Tíminn - 11.08.1973, Page 23

Laugardagur 11. ágúst 1973.
0 Rangt
Þarna kemur enn að þvi, að
ástæða er til að samræma tekju-
þörf og útgjöld. Fjárhagsáætlun,
sem gerð er eingöngu sem
rammi, niðurstaða i árslok, er
ekki nægileg fyrir svona mikinn
rekstur,
Astæða er til að gera áætlun
fyrir hvern mánuð um tekjuþörf
og nýta þá spá til þess að afla
fjár, jafnvel lánsfjár með betri
kjörum heldur en með yfir-
dráttarvöxtum á hlaupareikningi.
Þaö er jafnframt athyglisvert,
þegar rætt er um slika sam-
ræmingu, að geymslufél fram-
kvæmda er glettilega mikið á
þessu ári. í reikningnum kemur
raunar fram, að geymslufé vegna
gatnagerðar er ,nú um 91,7 millj.
Hitaveitan frestar fram-
kvæmdum upp i 32.4 millj. og
þannig mætti fleira telja.
Rétt er i þessu sambandi aö
benda á tillögu frá okkur Fram-
sóknarmönnum um athugun á
framkvæmdaáætlun, þ.e.a.s. aö
framkvæmdaáætlun sé ekki að-
eins gerö um, hvað á að eyöa
miklum peningum, heldur meti
einnig aðra framleiðsluþætti, sem
um er að ræða.
Þarna kemur inn i dæmið
mannafli, vélakostur, timi og
slikir þættir. Það kann að vera,
að þó að borgarsjóður geti náð
fram 100.0 millj. aukafjármagni
til gatnagerðar, þá sé mannafli
ekki fyrir hendi til að vinna
verkið. Vélakostur sé ekki fyrir
hendi, eða að okkar stutta og um-
hleypingasama sumar reynist
ekki nægilegur timi til þess aö
skila þessum framkvæmdum.
Þarna er þess vegna enn skortur
á samræmingu og sýnir enn, að
við gerð framkvæmdaáætlunar
verður að taka tillit til fleiri fram-
leiðsluþátta en peninga.
Iðngarðar hafa ekki greitt
lóðaleigu tii borgarsjóðs.
um árabil
1 skýrslu endurskoðunardeildar
koma fram ýmsir þættir, þar sem
bent er á hluti, sem betur mættu
fara. Þar eru raunar innan um og
saman við þættir, sem ekki eru
nein stór mál, en benda þó á, að
endurskoðunardeildin vinni starf
sitt af samvizkusemi og finnur
jafnvel tiltölulega litlar fjár-
hæðir, sem fara á milli reikninga
af vangá. En þar eru lika atriði,
sem ástæða er til að gera að um-
ræðuefni hér, til að mynda atriði
eins og það, að Iðngarðar skuli
ekki hafa greitt lóðaleigu til
borgarsjóðs um árabil. Það er ill-
skiljanlegt að til skuli vera aðilar
innan borgarinnar, sem komast
upp með það að greiða ekki sin
gjöld, á sama tima og aðrir eru
kraföir gjalda með harðri hendi.
Eg hygg, að það sé ekki of hastar-
leg krafa, þó að við berum það
fram, sem kröfu hér til borgar-
stjóra að þessu verði kippt i lag
hiö bráöasta.
Ég ætla ekki að lengja mál mitt
hér með þvi að ræða itarlega f jár-
hagsstöðu hvers fyrirtækis fyrir
sig, þó að ástæða væri kannski til,
en mér er sérstaklega ofarlega
i huga hin slæma greiðslustaða
Reykjavikurhafnar. Ekki hvað
sizt með tilliti til þess, aö siðast-
liöið ár og undanfarið höfum við
haft nær metinnflutning og tekjur
Reykjavikurhafnar af innflutn-
ingi eru aöaltekjur hafnarinnar.
Þrátt fyrir raunverulega litlar
framkvæmdir siöastliðin ár og
metinnflutning er greiðslustaðan
mjög slæm og gatnagerðargjöld,
sem Reykjavikurhöfn fær greidd,
fara að segja má til afborgana á
skuldum. Þarna rekur enn að þvi
sama, að frá byggingu Sunda-
hafnarinnar hefur hafnarsjóöur
staðiö illa. Ég ætla nú ekki að
gera þaö málefni að sérstöku um-
ræöuefni hér nú, en þó standa
vonir til, þar sem byggingar-
framkvæmdir eru nú i verulegum
gangi víö Sundahöfn, að tekjur
hafnarinnar fari að verða ein-
hverjar af þvi mannvirki og staða
hafnarinnar fari batnandi. Ég vil
svo ljúka þessum orðum með þvi
að itreka þaö, að nauðsynlegt er
að reikningslegar færslur mat
veltufjármuna og færslur á úti-
standandi skuldum verði lag-
færðar og raunar krefjast þess,
að komið verði i lag i færslum
næsta reiknings.
