Atuagagdliutit - 14.08.1959, Blaðsíða 2

atuartartut agdlagait
—_________________I tamanitdlo
tigulågkat
Savalingmiune imigagssamik
— åndgssussineK -—
månilo Kalåtdlit-nunåne famatumuna årKigssussinerup nåpertutungorsar-
nexarnigsså.
Kularingitdluinarpara atuartugssat
amerdlanerit KuleKutaK atuåinardlugo
OKarumésassut: „kingumunåsit asuler-
ssuaK imigagssalerssåruneKaralugtua-
Kinerpugut"?
miserraligineKåsångilaK imigagssaK
OKatdlisigineKarsimaKalunilo agdlau-
serineKarsimaKissoK, taimatutdlo téu-
ssuma ajoKUtigisinaussai, tamåkuni-
ngale agdlautigissaussut amerdlanerit,
ingassåussiniartut ericumitsut, imi-
ngernavérsartunik pineKartartut, i-
nuit avdlat KanoK iliornerinik soKuti-
gissaKaKissut, piliarisimånguatsiar-
pait.
imingernavérsårtungivigpunga
oKautigeriginamiardlara: uvanga i-
mingernavérsårtungilanga, ilame tai-
måitungivigdlunga, isumaKarpunga
sarKumiutisavdlugo pingårtoK, imi-
gagssaK pivdlugo OKatdlitarnerit nu-
nane tamane takornartåungitsut. Ka-
låtdlit-nunåninåungitsorme iminger-
navérsårtut apostilisa OKalussissutigi-
ssarpåt æblemostip pivdluarKUSsutå
amale akvavitip båjavdlo nunamut a-
joKutaussumik suniuteKarnerat.
agdlauserissåkut mauna nivtarniåi-
nångilara silarssup ilaine avdlane å-
ma imigagssamik årKigssussineKartoK,
KaKUtigortututdle ama erKartorniar-
para, imaKa åma taimatut ingajagtu-
mik måne årKigssussineKarsinauga-
luartOK. årKigssussinerup sujunerta-
mut KanoK nåpertutiginera piåralunga
maunga encartusångilara, ilångussar-
dle måna tungavigssåinauniartugssåu-
saoK imigagssaK pivdlugo oKatdli-
nigssamut, tamatumunåkut iminger-
navérsårtut igdluinarsiortumik OKau-
serissartagåt måna KimåneKarsi-
naorKuvdlugo: „uvanga-imerniångila-
nga-taimaingmat-ivdlit-åma-imiså-
ngilatit".
Savalingmiune årxigssussinex
Thorshavnime najugaKaratdlarner-
ma nalåne Savalingmiune imigagssa-
mik åndgssussineK avdlångortineKar-
simångigpat, sule månamut Savaling-
miune imatut imigagssarsissoKartå-
saoK:
1. imianik kimigtunik, vininik imi-
gagssanigdlo pisiniarfingme niorKute-
KångilaK. amerdlasungordlugitdlunit
tamåkuninga niorKuteKartoKångilaK,
imerniartarfingnilo taimågdlåt lys
pilsnerit hvidtølit åssigissaitdlo pine-
Karsinauvdlutik.
2. inersimassut, Danmarkimit nuna-
nitdlo avdlanit imiorfingnit imigagssa-
nigdlo niorKutilingnit imianik kimig-
tunik, vininik imigagssanigdlo piniar-
sinauput. imiamik vinimigdlo KanoK
agtigissumik pisinigssaK kigdleKångi-
laK, „kimigtutdle" Kåumatit pingasu-
kutårdlugit puiaussat 12 pineKarsi-
nauvdlutik.
akilerårutit akilerxårdlugit
3. agdlagtitat tiguniåsagåine piniag-
kat agdlagartåt pissortanit naxissuser-
neKarsimassoK, umiarssuit usinik ag-
dlagtuivfingmut takutinagagssauvoK.
agdlagartaK tåuna naKissusertisagåine
piniagkat akitsutåt akilertariaKarpoK
amale ugpernarsauserneKåsavdlune
lagtingimut kommunimutdlo najugari-
ssamut akilerårutit akilerneKarsima-
ssut.
