fyrrv.
Á þessu ári er Selfoss^
hreppur 25 ára, en þótt
þetta sé ekki langur tími, er
Selfoss að verða einn
myndarlegasti staður
landsins, enda ibúarnir
orðnir 2400. Það er því
engin furða, þótt fólk sé
farið . að hugsa um Selfoss
sem næsta kaupstað Is-
lands. Búast má við því, að
svo verði, þar sem nú hefur
verið skipuð nefnd til að
kanna kaupstaðarmálin, og
á nefndin að skila áliti fyrir
lok þessa árs.
Selfoss hefur alla tíð
verið þjónustumið
stöð Suðurlands, og bærinn
hefur að miklum hluta
byggzt upp i kringum
Kaupfélag Árensinga, og
seinna Mjólkurbú Flóa
manna. Að sjálfsögðu
vinna ekki allir ibúar stað
arins hjá þessum tveim
fyrirtækjum. Aðrar at
vinnugreinar hafa sprottið
iupp á Selfossi, meira að
segja útgerð, og eru bát
arnir þá gerðir út frá Þor
lákshöfn, en aflinn er verk
aður á Selfossi. Þá er tré
smíði i hávegum höfð á
Selfossi.
7 hreppar i
jarðhitaleit.
Á siöustu tveim árum hafa 7
hreppar á Suðurlandi sameinazt
um þátttöku i jarðhitaleit, og um
þessar mundir standa boranir
yfir á Eyrarbakka. Sá maður,
sem mest hefur komið nálægt
þessu máli og hefur sýnt þvi
geysilegan áhuga, er Marteinn
Björnsson, verkfræðingur á Sel-
fossi.
Marteinn sagði okkur, er við
heimsóttum hann, að ákveðið
væri að halda afram að bora
niður á 1200 metra dýpi við
Eyrarbakka, ef ekki vildi betur
til. Ef nægt vatn fengist úr þeirri
holu, yrði hægt að koma hitaveitu
upp fyrir Stokkseyri og Eyrar-
bakka fljótlega.
Samtökin, sem standa að jarð-
hitaleitinni, eru styrkt frá rikinu
að nokkru leyti, en annars hefur
verið settur nefskattur á hvern
skattþega i viðkomandi byggðar-
lögum, 100 kr. á mann, nema á
Selfyssinga, sem hafa sina hita-
veitu. Þeir borga 2/3 af gjaldi.
— Teiur þú, ef jarðhiti finnst á
þessu svæði, að hann gefi mikla
möguleika?
— Hikstalaust, já. Ég tel, að
notkunarmöguleikar hitaveitu á
þessu svæði gætu gjörbreytt
þessu landsvæði úr dreifbýli i
dreifþóttbýli.
— Hvaða iðnaður kæmi helzt tii
greina i þessu sambandi?
— Alls konar iðnaður, eins og
t.d. þaraverksmiðja, ylrækt, hey-
kögglaverksmiðja, og ég hef litið
með rólegheitum á efnaiðnað. Þá
vil ég segja það nú þegar, að Sel-
foss, sem hefur meira en nóg
hitaveituvatn yfir sumarið, ætti
að losa sig við umframvatnið, t.d.
með þvi að nota það við ylrækt.
Þá er lika hægt að bjarga kartö-
fluökrum á frostnóttum haustsins
með hitaveituvatni, ef þar til
gerðar plastræmur eru notaðar.
Hitt er svo annað mál, að svona
samvinna i hitaleit er dýr, en
erfiðleikarnir hafa skapað trygg-
ingarféð. En ég álit, að rikið eigi
að leggja fram áhættuféð. Það
eru margir, sem eru tilbúnir að
bora, ef einhver áhættufjárhæð
væri fyrir hendi. Þá vil ég lofa
þetta samstarf, sem verið hefur i
jarðhitaleitinni, en það hefur
gengið einstaklega vel, og það er
nauðsynlegt að færa samstarfið
yfir á fleiri svið. En þetta er ekki i
fyrsta skipti, sem þessir hreppar
hafa farið út i náið samstarf, og
það hefur sýnt sig að það borgar
sig. Alla vega þótti Flóaáveitan
ekkert smásmiði, er hún var til-
búin um 1930.
— Telur þú þá æskilegt, að
sveitarfélögin i Flóa og ölfusi
sameinist á næstu árum?