Leiðrétting
TVÆR meinlegar villur hafa
slæðzt inn i frásögn af rannsókn-
um i Hraunsfirði. Sagt er i
greinarlok, að Orkustofnun hafi
gert samning við náttúrufræði-
skor háskólans um rannsóknir i
Þjórsárverum. Hér á að standa
Náttúrufræðistofnun tslands, en
ekki náttúrufræðiskor. Þá segir
enn, að bæjarstjór Akureyrar hafi
samiö við náttúrufræðiskorina,
en þaö var reyndar liffræðiskorin,
sem hlut átti að máli. Tií
skýringar má geta þess, að heitiö
náttúrufræðiskor er ekki til
lengur. Skorinni var skipt i tvennt
fyrir tveim árum, annars vegar
jarðfræðiskor og hins vegar lif-
fræðiskor. —HHJ
0 Bleikja
Helzta niðurstaða nú
Rannsóknir áfram
Sigurður kvaðst mundu vinna
aö þessum rannsóknum næstu2
— 3 árin. Við spuröum hann
hvort hægt væri á þessu stigi aö
nefna eitthvað sérstakt, er rann-
sóknirnar hefðu leitt i ljós.
— Helzta niðurstaða rannsókn-
anna á þessu stigi er, sagði
Sigurður, — að i fiskunum svipað
og i spendýrum, er stöðugt ein-
hver samdráttur háræða, sem
leiöir til þess, að fiskurinn getur
haldið uppi ákveðnum blóöþrýst-
ingi.
Sigurður St. Helgason stundaði
nám i um sex ár i lifeðlisfræði viö
Sorbonne-háskóla i Paris. Lauk
hann þaðan licence-prófi 1967.
Siðan hefur hann stundað kennslu
og rannsóknastörf i lifeðlisfræði
og var skipaður lektor við H.l.
1972.
Geta má þess, að einn að
prófessorum Sigurðar við
Sorbonne var Lwolf sá, er ásamt
Monod og Jacob hlaut Nóbels--
verðlaunin i lifeðlisfræði fyrir
einum 7 árum.
Sigurður er á • förum út til
Gautaborgar, þar sem hann mun
vinna áfram að þeim rann-
sóknum, er hér hefur verið lýst.
Verður hann þar ytra fram undir
jól. Einnig mun hann halda áfram
viö hitt höfuðrannsóknaefni sitt,
sem hann hefur raunar mest
unnið að fram að þessu, en það
eru rannsóknir á hormónastjórn á
saltbúskap laxfiska.Stendur það i
sambandi við göngurnar, —
hvernig laxfiskarnir aðlaga sig
saltvatni og ferskvatni.
—Stp
O Víðivangur
þessum byggðarlögum að
nýta sér þá myndariegu að-
stoð til lausnar þessum vanda,
sem rikisvaldið býður nú
fram. Fordæmið frá Hvols-
velli sýnir, hvað unnt er að
gera.
—TK
O Útlönd
fiskiflotinn til að bregðast við
vandanum ef hann biður ósig-
ur i islenzka þorskastriðinu —
eins og mig grunar — og lýtur
einnig I lægra haldi i Santi-
ago? Ættum við að gera sér-
staka samninga við strand-
riki, sem bola okkur að öörum
kosti burt, t.d. Peru? Sjávar-
útvegsráðherra Perumanna
var á feröinni hér i Bretlandi i
júlibyrjun og benti okkur þá á
aö hugleiða slika samninga-
gerð.
HOFUM við efni á að sjá á
bak afla brezkra veiöiskipa
þegar höfð er hliðsjón af
harðnandi samkeppni sifjölg-
andi mannkyns um matar-
forða heimsins?
Er unnt að bæta sér aflann
með fiskrækt, og ef svo er,
ættum við þá ekki að verja
'sumu af þvi fé, sem nú gengur
til dæmis til geimrannsókna i
raunhæfar tilraunir á breiðum
grundvelli eins og visinda-
mennirnir á rannsóknastofn-
uninni i Lowestoft og viðar
hafa hvatt til?
