Tíminn - 31.08.1973, Side 3

Föstudagur 31. ágúst 1973.
TÍMINN
3
Melskurð-
ur í sjálf-
boðavinnu
LAUGARDAGINN 1. sept-
ember munu félagar úr
Héraössambandinu Skarp-
héðinn vinna aö melskuröi til
þess að safna meifræi handa
Landgræöslu rikisins.
Ungmennafélagar úr
Rangárvallasýslu munu
skera mel i Austur-Landeyj-
um og eiga melskuröarmenn
að vera komnir að Skiöbakka
kl. 13.30.
Ungmennafélagar úr Ar-
nessýslu skera mel við
Þorlákshöfn og munu safn-
ast saman viö verzlunarhús
K.A. kl. 13.30.
Menn frá Landgræðslunni
verða fólki til leiðbeiningar
við melskuröinn og Land-
græðslan útvegar poka undir
fræið, en hins vegar eru
skuröarmenn beðnir að hafa
með sér hnifa og poka til
þess að skera i.
Héraðssambandið Skarp-
héðinn hefur undanfarin ár
unniö mikið og gott starf i
þágu landgræöslunnar. Ung-
mennafélagar hafa farið
margar landgræösluferðir
inn á Biskupstungnaafrétt og
dreift þar fræi og áburöi.
Þeir hafa lika verið Land-
græðslu rikisins til ómetan-
legrar hjálpar við melskurð
og séö um sáningu fræs með
vegum fram, en þar er ætið
gróðurlaust belti eftir, þegar
vegagerð lýkur. Aður en ung
mennafélagar tóku þetta
verk að sér, fór mikill hluti
þess fjár, sem Vegagerð
rikisins var skammtaður til
sliks i vinnulaun, en ung-
mennafélagar hafa ætið unn-
ið landgræöslustörfin i sjálf-
boðavinnu.
1 Skarphéðni eru 25 félög,
10 i Rangárþingi og 15 i Ar-
nessýslu, og félagar eru alls
hátt á þriðja þúsund.
Framkvæmdastjóri
Skarphéðins er Guömundur
Guðmundsson.
— HHJ.
Stúlka á
mótorhjóli
í órekstri
Klp-Reykjavik. Ung stúlka, sem
ók stóru mótorhjóli um götur
borgarinnar i gær, lenti i all hörð-
um árekstri við litinn fólksbil á
Smiðjustig rétt um hádegið i gær.
Stúlkan meiddist nokkuð á
fótum, en slapp að ööru leyti vel
frá árekstrinum, en nokkuð sá á
bilnumoghjólinu.
Samkvæmt tiliögu nefndar heiöursmerkis Rauöa kross isiands féllst forseti islands, 15. ágúst á aö
sæma svstur Mariu Hildegardes, priorinnu i Landakoti, heiðursmerki Rauöa kross islands úr gulli. Og
þá Guðmund Löve, frantkvæmdarstjóra öryrkjabandalags islands, og Oscar Clausen, forstööumann
Fangahjálparinnar, heiöurstncrki Rauöa kross islands úr siifri. Heiöursmerki þetta má sæma Islenzka
menn og erlenda, er inna af hendi mannúöarstörf, er mikils þykir um vert. A myndinni eru Guömundur
Löve, systir Maria Hildegardes, Oscar Ciausen og Björn Tryggvason, formaöur R.K.t.
Fornleifarannsóknum í
Reykjavík lokið að sinni
i DAG lýkur aö sinni fornleifa-
greftri i Reykjavik, ef veöur
batnar ekki til muna, en votviöri
hafa torveldaö gröft aö undan-
förnu. Else Nordahl fornleifa-
fræðingur, sem stýrt hefur greftr-
inum, sagöi aö gröftur hæfist á
nýjan leik aö vori komanda, ef fé
fengist til rannsóknanna. Auk
þess hefur hún hug á þvi, aö þá
veröi komiö upp yfirlitssýningu
yfir rannsóknirnar og þaö sem
þær hafa leitt I Ijós.
Grafið hefur verið á þremur
stööum, þ.e. á lóðum Aðalstrætis
nr. 18 og 14 og Suðurgötu 5.
