Atuagagdliutit - 22.09.1955, Blaðsíða 13

savarmaKatauneK
— saniatigutdlo isumaliutinik, issigissanik
tusagkanigdlo ilalik
UVDLORIÅNGUAK’ KRISTIANSEN
savarniaKataunera pingåkujungnar-
tortaKångikaluarpoK, aussarigserug-
torsimassutut sule oKautigissariaKar-
nerane — asulo ama silagigssuaK
iluagteKalugo —- savarniaKataugama.
kisiåne tusåmåinagaK nangmineK mi-
siligdlugo misigissatut nuånersutut
OKautigingitsugagssåungilaK, ilame
agdlåt kingornagut erKarsautigiler-
dlugo tångagsimårnalångitsorane.
taimanikut savarniaKataugama nang-
mineK savautiliussutut misigissuser-
mit tiguneKångitsorsimångilanga —
savat ungugkat nunaKarfingme iser-
titsivigssamut Kanigdliartortitdlugit
ilorrisimåleralugtuinartutut misigisi-
maneK iluvne malungniutingitsorsi-
mångingmat, ungoreKatit ukulo u-
ngugkat mértupalugtuartut issigalu-
git iluarusungnertut itumik misigi-
ngitsorfiunginame.
åma ungasiliartarneråne ilagissar-
simångilåka, Kaningnerussumutdle
savarniaKatigisimavdlugit. kisiåne
taimåikaluartoK nangminerssordlune
inutigssarsiortup auata tarKåka pu-
lavfigissutut isimavai, Kularutigiung-
naersitdlugo sujuaissavta pingortita-
mut nukigssuinutdlo akiutuardlutik
ingmingnut napatiniartuarsimanerat
sule uvdlumimut agdlåt suniusima-
ssok —- kalåtdlime agdlagfiup igsia-
viane uvdlon nåvdlugo igsiassalersi-
magaluartume agdlåt. savarniaKatau-
nera suvdluångitsorinaraluartoK på-
sissutigssautipara nangminerssortuv-
dlune inutigssarsiortup ilungersor-
nartulingmik tamaviårtuartariaKar-
neranut — mingnerungitsumik sa-
vautigdlip kalåliussup. tåssame kalå-
leic savautiliuvdlune ingininut ilaKu-
taminutdlo napatiniartoK nalivtine
tunordliutineKartulut misigisimanå-
ngitsorsimångilaK, tamatumalo mi-
serratigssåungissusia uvguna ugper-
narsarneKartutut IpoK uvagut avatå-
nltugut savautiligtavut nivtarsåune-
Kartutut avdlatutdlfinit pingårutilig-
tut iliorfigineKartutut malugissaKar-
figingisåinangajagkavtigik. isuma ta-
måna savautilingnit najorKåmersima-
ssavnit tigdlitaringilara, åma nunav-
tine inutigssarsiutit pingårnerpårtå-
tut oKautigissariaKartumik — auli-
sarnermik — inutigssarsiutilingnut
puvfagsårutiginiångilara, inuit-una
savautilingnik sianigissaKalålersima-
ssut tåukuningalo Kanimut takung-
nigsimassut tamarmik åssigingmik
isuma taima Rok pigiliusimagåt, isu-
måinautinago kisiåne ugpernarsau-
tigssaKarlilerérsimavdlugutaoK. tug-
patdlersautigssaugunarpordle måna
misingnamissålinguatsiarmat pissug-
ssautitat — nuname nålagkersuissut
— issitik igdluinaup tungånut torår-
tisimavatdlårungnåeriartulerait. okq-
rémivtilme aulisarneK inutigssarsiu-
tit nunavtine angnerssarpiarlgaluaråt
taimåitoK åma mingnerussut Kiviar-
tariaKarput ilungersornerat mingne-
rungivingmat napatitseicatauneratdlo
sumiginagagssåungivigdlune. igdlua-
tungerdlit nukagtildlugit aldalungå-
riitut narrujumisimalilerumdngikdine
oKimaeKatigigsilsineKartariciKartar-
poK, oKimaeKatigigsitsinigssardlo nd-
lagkersuinerme ingerdlalitsinerup
iluane nangminerssordlulik inutig-
ssarsiortunut atortilagssauvdluinar-
poK.