Getum við ef til vill lært eitt-
hvað af fyrrverandi nemend-
um okkar i Murmansk þegar
öllu er á botninn hvolft?
TÍMINN
Flyzt Víetnam-stríðið yfir
tíl l^nrVlklArlíl I 9 — brottflutningur Víetnama
III IXUIIIUUUIU • frd Phnom Penh hafinn
NTB, Phnom Penh — Her
Ka mbódiustjórnar hefur nú
opnað að nýju þjóðveg nr. citt
sem iiggur frá hinni uinsetnu
höfuðborg tii bæjarins Neak
Luong við Mekong-fljót. Vegurinn
hefur verið Iokaður i fjóra
mánuði. Talsmaður yfirstjórnar-
innar i Phnom Penh sagði I gær,
að vegurinn væri þó aðeins örugg
ur fyrir umferð ökutækja hersins,
þar sem leyniskyttur hafast viö
beggja vegna hans á 50 km. kafla.
Þessi vegur getur haft úrslita-
þýðingu, ef S-Vietnamska stjórn-
in ákveður aö senda hersveitir og
vopn til Phnom Penh, eftir að
Bandarikjamenn hætta loft-
árásum sinum á Kambódiu á
miðvikudaginn. Þá yrðu hermenn
og vopn flutt með bátum til Neak
Luong og þaðan með bilum eftir
þjóðvegi eitt til höfuð-
borgarinnar.
Að sögn diplómatiskra heim-
ilda hefur Lon Nol forseti beðið
sendiráö S-Vietnam að gera grein
fyrir afstöðu S-Vietnams, ef svo
skyldi fara, að þjóðfylkingar-
menn gerðu mikla árás á höfuð-
borgina. í sendiráðinu kváðust
menn sannfærðir um, að
stjórnarherinn myndi hrinda
hverri árás, en ef svo færi, að N-
Vietnemar ákvæðu að taka þátt i
bardögum með þjóðfylkingunni,
yrðu það alvarlega athugað af
hálfu S-Vietnamstjórnar að
blanda sér einnig i málið, þar sem
öryggi S-Vietnam væri þá ógnað,
var sagt.
Flugher S-Vietnama hóf i gær
brottflutning s-vietnamskra
borgara' frá Phnom Renh. Voru
200 manns fluttir með tveimur
stórum vöruflugvélum. Brott-
flutningi fólks veröur haldið
áfram um helgina.
Nýjustu rannsóknir í afbrotafræðum:
Dauðarefsing hindrar
engan í að fremja glæp
SB, Reykjavik — Konungur
nokkur á Haiti lét taka af lífi tiund ■
hvcrn þræikunarfanga sinn til að
halda hinum við efnið. Þeir, sem
O Ógæfa okkar
flókin og áhættusöm, þannig að
Friðrik sagðist ekki hafa viljað
taka áhættuna af þvi að tefla til
vinnings og hefðu þeir félagarnir
þvi samið um jafntefli fljótlega
eftir að setzt var að skákborðinu
að nýju. Annars var Larsen ákaf-
lega heppinn á þessu móti, sagði
Friðrik. Hann var t.d. með
koltapaða skák gegn Svianum,en
Sviinn lék af sér og tapaði. Larsen
og Dueball fengu beztu útkomu
keppenda á fyrsta boröi, hlutu 3
1/2 vinning hvor.
Um. frammistöðu annarra
keppenda i islenzku sveitinni,
sagði Friðrik að Ingi R. Jóhanns-
son hafði náð beztum árangri.
Ingi fékk fjóra vinninga úr fimm
skákum, gerði jafntefli við Sviann
og Norðmanninn. Ingvar
Asmundsson og Július Friðjóns-
son hlutu 1 1/2 vinning hvor og
þau Jón Kristinsson og Guðlaugur
Þorsteinsdóttir fengu einn vinn-
ing
— Vissulega virtist kven-
maðurinn i sveitinni vera veikasti
hlekkurinn, — enda er Guðlaug
aðeins 12 ára, en hún spjaraöi sig
ágætlega og gerði tvö jafntefli.
Hún tefldi oft stórvel, en skorti
reynslu til þess að ná meiru út úr
skákunum. Stelpan veröur stór-
góð i framtiðinni og miklu betri
en þessar kvensur, sem hún átti i
höggi við á þessu móti, sagði
Friðrik að lokum _gí
O Útflutningur
Fiskiskip eru mikilvægasti inn-
flutningsliöurinn, en alls voru
flutt inn fiskiskip fyrir 2163,5
millj, kr. fyrri part þessa árs.
