Atuagagdliutit - 13.12.1956, Blaðsíða 21

MÉEARTAVTiHBJ^^,®^
kalålitorKat silasiortarnerat Kanordlo
piumårtunik nalerKiititsissarnerat
kalåtdlit silasiortarnerat Kangarni-
sait avdlanik tåssunga tungassunik
ilivdlugo érKartulårniarpara nalungi-
kaluardlugo taraanik erssersitSisångi-
kaluartoK. tusartagkatdle nangminer-
dlo misigissartagkat nalerKiutardlu-
git tusardlilåsavavse måssa nalunge-
rerunaraluarise susupaglnarsimav-
dlugitdle.
ilisimavarput Kanga sujulerssuavut
uvaguvtinit silasiutdlarKingneroKi-
ssut. tåssa imaK inutigssarsiorfigalu-
go angatdlavigigarniko silap Kanon
inigsså ilisimarérusugtarpåt uniu-
ngåsanaguluine. KangåiigungitsoK må-
namutdlunime agdlåt nunaicarfingne
piniartortalingne takuneK ajornångi-
laK angut uvdlåkut anigune åmut issi-
giniartångeKissoK, niaricile malartisa-
vå silalo kaujatdlagdlugo icilak misig-
susavdlugo avdlamik isumaliuteKå-
nginermine. ilåne uvagut årdlerinar-
sorissarput sumik isumångéKalune
pikissarpoK autdlardlunilo ingminer-
minut ilaminutdlo pigssarsiusavdlu-
ne. åmale uvagut alianaigeKissarput
ilåne uningasinaussarpoK, erKorajug-
pordlo uvdlup ilåtigut sila avdlångor-
dlune.
igdlup iluane ilisiraatutut såkuteKå-
ngitdlat, takussartagkatigdle misigi-
ssartagkatigdlo kisisa silasiortarner-
mingnut tungavigait. ukiuvdlo KanoK
ilineratigut Kilaup nuissatdlo avdlå-
ngorartarnere ilåne t.upingnåinanga-
jagtumik silap KanoK ililernigssånut
ilisimåssutigissarpait. taimåitordlime
åraa uniuissoKartarqluarpoK, uniui-
ssartutdle nunarnatimingnit igdla-
ruautigineKartarput KinukarneKartar-
dlutigdlo.
sordlo OKarérsunga ilisimanenartut
tamåkernaviångilåka, avdlatdle na-
ngisinauvåt, aperKiime soKutiginartu-
vok kingugdliarssungnutdlo agdlagå-
ngordlugo tuniukåine puigorneKångi-
nerusaoK. sigssuiganartartume una
nangisinauvåt ilassardlugo tangni-
ngortitdlugo.
atago:
issip ilångarnigsså Kavsinik pissu-
silersugkamik inaluginiarneKartarpoK
imaKalume tamåna naluneKångine-
ruvdlune silap avdlångornigssåne.
maluginiutitdlo ilait imåiput:
ukiume december Kåumatautitdlu-
go sikorérsimaleraluartoK nuissal
augpitdlersimårtarångamik nalunar-
tångilaK sivisumik atutumik issa-
ngiagssaKartoK. nuissat taimailisima-
ssarnerata nalåtigut sule issangissi-
ngikaluartoiv siko ^vssugaluartoK atå-
nit sarfamit agsut nungusalertornc-
KartarpoK.
ilåne ukiume silagigsorssugaluartu-
me arssarnerit sukasimåginalerpata
ilimagissariaKarpoK ungasingitsukut
isse ilångardlune nåkalårumårtoK
imalunit pernarane Kavångamik ilav-
dlugo KangnerumårtoK.
ilåne issangiagssamålerdlune nilak
KorsorpatdlertarpoK. tauvalo ima åina
tårtume inaluginiarneKartarpoK issa-
ngiarumårnera, tåssa si'låinan Kåu-
måtdlaKåtårtarpoK tungujortumik
Kaumanilingmik, måssa Kåumåtdlang-
nera sivikitsoralångussaraluartoK ma-
lungnardluartarpoK. taimailigångat-
dlo Kåriordlunit issingutigigaluarune
issangiaK tikiutingitsusångilaK.
aussautitdlugo nunat ungasigsut
ilåne silåinaup aulanguserneranit
puivkalersarput. taimåilutdlo tåku-
tartitdlugit ilisimaneKartarpoK unga-
singitsukut sila ajulisassoK perdlusa-
ssordlunit.
