Atuagagdliutit - 06.09.1956, Side 4

nakorsaii Sixten Haraidson KirunamltoK narssarssuåkut soKångitsukut inger-
dlaortoK nakorsatut sulivdlune. aiina samip arnatornap kigutainilt misigssuivoK.
largo Sixten Haraidson, Kiruna, på tjenesterejse i Ødemarken. Her er han ved
at undersøge tænderne på en gammel samekvinde.
pissoKarnerane sarKarmiuliuneKarsi-
naussumik peicångilaK, kisiåne ivåsa-
ne ningiutut maligagssauvdluartutut
sulisimaneranik nersoringningnerput
takutiniardlugo kukilingmik kussa-
nartumik kultiussumik erdlingnartu-
lersugkamigdlo takussutigssikuma-
varput.
landshøvding osalugtitdlugo ana-
na« Utsi oKalugtup kigdlingane ka-
terssorsimassut sågdlugit igsiavoK.
landshøvdingip kukilit tiguvå, sakiå-
nut ikutdlugo arnatoKardlo agssang-
migdlugo. OKalungnerane imalunit
kukilisip tuniuneKarnerane ananap
Ulsip kinå avdlånguatdlångitdluinar-
Pok. aulariaumisanane igsiandgsår-
POK klne eKisalugtoK såmit uliguanik
issertungajagdlugo. såmitdlo arnartai-
sa nipangersimatsiarfingme pigslnait
ornigdlune OKaloKatigilermåne kuki-
litdlo kultiussoK kussanartorssuaK ag-
tualålermåssuk atarKinåssutse inuse-
rissutsilo atatinarpai.
*
såmit atautsimlnerat uvdlup Kerica-
ta sujornagut nal. Kulinut autdlarner-
poK, kisiåne aitsåt unulerå inerpoK.
amerdlaKaut oKatdlinerme oKausig-
ssagdlit. aulisarnerme piginautitau-
nigssainik, tugtuteKarnermik autdlai-
niarnermigdlo aperKuterpagssuit uv-
dlormut oKaluserineKarput.
tugtutit Kimugtuitsunit toKutat a-
merdlåssusé landshøvdingip nalunac-
rutigai. kisitsisit ukiut tamaisa arner-
dliartuinarput. 1940-mé Norrbotteni-
me nerssutautit 202 Kimugtuitsunit
toKutausimåput, kisiåne 1955-ime
1956- -imilo januarime tugtut katit-
<11 ugi t 2292-1 Kimugtuitsunit avKusar-
neKardlutik toKutausimåput. svenskit
nålagauvfingme KimugtuitsutileKati-
git tugtut tåukua pivdlugit 214.000
kr.-nik taorsissariaKarsimåput.
Folke Thunborgip såkortiunik så-
mit kajumigsårpai tugtunik toKorai-
vit atorniarKuvdlugit neuimigdlo sule
misigssuivdluarnerulerKuvdlugit. tug-
tunik kinguågssiortitsinermut atatit-
dlugo ingmikut misigssuisita't tono-
rainerme Kerititsinermilo åmalo to-
Koraivingne perKigsårnigssame pi-
ssutsinik suliaringni.såput.
Sverigime umassunik sernigssui-
niaKatigit sujunersutigisimagaluarpåt
kissartut atordlugit såmit Kangalc
amarorniarsinautitaunerata atorung-
naersineKarnigsså, kisiåne såmit ta-
ma tumunga akuerssiumångitdlat.
tingmissartoKarfingne imalunit nuna-
nit tamanit pujortulerKanik angatdla-
vigititane angalaortoKarsinauneranut
inerterKutautiniaguK åmåtaoK akue-
riumaneKångilaK. såmit sut nang-
mingneiv angalaniarnermingnut kig-
dlillssutausinaussut tamaisa agsor-
ssuaiv akerdlilerumassarpait.
