Atuagagdliutit - 18.07.1957, Side 27

PETER FREUCHEN:
»K’imugseriarssuarme
pimartut...«
(inuit arKe atuagkame agdlagsi-
massut atuagkap nugternerane å-
ssilivdluåinagåuput. — nugt.)
(nr. king. nangitaK)
ukioK téuna Thuleme Ugdlimilo au-
ssarigsåveKaugut, Kangalime taima
misigissaKarnerdluta. tåssa taimane
1911-me. umiarssuarsinigssarput sule
ilimagiussåraluarparput, kisiånile na-
lunago Kap Atholip avatå taima siko-
Kartigititdlugo tikmeicarnaviarata. ka-
ngerdlup Kingua imarorsimavoK ser-
meK igartartoK igarsimariarmat Små-
lo ilulissat anisimariarmata, måkualu-
me kuararpånguit aputip aungnerisa
pilersitait pilersimariarmata sigssap
kigdlingata sikua tamarme augsima-
VOK.
aussaK tamåna Navaranap inunera-
ne pivdluarnarnerssåunguatsiarpoK.
nuliavtut kalåtdlit issigåt. sut pigisså-
ka tamardluinaisa nåkutigai, eskimut-
dlume pigissåka pisussuterpagssuartut
issigait. umiarssuardlo ilimagissarput
tikiniariarpat pigissavut amerdliat-
dlarKisaKaut, taimalo Navaranamut
ikingutingnernerup iluaKutausinåu-
ssusia eskimut påsivdluinåsavdlugo.
kisiåne soruname Navarana nuånåru-
tigssaKåinångikaluarpoK: uvia asimio-
Karfingmiut pinerrarigsortåitutdle av-
dlatut ingilaK. sule KilalugaK-Kerner-
tamik måna tikitdlugo erKuipalårsi-
mångilanga, taimaingmatdlo kater-
ssortitseriardlunga Kilalugkap agfar-
ssuata kingoråtungånik nerdliussag-
ssaKarnanga; Kilalugkavme kingorå-
tungå angnertumik inororsårutigsså-
ngordlugo torKorneKartarpoK, tåssame
aitsåt tåssa. tamåna Navaranap aju-
ssårutigiungnåiséngikå nalungilara.
nalungilara arnaKåmisutdle misigissu-
seKarusugkaluaK, avdlat pissamerå-
tutdle nererssuartitserusugkaluaK ta-
marmik tusåssut oKamissårniardlune:
sungikaluarput.
— ila-å, nunarKativut taima ilima-
sugkaluartigissut suteKalerneK ajorav-
ta! — tåssa igdlume ningiuvdlune
KaerKussissup tuniussagssame pitsau-
nerssait savssardlugitdlo OKausingnå-
va. - uvinguåkuluga pigajuitsussivdlu-
ne issagssaujungnartumik namagtor-
siuinålerame. aitsåtdle-una piårinait-
sordlune tåuna KernertaK-Kilalugarta-
rigå, unalo paperuata tungå torKora-
luarujå kajungutigineKåsasoralune. å-
sitdlime-åsit uvagussivdluta ujarKanik
matordluarsimanago asiussisimavar-
put. KularnångilaK åpakartisinauna-
viéngilarse. KanortoK-una tåssångånit
aniguvse kågkungnaersimåsångikalua-
ruvse avdlanukarfigssaKarniaritse!
tåssa eskimut arnartaisa piutsile-
riardlutik ilerxuat, asulume nerdliu-
ssagssatik mamarunarneruleriartut i-
ngagtikalugtuinartardlutik. KaerKussat
piumangnerisa ningiuvdlo KaerKussi-
ssussup utorKatsinerinut tusåjumångi-
nerata uviussup atarKissaunera angne-
rulersitarpåt, taimalo KaerKUssauneK
asimioKarfingme sumorssuaK erKartu-
gaujuartarpoK. silarssup ilåne avdlame
KaerKussat nerissamingnik mamar-
ssautigingnigtarnerat nerisineKartit-
dlutigdlo OKauserissartagait Kalåtdlit-
nunane pissartunik nagdlisimånger-
Korput.
