Tíminn - 15.06.1974, Blaðsíða 11

Laugardagur 15. júni 1974
TÍMINN
11
sem við Jón vorum kojufélagar.
En á Vébirninum þetta sumar var
skipstjórinn Halldór, gamall
maður, duglegur, en trevsti sér
ekki til að fara i bátana, og þá
fengum við að kasta, og það var
sko upphefð, sjáðu, að fá að stýra
bátnum.
— Þetta hefur nú sjálfsagt ver-
ið allt með öðrum hætti fyrir 30
árum en á siðustu árum sildar-
ævintýrisins?
— Já, það voru ekki komnir
kjaftar á verksmiðjurnar þá.
Þetta var erfitt. Það var alltaf
talið versta verkið að fara i lest-
ina, þegar búið var að hreinsa
dekkið. Maður sökk alveg upp að
mitti. Ég man, að einu sinni var
ég settur i lestina með anzi dug-
legum karli, Gisla nokkrum.
Hann var vanur ég var óvanur.
Hann var svolitið sniðugur. Hann
tók alltaf úti i borðinu, svo að bát-
urinn léttist hans megin og
hallaðist alltaf meira og meira á
mig. Ég áttaði mig ekki fyrr en
um seinan, hvernig átti að fara að
þessu. Nú, svo voru hlaupin með
vagnana upp bryggjuna. Þá setti
maður á sig strigaskó og hljóp svo
með vagnana upp i þrær. Það
voru ... helzt yngri mennirnir
settir i þetta, annars skipti skips-
höfnin þessu i tvennt. Þetta var
úrvals mannskpur um borð. Einn
af þeim býr hérna beint á móti
mér i Keflavik, orðinn sjötugur,
faðir frægra aflaskipstjóra,
Brynjólfur Albertsson.
Til kaupfélags austur á
landi
— Og eitthvað hefur nú verið
við að vera i landi?
— Já, það var nú misjafnt.
Raufarhöfn var illa liðin hjá okk-
ur. Þar þótti okkur bölvað að
landa. Litið við að vera á þeim
stað. Ég man eftir balli þarna
einu sinni. Það var skorsteinn i
miðju húsinu og dansað i kringum
skorsteininn. En þetta var siðasta
sumar mitt á sild.
— Nú, hvað tókstu þér þá fyrir
hendur?
— Þá um haustið var ég kvadd-
ur til Reykjavikur til fundar við
Ólaf Jóhannesson, sem annaðist
ráðningar manna til kaupfélag-
anna. Hann hafði kennt mér
verzlunarrétt i Samvinnuskólan-
um og þekkti til min. Hann bauð
mér kaupfélagsstjórastöðu, sagði
að tvær væru lausar, i Haganes-
vik og á Djúpavogi, hvort ég vildi
taka aðra hvora að mér. Jú, ég
var til með það, en þekkti hvorug-
an staðinn. Hann benti mér á, að
Djúpavogur væri meira viðfangs-
efni svo að ég sló til og fór þang-
að. Á Djúpavogi var ég svo þang-
að ti! i ársbyrjun 1949, að ég var
ráðinn kaupfélagsst jóri hjá
Kaupfélagi S.uðurnesja, og þá
fluttist ég til Keflavikur.
Samvinnuformið ér
heppilegast
— Þarna hefurðu haf-t mikil
viðfangsefni að glima við, og ekki
siður þegar suður kom?
— Já, það hafa alltaf verið
mikil umsvif á Djúpavogi, og ég
■gerði mitt bezta þar. Það hefur
lika ýmislegt gerzt á þessum
aldarfjórðungi hérna á Suður-
nesjum. Ég er búinn að vera
hérna kaupstaðartimabil Kefla-
vikur. Þá voru ibúarnir tvö þús-
und. Nú eru liklega um átta þús-
und manns búandi hér i bænum,
ef allir eru teknir með, og ég held,
að kaupfélagið hafi haldið sinu i
samkeppninni við aðra verzlun á
staðnum. öðrum verzlunum hef-
ur ekki fjölgað tiltölulega i sam-
ræmi við verzlanir kaupfélagsins.