í Aðalstræti 18 fannst hús frá
landnámsöld, eða öllu heldur
hluti þess, þvi að undirstöður
undir kjallara Uppsala hafa
skemmt landnámshúsið mjög,
þótt ráða megi útlit þess af þeim
leifum, sem fundizt hafa, en það
hefur verið 10x8 metrar að utan-
máli. Þá var grafin upp eldstó úr
þessu húsi, en henni hafði einnig
verið spillt. Hluti af grunni litils
húss, sem talið er, að hafi veriö
eitt húsa Innréttinganna, var lika
grafinn upp.
Fátt merkra muna fannst á
þessum stað. Þar fannst þó ham-
ar fyrsta graftrarsumarið, og er
haldið, að hann sé frá landnáms-
öld. Þá hafa fundizt naglar og
bein úr kúm og kindum.
1 Aðalstræti 14 lauk rannsókn-
um á spunastofu Innréttinganna,
sem brann 1764. Fundizt hafa leif-
ar af vefnaði úr uli og öðrum efn-
um, e.t.v. lini, en eftir er að rann-
saka það. Á Landsbókasafni
munu vera til vefnaðarsýnishorn
frá Innréttingunum, sem notuð
verða til samanburðar.
í grunni spunastofunnar fund-
ust að auki glerbrot, brot úr leir-
kerum og fleira af þvi tagi. Tekizt
hefuraðsetja eitt ilátanna saman
að mestu leyti, svo að sjá má, að
þar er um þrifætt ker með hand-
fangi að ræða. Þá hafa komið i
ljós hnappar af fatnaði, kritarpip-
ur margar og skór úr leðri, svo að
nefnt sé hið helzta.
Spunastofan hefur verið úr torfi
og grunnur undir úr steini og ver-
ið 18x7 metrar að utanmáli.
A horni Aðalstrætis og Grjóta-
götu fundust leifar af húsi frá
landnámsöld. Þar hafa fornleifa-
fræðingarnir séð i þverskurði leif-
ar af torfvegg meö gosösku og þar
fyrir neðan leifar af öörum vegg,
þar sem enga ösku er að sjá.
Þetta sýnir, að á þessum stað hef-
ur verið reist eitt hús áður en
landnámsgosiö svonefnda varð.
Það hefur, aö sögn Else, valdið
fornleifafræðingunum miklum
heilabrotum að sums staöar
mátti sjá ösku úr landnámsgosinu
á sjálfri isaldarmölinni, sem er
undir öllu saman. Hún telur skýr-
inguna vera þá, aö þeir, sem
fyrstir reistu hús þarna, hafi flett
jarðveginum ofan af isaldarmöl-
inni, svo að hún lá ber, þegar ask-
an úr landnámsgosinu skall yfir.
Þess má geta, að frjógreiningar
á sýnum, sem tekin voru úr þessu
öskulagi að Skálholti, sýna, að
askan hefur falliö um aldamótin
900, og þess vegna er þetta ösku-
lag kennt viö landnámsöld.
Tekin hafa veriö sýni af viðar-
kolum til aldursgreiningar á
veggjunum með kolefnisgrein-
ingu.
Framhald á bls. 6
FUNDIRUMKJÖR
OPINBERRA
STARFSMANNA
A FUNDI stjórnar B.S.R.B
28. ágúst 1973 var samþykkt af
segja upp gildandi kjara-
samningum, sem renna út um
næstu áramót.
Samninganefnd skipuð
fulltrúum frá aðildarfélögum
b.andalagsins hefur undan-
farna daga setiö á stöðugum
fundum og unnið að kröfugerð
vegna næstu samninga, og
hefur kröfugerðin nú verið
send fjármálaráðherra.
Gerö er krafa um 35 þúsund
króna lágmarkslaun, sem
þýðir 40% hækkun launa frá
núverandi hámarkslaunum i
7. launaflokki. Reiknað er með
jafnri krónutölu á milli launa-
flokka 2.200 kr., þannig að
hundraöshluti launahækkunar
fer lækkandi niður i 22% i 28.
lfl. og i 6% i efsta launaflokki
B5.
í kröfugeröinni er gerð til-
laga um, að við samnings-
gerðina verði notað starfs-
matskerfi. er i meginatriðum
verði hið sama og notað var
við undirbúning siðustu
samninga. Þó eru gerðar til-
lögur um þýðingarmiklar
breytingar á þvl matskerfi.
Auk þess eru kröfur um
lengingu orlofs, svo og ýmsar
aðrar breytingar og lag-
færingar.
