Atuagagdliutit - 06.05.1959, Blaðsíða 5

Kalådlit -nunane sut tamavisa
nålagauvfiup inger-
dlatisångilai!
J. Kisbye Mollerimik OKaloKafigingningneK „nålagauvfik kommunelo"
ama „inuinait", Rotary, måne erKartussissulerissoKalernigssaK nunavtinuf-
dlo ministereKarfingme sulissunik exiteringinigssaK kisalo danskit kalåt-
dlitdlo suleKafigingnerat pivdlugit.
— isumaKarpunga Kalåtdlit-nunåne
mianerssutigissariaKartoK' administra-
tionip ingerdlatånik nålagauvfiup su-
tigut tamatigut isumagingningnialer-
nigsså. isumaKarpunga nålagauvfing-
mit kommunemitdlo ikiorsissutaussar-
tut ersserKigsumik kigdlilivfigissaria-
Kartut, privatimik suliniarneK periar-
figssaKarnerulersinaorKuvdlugo.
taimåiput landsdommerip autdlartup
Jørgen Kisbye Møllerip autdlalersi-
nane A/G-mut ilångutagssanik aper-
ssorneKardlune OKauserissai. lands-
dommere ukiut arfineK-pingasungajait
Kalåtdlit-nunåne sulerérsimavdlune
måna avalagpoK Koldingime bydom-
meringusavdlune.
nålagauvfik kisime pissugssaungilax
— OKautsisit ingassagpatdlåluatsiå-
ngitdlat, hr. Kisbye Møller?
— ingassagpata ingassångigpatalunit
åssigingmik, isumaKarpunga nåla-
gauvfiup kommunevdlo tungånit suli-
niarneK sarKumilårpatdlårtoK, suju-
nigssardlo erKarsautigisagåine tamåna
pingårtutut KångmartariaKarsoringi-
lara. sulivfingne éssigingitsune suli-
ssut atausiåkåt silatumik avguatårne-
Karnigssåt pingitSorneKarsinåungilaK,
taimatutaordlo „nålagauvfik" „inui-
nait“dlo tamarmik suliagssaKartaria-
Kardlutik. kulturikut Kåumarsainikut-
dlo sulinermut tungassut entaeriarti-
gik: ajoringitdluinarpara kulturråde-
Karmat kulturudvalgeKarmatdlo, suli-
ssussivitdle tåuko ilånikut suliagssatik
paitsortarunarpait. påsinartarpoK tåu-
ko isumaKartut suliagssap angnersså
nangmingneK suliarissugssauvdlugo,
tamatumalo saniatigut sule angnertu-
ngåtsiaKissumik aulajangissugssauv-
dlutik. nålagauvfiuvdle kommunevdlo
kisalo inuinait suliagssåta kigdlinga
ersserKigsumik aula j angersimassaria-
KarpoK, inuinait suliniarnerat nukig-
dlårtineKartugssaunane autdlariarfig-
ssaerutineKartugssaunanilunit. åmå-
taoK igdlugssanik inutigssarsiutitår-
niardlunilo atorniartarfingnut tunga-
titdlugo neriutigåra pingårtineKariar-
tuinåsassoK, tåuko taorsigagssarsiau-
ssut ikiutåungitsutdlo, taimaingmatdlo
nålagauvfiup kommunevdlo taorsigag-
ssarsianut OKartugssautitaunerat mig-
dlisineKésassoK. pigingnigtup akiligag-
ssane encordlugit akilertarunigit igdlo
pujortulérardlunit piumassaminik a-
torsinaussariaKarpai, misigisimassa-
riaKardlugulo nangmineic pigigine.
ikiuteKartitsissarnermut tungatitdlugo
neriutigåråtaoK „ajorssarneK" migssi-
liuinardlugo ikiuissarneK avdlångorti-
neKåsassoK aulajangersimassumik i-
kiutisiaKartitaunigssap tungånut. téssa
taimailiortariaKarsoråra isumaKarama
inuit ingmingnut tatiginerat tamatu-
munåkut angnerulersugssaussoK. inuit
ikiorserneKardlutigdlo ilitsersuneKar-
tugssåuput, pisinåungitsututdle isuma-
gingnigtuligkatut pineKåsångitdlat!
— „rådit nålagauvfingmit" inger-
dléneKartut suliniarnerat, tåukunanilo
ilaussortat tåukujuåinarnerat Kularnå-
ngitsumik pissuteKartoK privatimik
suliniarniaraluit kinguarsimårpatdlår-
nerånik?