— Nei, siður en svo, en ég tel,
að þau eigi að reka félagsmál:
skóla, hitaveitu, verzlun, sjúkra-
húsmál, og áhaldasjóð sameigin-
iegan. Þá þarf að koma brú yfir
ölfusárósa, sem ég tel að komi af
sjálfu sér. Einnig verða þessi
sveitarfélög að fara meira út i.
skipulagsmálin, en skipulags-
málin eru þýðingarmestu mál
sveitarfélaganna. Leggja ber
niður sýslurnar, enda er það orðið
svo, að flestir þeirra, sem sitja i
sýslunefndum, hafa ekki vald til
að taka ákvarðanir.
170 meölimir
i kvenfélaginu.
Kvenfélag Selfoss er ári yngra
en hreppsfélagið, og verður þvi 25
ára á næsta ári. Kvenfélagið
hefur starfað mjög mikið alla tið,
og unnið mörg verk til heilla fyrir
staðinn. Aðallega hefur starf þess
verið fjársöfnun. Kvenfélagið
kom svo til strax upp leikvelli, og
það hefur lagt fram meira en 500
þús. i leikskóla, sem það var
frumkvöðull að.
Formaður kvenfélags Selfoss
er Arndis Þorbjarnardóttir, kona
Marteins Björnssonar. Hún
sagðist hafa gengið i kvenfélagið
um leið og hún fluttist til Selfoss,
og þá fyrst til að kynnast kon-
unum á staðnum.
— En, sagði Arndis, — ég hef
aldrei séð eftir þvi. Þetta hefur
verið ákaflega þroskandi og
gaman að vinna með konunum,
enda eru þær fádæma duglegar. A
siðasta ári störfuðu t.d. 54 konur i
nefndum.
— Kvenfélagið kom mjög við
sögu Arvöku Selfoss.
— Hvert var aðal hlutverk þess
þar?
— I fyrstu sáum við um að
safna alls konar munum. Gerðum
við það með auglýsingum, og
báðum fólk að lána muni eða
benda á muni, sem hægt væri að
nota á Árvökunni. Það fór svo, að
flestir, sem við höfðum samband
við, bentu okkur á muni. Alls
söfnuðum við 463 munum frá 110
aðilum, og ekki siður karlmönn-
um. Og eins og Guðmundur
Danielsson sagði, þá voru mun-
írnir allt frá hrútspungum upp i
gulirokk.
— Hvað fannst þér athyglis-
verðast við sýninguna?
— Það vakti gifurlega athygli,
hve mikið af munum var eftir
aldrað fólk, og svo vakti nppsetn-
ingin einnig athygli, en hana önn-
uðust hjónin Rannveig Alberts-
dóttir og Gisli Hinriksson frá
Hallkelshólum.
— Hvenær fer aðalstarf kven-
félagsins fram?
— Mest er starfað yfir vetrar-
mánuðina, og mest er starfið i 8
mánuði. En annars er stöðugt
starf fyrir stjórnina allt sumarið.
Sem stendur erum við að safna i
félagsheimilissjóð, og svo sjáum
við um viðhald á leikskólanum,
gefum húsgögn og leikföng, og
saumum það, sem til leikskólans
þarf. Þá höfum við safnað mikið i
sjúkrahússjóð, og núna siðast
en ég fluttist hingað. I hrepps-
nefnd hef ég unnið að minum
félagsáhugamálum, og ég hef
kannski haft meiri tima til að
sinna þessum málum en margur
annar, þar sem ég hef ekki svo
stórt heimili. En hitt er svo annað
mál, að gaman væri að sjá fleiri
konur starfandi að félagsmálum
Iijónin Arndis Þorbjarnardóttir, og Marteinn Björnsson.
gáfum við rúm fyrir hjarta-
sjúkling og ljósböð fyrir börn á
heilsuverndarstöðina. Þá er það
stór liður i okkar starfi að sjá um
að koma konum i krabbameins-
leit til Reykjavikur. 17. júni er
lika fastur liður i starfi okkar, en
þá sjáum við um fjallkonuna og
seljum kaffi.
— Þú hefur starfað mikið i
hreppsnefnd, Arndis, hvernig
— Þú hefur starfað mikið i
hreppsnefnd, Arndis, hvernig er
að starfa með karlmönnum, sem
eini kvennfulltrúinn?
