Atuagagdliutit - 09.05.1957, Qupperneq 8

Kalåtdlit-nunåne pissutsit åssigingitsut ilui-
ne Kangånitdle inatsiseKartitauneK ator-
neKartuarpoK danskit danskit inatsisåi-
nut atassuvdlutik. tamåna åma atorpoK
kalåtdlinut kungimit nålagauvfingmilu-
nit pissortaKarfigtigut atorfinigtitaussu-
nut kalåtdlinutdlo arnanut danskinik uvilingnut. ka-
låtdlit avdlat tamarmik kalåtdlit inatsisåinut ata-
ssuput, inatsisitdlo tamåkua amerdlanerssait tåssåu-
put inuit ilencugsséinik maleruagagssat agdlagsimé-
ngitsut ilericutorKatdlo.
isumauvoK taimatut inatsiseKartitauneK arritsu-
mik avdlångoriartortineKåsassoK KaKugo atautsimut
inatsiseKalernigssaK inungnut Kalåtdlit-nunane nu-
naKartunut tamanut atortussugssångordlugo. tåssa
suliagssaK mana tikineKarpoK Kalåtdlit-nu-
nåta inatsisiliuneKariartuåmigsså. atautsimut
inatsiseKalemigssap kigsautigineKarnera så-
kortunerulersimavoK grundlovip nutåp Kalåt-
dlit-nunåt ilångutdlugo atortineKalernerati-
gut. tåssuna OKautigissariaKarpoK pisimassup
tamatuma grundlovip Kalåtdlit-nunånik dan-
skit nålagauvfiånut ilångutitsinerdta nangmi-
neK kingunerisångikå tassa danskit inatsisait
Kalåtdlit-nunane måna atortulemerat. pissu-
serpiamigut årKigssussineK atajuartoK ator-
tusaoK avdlångortikiartuåmeKamigssame tu-
ngånut. grundlove imaiginarpoK — grundlo-
vip nangmineK maleruagagssartaisa atortune-
risa saniatigut — ilimasutigssaKartoK danskit
intsisaisa folketingime isumaKatigissutigine-
Kartarumårtut avdlamik aulajangigaKéngikå-
ngat Kalåtdlit-nunanut åma tugtineKartarnig-
ssånut. imailineKarajugtarpordle inatsime
aula j angerneKartardlune nålagauvfiup pi-
ssortai avKutigalugit kungip perKussutaisigut
inatsisit Kalåtdlit-nunanut atortulersincKarsi-
nauvdlutik nunap pissutsimigut ingmikorutai-
nik pingitsorutigssartaKartitdlugit OKilisautig-
ssartaKartitdlugitdlo. pissutsit Kavsérpag-
ssuartigut Kalåtdlit-nunane Danmarkimilo
åssigingissuteKarpatdlårput danskit inatsisait
taimailinardlugit atortugssångordlugit tuniu-
neKarsinaunigssanut, ilåtigut nålagkersuisso-
KarrieK Kalåtdlit-nunane Kanganisarpalung-
neruvatdlårpoK ingmikortitigåungipatdlår-
dlunilo.
igdluatungåtigutdle pissutsit amerdlaneru-
jartuinartut iluine pissariaKaleriartorpoK Ka-
låtdlit-nunåne inuit ilerKugssåinik malerua-
gagssat agdlagsimångitsut aulajangersagkanik
agdlagsimassunik taorsersusavdlugit ersser-
Kigsumik aula j angiuneKartugssångordlugit
inatsisit sut atortussut erssernerdlungneK
paitsunganerdlo tamatumuna pingitsomeKar-
tugssångordlugit. tauva suliagssaulerpoK ma-
leruagagssaliusavdlune Kalåtdlit-nunane nu-
naKartunut tamanut atautsimut atomeKarsi-
naussugssanik, tamatumunalo aulajangivfiga-
lugo danskit inatsisaisa maleruagagssartait
KanoK angnertutigissumik nungneKarsinau-
nersut imalunit Kalåtdlit-nunane pissutsinut
ingmikortunut nalerKutungorsartariaKarner-
sut. inatsisinut Kalåtdlit-nunane tamanut atortu-
ssunut taimatut itunut åssersutigalugit taineKarsi-
nåuput Kalåtdlit-nunane pinerdlugtulerinerme inat-
sisit, erKartussissoKarnerme inatsisit åiparingnermi-
lo inatsisit.