atagule isumaliuterssutit Kimalå-
ratdlardlugit OKalugtuariniagara put-
dlavigigaluåinaratdlardlara.
ukiagssalernerup uvdlåva.
uvdloK savarniaKatauvfigssara ite-
riarujugssuarfigingilara, sordlume
autdlareautåne oicarérsunga unga-
singnerardlugo OKautigissagssåungit-
sumut savarniaKatauniarama. uvdlå-
kut nalunaeitutaK arfiningulerå sinig-
fivnit kissagtisimavdlunc aitsåt nuå-
nerscrugtoraluartumit magssipunga,
Kimåtdlariardlungalo isigkåka nater-
me savap amianut tungmarfiussumut
a,'Kartlkavkit uisorinaK atissalersor-
dlunga. sivisumik siagdlersimanane
nuna paneicingmat masarsuitdlo uiar-
teriåinångorsimangmata ånoråminer-
nik skulerpunga igavfingmutdlo anit-
dlautdlunga. tisungnialåK mamaru-
narserérsimavoK, Isåja savautigdlit
najugarissama Mutlkut ernersiåt 14—
15-inik ukiulik savarniaKatåusavdlu-
nisaoK makerérsimangmat klssarssut-
dlo kukorérdlugo kissartuliorérsi-
•nangmat. igfiat nangminérdlune ig-
Rugkat tipigialårdlutik kigterérsi-
mavdlutigdlo igavfiup nerriviussåta
Kane pugutamut itujaersåvfårigsimé-
Put, kånilo igalåmineK nerssussup
(ugsigup) Imuanik nutåmik imalik
amigautåungilartaoK. savautigdlip
nerssussuautåta Imuanit nangminér-
diune puniliaK punigssarårput, kisiå-
ne imåingilaK savautigdlit tamarmik
nerssussuauteKartut. tåssame iking-
nerit -— amerdlanerpåmik agfait —
kisimik nerssussuauteKarput savauli-
lik atauseK atauseK-mardlungnik pe-
Karajugdlune, nerssussuauteKarnerme
akisuvatdlåKingmat nerrersuncrssue
patsisauvdlutik — ukiup angnersså
isersimatitauvdlutik nerdlersugau-
ssariaKartaramik.
Isåja uvdlåkorsiornigssavtinut nå-
magsisaivdlune pikerujortoK taituag-
ssavtinigdlo piarérsarujortoK utarKiv-
dlugo igavfiup nerriviussånut silåmut
sågdlunga patdlorpunga. silageKalu-
ne isersarnånguarpoK, seKineK Kut-
dlariartorniamissålerersimavdlune.
OrtorKåkut — K’agssiarssungme kli-
nge Otto Frederiksen — igdluata sa-
niane angutit utoi’KavigtaKångitsut
nukagpiarnanik ilaKardlutik uninga-
rujorput, igdlulo orpit pujuånik pu-
jordluaKingmat nalunångilaK tåuku-
taoK savarniartugssatik uvdlåkorsiu-
sioruglulersiinagait. uvdlorpagssuå-
ngortune scKinertuardlune sule au-
ssarpalårdluaraluaiiissoK taimåitoK
nunap ukiap Kalipautainik Kalipauti-
nigkiartulersimanera malungnarse-
rérsimavoK, KåKat pavungangåtdloru-
jugssuaK orpigaKartut augpitdleriar-
tulersimavdlutik — måssame Tunug-
dliarfiup ningua sermimut ungasi-
ngitsungmat unuame puerKortitale-
rérsimagaine. nunavta kussanarner-
påmik Kalipausersulersarfine —
ukiaic — nagdlilersimavå, uvdlaune-
ranilo sila puerKuånguardlune tipi-
gigserulugsimassoK issigingnålerdlu-
go alarniarnarungnaerugtorsimavoK.