— Ég hef haft mjög gaman af
að starfa i hreppsnefnd, og þá á
meðal karlmannanna. Mér hefur
alltaf fundist gaman að starfa á
meðal karlmanna, t.d. vann ég i
16 ár hjá Fiskifélagi Islands, áður
Ibúafjöldin tvöfaldaðist á 12 1/2
ári, Sigurður Ingi Sigurðsson var
oddviti þeirra Selfyssinga i 12 1/2
ár, eða frá þvi i janúar 1958 til
júni 1970. A þeim árum, sem
Sigurður Ingi var oddviti, var
uppgangur Selfoss mikill, og
hefur sennilega aldrei verið
meiri. Þá var vatnsveitan aukin
geysimikið. Lokið var við gerð
þjóðvegarins i gegnum þorpið, og
var hann með varanlegu slitlagi,
en það var mikið átak að koma
þvi verki i kring. A þessum árum
var sundhöllin vigð og hafin
bygging gagnfræðaskóla, og um
leið var byggður skólastjóra-
bústaður. Sveitarfélagið keypti
Selfossbió á þessum árum.
tþróttasvæði var komið upp og
búningsaðstöðu um leið. Og á
árinu 1969 var samið um kaup á
hitaveitunni af kaupfélaginu.
— Sigurður Ingi. Hvað er þér
minnisstæðast frá þessum árum?
— Að sjálfsögðu er margt
minnisstætt, en ætli það sé ekki
helzt vöxtur bæjarins sjálfs. Það
þurfti svo margt að gera, en i
sambandi við þessar gifurlegu
þenslu þurfti miklar fram-
kvæmdir, sérstaklega við lagnir i
nýjum og gömlum götum. Á árinu
1958 störfuðu ekki nema eitthvað
10 menn hjá hreppnum, en á árinu
1970 voru þeir orðnir 20, og yfir
sumartimann voru miklu fleiri og
þá mest unglingar.
— Kaupfélag Árnesinga var
stærsti atvinnurekandinn á
þessum tima. Má ekki þakka
kaupfélaginu að nokkru upp-
byggingu staðarins?
Illllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllliillllllllll
Texti Þorleifur ólafsson
Myndir
Gunnar V. Andrésson
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniii
— Jú, að sjálfsögðu. Kaup-
félagið var stærsti atvinnu-
rekandinn á þessum tima, og ekki
má heldur gleyma Mjólkurbúi
Flóamanna, sem sifellt hefur
farið stækkandi. Um þessar
mundir vinna nálægt 250 manns
hjá KA — þar af 100 á verk-
stæðum þess og fjölgar þeim
vafalaust á næstunni, t.d. þegar
lokið verður við að reisa nýju
verkstæðisbygginguna. Hjá
Mjólkurbúinu vinna um 100
manns.
I þessu sambandi má geta þess,
að kaupfélagið hefur hjálpað fjöld
manna að koma sér upp þaki yfir
höfuðið. Hinu má heldur ekki
gleyma, að menn voru mjög dug-
legir að vinna i húsunum sinum
sjálfir, og hjálpuðu hver öðrum
við gerð þeirra.
— Hvernig var samstarfið við
nágrannabyggðirnar?
— Það er óhætt að segja að
samstarfið hafi verið gott. Börn
þaðan hafa sótt hingað skóla, en i
fyrstu voru þ^t aðeins börn úr
Hraungerðishreppi, sem sóttu
skóla hingað.
— Telur þú, að sveitafélögin i
ölfusi og Flóa muni sameinast á
næstu árum?
— Það tel ég ekki. Menn virðast
vilja halda i gamla skipulagið.
Aftur á móti þurfa þau að vinna
saman á viðtækara sviði en þau
hafa gert, enda eiga þau sér mörg
sameiginleg hagsmunamál, eins
og t.d. að berjast fyrir þvi, að brú
verði komið upp yfir ölfusárósa,
en það mundi t.d. auðvelda alla
útgerð frá Stokkseyri og Eyrar-
bakka.
Nýtt hótel
Sigurfinnur Sigurðsson var i
vetur ráðinn starfsmaður Selfoss-
hrepps til að koma i framkvæmd
uppbyggingu ferðamanna-
þjónustu á Selfossi.
Sigurfinnur sagði, að brýn
nauðsyn væri að koma upp hóteli
á Selfossi. 1 haust hefði verið
stofnað hlutafélagið Hótel Sel-
foss, og væri hlutaféð nú orðið 10
millj. kr. Stærsti hluthafinn er
Selfosshreppur, en margir ein-
staklingar og fyrirtæki á Selfossi
eiga einnig hlut i fyrirtækinu.
Áætlað er að byggja 2750 fer-
metra hús, sem verður hvort
tveggja i senn, félagsheimili og
hótel.
— Hvað er áætlað að hótelið
taki marga gesti til gistingar?