tåssauvordlo Navaranap erinigissa-
ralua. sukulingmik titoriartoncussisi-
naugaluai'poK ilånilo tupatdlersinau-
galuardlune — tamåkuninga Kalåtdlit-
nunane KaKutigortunik Kujamasåtau-
ssaKissunigdlo. taimatut inororsårsi-
naunerata soruname usororutigssisi-
naugaluarpå, kisiåne KilalugaK-Ker-
nertap paperuanut nalerKiussagssåu-
ngitdluinarput, Kilalugarme uviata
nangminérdlune pissarisimåsangmago,
paperualo naulerKårtup pissagssaring-
mago. ardlaleriaKaluta danskit neri-
ssagssautåinik savssaigdlertarpugut,
Danmarkimingånit nagsiussarsiavnik
nererssuartitserujugssuartardluta, ne-
rissagssarigssuamik nunarKativta su-
jornatigut oKåtårsimångisåinik. Kuja-
masutigissaKait, åpakartitdluartardlu-
git igåjuvdluarneratdlo agsorujug-
ssuaK nersortardlugo. åpakautitsingår-
tarmata nerineKartut pingasorarteru-
tåinait kisimik silarssup ilåne avdlame
taimågdlåt åpakartineKarsinåusaga-
luarput, kisiåne tåssa unuk tamatigut
naggaserneKartarpoK: aperissaraut ne-
Kiliorsinåungitsoralutik, kågkamingoK
„ingerdlåinéngitsunigdlo“ aKajarKersi-
mårusuleraluaKalutik.
uvdloK tåuna KåKamitunga Navara-
nap ornigdlunga tugpatdlersarnialer-
manga, nuånårutigssikusungåleraluar-
para KilalugaK-Kernertap paperuanik
savssauvdlunga arnaminut Thulemut
tikerårtumut nerdliussagssånik. tike-
rårnera atarKiniardlugo Kagssimiuaor-
titsissariaKaraluarpunga. Kilalugkap
Kernertap paperua sarKånilålersima-
ssok igdlingnavigsoK iluagtitsivdlunga
pisimavara. orssua sungårrajugdlune
KorsorpaluarpoK, taimåikamilo pissu-
sigssamisut mamåssuseKamigsså Kula-
rissagssaunane. ikingutima Asayup Ki-
lalugaK-KernertaK sujorna pissarisi-
mavå, akiatalo agfåinånik tupanik a-
kilerdlugo paperua pisiaråra. Navara-
nap nuånårnermit nivdliulåginamig-
sså Kilanårisimagaluarpara, ajoraluar-
tumigdle aporujunga.
KaerKussat katerssuniariarmata so-
runame ilerKussoK maligdlugo Navara-
nap aperilerpånga pulårtunut nerdliu-
ssagssaKarsoraluta. oKarpunga puigu-
vigsimanerardlugo, peKåsagaluaruma-
lo nerissagssåungivisanerardlugo, tai-
ma OKardlungalo nangåssorssuarmik
anivunga. KaerKussat nipaKaratik ili-
masugpaluvigdlutigdlo igsiåput ilerKu-
ssartutdlo sanerKutårniåsånginerivut
maluginiartutut itdlugo. neKiminipi-
lugssuaK uniardlugo tupermut erKu-
niarnialeriga erninardluinaK inusung-
nerit ilaisa pigsinaK ikiornialerérpå-
nga. tamarmik agdlunåminermik uniu-
tigssarsiput uniagartigdlo artorssauti-
gileKalugo, oKimåinerånguatdlåraut —
tåssa savssaigdliutiginiagarssuarma
sungitsungissusia KaerKussanigdlo nu-
ånårutigingningnivnik påsingningner-
tik nivtarumanermit.
Asayuk KaerKussat ilagåt, niuveKa-
tigigsimanerputdlo nalungitdluinar-
dlugo. nangmineK Kilalugartarisimaga-
miuk påsitingitdluinarpå, kisiåne ajo-
raluartumik åma nulissarivdlune, nu-
lialo noKisinåungivigkame sumit pi-
ssunera OKautigiumatdlerujå. mamå-
ssusia påsileraluardlugo nipikisårane
sågpånga: — ilame Kujanåssusia, Pita-
å, uvinguåkulungma kisame pigatdla-
rane Kilalugartåta ilå KaerKUSsiningne
iluaKutauniarmat!