— taimatut isumaKångilanga. isuma-
Kéngilangalo taimatut navsuiauteKar-
nigssaic nåmaginarneKartugssaussoK,
måssa naluneKångikaluartoK — sule
kalåtdlit nunarKataussut akornåne su-
liniarnermik norKåissuteKarneK åndg-
ssussisinaunigssamigdlo piginåussuse-
KarneK amigautaugaluartoK. taimåi-
tordle administrationip inuinaitdlo su-
liniarnerat nåpertunerussumik avgua-
tårneKarsimassariaKarpoK.
— ivdlit tamatumunåkut pakatsissu-
teKartarsimavit?
— tamåna aperKutigigagko akissa-
'riaitarpunga pakatsissuteKalårtarsi-
mavdlunga. ukiut sisamat-tatdlimat
Nungme studiekredsekartitsinermik o-
Kalugiarnermigdlo suliaKarsimavdlu-
nga tunuarama suliamik tamatuminga
nangitsiniartOKarsimångilaK. kultur-
rådip tungånit KanoK iliortoKångivig-
poK, tamatumingalo nangitsiniartumik
tåkutoKångingmat KinuvigineKångila-
nga suliarisimassara tamåna nanger-
Kuvdlugo.
Rotarymik erKarsaut asorunexéngilaK
— atåssuteKarfiussugssanik nutånik
autdlarnissoKarnigssaK erxartortarsi-
mavat åma Rotarymik (nunat tamalåt
akornåne påseKatigingnigssaK suju-
nertaralugo peKatigigfingmik, inoKati-
gingne nuimassortaussunik ilaussor-
tauvfigineKartumik) autdlarninigssaK
pivdlugo årKigssuissoKarfik OKaloKati-
gisimavat.
— sule isumaKarpunga Rotarymik
erKarsaut sarKumiuneKarmat taimane
påsinerdlungneKarsimavdluta. sulilo
isumaKarpunga igdloKarfigtut Nugtut
itume agdliartuinartumé sulivfeKar-
fingne sujulerssortaussut nåpeKatigig-
tariaKaraluartut OKaloiratigigtardlutik,
tamatumunåkut kalåtdlit danskitdlo
ilisareKatigingnerulersinauvdlutik å-
malo Rotaryp nunanut tamanut atå-
ssuteKarneratigut ilaussortat silar-
ssuarmut avativtinltumut angmåune-
Karsinåusagaluardlutik. OKarsinauvu-
ngåtaoK Kalåtdlit-nunåne Rotarymik
autdlarninigssamik erKarsaut asorune-
KarsimångitsoK. tamatumunga aperKu-
taussoK tåssa inuit iluamérsumik på-
singningnigssåt atåssuteKarniarnerup
tungåtigut avdiatigut anguneKarsinåu-
ngitsumik avKutigssiussisinaussoK.
kisitsisåluif
— suna pivdlugo Kalåtdlit-nunånut
kaj ungilersima vit?
— nunap ilåne mardlungnik åssigl-
ngitsunik inulingme suliagssat soku-
tigissarigavkit tamånalo åma peKati-
galugo nutåmik årKigssussinermut tu-
ngatitdlugo nutåliaussumik erKartu-
ssissarnikut iluarsartussinigssaK pior-
saivfigerusugkavko.
— landsretip tungåningånit erKartu-
ssinerit avKUtigalugit kalåtdlit suner-
niarsimavigit erKartussinermut tunga-
titdlugo danskit isumånik påsingnig-
tarnerånigdlo?
— taimailiorsimångitdluinarpunga.
kredsretit ersserKigsumik aulajangi-
gåinut landsrete akuliutingisåinarpoK,
tamåname åma kisitsisitigut takune-
KarsinauvoK: avguaKatigigsitdlugo u-
kiumut 50 migss. landsretime erKartu-
ssineKartarsimavoK, tåukualo 1/5-ine
kredsretime erKartussinerit atortug-
ssångortineKartarsimavdlutik, 2/5-ine
kredsretime erKartussinerit ingmd-
nguatc avdlångortlneKartarsimavdlu-
landsdommer Jørgen Kisbye
Møllerip Kaldt dlit-nunåt Kimag -
på ukiut arfineK-pingasungajait
måne sulisimavdlune. Kisbye
Møller, månåkut Koldingime by-
dommeringortOK autdlartinago
Kinuvigisimavarput OKautigiu-
manerussane issertuårane onau-
seKarfigerKuvdlugit. onausé atå-
ne atuarneKarsinåuput, ilångut-
dlugule taineKdsaoK Kisbye Møl-
ler akuerssårtuinarpagssuarnik
Kalåtdlit-nunåne ukiune arfi-
neu-pingasune sulisimanermine
nudnaringningnerminut tunga-
ssunik OKauseKarstnausimaga-
luartOK.
tik, kredsretimile erKartussinerit
landsretime suliarendngneKartut 2/5-
ine angnertungåtsiartumik taimågdlåt
avdldngortitsineKartarsimavdlune.