Verzlununum hefur fjölgað jafnt
og þétt hjá okkur, og veltan hefur
aukizt. Við höfum svo sem átt
okkar erfiðleikatimabil eins og
aðrir, en þá hefur öll verzlun
gengið illa. Það hefur verið erfitt
að láta allt bera sig þá stundina.
Og sam vinnufélagsform ið er
heppilegast fyrir viðskiptavinina,
það er margsannað og augljóst.
— Þið fáist ekki eingöngu við
verzlun, heldur er starfsemin
fjölbreyttari?
— Já, við keyptum Hraðfrysti-
hús Keflavikur 1955, og það hel'ur
gengið mjög vel. Við eigum að
visu ekki nema þrjá báta þessa
stundina, en við erum lika búnir
að fá skuttogara, og höfum
tryggt okkur afla margra báta,
þannig að verkeíni skortir ekki.
Það fer vel á þvi, að samvinnu
menn hafi frumkvæðið að slikum
rekstri i þessum mikla útgerðar-
bæ.
Frjómagn samvinnu- og
félagshyggju
— Já, samvinnu - og
framsóknarmenn hafa um þó
nokkurt skeið verið mjög sterkir
hér i Keflavik. Hverja telur þú
ástæðuna til þess?
— Ég held að ástæðan sé fyrst
og fremst sú, að samvinna og
félagshyggja, þessar tvær stefn-
ur, bera svo mikið frjómagn i
sér, þegar þær eru réttilega
kynntar. Þess vegna hafa þær náð
slikri fótfestu hér og viðar. Þetta
er að vissu leyti afleiðing þeirrar
stefnu, sem rikti áður fyrr, þegar
ég var að alast upp fyrir vestan
og framsóknarmenn fóru svo að
bjóða fram, náðu þeir sinu fylgi
og meira til, i og með lika vegna
þess, að það völdust traustir og
góðir menn til forystu, menn sem
fólkið vildi fá til að stjórna mál-
um sinum.
— Svo að hugmyndir Jónasar
frá Hriflu eiga þá kannski við enn
i dag, og kannski aldrei fremur
en nú?
— Já, það er nefnilega það.
Hugmynd Jónasar var sú, að
hérna væri hægrisinnaður flokkur
frjálslyndur félagshyggjuflokkur
og svo vinstri flokkur. Og ætli það
sé ekki gamla flokkamyndin hans
Jónasar, sem einmitt er að fá á
sig hvað skýrasta mynd þessa
dagana. Mér finnst ekki þjóð-
félagsbyggingin, aðstæðurnar,
hafa breytzt það mikið.
Stuðningur Suðurnesja-
manna þyngstur á met-
unum
— Hverjar likur telur þú á þvi,
Gunnar, að þú hreppir þingsæti i
þessum kosningum?
— Ég veit ekki hvað skal segja
um það. Ég held að það verði
stuðningur Suðurnesjamanna
sem heildar, sem þar verður
þyngstur á metunum. I framhaldi
af þvi, sem við ræddum áðan,
held ég, að Framsóknarflokkur-
inn vinni á. Ég held, að þessi
flokkabrot, þessir nýju flokkar,
sem alltaf eru að skjóta upp
kollinum, séu að ganga sér til
húðar. Fólk er orðið leitt á þeim.
Sú tilraun, sem Hannibal gerði,
hún tókst, og þess vegna halda
allir litlu hannibalarnir, að þeir
geti gert það sama, en ég held, að
menn séu almennt orðnir dauð-
leiðir á þessu.
— Er kosningabaráttan hafin
að einhverju marki?
— Nei, kosningabaráttan sið-
asta er svo nýafstaðin, að menn
eru ekki farnir að herða sig upp i
að byrja að nýju. Það er Ifka verið
að reyna að mynda bæjar-
stjórnarmeirihluta, og menn eru
bara ekki komnir i gang aftur.
Afhroð Alþýðuflokksins
Suðurnesjamenn lögðu á það
mikið kapp að fá mann i öruggt
sæti á einhvern listann. Heldur
þú, að ef þú hefðir nú ekki fengið
2. sætið á lista framsóknarmanna
þá hefðu hér syðra verið gerðar
ráðstafanir til framboðs?