aulajangersimassunik åssigingnigdlo maleruagag-
ssaKånginikut paitsunganeK (nalornineK) uvdluinar-
ne misingnarpatdlårneruvoK inup kinéussutsimigut
aulajangivfigissagssauneranik, ilaKutarissutsime ki-
ngornussissamermilo inatsiseKarnerup iluane. tai-
måitumik Kalåtdlit-nunane inatsisigssanut udvalgip
1951-ime statsministeriemit ivertineKartup suliag-
ssamisut pingåmerpåtut issigå sujugdlermik inatsi-
seKarfigssat tamåkua inatsisivingnik inatsisiliune-
Kamigssåt.
inatsiseKarfigssat tamåkua iluane inatsisingortut
sujugdlersåt, åiparilemigssamik avingnigssamigdlo
inatsisit, 1955-ime atortulerput. tamaturha kingoma-
gut inatsisigssanut udvalgip kingomussissarnermik
Kalåtdlit-nunanut inatsisigssanut migssiliut suliarå
landrådimit 1956-ime avdlånguteKartitsiartardlugo
isumaKatigissutigineKartoK. kingomussissarnermik
inatsisigssanut migssilifit tåuna måna folketingimut
sarKiimuneKagssamårpoK. inatsiseKarfigssane tamå-
kunane inatsisigssat pingajugssåtut måna mérKat
pivdlugit Kalåtdlit-nunånut inatsisigssanut migssi-
liut sarKumemeKarpoK mauna ersserKingnerussu-
mik erKartomeKartugssaK. migssiliut tåuna sujoma
landsrådimut sarKumiuneKaraluarpoK, kisiåne OKa-
luserineKarnigsså 1957-imut kinguartineKarpoK ilau-
ssortat pivfigssaKarsinaorKuvdlugit sujunersutip
påsiniardluarnigssånut ukiuvdlo ingerdlanerane Ki-
nersissumingnik tamatuminga OKaloKatigingning-
nigssånut.
mérKat pivdlugit inatsisigssat rriigssiliutåt lands-
rådip 1956-ime OKaloKatigissutaine ilångussaK 16-
tut naKineKarpoK, tåunalo takorKuneKarsinauvoK.
migssiliumut ilångussatut suliarineKarsimåput er-
Kartussissarnerme inatsisit malemagagssartaisa av-
dlångutigssånut sujunersut atåtagssarsiuinermik su-
liagssat pivdlugit åma mérKanut akilersutit aulaja-
ngemeKartamigssånik nalunaerutigssamut sujuner-
sut akilersutigssat tamåkerdlugit atautslkut akiler-
neKartugssångomerine. sujunersutit tåuko landsrå-
dip 1956-ime OKaloKatigissutaine ilångussat 17-itut
18-itutdlo naKisimåput. kisalo pissariaKarsimavoK
mérKat uverssagkat kingomussissugssaunigssånik
kingornussissarnerme Kalåtdlit-nunånut inatsisit
tapigssånut sujunersusiusavdlune. tapigssat tåuko
1955-ime landsrådimut sarKumiuneKarsimåput atu-
arneKarsinauvdlutigdlo landsrådip 1955-ime OKalo-
Katigissutaine ilångussaK 5-ime.
inatsisit uvdlume atortussut.
sujunersut nutåK ersserKingnerussumik navsuiå-
nginerane naitsumik erKartusavåka maleruagagssat
sut uvdlume Kalåtdlit-nunåne atortussut. inatsise-
Karnerup tamatuma iluane pissuseK unauvoK kalåt-
dlit inatsisait atortuvdlutik åiparit méråinut kalåt-
dlit inatsisåinut atassunik angajorKålingnut mér-
Kanutdlo uverssagkanut kalåtdlip arnap méråinut.
mérKanut avdlanut danskit inatsisait atortuput.