Kilaup kångusåKissumik nuisser-
tarnera Kåumativdlo ilupårutsertar-
nera nalunaeicutaussarput aputigssa-
mik, seKinerdlo avaleKutseriarpat
sialungmik ilimasungniatdlarumår-
putit.
puivkarnermut ilångutisavdlugo Ki-
mangajagpara tåssa ilåne puivka-
ssårdlune nunat Kanigtussårtorujug-
ssuångortarmata, tåssalo issangiaK ta-
matuma i'lagissarpå ilåne perdlugta-
lik anorimigdlo såkortumik anordle-
rajugdlune. nunatdle ungasigsussår-
dlutik migdlisimagångata, årdlerina-
ne sumutdlunit angalassariaKartar-
POK.
tauva åma aussaunerane imaK ma-
jorångame puivkartutut ingikaluar-
dlune anorimik kinguneiiarajugpoK,
tåssame issangiartume aitsåt taimåi-
kajugkame issangiardlo amerdlaner-
tigut anorimik nagsataKartarame.
åmåtaordlo IssangiagssaK agsarner-
mik mikingitsumik sujuleKarajugpoK.
taimailerångat ilåne nutsigsukut sor-
dlo KåKat porlusut imalunit sermip
Kulatigut pujortat Kårajugtut naora-
lersarput, agsarnerdlo Kasugkami-
niariartoK anorerssuaK tikiukajugtar-
poK. tamåna pigajungneruvoK sarfa-
rigsinerup nalåne ilåne maligssuar-
nik nagsatanartardlune.
sarKarsarnajårdlune issangiardlune
Kånat perserneK ajorunik årdlerina-
rane anorå taimaiginarajugpoK, Kå-
Katdle persertartitdlugit anorå tikiu-
teKåtårtarpoK såkortorssussardlune.
taimåitordle nuissat Kutslnåkut inger-
dlassorssuga'luartut ilåne anorå tå-
ssångåinaK tikiutångilaK.
kangia augpalorujugtumik nipinga-
ssussamik nuiaKarångat tamatigutdlo
tamauna Kernertunik pujorsertardlu-
ne ilimagissariaKarpoK nagtimassu-
mik kigångainik anordlilisassoK. nui-
ssatdle Kernertut issangiap perdlua-
nik imaKartarput.
nuissat angmalortut åmalo KåKat
Kulaisigortut Kårajugtut perdlungmik
ilimasupilungnartarput ukiautitdlugo.
taimåitordle upernåjutitdlugo ilåne
nuiassorssuvdlune Kulå ingerdlassor-
ssugaluaK atå Katsungassorssussar-
poK, taimailissordlo „Kulåussissumik“
taineKartarpoK.
ukiåkut atassinangajagtuinik sålcor-
torssuarmik agsarnertartitdlugo ukia-
livingnerane sila issaisagtarpon siku-
niaKångingajagdlunilo, taimailerå-
ngatdlo ilåne nuiardlugkaluardlune
KatsungåinangajagtorssuångortarpoK.
ilåne atdlårKigsorssuvdlune tåsså-
ngåinaussangajagtumik pujunigkå-
ngame anorimik ilaKarlarpoK.
aussarigssuarme silagigssuarme a-
vatånit pujoK sukagdlune pulålerå-
ngame nalunartångilaK avangnerniar-
torssuångortoK, ilånilunit peraarane
kanangnerniartoK. ilåne tikiuterKår-
nermine malik nagsatarissarpå. sivi-
sumigdlo pujorsinardlune pujoK Ka-
ngåtartikångamiuk sialungmik kingu-
neKarajugpoK. aussamile pujoic agsor-
ssuaK imamut manigsautaussarpoK.
sarfarigsinermigut sila issaisagka-
luarångåme ulingnerdle angneic sua-
lugane tauva nalunartångilaK sila
ajortorujugssusångitsoK. ulingnerdle
angneic malartaiginarune anorimik
kinguncKartarpoiv.
ukiume sermeK asulérdlune persi-
sångilaK. ilåne alianaitsorujugssuaK
persortånguit sermimit naussalerpata
issip ilångauminigsså ilimagissaria-
KartarpoK, kångusåKissumik nuissi-
ngeriardlune panertumik ilåne issa-
ngiartarmat.