—Ég er nú ekki viss um, hvað
hefði veriö gert, en við skulum
ekki ganga framhjá þeirri stað-
reynd, að hér var komin af stað
öflug hreyfing um að bjóða fram
ópólitiskan mann og fá öfl úr öll-
um flokkum til að styðja hann.
Það hefur svo sem lika heyrzt, að
annar maður á lista Alþýðu-
flokksins hafi möguleika, en ég
tel það fráleitt, a.m.k. i saman-
burði við þá möguleika, sem 2.
maður á lista framsóknarmanna
hefur. Það er augljóst mál að
Alþýðuflokkurinn hefur undan-
farið boðið mikiö afhroð og er
stöðugt á undanhaldi. Það er
erfitt að eiga jafnharða húsbænd-
ur og hann á i Reykjavik,enda svo
komið þar, að eftir siðustu tölum
fær hann ekki kjördæmiskjörinn
mann. Við vitum svo sem ekki,
hvaða áhrif þetta hefur hérna
suður frá. Það má svo sem vel
vera, að Alþýðuflokkurinn fái
mann kjörinn hér og hefði þá von
um uppbótarsæti, en sú von er
veik, og möguleikar framsóknar-
manna ólikt sterkari.
Sérmál Suðurnesja-
manna
— Hver eru nú helztu sérmálin,
sem Suðurnesjamaður beitir sér
fyrir á alþingi?
— Mig langar til að minnast til
dæmis á menntamálin, og þá
sérstaklega vegna þess að
reynslan sýnir, að þar sem
framsóknarmenn beita sér i
menntamálum, þar hefur gengið
vel. Við þurfum að fá hingað
menntaskóla. Þetta er baráttu-
mál, sem við þurfum að leggja
mikla áherzlu á, og það i náinni
framtið. Að öðru leyti er það svo
alhliða atvinnuuppbygging.
Okkur er þörf á aðstoð til upp-
byggingar nýrra atvinnugreina.
Þetta er viðamikið mál, sem
verður að vinna að af alúð. Nú
verður að segja eins og er, að
ýmislegt hefur fengizt i tið núver-
andi stjórnar, eins og vegalagnir,
sem skipt hafa okkur miklu máli.
Grindavikurvegurinn var t.d.
mikilvægur fyrir öll Suðurnesin,
þvi að yfir vertiðina Ieggur þorri
Suðurnesjabáta upp i Grindavik,
og þá má ekki gleyma hafnar-
framkvæmdunum i Grindavik,
sem komið hafa sér einstaklega
vel. Raunar þyrfti að athuga
hafnamálin á Suðurnesjum.
Landshöfn i Njarðvikum hefur
enn ekki náð tilgangi sinum, og
þörf er stórátaks hér i Keflavik.
— En er það ekki ejtthvert eitt
mál, sem öðrum fremur skiptir
máli i þessu sambandi?
— Jú, og það var einmitt á það,
sem ég vildi minnast hér að lok-
um.en það er hitaveita fyrir Suður
nes, sem ég tel að verði að hafa
algjöran forgang i öllum fram-
kvæmdum, sem hér yrði ráðizt i.
Þetta er okkar viðamesta og
þýðingarmesta mál. Ég veit að
vfsu, að sjóefnavinnslan er mikil-
vægt mál, sem sinna ber af alúð,
en það er fyrst og fremst hilaveii-
an, sem skiplir okkur máli, og
ekki siður þjóðarheildina. Það
getur ekki verið smámál i neinna
augum, að svo fjölmenn byggðar-
lög geti notaö slikan hitagjafa og
þurfi ekki að treysta með öllu á
oliuna.
— BH.
SKORÆKT ER
LANDGRÆÐSLA
— Skógræktarmenn minnast þ|óð-
hótíðarórsins ó margvíslegan hótt

HHJ—Rvik. — tslenzk skógrækt
og landgræðsla á ferfalt afmæli á
þessu ári: Skógræktarmenn
minnast nú eins og aðrir ellefu
alda sambúðar við landið, skóg-
rækt á tslandi verður 75 ára, þvi
að fyrst var plantað til skógar
hérlendis i brekkunni austan Al-
mannagjár 1899, Skógræktarfélag
tslands var stofnað á Þingvöllum
á Alþingishátiðinni 1930 og
Landgræðslusjóður tók til starfa
lýðveldisárið, og stofnfé hans var
eins konar þjóðargjöf, þvi að þess
var aflað með almennri fjársöfn-
un um land allt, samfara þvi að
kosið var um lýðveldið.