1955-ime åiparilemigssamik avingnigssamigdlo
inatsiseKalemerput sujoncutdlugo inatsisinik ag-
dlagsimassunik maleruagagssaKångilaK angajorKåt
mérKatdlo éiparingnerme inussut ingmingnut pissu-
sinut iluarsartutaussunik. åiparingnerme inatsisit
nutåt tåuko måna Kavsinik maleruagagssaKartitsi-
put mérKanut taimåitunut akilersuissugssaunermik
angajorKåtutdlo oKartugssåussuseKamermik. male-
marKussat tamåkua danskit éiparingnerme inatsi-
såine inersimassututdlo OKartugssautitaulemermik
inatsisåine maleruagagssat taimåitut åssigait. tama-
tigut issigalugo måna nautsorssutigineKarsinauvoK
malemagagssat Kalåtdlit-nunåne uvdlume atortu-
ssut åiparit méraisa inatsisitigut pineKartugssauti-
taunerat Danmarkime maleruagagssanut nalerKutu-
sassut.
mérKanutdle uverssagkanut 1914-ivdle kingorna-
gut aulajangersagkanik atortuvigsunik Kalåtdlit-
nunåne peKarpoK. aulajangersagkat måna atortu-
ssut Kalåtdlit-nunåne mérKat uverssagkat akiler-
suivfigineKartamigssånik 15. marts 1929-me malig-
tarissagssamiput, atåtagssarsiuinermile suliagssat
suliarineKartamigssånik maleruagagssat Kalåtdlit-
nunåne erKartussissarnerme 1951-ime inatsisine kap.
4-me ilånguneKarput. mérKat uverssagkat pivdlugit
Kalåtdlit-nunåne malemagagssat maleruagagssanut
1938 sujorKutdlugo Danmarkime atortussunut na-
lerKuput taimane mérKat pivdlugit danskit inatsi-
sait måna atortussut atortungikatdlarmata, tåssa
imåipoK mérKamut atåtautitaussoK mérKamut tå-
ssunga akilersuissugssångortineKåinarsinaussardlu-
ne. méraK atåtaminit kingornussissugssautitåungi-
laK, atåtaussordlo akuerssitinago tåussuma arKanik
ateKartugssautitåungilaK. taimåitumik mérKamut
uverssagkamut atåtaussoK emartussutikut akiler-
suissugssautitaussutordluinaK inatsisitigut pineKar-
tugssauvoK, danskitdlo mérKat pivdlugit inatsisåine
atortussoK atåtautitauniviup akilersuissugssautitau-
neruvdlo ingmikortineKarnerat uvdlume Kalåtdlit-
nunåne ilisimaneKångilaK. kisiåne atåtagssarsiuine-
rit suliagsséngortineKartarnigssånik erKartussissu-
nilo suliarineKartamigssånik malemagagssat Kalåt-
dlit-nunåne erKartussissarnerme inatsisinitut atau-
siåkåtigut maleruagagssanut Danmarkime uvdlume
atortussunut Kanigtoralångussarput.
mérKat pivdlugit inatsisigssanut nutånut sujunersut.