sarfaK kangimut sukasimåginalit-
dlarångat ilimagineiiartarpoK sila
pereångitsumik ajuIerumårtoK. ilåni-
me sarfap nikinigssaralualunit ma-
lungniutingårneK ajorpoK.
kangerdlungmiut ilaisa anorigssa-
mut maluginiutigissarpait sigssame
imap narKane nujaussat. sarfartungi-
kaluartume orKiimut sangmissarput,
sumitdlo anore såkortoK pisassoK tåu-
kunånga påsineKartarpoK.
sikutitdlugulo imautitdlugulunime
Kåumatip Kåumånigfigssaringisåtigut
ulivkårfigssaringisåtigutdlo ulingner-
ssuaK sarfardlo såkortusigångata ili-
masungnarsissarpoK sumik pingårtu-
mik Kavånga anoreKarumålerneranik.
åmalume ilåne avangnamit såkortu-
mit ulingnck agdlisineKartarpoK.
ukiåkut imaK manigpatdlålerånga-
me isumapilungnarsissarpoK, ilåne
naKisimancKartutut ilersarame. ilåni-
lo tamatuma kingornagut tåssångåi-
narssuaK magdlilertarpoK.
åma puissit, aulisagkat tingmissat-
dlo silasiutitul atorneKarajugput sig-
ssuerniartunit. piniartutdlume anga-
låinartorssugamik takugssartagkalik
malugissartagkatigdlo nalilersortåi-
narpait, ilaitdlo ugperingitsugagssåu-
ngitdlat, ugperissapilunatik misig-
ssuinermit pingortungmata. Kavsi-
nguitdlo ilångusinauvåka Kularnå-
ngitsumik piniartut ugpernarsarsi-
naussait.
kångiamiut oKartarput åtåt agdlag-
tutdlo tåkusimårsinardlutik tåsså-
ngåinaK tåmartussigångata anore så-
kortoK ilimagissariaKalersoK. silajii-
lugdle mulusinardlune atutilersordlo
kingumut tamåko nagdliiitarput.
puissit kalitat avatait Kcrinialerå-
ngata sule sikujångitsoriniardlugo,
tauva piniartut ilimasulersarput si-
kunigsså ungasigungnaertoK imaK
nigdlertileKingmat.
umassut oKumigårajungmata åmå-
taoK puissit kanangninalisatitdlugo
kangerdlungnut pulagajoKaut.
tingmiakuluit Kutslnåkut avangna-
mut ingerdlålerångata anorig^saK ili-
manartarpoK, imalunit pujoK.
tåteråt inimingne silagigssuarme
nipiliortorssuvdlutik tåssångåinaK
nipåinerulcrångamik ilimagissarpåt
silardlugssaK aggersoii.
sujulivta åma aputigssamut nalu-
naeKUtarissarpait aicigssit. aperujug-
ssuarniarångångoK aidgssit puiatik
agsorssuaK imaKartitarpait.
Karssåt KarKarpalåginalerångamik
sialugssamik nalunaertarput. taimåi-
tumik sujulivta Karssåt taima Kardlu-
lerångata sågdlugit oKalugtarput ima:
„nunånguavtinut KuiniaKinak, nunå-
nguavtinut anarniaicinak il. il.“ ilai-
salo ima oKaloruserfigissarpait: „ku-
miatdlangniakavsaKinak, Kumiat-
dlangniakavsaKinak, Kiimiatdlagka-
luaruvit usukavsåt kipitdlåsavara."
taimåitordle KarssåK Kuåvértarå-
ngat måssa sule perdlugtoK na'lussa-
riaivångilaK katsorna seKinilerumår-
tOK.
aulisartut ilaisa ersserKivigsumik
oKautigissarpåt aulisagkat sila ajor-
tiingusatitdlugo kitserdlungnerujug-
ssuångortartut silagigseriartordle ki-
ngumut kitserigsissardlutik.
issangiagssamut issigssamutdlo må-
ko nalunaeKutaussartut ilagait: issa-
ngiagssaK ungasigkaluartitdlugo ki-
nguit neriumassångitdlat, tamånalo
puissinut icagssutitigut maluginiar-
neK ajornartångilaK. issingnerutitdlu-
gule kinguit nerrerigsorssussarput,
pingårtumik isse sivisunåsagångat.