Kavane kujativtine Igalikup ka-
ngiane ungasingnane KåKarssuaK Ig-
dlerfigssalik KånaKatiminik Kulangi-
simavdlune sule eKérsårernigtutut
ipoK — erKumitsumik tamaussaving-
me merKuitsuvdlune, Kaersuinauner-
mit KerroKarnermitdlo Kassiussartui-
nauvdlune, sordlume avatangissimi-
nit ingmikukajåssutse Kularnaitdli-
sitdlugo nivtarsautinarå.
issigissat Kimerdlordlualeråine ait-
såme ilumut nunarput kussanautimi-
nik ulérissoK!
akerdlerigdlmnartut mardlulc —
uvfalimåssa savautigdlit nunaKar-
fiata najugkama akerdluinåne —- pu-
jortulérKamik akunerup KerKa inor-
dlugulunit ornigtarissame — atugar-
tussutsip nunaKarfigssua, tamanut ta-
maunga iliorKagåungitsunik igdlor-
ssualik, tingmiaussarssuit KOKernar-
tumik Katimågtuinait „ineKarfig-
ssuat“, inuiait avdlatut oKausiligssuit
nålagauvfiat, kalfitdlit erKåmiume
CKalungniarfisa kugssuit pitsauner-
ssanik „tiguaisimassoK“, uvserutau-
ssamik (asfalt) sikagtitamik Kagdlig-
kamik siligtorssuarmik avKusiniugaK,
umiarssualiviane nuniugarssua umi-
arssuarujugssuit agdlåt talivfigisinau-
ssåt — sut moderneussut akinguami-
ne nunagdlit „sianigingisaisa“ tamar-
mik katerssorfiat-----tåssa såkuto-
Karnerme tingmissartoKarfigssuaK
Tunugdliarfiup kangerdluala idngua-
ne, inuit savautilingnit saningua-
mingnltunit avdlauvdluinartunik er-
Kasutigdlit nunaKarfiat — ilumut tu-
pingnaKaoK inunerit sanilerit ing-
mingnut agtumassut taima åssigingit-
sigisinaungmata. imalunit inungnut
sanåtut itumik (kunstigiussumik)
inunilingnut tupingnångeKinerpoK...
NarssarssuaK — takornartat ting-
missartoKarfigssuat sorssungnigssa-
mut silarssuarme pingårnerpåt ilfitut
nautsorssuneKartoK — K’agssiarssuk
— Kavdlunåtsiait kingornalo kalåt-
dlit savautiligtut avdlanigdlo uma-
ssutiligtut nautsivilerissututdlo nu-
nuKarferKåvat ingmingnut agtordlu-
tik sanilerigkaluarnermingne pissut-
simikut ingmingnut akerdleringår-
mata isumaliutit itisiartuinartut na-
tersineK ajornaveKaut.
savautigdlit —
— inertarérput, Isåjap nipå saniv-
ne tutsiupoK erKarsautit itinerssuå-
nut kiviartuinaleraluarnivnit ånåu-
ssissutut.
imugtugagssara titugagssaralo na-
jupatdlariardlugit tamussersupatdla-
riardlungalo OrtorKåkut saniåne ka-
tcrssusimassut ornigpåka. Kordlor-
tormiut tasiussarmiutdlo tamarmik
igsiautaKångitsunik liesterdlutik li*
kiussorérsimåput, Kagssiarssungmiut-
dlo ilånguteriaramik savarniåsav-
dluta katerssusimassugut 15-it mig"
ssåinlpugut.