mérKat inatsisitigut pineKamigssånik malerua-
gagssat Danmarkime atortussut inatsisine mardlung-
niput, åiparit mérait pivdlugit inatsisine åma mér-
Kat uverssagkat pivdlugit inatsisine, tamarmik 7-
maj 1937 atulersut. inatsisigssanut udvalgip mérKat
pivdlugit Kalåtdlit-nunånut inatsisigssanut migssi-
liusiå inatsisinik tåukuninga tungaveKarpoK male-
ruagagssanut Kalåtdlit-nunåne uvdlume atortussa-
riaKarsorineKartunut nalenciutdlugit. ajornaitdliså-
rinigssaK pissutigalugo inatsisit tåuko mardluk
inatsisinut atautsinut katiguneKarput, taimailiomi-
kutdlo aulajangersagkat ardlagdlit KaKutigorneru-
ssuinarmik pingårutigssaKarsinausorineKartut ilå-
nguneKångitdlat. åma danskit inatsiséinitut aulaja-
ngersagarpåluit pissortaKamerinavikut pingåmte-
Kartut tamatumunåkutdlo nunat avgornerisa tåu-
kua mardluk akornåne åssiglngissutaussut pissuti-
galugit Kalåtdlit-nunånut inatsisitigut aulajang'er-
neKartariaKångitsut ilånguneKångitdlat.
migssiliutip kap. 1-ime imarai sut patsisigalugit
mérKat åparingnerme uverssagkatutdlunit emiusi-
masorissaunigssånik maleruarKussat. kap. 2-me
mérKanut åiparingnerme uverssagkatutdlunit er-
niusimassunut akilersuissugssaunermik maleruar-
Kussat kap. 3-milo atermik maleruarKussat.
kikut åiparit méråitut issigineKarpat?
migssiliume OKauseK „méravik" atomeKångilaK,
kisiåne taimatut isumaKartitdlugo OKauseK „méraK
åiparingnerme emiusimassoK" atorneKarpoK. Euro-
pap avangnåmiutoKaisa OKausiat tåuna atomeKar-
poK måssåkut sulissutigineKarmat mérKat pivdlugit
maleruagagssat Europap avangnåne atautsimut
atorneKartugssat anguniardlugit, Europavdlo avang-
nåmiuisa mérKat pivdlugit inatsisigssanut kommis-
sioniata sujunersusiå malingn eKåsagpat OKauseK
tåuna Europap avangnåne nunanut tamanut ataut-
simut atortugssångusaoK. åma pingåruteKartug-
ssauvoK mérKanut méravigtut issigineKartugssanut
oKautsit aulajangiuneKarsimassut atorneKåsagpata,
tassame méraK uverssagaK ardlalingnik patsisigssa-
Kardlune méravigtut pineuarsinaulersugssaungmat,
tåssa åiparingnerme erniusimaneK angusinaulerdlu-
go, tak. migssiliume § 4, kinguline ersserKingneru-
ssumik erKartorheKartoK.
migssiliume aulajangiuneKarpoK maleruagagssaK
taimåitugssaviugunartoK, tåssa mérKat angajorKåve
katisimassut méraviussut. méravit — imalunit mér-
Kat åiparingnerme emiusimassut — sujugdlermik
tauva tåssåusåput mérKat åiparingneK atatitdlugo
åiparingnerme erniussut, åmalo taimåitugssauvoK
mérKap inunigsså sujorKusungardlugulunit åiparit
katisimagaluarpata, tåssa åiparilemerat sujorKut-
dlugo méraK pingorsimagaluardlune. méraviuput
åma mérKat ilumiunerine angajorKåve katitut åi-
paringneratdlunit kingusingnerussukut — mérKav-
dlunit inunginerane — atorungnaersimåsagaluarpat
åiparit ardlåta toKuneratigut avingnikutdlunit. ait-
såt méraK inorersoK angajorKåve katisimagpata
méraK méravigtut issigineKalersugssauvoK § 4-me
aulajangersagaK maligdlugo åiparilernermit.
■ mérKat pivdlugit
- Kalåtdlit - nunanut
i i. ! * ‘-'SjSBNi inatsisigssanut
* / A
sujunersut asdl. H. Brøndsted
HB *Krr. .
8