Hér er um kröfugerð vegna
rammasamnings að ræða, en
einstök bandalagsfélög munu
nú semja um skipan starfa i
launaflokka og önnur sérmál,
og er það samkvæmt nýjum
lögum um kjarasamninga
opinberra starfsmanna.
Félög bæjarstarfsmanna
innan B.S.R.B. munu einnig
segja upp samningum fyrir
2. sept. n.k., og eiga fulltrúar
þeirra sæti i samninganefnd
B.S.R.B. með málfrelsi og til-
lögurétti og hafa á þann hátt
tekið þátt i undirbúningi
þeirrar kröfugeröar, sem lögð
hefur verið fram vegna rikis-
starfsmanna.
Fornleifarnar i Suöurgötu hafa reynzt mjög torræðar, þvf aö þar hefur
hvert húsiö verið byggt ofan á annaö. Lengst til vinstri má sjá stein-
rcnnuna sem getið er um i greininni. — Ljósm: M.S.
Áhrif óldns-
samningsins
t viötali, sem Mbl. birtir I
gær við Jón Olgeirsson ræöis-
mann i Grimsby, kemur fram,
aö landhelgissamningurinn
frá 1961 og bráðabirgðaúr-
skurður llaag-dómsins hafa
átt mikinn þátt i þvl, að brezk-
ir útgerðarmenn hafa lagt
meira kapp á vciðar viö tsland
en ella. Mbl. hefur m.a. eftir
Jóni:
,,Ég tel mjög Ifkiegt, að það
muni koma i Ijós, þegar
skýrslur sjávarútvegsráðu-
neytisins liggja fyrir eftir ára-
inót, að togtimar og sókn
brezkra togara á islandsmið
hafi aukizt til muna meðan
aflinn minnkar að sama skapi.
Enda hefur það veriö stefna
brezkra togaraeigenda að
senda allan isfiskflota sinn á
tslandsmið I þvi markmiði að
ná kvóta llaag-dómstólsins,
og hafa þvf engir brezkir út-
hafstogarar verið að veiðum i
ishafinu, við Bjarnareyjar eöa
við Grænland, cins og venja
er", sagði Jón enn fremur".
Óþarft er að taka frain, að
bráðabirgðaúrskurður
Haag-dómstólsins heföi aldrei
verið felldur, ef islendingar
hefðu ekki gert ólánssamning-
inn 1961. Dómstóllinn hefði
ekki haft afskipti af málinu, ef
samningurinn hefði ekki verið
gerður.
20 þús. smó-
lesta rýrnun
'Þrátt fyrir þaö ofurkapp,
sem brezkir útgeröarmenn
liafa lagt á veiðarnar við ts-
land, liefur þeim ekki tekiz.t að
ná sama aflamagni og áður.
Mbl. Iiefur þetta eftir Jóni Ol-
geirssyni:
,,Jón sagði, að niðurstaðan
væri sú, að nú væru til muna
fleiri togarar á tslandsmiöum
að eltast við færri fiska, en
þrátt fyrir stóraukna sókn
benti allt til þess að heildarafli
brezku togaranna fyrsta út-
færsluárið yrði 16-20 þús. tonn-
um minni en á sama timabili
árið á undan. Þá var heildar-
aflinn rétt rúm 180 þús. tonn,
en í ár er áætlað að hann verði
rúm 160 þús. tonn, eins og áður
segir”.
Bersýnilegt cr á þessu, að
starf fslenzku varðskipanna
hefur borið árangur og dregið
stórlega úr veiðum brezku
togaranna. Aö öðrum kosti
liefðu þeir ekki heldur krafizt
hcrskipaverndar, sem á þó
eftir að reynast þeim tvieggj-
uö.
Hættir við
ndkvæmar
skýrslur
Þá hefur Mbl. þetta eftir
Jóni Olgeirssyni:
,,i samtali við Morgunblaðið
I gær, sagði Jón Olgeirsson, aö
togaraeigendur væru nú mikiö
til hættir að halda nákvæmar
skýrslur yfir aflann á islands-
miöum, þar eð þeir teldu nú
Ijóst, að brezku togurunum
mundi ekki takast að ná
Haagkvótanum”.
Vafalaust lieldur þó Mbl.
áfram að leggja mikinn
trúnað á skýrslur brezkra
togaraskipstjóra og útgerðar-
manna um aflann á is-
landsmiðum.
— Þ.Þ.