Skógræktarmenn um iand allt
hyggjasl minnast þessa tima-
mótaárs á sem myndarlegastan
hátt. Timinn hel'ur áður skýrt frá
Landgræðsluáætlun þeirri, sem
ætlunin er að lögð verði fyrir
hátiðarfund alþingis á Þingvöll-
um.
Þá hefur og verið skýrt frá
þeirri ákvörðun skógræktar-
félaga um land allt að koma upp
þjóðhátiðarlundum. 1 hverju
héraði verða valin ákveðin svæði,
þar sem einstaklingar og félög
eiga þess kost að planta trjám i
sérstaka reiti. Undirbúningur
þessa máls er langt kominn hjá
skógræktarfélögunum. Myndar-
lega er viða að þessum málum
staðið. Skógræktarfélag Árnes-
inga ver þannig hálfri milljón
króna til plönlunar á Snæfoks-
stöðum. Kaupfél. Árnesinga hef-
ur gefið fjórðung milljónar til
skógræktar. Þá minnist Lands-
bankinn á ísafirði aímælis sins
með þvi að gefa 400 þúsund króna
til skógræktar, Skógræktarfélag
Vestur-lsfirðinga hefur ákveðið
að planta trjám i stórum stil að
Hrafnseyri i Arnarfirði.
Skógræktarfélag Reykjavikur
samþykkti á aðalfundi fyrir
skömmu að auka umsvifin i Heið-
mörk og endurbæta ennfremur
vegina um Mörkina, sem nú er
orðin eitt helzta útivistarsvæði
Reykvikinga.
Skógræktarlelag Akureyrar
hefur ræktað gróskumikinn skóg i
svokölluðu Kjarnalandi skammt
innan við bæinn, og þar mun i
framtiðinni verða útivistarsvæði
Akureyringa, og þar hyggjast
þeir halda þjóðhátið i sumar.
Akurevrarbær hefur varið 7-8
milljónum króna til þess að
tengja svæðið við bæinn.
Landgræðslus jóður sér um
plöntuframleiðslu i landinu og
veitir fé til gróðrarstöðvanna,
sem ala upp trjáplöntur. Árs-
framleiðsla er nú 8—900 þúsund
plöntur, og eru tveir þriðju hlutar
barrtré, en afgangurinn lauftré
og þá einkum birki.
Minnispeningar
Þá hefur Skógræktarfélagið
látið slá sérstakan minnispening,
Skógræktarpeninginn, i tilefni af-
mælisársins. Peningarnir eru
raunar tveir, annar úr silfri og
hinn úr bronsi en útlit er hið sama
á báðum peningum. Slegin verða
2000 eintök af bronspeningnum,
en 500 af silfurpeningnum.
Peningarnir verða til sölu viða
um land, hjá Skógræktarfélagi Is-
lands i Reykjavik, héraðsskóg-
ræktarfélögum og Búnaðarbanka
tslands og útibúum hans.
Hringur Jóhannesson listmál-
ari hefur teiknað peninginn, og
ljúka myntsafnarar miklu lofs-
orði á verk hans. Peningurinn er
50 mm i þvermál og 65 grömm að
þyngd. Söluverð er 5000 krónur
fyrir hvern silfurpening, 2000 kr.
fyrir bronspeninginn og 6500
krónur fyrir settið. Fá má
peningana i vönduðum öskjum úr
birki. Peningarnir eru slegnir hjá
nýjuislenzku fyrirtæki, sem nefn-
ist Isspor h.f. Ágóði rennur allur
til skógræktar.
Skógræktarpeningurinn, fram- og
haklilið.

Dýpkunarframkvæmdir I Grindavíkurhöfn á slöasta kjörtlmabili hafa gjörbreytt aðstöðu Suðurnesjabáta.