Tíminn - 06.05.1972, Síða 2

2
TÍMINN
Laugardagur 6. mai 1972.
Staðarval ríkisstofnana
Mikill áliugi er nú vaknaður
meðal þeirra, sem stuöla vilja
að jafnvægi i byggð iandsins,
að dreifa stofnunum rikisins
sem mest um landið.
Uppbafið að skipulegum aft-
gerftuin landsbyggftarmanna i
þessu máli má telja bréf dags.
25.febrúar sl. frá Fjórftungs-
suinbandi Nurftlendinga, er
sent var rikisstjórninni.
i þvi brcfi segir m.a.:
,,Meft tilliti til aftkallandi
spurninga um staftsetningu
nýrra stofnana er óbjákvæmi-
legt.aft ekki verfti á bift, aft þaft
stefnuskráratr. rikisstjórnar-
innar, seni greinir uin tilflutn-
ing opinberra slofnana úri um
landift, komi til fram
kvæmda. Fkki þarf aft fara i
grafgiitur ineft þaft, aft staft-
selning ofangreindra stofnana
verftur skoftaftur sem próf-
steinn á þetta mál, nema
rikisstjórnin geti meft öftrum
liaitti sýnt svart á livitu, aft
stuftlaft sé aft dreifingu opin-
berra sotfnana um landift".
ICunfreniur sagfti:
„Nauftsynlegt er vafalaust
aft taka þessi mál fyrir i heild i
samvinnu milli fulllrúa frá
landshlutasamlökum og ríkis-
stjórninni. Til greina kemur,
aft nefnd fengi málift i heild lil
ineftfcrftar og staftsetning
áfturnefndra stofnana væri
fvrsla verkefni hennar. Knn-
íremur a'tti þaft aft vera verk-
el'ni þessarar nefndar aft gera
tilliigur uiii aft koma á fót úli i
la ndsli I ii I ii n u in þjónustu-
heildum i sljórnarkerfinu.
Sem da'ini má iielna staft-
s e l n i n g u umdæmisverk-
fra'ftinga vegargerftarinnar,
fræftslustjóra og umdæmis-
lækna, svo þaft hel/.ta sé
nefnt."
l>a'r slofnanir. sem þarna er
vitnaft lil. eru m.a. Tækni-
skóIiiin . fiskiftnskólinn,
búnaftarbáskóli, Skógræktin
og II.
Helztu atriði
i uinsögn Kjórftungssam-
liands Norftlendinga um til-
lögu Ingvars (lislasonar og fl.,
sem send var allslierjarnefnd
Sameinafts Alþingis benti
I jórftungssambandift á þessi
atrifti, sem liiu þýftiiigarmestu
i þessu máli:
a) aft fyrir næsta Alþingi verfti
lagt fram frumvarp um
stol na naráft og um staft-
setuingu opinberra stofnan. a.
b) aft stof nanaráft skvldi
skipaft fulltrúum Alþingis og
landsblutasa mtaka sveitar-
félaga og engri stofnun valinn
staftur án umsagnar ráftsins.
e) aft gerft skuli úttekt á
ábrifuin staftsetningar ein-
stakra stofnana og nauftsyn
beinna tengsla vift Alþingi og
rikisstjórn.
d) aft gera áætlun um flutning
stofnana frá liöfufthorginni i
samvinnu vift rikisstjórn.
e) aft komift verfti upp deildar-
skipulagi eftir landshlutum i
stjórnsýslu og þjónustustarf-
semi.
f) aft stefnt skuli aft niyndun
sjálfslæftra miöstöftva úti um
landift t.d. á svifti skóla og
mcnningarstarfsemi.
Fyrsta verk stofn-
ananefndar skyldi vera
aft taka til yfirvegunar staft-
setningu þeirra stofnana, sem
nú eru efst a baugi. l>ar sem
cinhver nefnd er aft fæftast i
málinu, tel ég rétt aft fara þess
á leit vift þig, aft undir-
húningur málsins komi fram
fyrir augu blaftalesenda.
-T.K.
Ef telja ætti höfuðeinkenni is-
lenzkrar blaða- og bókaútgáfu er
þvi miður sýnt, að prentvillurnar
og annar hroðvirknislegur frá-
gangur yrði i fyrirrúmi. Þvi mið-
ur er þetta ekki nýtt. Fyrsta orð-
ið, sem prentaö var á islenzku er
rangt sett. Var það i Hróarskeldu
1540, er Nýja testamenti Odds
Gottskálkssonar var þrykkt. Á
titilblaði stendur: Þtta er hið... og
vantar sérhljóðann, sem þó hefur
raunar verið leitazt viö að skýra
sem styttingu við samþjöppun
hinnar gotnesku letursetningar.