— 1 hótelinu verða 30 tveggja
manna herbergi til gistingar. Að
auki verða 3 fundarherbergi,
veitingasalir með fullkominni
veitingaaðstöðu, samkomusalur,
kvikmyndasýningarsalur, sem
um leið er leikhússalur.
— Hvar á hótelið að standa á
Selfossi?
— Þvi hefur ekki endanlega
verið valinn staður, en liklegasti
staðurinn er við hliðina á Selfoss-
biói, en hugmyndin er að Selfoss-
bió verði rifið, er nýbyggingin
hefur verið tekin i notkun.
Það verður ekki byrjað á
húsinu fyrr en nægt fjármagn
hefur verið tryggt til að taka fyrst
áfanga i notkun. Þessi hugmynd
okkar, að byggja félagsheimili og
hótel saman, er gömul hugmynd.
Fyrirnokkrum árum var komið á
stofn hér hlutafélagi, sem ætlaði
að byggja og reka slikt hús. Búið
TÍMINN
Föstudagur 14. april 1972.
Föstudagur 14. aprfl 1972.
TÍMINN
Það er oft mikil ös fyrir framan kaupfélagið á Selfossi.
Timamynd KJ.
var að ráða arkitekt, en hann lézt
stuttu seinna, og verkið stöð-
vaðist þar til i sumar.
— Hefur orðið mikil ferða-
mannaaukning hér undanfarið?
Aukningin hefur orðið gifur-
leg með bættum samgöngum, og
það þarf lika að gera fleira fyrir
ferðafólk en að selja þvi veitingar
og gistingu. Samhliða þessum
framkvæmdum okkar þarf að
koma upp skipulögðum ferðum
héðan um Suðurland, eins og t.d.
til sögustaðanna, i laxveiði og i
náttúruskoðun. Þá þarf og að
koma hér upp golfvelli, og sjó-
stangaveiði þarf að skipuleggja
frá útgerðarbæjunum hér neðra.
Selfoss hluti af
stærri heild.
Eggert G. Jóhannsson húsa-
smiður er ættaður úr Húnavatns-
sýslu, en s.l. fimm ár hefur hann
húið á Selfossi. Vann hann fyrst
hjá Stefáni Kristjánssyni, en
siðan i fyrrasumar hefur hann
rekið eigið byggingafyrirtæki
ásamt Guðmundi Sigurðssyni.
Nefnist byggingafélag þeirra
Berg s/f. Fyrsta stóra verkefni
þeirra félaga var hraðfrystihúsið
á Stokkseyri, og önnur verkefni
hafa m.a. verið kennarabústaður
i Gnúpverjahreppi, læknis-
bústaður i Laugarási og ibúðar-
hús á Selfossi.
Eggert segir, að það vanti alltaf
smiði á Selfossi, og hér segist
hann kunna vel við sig, sér falli
vel við Selfyssinga og Arnesinga.
— Hvernig finnst þér félagslif á
Selfossi, Eggert?
Óhætt er aö fullyröa, að félags-
mál standa hér ofarlega. Ung-
mennafélagið heldur uppi mikilli
starfsemi. Þá er hér tónlistar-
félag, góð lúðrasveit undir stjórn
Ásgeirs Sigurðssonar, kvenna- og
karlakór undir stjórn Jónasar
Ingimarssonar.
— Hvað vilt þú segja um þá
hugmynd, að Selfoss verði gerður
að kaupstað?
— Hreppsnefnd Selfoss er ný-
búin að skipa nefnd, sem á að
kanna hvort það er hagkvæmara.
A þessu stigi er ég ekki tilbúinn
að svara þvi, en ég hef alltaf litið
svo á, frá þvi ég kom hingað, að
Selfoss væri hluti af stærri heild,
og þess vegna eðlilegt, að sem
nánust samskipti og samstarf
væri haft við nágrannana.
Ég tel það t.d. brýnt verkefni
fyrir þorpin 5 i neðanverðri
Árnessýslu að gert verði nokkurs
konar heildarskipulag af þvi
svæði. Með brú yfir ölfusá niðri
við ós verður þetta eitt atvinnu-
svæði og atvinnuuppbygging
þyrfti þar af leiðandi að stefna að
sérhæfingu til þess aö
samkeppni milli þessara staða
veikti ekki um of getu þessa
svæðis til stórátaka, en min
skoðun er sú, að ekkert sambæri-
iegt svæði á landinu bjóði upp á
jafn mikla möguleika. Með öflug
landbúnaðarhéruð i bakgrunn,
einhver fengsælustu fiskimiðin
undan ströndinni og meginhluti
Framhald á bls. 1 2