landsretip suliåta 4/5-ine isumagine-
KartarpoK, suliagssat pilertornerussu-
mik iluamérsumigdlo nåmagsineKar-
nigssåt, kisalo iluarsartussineK ilitser-
sussinerdlo. åmåtaordle isumaKarpu-
nga Kavdlunåt inatsisilerissut erKar-
sartausiat kalåtdlitdlo erKartussissug-
ssatut torKagausimassut erKarsartau-
siat tamatigut akingmivfigssartaKå-
ngitsumik kåtusinaussarsimassoK.
erKarfussissulerissut storfigssaKarput
— Kanigtukut radiokut OKalugiara-
vit erKartussissulerissunut tungassut
erKartorpatit.
— isumaKarpunga erKartussissoKar-
nikut suliaKartussut ilait tåssa encar-
tussissulerissut, erKartussissutigut su-
liagssanik sågfigineKartartut måne a-
migautaussut. sivitsoriartortitdlugo pi-
ssortat åssigingitsut erKartussissutigut
ikiorsissarneK entartussissulerissut
nålagauvfingmut atåssuteKångitsut i-
ngerdlatdluarsinaunerussåt isuma-
giuåinarsinåungilåt. erKartussissuleri-
ssut rådia isumaKatigåra OKarmat, a-
kigssaKångitsut erKartussissutigut i-
kiorserneKarnigssåt nålagauvfiup ima-
lunit kommunep akiligånik ingerdlå-
neKartariaKartoK, taimåitunigdlo mar-
dlungnik Kalåtdlit-nunåne peKaler-
nigssamut aningaussartutigssat ang-
nertorssungitsut akingmivfigissaria-
Kångitsut.
ministereKarfingmut katerssutlnångi-
nigssaK
— s6k mångånit autdlarniarpit?
— nåmagigtaitdliorneK pingivigka-
luardlugo. ilaKutama uvangalo måni-
nerput nuånarisimaKårput, inunerput
tamåt puigorsinåungisavtinik Kalåt-
dlit-nunåne misigissaKarsimavugut —
ingminermutdle atorfingmutdlo tunga-
ssut pivdlugit — erKarsartarsimavu-
nga, inunivne suliara Danmarkime na-
nginiardlugo. isumaKarpungåtaoK nu-
tåmik årKigssussinermut tungatitdlugo
pissuseK ajungitdluinartoK, inuit sivi-
sujåmik månisimassut Danmarkime a-
torfigssarsitineKartarnigssåt nutånig-
dlo suliniarnigssamut kajumigtunik
taorserneicartarnigssåt. inoKatigingne-
rup tungåtigut pingåruteKardluinar-
poK måne atorfeKarfit åssigingitsut a-
kugtorujugssuångitsunik nutånik av-
dlatut takungnigsinaussunik inugta-
lerneKartarnigssåt. kikut inugtaliune-
Kartarnigssanut suliamut tungatitdlu-
go pisinåussuseK kisime aperKutau-
ssugssauvoK, Kalåtdlit-nunånut tunga-
ssunik påsisimassaKarneK soruname
iluaKutaussugssauvdlune, åmale ki-
ngunerilerpat pigiliuneKarsinauvdlu-
ne. soruname ilånikut avdlatut ilior-
tOKarsinaugaluarpoK, inatsisinigdle ili-
niarsimassut Kagfasingnerussumik a-
torfinigtitaussarnigssåne, sordlutaoK
nakorsat, teknikimut tungassunik ili-
niagartunerussut, avisiliortut il. il. a-
torfinigtitaussarnigssåne taimailiorta-
riaKartoic — Kalåtdlit-nunånut mini-
stereKarfingme Kanon sivisutigissumik
atorfeicarsimaneK aperKutaussariaKå-
ngilaK, unale kisime pingårtitariaKar-
dlune taimatut atorfinigtugssat, Dan-
markime atorfit tåuko åssinginik inug-
talissarnerme piumassarineKartut nå-
pertordlugit piginéussuseKarnerat. å-
måtaordle oKautiginiarpara Kalåtdlit-
nunåta Danmarkip ilainut avdlanut
naligititauvdluinalernera isumagalugo
— pivfigssångorsimånginersoK Kalåt-
dlit-nunåne suliagssat ilåinik Danmar-
kime ministereKarfingnut nugtitsinig-
ssamik erKarsaut sancumeraluarsi-
mavdlune suna pinerdlugo tåmarsima-
ssok umarKigtiniåsavdlugo. isumaga
nåpertordlugo sordlo måne erKartussi-
ssulerinikut polititdlo tungaisigut su-
liagssat iluaKutaussumik erKartussi-
ssutigut ministereKarfingmut isumagi-
ssagssångortineKarsinaugaluarput —
måndkut\ taimåitordle ajornaviarsi-
mångilaK månangåK suliagssat åssigi-
ngitsut ministereKarfingnut nungne-
Karnigssåt pilerssårusiulerisavdlugo.
avingarusimassutut misigisimaneK
— Kalåtdlit-nunånmerit sivisunå-
Kaiuk, sulivfigssaileKissarsimavitdlo?