Kåumatine kingugdlerne Norrbot-
tenime ervngup nukinga atordlugo
ingnåtdlagissiorfeKalernigssamik su-
junersut OKatdlisaussarsimavoK. tai-
måitut ama nunanik tugtuteKarfiussu-
nik migdlilerissugssåuput. erKumigi-
nångilaiv såmit erKaisitsissutiginiar-
måssuk atomip nukingata atortaria-
Karaluarnera. tauva ervngup nuki-
liorfit angnertorujugssuit, inigssainik
tigårKaiginartut nunagigsumigdlo a-
serorterissut pissariaKåsångikaluar-
put...
kisiåne teknikerit oKarput atomip
nukinga ukiorpålungne ervngup nu-
kinganit akisunerussugssåusassoK ait-
såtdlo 1970-ime atomip nukingata
akia imailerumårtoK atomiliorfit erv-
ngup nukiliorfingnut nagdlersusi-
naulisassut.
— taimåiporme, såmit oKalugtuat
OKarpoK. tauva tamatuma tungånut
utarKinariånguarta. utarKinigssavti-
n u t ak i gssakångin eraVta ?
★
Jokkmokk polarcirkelip avangnå-
nguanlpoK. sule avangnarpasingneru-
ssumut avdloriarpugut Kirunamut —
igdloKarferujugssuaK augtitagssar-
siorfik nutåliaK, avKuserngisigiit Ka-
mutit sporvognit tungujortut inger-
dlaortuput. svenskit issigtume igdlo-
Karfigssuata tåussuma kangiane kilo-
meterit 20-t ungasissuseKardlutik Sve-
rigip angalåinartunut atuarfiliai så-
mit KåKarmiut iliniartitauvfigissarta-
gait areanigdlit iput. tåssåuput neri-
ssaKarfiutigalutik atuarfit nåparne-
Karsimassut såmit mérartaisa åssi-
gingmik iliniartitausinåunginerat pi-
ssutigalugo. angajoi’Kåvime KåKar-
rniuput tugtut ingerdlaoKatigalugit
uningneK ajortut. sujornatigut Kålva-
ne angalaortunik iliniartitsissoKarsi-
magaluarpoK, kisiåne taimatut ili-
niartitsiniarneK nåmaginartungisåi-
narsimavoK.
atuarfingne sulissut Kalåtdlit-nunTi-
ne suliniartut svenskit angalåinartu-
nut atuarfiutait misigssugarisimavait
ilåtigutdlo atuarfik Kirunap avati-
nguane JukkasjårvimitoK tikerårsi-
mavdlugo. tåssaniput iliniartitsissut
sisamat, ilait mardluk såmiuvdlutik.
atuarfit klassinut åssigingitsunut
Kaumassunik angisunigdlo ininik av-
gugåuput, kiagsauteKardlutik avdla-
nigdlo nutålianik atortoKardlutik.
inine tamane titartagårarpånguit ku-
ssanardluinartut nivingåput såmit
mérartaisa titartartarsimassait. taku-
neK ajornångeKaoK tåssaussut mérivat
Kåicanik nunatainigdlo iternga tikit-
dlugo ilisimangnigtut. atuartut erKU-
mitsuliait avdlat ukiumut atausiar-
dlune sarKumersitsinikut tuniniarne-
Kartarput arfingaussatdlo iliniagkanut
tungassumik angalaortarnernut ator-
neKartardlutik. sujorna atuartut
Stockbolmime Købenbavnimilo anga-
laorpul, Kalåtdlit-nunåne atuarfileri-
ssut svenskit angalåinartunut atuar-
filiainit atuarfingmut måna Thuleme
nutåme nåparneKartumut iliniutig-
ssatik pigssarsiarisimavait. naluneKå-
ngitsutut åmåtaoK Kalåtdlit-nunfita
tunuane Angmagssalingme nerissa-
Karfiutigalune atuarfigssamik sana-
niarneKalerpoK.