Navaranap KaerKussinera seKitavig-
poK. soruname KaerKussat ardlåinåta-
lunit nalungitdluinarpå uvanga nang-
mineK KilalugaK-Kernertångiséinartu-
ssunga, kisiåne tåssa avdlanik inoKé-
ngilaK eskimututdle ajuatdlagtitsina-
vérsårtigisinaussunik. tamarmik pasit-
sangniéngitsutut pissuseKarput, aku-
nermingnilo nikanarnerpausorissamig-
tut angutip avdlap pissånik savssaig-
dlernera påsisimångitsussårniavigdlu-
go. Arnawrigdle nipangersimåinamiå-
ngilaK. perrumåtårniarumatugame, i-
maKalunit-una Navarana ingminermi-
nit inusungnerussoK singagisimanerpå.
Navaranånguåkuluk KaerKussat ta-
mussertarKuvdlugit OKalungniarneri-
galua nuånårpalugkungnaivigpoK, su-
lilo ajorneruvoK kavfigdliutigssaKara-
talo tigdliutigssaKånginavta. taKussa-
vut nunguput, umiarssuardlo tikitina-
go pinerKingnaviarata. taimåitumik
ningiup KaerKussissussup nuånårnig-
ssaralua sujungnaerpoK.
KaerKussat aniariarmata anivunga.
ilumut unuk alianaik. seKineK avang-
nåne imap Kilauvdlo kigdlingata Kuli-
nguanit seKersimavoK. silåinaK OKor-
simårpoK sunguamigdlo anoritaKarane
— ilumut tåssa issigtup aussarigssua
agdlautigineK ajornartumik kussanå-
ssusilik. sinigsinåunginama aulaja-
ngerpunga timerparterdlunga ukaler-
siordlungalunit aKigssersiniaraluar-
niardlunga imalunit autdlainiartussår-
niåinavigdlunga. KåKiniarpunga. Ki-
ngutiga tigoriardlugo autdlarpunga.
Navaranap maligsimavånga, manale
måne igsiavugut avémutdlo imåinaup
tungånut nåkussivdluta. sikutdle-uko
kisimik, tåssalume kipingitsumik a-
vangnilersinago sikutdlo kujavartiler-
sinagit umiarssuarmik tåkutoKarnigsså
ilimagissariaKaratdlåsanane. ukioK
tåuna aorfit KeKertamut Saunders ø-
mut piårsimaKaut. K’imugseriarssuaK
sikorigkångat Kap Holm avKutigalugo
Ivnånganiliarsinaussarput imarnerssaK
K’imugseriarssuaK napivdlugo takug-
ssausséinartoK eskimutdlo „imap Kar-
nanik“ taissagåt atuatdlagtardlugo. ka-
ngerdliumanerujugssup tåussuma i-
marnerssaminingua auvernut inger-
dlavigkuminartussarpoK, kisiåne uit-
dlut inussutigivdluagait tamåningit-
dlat. iméisimanerpoK tamatuma imar-
tå itivatdlårmat imalunit itivatdlårsi-
månginermat, taimaeriarpatdlume ilu-
lissat narKa kilisagdlugo uiluiartarsi-
måsavåt. tåssåupume aorfit inussuti-
givdluagait.
suna pissutausimanersoK aorfit pui-
ssip neKimerninik aKajarormioKartåi-
narput erKavtinut tikiukångamik. tai-
ma sivisumik avangnarparternerming-
ne umaniardlutik neriniartariaKartar-
put. taimåitumik aorfit KeKertap
Saunders øp erKåne sivisumik uni-
ngaortarput tamåne uiloKardluarmat
nåmagtiniarKårtaramik. tåssa upernåp
Kångiutilernerane aussarKålerneranilo
aorfit tamåne ingassavigtarput. ilikau-
tinaråinilo pissariuminatdlåraut. puiv-
dlutik anersårnialersinatik minutit ar-
fineK-mardluk arKarsimassarput, tau-
valo arKarkigtinatik tatdlimariardlu-
tik anersårtorKårtardlutik. minutit ar-
fineK-mardluk KångiuterKigtutdlo pu-
erKeréraraut, taimaingmat Kåinamik
sumut narssuteriarnigssåt nalunatå-
nguaKartångilaK.