•— ila ukiut uvdlutdlo ingerdlalertu-
patdlaKaut, ukiut nuånersut suliagssa-
KarnaKissutdle, angalaortarnerpag-
ssuit, suliamit avdiatigut piumavfigi-
neKarneK sulingivfingmilo saniatigut
Kåumarsainikut suleicatauniarneK.
Kavdlunåt månitut Kasusautiginer-
paussartagåt téssa avingarusimassutut
misigisimaneK, måssa teknikimut tu-
ngassutigut pitsångoriarneKaraluaKi-
ssok sule tamåna malungnardluarmat.
tamavta nalungilarput isumapigdliutit
angnikikaluartutdlunit pileriardlugit
sanimut såsautigssaileKinartartigissoK.
avåmut såriarfigssaileKineK pissutiga-
lugo ilåne sungitsunguit sorssuagkiari-
neKalersarput. åmåtaordle Kalåtdlit-
nunånut tungassut kisisa OKaluserer-
KajånartaKaut, avdlanut tungassunik
oKaluseKarnigssaK aj ornakusortardlu-
ne. taimatut avingarusimassutut misi-
gisimanivne mikingitsumik iluaKutigi-
ssarsimavåka radiome autdlakåtitat,
tusagagssat kisalo Danmarkime nu-
narssuvdlo ilaine avdlane pisimassunut
navsuiautit. taimåikaluartordle åma
Kalåtdlit-nunånmerme iluatingnau-
tigdlit ardlaKarput: sulinerme nangmi-
nerssorsinauneK, inugpagssuit avdla-
nik suliaKartut åtaveKarfigineKartut
mingnerungitsumigdlo inugsiarnisår-
neK nåpitane kalåtdlisut Kavdlunåtut-
dlo oKalugtune malungnartartoK. må-
ne nipaitdlisimassumititdlunga euro-
pamiut kulturerput Danmarkiminivnit
erdlingnarnerussutut misigisimassar-
para. åmåtaordle nuånersimavoK lati-
nerisut atuartitsineK, Kularnéngitsu-
mik Kalåtdlit-nunåne pernåumik, ta-
matumunåkut europamiut kulturiånik
kingornussarsiaK angnikikaluamik ka-
låtdlinut inusugtunut tuniusinauvdlu-
go, takusinauvdlugulo tamatumunåkut
åma kalåtdlit inusugtut Kavdlunånut
ilutimingnut angumagsinauvdluar-
tigissut.
danskit kalåtdlitdlo suieicatigmgnigssåt
— naggatåtigut: maungnarsimavutit
nunap ilåne åssigingitsunik mardlung-
nik inulingme suliagssat soKutigigag-
kit. danskit kalåtdlitdlo suleKatiging-
ncrat KanoK isumaKarfigaiuk?
— isumaKarpunga tåuko tamarmik
tungånit akuerssårneiiartoK, åmalo su-
leKatigingnikut ajungitsumik angune-
icarsimassol pagssuit tikuarneKarsi-
naussut. inuiait tåuko mardluk atåssu-
teKaKatigingnerat avdlångulerpoK ki-
kunut atanertik pinago åssigigsumig-
dle suliaKarnertik atugkamikutdlo na-
ligingnertik nåpertordlugo Kanigdline-
rulersimavdlutik. tamåko nutångorsai-
nerup kingunerissai taKisarniarneKar-
tugssåuput børnehavene, atuarfingne
peKatigigfingnilo nåpeKatigigtarnikut.
isumaga nåpertordlugo kalåtdlit tu-
ngånit ilånikut erKortiavatdlårneK ki-
ssingnerdlunit „mingnerussutut misigi-
simanermik" taigugånik pissuteKarsi-
naussoK malungnartarpoK. tamåko tå-
martariaKarput! oicautsit tungaisigut
nålagauvfingme OKautsit atautsit o-
KauserineKalernigssånik Augo Lyngep
erKårsautånut isumaKatauvunga —
isumaKångilangåtaordle kalåtdlit o-
Kautsinut kulturimutdlo tungassutigut
ånilångatigissariaKaråt, kalåtdlit ing-
mikukajåK pissuseKarnerata tåmar-
nigsså. Kalåtdlit-nunåta avingarusi-
massuminera kalåtdlitdlo inuiait na-
kussusiat tamatumane isumangnaitdli-
saissuput ... Fel.
5