Savalingmiune årKigssussinerup er-
KuméKUtå tåssa imigagssamik imianig-
dlo erKUSsinigssamut akuerineKartina-
tik inuit nålagauvfingmut kommuni-
mutdlo akiligagssatik akilersimassug-
ssaungmatigik. soruname maligtari-
ssagssat uniorKuterKajånarsinåuput
avdla pisiniartuliutdlugo imigagssa-
mik erKussinikut, isumaKarpungale
taimatut årKigssussinikut nålagauv-
fingmut kommunimutdlo akiligagssat
akilerniarnerat mikingitsumik umari-
narsarneKartartOK.
tåssa årKigssussineK taima pissarit-
sigaoK. soruname tamåna savaling-
miormiut tamarmik isumaKatigingilåt,
akugtungitsunigdlume avisine takisu-
nik agdlautigissaKartardlune årKigssu-
ssineK issornartorsiordlugo, ilisimasså-
kale nåpertordlugit Savalingmiune i-
migagssamik årKigssussineK taissini-
kut akuerineKarsimavoK, avdlatutdlo
årKigssussinigssaK månamut amerdla-
nernit isumaKatigineKarsimanane.
måne årKigssussisinaunigssax
Savalingmiune inoKatigit ardlalig-
pagssuartigut Kalåtdlit-nunamiunut
ernainartuput, tauva atago misileriar-
tigo taimatut imigagssamik andgssu-
ssinigssaK KanoK måne suniuteKaru-
mårnersoK.
ingmikortoK 1-mut tungatitdlugo
Savalingmiune årKigssussineK måne
atulersineKardluarsinauvoK. arritsu-
mik piartuårtitdlugo imigagssat pisi-
niarfingne sutorniartarfingnilo sitdli-
mataussut nungugpata, pisiniarfingne
sutorniartarfingnilo imigagssamik
niorKuteKarneK unigtineKarsinauvoK.
2. ingmikortoK 2-mut tungatitdlugo
kigdliligkamik piniartagssat KanoK
angner tussuseKartineKarnigssåt a j o-
nakusårtineKarnaviångilaK. tamåna
landsrådimit aulajangerneKarsinau-
vok, OKartoKångilardlume Savaling-
miune maligtarissagssat tamatigut ma-
lingniarneKåsassut. pingårtututdle o-
KautigineKåsaoK Savalingmiune år-
KigssussineK nåpertordlugo kikut su-
mik atorfigdlit Kanordlo akigssarsiag-
dlit åssigingmik pissagssaKartitaussut.
ingmikortoK 3-mut tungassut ajor-
nakusornerussugssåuput, månamut
Kalåtdlit-nunåne erssitsunik akilerå-
ruteKanginavta. peicatingajånik Ka-
låtdlit-nunåne årKigssussineKåsagpat
tauva piumassarissariaKarpoK imigag-
ssarsiniartut ugpernarsarsinaussåsa-
gåt igdlutårniartarfingmut inutigssar-
siutigssanigdlo taorsigagssarsiniartar-
fingmut nåvferardlugit akiliutigssatik
pivfigssågut akilersimavdlugit. kom-
munit tapersersorniardlugit åmåtaoK
ilångutariaKarpoK uverssagkanut aki-
liutigssanik akilisimanigssaK piuma-
ssarineKartariaKartoK. imaKa tamåna
nukagpissat seKajugpagssuit uverssag-
kiniåinart.ut akilinigssamingnigdle
„puigortartut" iluaKutigisagaluarpåt.
sujunersutit si latut (ungaveKardluartuf
Kanormitauvame Kalåtdlit-nunåne
taimatut årKigssussineKartugpat isa-
galuarpa, sukut iluaKautåusagaluarpa
sukutdlo ajornakusortitsisagaluarpa?
politikerit tungånit taimatut éndgssu-
ssinigssaK akuerineKarsinåusagaluar-
nerdlune, imaKa ukiune mardlungne
misiligutaugatdlartugssatut?