Hér er að sjálfsögöu um nauö-
syniega endurnýjun á fiskiskipa-
flotanum að ræða.
Hitt vekur óneitanlega athygli
og kemur annarlega fyrir sjónir,
að við fluttum fyrri part þessa
árs inn fisk og unniö fiskmeti
fyrir 32,1 millj. kr. miðað viö 9,0
millj, á sama tima i fyrra.
HHJ
nú eru hiynntir dauðarefsingu,
trúa enn á þessa aðferð sem viti
til varnaðar. Aftökur eru sagöar
afbragðs aðlerð til að fyrirbyg'gja
alvarlega glæpi, mun betri en
lifstíöaiJaúgelsi. Dauðarefsingiii,
segja áhangendur, lækkar tölu
glæpanna. Eu rannsóknir af-
brotafræðinnar sanna, að fyrir-
byggjaiidi áhrif hennar eru ná-
kvæmlega engin.
Nixon Bandarikjaforseti vill að
dauðarefsing verði á ný tekin upp
i Bandarikjunum og er þá einkum
að hugsa um flugræningja,
skemmdarverkamenn og þá, sem
sprengja sprengjur á almanna-
færi, svo og þá, sem myrða lög-
regluþjóna og starfsmenn
fangelsa.
A árunum milli 1930 og 1967
voru 3859 menn teknir af lifi i
Bandarikjunum, þar af 3000
morðingjar og hinir einkum fyrir
nauðganir. En af 78,000 morð-
ingjum i Bandarikjunum á
árunum 1960-1967 voru aðeins þrir
teknir af lifi. I 39 rikjum, þar sem
dauðarefsing hefur enn ekki verið
numin úr gildi, hefur hún lengi
verið dauður bókstafur.
Kunnur leiðtogi, prófessor
Torsten Sellin við Pennsylvaniu-
háskóla gerir eftirfarandi grein
fyrir þvi, hversu litil fyrir-
byggjandi áhrif dauðarefsingin
hefur: Hún hefur engin áhrif á
tölu morða. Bandarisk riki, þar
sem flest morð eru framin, hafa
dauðarefsingu i lögum sinum, en
þau riki, sem fæst morð hafa,
hafa hana hins vegar ekki. Afnám
hennar og siðar upptekning að
nýju i ýmsum rikjum hefur engin
áhrif haft á tölu morða. Hún
veitir lögregluþjónum og starfs-
mönnum fangelsa enga vernd. 1
nágrannarikjum, þarsem annars
vegar er dauðarefsing, en hins
vegar lifstiðarfangelsi, eru
þessir menn jafnoft myrtir.
Fangar myrða hvern annan i
fangelsum án tillits til þess, hvort
þeir missa höfuðið fyrir eða ekki.
HAUSTPROF
Skólinn byrjar 20. sept. n.k. og starfar i
rúma 8 mánuði
Einnig verður gefinn kostur á 4ra mán.
námi annað hvort i hússtjórnargreinum,
eða handavinnu.
Æskilegt er að umsóknir berist fyrir 1.
september n.k.
Nánari upplýsingar gefur skólastjóri, simi
um Munkaþverá
Skólastjóri.
Fró húsmæðraskólan*
um að Laugalandi,
Eyjafirði
Haustpróf landsprófs miðskóla og gagn-
fræðaprófs fer fram i Vogaskóla i
Reykjavik og i Gagnfræðaskólanum á
Akureyri, dagana 20.-29. ágúst, sam-
kvæmt eftirfarandi próftöflu:
Mánudagur 21). ágúst kl. 9—13 isienzka I
Þriðjudagur 21. ágúst kl. 9—11 Landafræöi
Miðvikudagur 22. ágúst kl. 9—11:30 Enska
Fimmtudagur 23. ágúst kl. 9—11 Eðlisfræði
Föstudagur 24. ágúst kl. 9—12 islenzka II
I.augardagur 25. ágúst kl. 9—11 Saga
Mánudagur 27. ágúst kl. 9—12 Stærðfræði
Þriðjudagur 28. ágúst kl. 9—11:30 Danska
Miðvikudagur 29. ágúst kl. 9—11 Náttúrufræði
Gagnfræðaprófsnefnd
Landsprófsnefnd