åmåtaoK aorfit ikétumut pissåinar-
put, taimaileriarångatalo misigssorKig-
sårneK ajornarungnaertardlutik. ter-
dlinginit misigssugarisimavåka sunalo
pivdlugo uitdlut Kaleruéinik aKajaror-
mioKartånginerånut pissutaussoK påsi-
simavdlugo. angalatut ilisimatutdlo
påsigssåungitsumik tamatuminga er-
Kumivigsunik tungaveKardlutik nav-
suiainiat tusamårtåinarsimavåka. o-
KautiginiarneKarajugpoK aorfit ingmi-
kukajåK ilusilingmik oKaligaunerar-
dlugit, Kanerminilo uitdlut aseroriar-
dlugit Kaleruait oriartortarnerardlugit.
taima erKumitsumik erKoriaineK ator-
sinåungitdluinartuvoK. aorfit OKait
untritiligpagssuit pilagtarsimavåka,
kisiåne orKat taima aulagsardlugku-
nartigissut uitdlut iluinltunik åmu-
ssuinigssåt påsisinåungitdluinarpara.
tåssauna uitdlut Kaleruait Karnginut
mångussuneKalersinatik ingmikorti-
terneKarKårtartut. tamåna pissariu-
ngitdluinartumik isumaliutigivdlua-
gaussumigdlo ingerdlåneKartarpoK
aorfit inunerat pivdlugo atuagkame
sumilunit agdlautigineKarsimångisåi-
nartumik. tamåna påsivara KeKertap
Saunders øp kigdlingane ikånerme au-
vernik misigssuissarsimanivkut. aorfit
natersiortarput tugårssuarmingnigdlo
siorKat marrarujugdlo agssagtardlugit.
usimånalume tamåna tugåvisa nang-
mingneK erssersipåt. tugåvisa tunua-
tungait — såve pinatik — nungutdlar-
simassut takuneKarsinaussarput. uit-
dlut Kavsingordlugit sarKumersiteriar-
dlugit aorfup talerorujugssuarminik
påkuteriardlugit tagiutilerarai. nukig-
torujugssuput taleruisalo såve maing-
nineKaKalutik, taimailivdlutik aorfit
ajornaKuteKångivigsumik uitdlut Ka-
leruait mavtusorssugaluitdlunit ase-
rorsinaussardlugit.
taimailiorérångame aorfup påkusi-
massane tamaisa iperartarpai nangmi-
nerdlo imap iluane napalerdlune. sior-
Kat uj arålunguitdlo uitdlutdlo Kale-
ruait tåssuguinaK kivissarput, uitdlut-
dle imarissait Kituartut imåne tarat-
sume uningåinartardlutik. taimailiv-
dlunilo uitdlut Kaleruéinik akornute-
Kånguarane mamartortugagssane å-
nainavértarpai.
(nangitagssaK)
R. & H. MEYER
Kalipausissarfik
salissarfigdlo
Indlevering i Grønland:
„OLES VAREHUS", GODTHÅB
A/S Dansk ilt- & brint-
fabrik
København
ilt- ama brintiliorfigssuaK
danskit peKatigit piat
København
HURRArutigisigo!
nuån&rnermik Klniiss&xncrniigdlo avatanger-
neKarsimassarpoK! nangmineK s^iputaussar-
talerniarit—ajornångilaK 1 s^putaussas imå-
□galassumik nipigigsoK pisiariniaruk — pl-
nigsså ajornakusåruteKångilaK! KanoK itunig-
dlQnlt peKarpugut, mikissut angisOtdlo, nu-
tåt atomikutdlo. katalogerput akeKångitsu-
mik pisinaussat agdlagfigaluta piniamiaruk!
MUSIKHUSET
mm
Frei
e*iAe**‘
Fredcriksborggade 7,
København K.
2 9