En hvað, sem um það er, mun leit
að islenzkri bók, er hvergi fyndist
prentvilla. Af reynslu get ég borið,
að þólt prólarkir séu nákvæm-
lega lesnar og leiðréttingar gerð-
ar, gætir prentvillunnar engu að
siður. Þannig varð um bók föður
mins um sira ,Jón Þorláksson á
Bægisá, að leiftrétting einnar viliu
olli gjarna annarri, og þaft jafnvel
svo, aft heilar linur urðu rangsett-
ar. Stendur lólk berskjaldað fyrir
sliku, en hætta á mistúlkun yfir-
vofandi, og þeir færri, sem kunna
að lesa villuprent og geta sér til
um,hvað standa ætti eftir handrit-
inu.
Astæðan til þess, að ég ber
þetta i tal hér i Landfara er sá
hroðalegi frágangur, sem þrjár
stuttar minningargreinar um vini
mina hlutu i siðasta eintaki Is-
lendingaþátta. Er mér það þó
ekki nýlunda. Margar aðrar
blaðagreinar minar hafa hlotiö
slikt afhroð, minnist ég þar sér-
staklega orða minna um Sigriði
Slefánsdóttur i Glæsibæ, en leið-
rétting þar á sá ég aldrei.
I hinni fyrstu umræddra greina,
um Fétur Jóhannsson, eru siö
prentvillur. Tvær villa heimildir,
hin fyrri i undirfyrirsögn. Pétur
álti heimili hjá Lovisu dóttur
sinni og Jóni Sveinbjörnssyni
manni hennar i Aftalstræti lll á
Akureyri. Ekki Aðalstr. 3. Útför
Péturs var gerð á Möðruvöllum
29. desember,ekki 19. desember.
Ilinar villurnar eru auðsæjar, en
jafn óþarfar engu að siður. Ein
flokkast undir hina afkáralegu
skiptingu milli lina, sem farin er
aft tiðkast eftir tilkomu hins nýja
blaðaprentverks. 1 orðunum um
Sigriði i Merki eru villurnar
limm. Þar af eru þrjár auðsénar,
s.s. að forsetninguna á vantar
með Efradal. Tvær villurnar eru
þannig, að ógerlegt er að lesa i
málið. Fyrstu setningu annarrar
málsgreinar á að ljúka á oröun-
um: af þvi að hann var ekki til á
jörftu. Undir lok greinarinnar
vantar einnig tvö orð. Sú setning
á að vera svona: En hann heíur
borizt lengra á leið eins og það,
sem er af ætt o.s.frv.
Ekki færri en fjórtán prentvill
ur eru i greininni um Árna
Björnsson og Jóninu Þorsteins-
dóttur. Eru þessar helztar, að
bóndi stendur fyrir kennarii upp-
hafi þriðju málsgreinar. Enda
Auglýsingasímar
Tímans eru
þótt Árni væri bóndi árum saman
og unnandi sveitaveru alla tið á
orðið bóndi illa við þarna. Þá
stendur á Nunnuhóli i stað: og
Nunnuhóliskipt út úr prestsetrinu
o.s.frv. Bæjarnafnið Stóra--
Brekka er stytt i Stóru á einum
stað. En yfir tekur þó, er Sigriður
i Stóru-Brekku er sögð kona
Hannesar, en hún var systir hans,
glæsileg kona og fyrirmannleg.
Hvernig orðið bóndi kemur i stað
kennari, kona i stað systur og að
llúsinu fyrir af Ilúsinu er mér
jafn hulin ráðgáta og það, að
komma 7 punktur er i stað
punktsins eins i þriðju linu að
neðan i miðdálki á bls. 22.
Fleiri villur læt ég vera að telja.
Þær eru flestar röng skipting
milli lina, en a.m.k. ein z-villa.
Sem islenzkukennari hlýt ég að
bera mig illa undan stafsetning-
arvillum, sem ætla má höfundi
eins og setjara.
Um leið og ég bið Landfara fyr-
ir þessar linur, lýsi ég ama min-
um yfir að þurfa að gera um-
kvörtun þessa, enda þakklátur
lesandi tslendingaþátta. Margir
safna ritinu. Að sjálfsögðu mun
blaðið bera mikinn aukakostnað
af útgáfu sliks fylgirits, og eiga
fyrirsvarsmenn Timans þakkir
skyldar fyrir þá húmanisku þjón-
ustu við hina persónusögufróðu
þjóð.
Agúst Sigurðsson
frá Möðruvöllum.
Sigmund hefur fundið upp
öryggisarm á netaskífur
- sem kemur í veg fyrir slys við línuspil
Þó-Keykjavik.
Vestmannaeyingurinn hugvits-
sami, Sigmund Jóhannsson, hefur
fundift upp öryggisarm, scm
kemur i veg fyrir aft menn lendi i
nelaskifunum á línuspilum bát-
anna, en linuspilin eru lika notuft
vift netadráttinn.