åmalo OKartarput ukiåkut sikorKår-
nerane kingOKarujugssuarångat ilima-
gissariaKartartoK ukioic issigtorssuju-
mårtOK.
tåssa piniartut misigssortagait
OKautigissartagaitdlo. åmale moder-
neussumik silasiornermik taissaicar-
sinauvugut imåitumik:
atdlårKigsorssutitdlugo OKarasuar-
tautit Kutdlitdlunit avKutai radiomut-
dlunit antennit nipiliulerpata ilima-
gissariaKarpoK katsorna nuissisassoK
pujoraussåsassordlunit Kangnerdlu-
nilunit.
åmale isseKarane issilernialerångat
atdlåreigsinialerdlunilunit taimatut
nipiliorajugput.
.atautsimigdle ugperissapalånguler-
sumik silasiuteKarpoK, tåunalo kia-
lunit nalungilå, tåssa: KanoK silagig-
tigigaluartoK palase autdlarpat årdle-
rilertariaKarpoK.
åmale ti mimik ilånik silasiuteKar-
tarput. atago utorKait ilåt nangmineK
OKaluteriåsagigput:
utorKait ilåta agdlagå issuardluåi-
nardlugo nugtigaK.
tusartagkåka misigissartagkåkalo
nåpertordlugit inuit nangmingneK ti-
mimik ilåne sukutdlunit silasiuteKar-
niartarput. tusartåinarsimagavko i-
sumaicartai'punga inungnit perKig-
dluinartune tamåna silasiuteKarniar-
tarneK atorneKånginerussartoK. inuit-
dle perKinerussut, pingårtumik utor-
Kalilersut ersserKingnerussumik sila-
siuteKarniartarput. inuime perKine-
russut silåinaup naKitsinera oKilissar-
neralo malugisimalersarpåt silavdlo
KanoK ilinigsså erKoriarsinångortar-
dlugo, ilaisalume erKordluavigtarpåt.
tåssa silåinaup naKitsinera tamåkunu-
nga nalunaerssutaussarame. taima si-
lasiuteKarniartartut ilait agssortui-
narneK ajornartarput. måne issigtu-
me pingårtumik inuit gigteicartut pu-
juningnialerångat gigtimingnik iluai-
gissaKalerångamik silap KanoK ilinig-
sså erKoriarsinångortarpåt, erKor-
dluartardlugulme.
ilait timimik sukutsianik ånilårtor-
tartut taimalo tåuna silasiutiginiar-
tardlugo åma imåinauneK ajorput. tå-
ssa nåpautip inuit ilarpagssue sångit-
sungortisimassai taimåikajungneru-
put. uvanga agssangma navguaisa
ilåt kilerneKarane ingminerssordlune
ningagsiinassoK navguå suångardlu-
ne, årKigsimalerame tamatuma ki-
ngornagut silasiutingorpoK. ånilårta-
rångat issangissernigssånik ilimasu-
lertarpunga. issangiagssardlume uni-
orneK ajordluinavigpå.
Hendrik Olsen.
aperKHtit (spørgsmål):
1. igdloKarfik suna „igdloKarfik
någssåungitsoK“-mik taineKartar-
pa?
Hvilken by kaldes for „Den evige
stad ?“
2. Magellanip nunarssuaK umiartor-
dlune kaujatdlangnerpå?
Lykkedes det for Magellan at sej-
le helt rundt om jorden?
3. Titanic kivilermat umiarssup ni-
pilcrssortuisa tugsiut suna ator-
påt?
Hvilken salme spillede skibsorke-
stret, da Titanic gik under?
4. inup kigutaine sut mångortuneru-
pat?
ilvilken af menneskets tænder
har de længste rødder?
5. kungip Sålumup Jerusalåme nå-
lagfigssualiorame Kissuit cederit
sumit aggiussortipai?
Hvor hentede kong Salomon de
cedertræer, som han brugte ved
opførelsen af templet i Jerusa-
lem?
•uounqn i
•liununuBqi’q 'c
•uapuBpujøfjj 'tiBuoini ’f
■„Sia III ‘Pn0 UIU1 ‘ojouija3^“
•„auiiiPAi ‘BSpnø -g
•uaSuiu
-injsjB jøj paoquio opop UB[pgBj\;
uaui ‘jpuopinj AO[q uosfoj ‘foiq
•9unipjBisji8uj>ni øiuBgn’soi
auimjBnssjBiuin uBi'[agB]\i oubisiji
‘3IOdjBn[BJBMauSUB|piBfriB>[ ‘BggBU ’z
•(uioy,) cuiny I
•(jvns) )i]nssp[v
22