K’ordlortoK savautigdlit angutit pi"
ngasut arnavdlo atautsip nunakarfi-
gissåt Tunugdliarfiup Kingorpiarpiå-
nipoK akunerit mardlungajait K’ag-
ssiarssungmit pisungmik ornigtari-
ssame, Tasiussardlo K’agssiarssup
avangnåne kitånitdlune pisungmik
akuneK sivnilårdlugo ornigtarissami-
poK, Ortoricap angajugdliliånit Han-
serKamit ukiut Kulit migss. matunia
sujornagut nunaKarfigineKalerKårsi-
mavdlune måna sisamanik igdloKar-
Iok (ajoKertik ukiamåna aitsåt pisår-
tik sisåmiutdlugo). Ingnerulaliugme
K'agssiarssup kitåne pujortuléi'Kamik
akunerup agfånut ornigtarissame sa-
vautilik Dolfe (Indaléraugalup nu-
kardliliå) ilanilo amigautåuput Iv-
ssormiune sule kipasingneruvdlutik
savautilingmit kisermåviussuinit
Adolf Knudsenimit nunaKarfiginc-
icartune uningagamik savat katersso-
rigkat tåssane isertitsivingmititat nå-
kutigalugit isumagissagssartaisigut-
dlo avdlatigut isumagalugit.
Igdlungujungme (K’agssiarssup ki-
tinguamine sanilerpiarissåne) savau-
tigdlit ardlagdlit igdlonarfigissåne sa-
vanut isertitsivik savarpåloKarérpor-
taoK, tasamångalo mæ-é (Katitumik)
åmalo me-é (Kataitsumik) lcipisana-
tik tutsiusimårput.
pujortuléraK rejerniut aussaunera-
ne Kavane Agdluitsup erKåne ilanc
avdlat tatdlimat-arfinigdlit ilagalugR
rejerniarérsimavdlune Narssap nang-
mineK erKåne rejernialernigssamik
tungånut savanik Narssarssualiaut-
dlugit tOKoraivingme toKoragagssanik
agssartortussoK utarKerKågagssaråi’-
put, uvdiordle tamåna susimanerdlu-
ne tikiniarfine kingorKukalugtuinar-
mago savanik igssoraivigssamik na-
partat avdlatdlo atordlugit ungalu-
lersuilersut ikiorérdlugitdlo uvanga
itivkut torsimaneKartutut Kérråkalug"
tuinarpunga, måssame savarniardlu-
nga autdlarnigssavnut pilerinermd’
kisa tåssa nalunaeKutaK Kulinut aut*
dlarpoK, nakatåunerdlo åmalo igdlaf"
sarujungneK alikutarilertoraluardlU"
git KorortuaraK tigoriardlugo kimut
avangnamut sujuardlunga autdlarpU"
nga, K’åKarssuatsiaup Tasiussap kU”
jatåne Kulånitup eriiåne savarniat"
tugssaungmata tåssungnåsavdlung3
— aitigssinik ukatdlinigdlo ilimanai"
sinaungmat utarniså tamåkorniai'3'
luarniåsagama.
agsseru jugssuaic.
K’åKarssuatsiamut 7-—800 metert'
nik portussuseKardlune K’agssia1'
ssungmit akunerup åipå KerKa tui^
ssiliordlugo ornigtarissamitumut
Kigama piniagkåka puiordlugit — s!!
nauvfame tåkuitsorumårama — ing11^
dlunga tamanut sågtardlunga uUlC
ruerussålerpunga.
kangerpiavne Narssarssup tiniar
Kåicat ingé portusut „Niviarsiat'
» cf'
il®'
ak
sserKarigserulorsimåput, sermip
minerssua (oKarssua) Narssarssu;
tikingajagsimavdlugo Kånartanut “
porsimassoK riuisavdlunisaoK. avaJ’“
narpiavne Sermigdlip kangcrd
igartartulik iluliarpagssuarnik k‘jj.
ssorpagssuarnigdlo tåtoKisiiu® .
pårpasingnerussumile akutdlars111 ‘
ii-
al0
neroriardlutik avåmut soruname
kutdlariartuåginardlutik, igartari0^,
tamarme erssitdluardlune. kitivU0
å