Sigmund sagði.að þessi útbún-
aður komi i veg fyrir að menn
gætu farið i netaskifuna, en það
hefur oft komið fyrir, þegar
„törnast" hefur á spilinu. Oftast
helur það viljað til, að menn hafa
ætlað að stöðva spilið, en i stað-
inn fyrir að stöðva þau, hafa
menn sett á fulla ferð og maður-
inn, sem er við dráttinn.lent með
hendurnar i spilinu.
Það voru skipstjórinn og vél-
stjórinn á Kap, sem fengu Sig-
mund til að vinna að þessari upp-
finningu, en báðir höfðu þeir verið
á bátum, þar sem menn höfðu
slasazt viö að lenda i spili. Sagði
Sigmund, að hann hefði hugsað
um þetta eina kvöldstund, og þá
hefði hugmyndin verið komin.
Siðan tók það nokkurn tima að út-
vega tæki og efni.
Nú er þessi öryggisarmur á
netaskifunni búinn að vera á
þriðju viku um borð i Kap, og
segja skipsmenn, að öruggt sé,að
enginn hlutur geti lent i spilinu án
þess að það stoppi. Spilinu er svo
ekki hægt að „kúpla” inn aftur
nema úr brúnni.
Tízkusýningar á Loftleiðum
í hádeginu á föstudögum
FB-Heykja vfk
Skemmtileg nýbreytni, sem án
efa á eftir aft mælast vel fyrir
meftal erlendra ferftamanna,
liefur verift tekin upp aft Hótel
Loftleiftum. Alla föstudaga milli
kl. 12.30 og 13 verftur efnt til
Islenzkrar tizkusýningar i Blóma-
sal hótelsins. Sýndur verftur
ti/kuklæftnaftur úr islen/kri ull og
skinnum og sérstæftir islenzkir
skartgripir úr silfri. Sýningar-
stúlkur eru frá Módelsam-
tökunum, en aft sýningunni
standa islen/kur heimilisiftnaður
og Hammagerðin hf.
Fyrsta tizkusýningin á Loft-
leiðum var á föstudaginn fyrir
viku og voru þá staddir hér full-
trúar ferðaskrifstofa frá Þýzka-
landi og Bandarikjunum, auk
venjulegra viðdvalargesta Loft-
leiða, sem alltaf eru margir.
Fylgdist fólkið af áhuga meö
sýningunni, enda var hún Is-
lendingum til hins mesta sóma.
Mikil breyting hefur átt sér stað
undanfarin ár á fatnaði þeim,
sem framleiddur er úr islenzku
ullinni og skinnunum, og eru
þessar vörur nú stórglæsilegar.
Mest var sýnt af fatnaði, sem
framleiddur er i fjöldafram-
leiðslu i verksmiðjum, og svo
einnig prjónavörur, sem konur
viða um land framleiða á
heimilum sinum, sem eru i
rauninni módelvörur, þótt hver
kona framleiöi mikið af t.d.
peysum, sjölum eða öðru þess
konar. Þá voru þarna sýndir
módelkjólar úr islenzkum efnum,
m.a. handofnum. Þótti mörgum,
sem verðið á þessum vörum væri
ekki hátt, miðað við gæði og útlit
allt og frágang. Má reikna með,
að tizkusýningar, sem þessi geti
orðið til þess að auka mjög mikið
sölu á islenzkum vörum til út-
lendinga,sem hér koma.
Eins og fyrr segir eru aðilar að
sýningunni Islenzkur heimilis-
iðnaður, Rammagerðin og
Módelsamtökin. Um' sýninguna
sögðu forsvarsmenn tslenzks
heimilisiðnaðar: „Með þátttöku i
þessum tizkusýningum verður
lögð megin áherzla á handofinn
tizkufatnað frá Vefstofu
Guðrúnar Vigfúsdóttur og hand-
smiðaða silfurskartgripi eftir
Jens Guðjónsson og Jóhannes
Jóhannesson.”
.Fulltrúar Rammagerðarinnar
sögðu: „Framfarir hafa verið
miklar i gerð islenzkra muna á
undanförnum árum. Vandvirkni
á öllu prjónlesi peysum, sjölum
o.s. frv. er nú til sóma. Skart-
gripir unnir úr silfri eru ekki
lengur aðeins minjagripir, heldur
skraut, sem þolir samánburð frá
hvaða landi, sem er, enda eru
þeir allir handunnir.”
Kynnir tizkusýningarinnar var
Sigriður Ragna Sigurðardóttir, og
var hún klædd islenzkum búningi.
Kalt borð er ætið framleitt i
hádeginu á Hótel Loftleiðum, og
hefur það vakið mikla athygli við-
dvalargesta þar. Loftleiðir hafa
látið prenta smábækling, sem
skýrir frá islenzkum sérréttum,
og er hann á ensku. Þar er sagt
frá harðfiski, hákarli, hangikjöti,
blóðmör, sviðum og skyri.