Jukkasjårvime atuarfingme agdlar-
KigsårncK, kisitsisilerineK, titartaineK,
silamiut oaalugtuarissaunerat, sana-
neK (sløjd), ilagigtut ugperissarsior-
neK, CKaersårneK, umassulerineK, eri-
narssorneiv angalaåinartunigdlo ilisi-
maligagssaKarneK iliniartitsissutigi-
neicartarput. oKausisa svenskit oicau-
sé pingårnerssarait, kisiåne angalåi-
n artunik ilisimaligagssaKarnermut
tungatitdlugo såmitornermik iliniu-
tigssiaKarpoK. mérarparujugssuit ar-
fineK-mardlungnik ukioKardlutik atu-
alerångamik svenskisut OKautsimik
atautsimigdlunit påsisimassaKarneK
ajorput. tåssaugajugput mérKat avKu-
taussartunit KimugtuitsoKarfingnitdlo
ungasigsune inussut. angalåinartunik
ilisimaligagssat atuartitsissutaunerå-
ne atuartut tugtuteKarnermik Kåicat-
dlo nunatåinik iliniartineKartarput.
mérKat sisorartarput, nigaeriarner-
migdlo iliniartitsineKartarpoiv, såmi-
me nukagpiarartait tamarmik tugtu-
nik nigaeriarsinaulerniåsangmata...
mérKat nunane avdlamiut Kularnå-
ngitsumik peKatitik angalåinartul
atuarfiånitut usororfigisavait. iliniar-
titaussarnerat augustip nålernerane
autdlarneriardlune majip KerKane
nåssarpoK. tåssa aussame sivisuat-
siarssuarmik nuånivigsumigdlo atuå-
ngivfeKartarput. mérivåme tugtunik
inutigssarsiuteivarnermut agtumåssu-
teKartuinarniåsåput. angerdlåsåput
atåtartik apånartigdlo aussaunerane
tarigmårsimaiiatiginiardlugit. anger-
dlåsåputdlo aput sikulo augtinagit —-
anguniarnigssardlo ajornarsitinago.
åmåtaordlume upernåK ilimagissaK
sujorKutdlugo tåkuteriarångat mérKat
ardlagdlit atuarfiup akiligånik ting-
missartunik imånut mitartunik imalu-
nit tingmissartuarKanik helikopteri-
nik angerdlåuneKartarput.
iliniartitaunerat atuarfingminerat-
dlo akeKångilaK, mérKatdlo atissaKar-
titaunerat nålagauvfiup taplssuteKar-
figissarpå.
såmit mérartait nålagtuput. iliniar-
titsissut oKartarput, méråuput akor-
nuteKangitsumik inunermit kingorivi-
ssut Kåicane nangminérsinaunermik
sungiussisimassut. sujuarsimassut
mérartåitut sungitsorpagssuarnik åta-
taicångitdlat. timikut pitdlaissarnerit
angalåinartunut atuarfingne ilisima-
neivångitdlat. såmit mérartaisa akor-
nuteKångitsumik inuneiv najugka-
mingnitdle aterérsimavåt. „maligtari-
ssagssanut kiggi’tdlugit" atuarfingme
aserorniagagssåungitdlat...
*
issigtune pissutsinik soKutigingnig-
kåine tauva Kiruname nakorsamut
Sixten Haraldsonimut piitutarianar-
poK. nunarujugssuaK 13.000 kilomete-
rinik angnertussusilik nakorsauvfigå.
ornitagssane tamaisa angusinauju-
mavdlugit tingmissartut, bilit, Ki-
mugtuitsut, sisorautit atorlariaKartar-
pai imalunit pisuinartariaivartardlu-
ne. tamåne nunarujugssuarme inuit
5000-iiput, tåukunångalo 3000-t så-
miiiput. Haraidson såmit ikingutivig-
ssuaråt, amerdlanerpånitdlo såmit
(Klip. 21-me nangisaoK)
^ cr'kk.'wdÅ ^ ■
Jokkmokkime inatsissartut atautsimltarfiåne såmit atautsimlnerånit
(Gitz Joliansenip titartagå).
Typer fra samemødet på tinghuset i Jokkmokk (Tegning af Gitz-Johansen).
//