taimatut apericuterpagssuit nivdli-
kåput akunagfeKångitsumik akissu-
teKartisinåungiséka. påsissutigssanik
mardlugsungnik sarKumiussiniåinar-
simavunga imigagssavdlo ajornartor-
siortitsineranut tungatitdlugo imertar-
tunik asigssuerussåginarnerssuaK pi-
nago pitsånguatdlautigssatut sujuner-
sutinik iluamérsunik navssårniara-
luarsimavdlunga.
nalungilara ardlalingnit isumaKati-
gineKåsavdlunga. avdlat isumaKatigi-
ngitdluinasavånga, sordlo måko inga-
ssåussiniat, piumatdlerfikut aulakor-
sinaunigssamut inatsisit tungaviussut
kigdlilinginerånik pingårtitsissut. er-
Kaisitsissutigisavara savalingmiormiut
nangmingneK imigagssamik årKigssu-
ssivigineKarnertik suliarisimagåt, inat-
sisit tungaviussut åma Savalingmiune
atortussut ,taimatut imigagssamik år-
KigssussineK savalingmiormiut ima
nuånaritiginguatsiaråt, tamåna ukior-
pagssuit atasimavdlune.
kingumut imigagssaK OKatdlisigiler-
niartigo silatunik tungavigssaKar-
dluartunigdlo sujunersuteKardluta.
måkorujuit påsisitsiniainigssamik, au-
ssåkut angalaortartugssanik, igdloKar-
fitdlo pingarnerssåne Nungme „nuna
tamåkerdlugo atautsiminermik“ o-
Kausiussartut tusåinardlugit ajungika-
luaKaut, iluaKUtaungårunarnatigdle.
Kalåtdlit-nunåne imigagssaK ajor-
nartorsiutaugpat, tauva tamåna år-
Kingniarniartigo asule oKalorussågi-
narnata‘ Kaj Narup.
KanoK ilivdlugo?
KanoK ilivdlugo avise atuaruminar-
toK, OKitsunik imalik OKalugtuanik
tusarnersunik, allkutauvdluartunik
inuvdluarnartumik ilorrissåmartoK
pigilersinauvarput?
avise utorKarnut alianaersårissu-
ssok, Kangatut sujunigssamut erKar-
sauterpagssuaKartarérsimanermingnit
alivdlutik OKitsorsiulersunut Kasuer-
nartoK, KungujungnartoK endgsår-
nartordlo.
avise inusugtunut atuarsinångortu-
nutdlo autdlarnersautigssauvdluartoK
avisinik nuånarissaKalernermut pise-
rusugtualernermut malingnigtuaru-
malernermutdlo nutsuissussoK.
avisitoKarput pitsaussoK sulilo ki-
siartaussoK „Atuagagdliutit" åipaKar-
tariaKaraluarpoK Kulåne OKautigine-
Kartutut itumik. pisiariumanilerujug-
ssusassumik ingminutdlo akilersi-
nauvdluartugssamik. åssiliartaKartar-
tumik silarssuarmit tamarmit — pi-
ngårtumigdlo nunavtinit Danmarki-
mitdlo pissunik.
„Atuagagdliutit" nålagkersuinermut
tungassunik imaKarnerungålernerat
iluavigpoK, taimaitdlunilo angneru-
ssutut avisiunermine imagssane er-
Kordlugo imarigunarpå nersortaria-
Kartumik årKigssugaunermigut. kisiå-
ne åma amerdlasunut ima pikunarti-
gilersimagunarpoK: tåssa, neriniåsav-
dlugo ilåne igdlingnarssusia migdlisi-
nauvdlune. igdlingnartuåsagpat akor-
nagut saniagutdlo pikunåinertut —
tåssa tusarnersunik imalingmik sani-
leKartugpat, isumaKarnarsoråra åma
pisiariumaneKarnera agdlisinåusaga-
luartOK. aningaussatdlo atortut tai-
mailiornikut taorserarneKardluåsaga-
luartut.
avisérKat atuagagssiårKatdlo oKå-
tårneKartaréraluartut, unigtorKajau-
vatdlårtarput uvfa nuånarineKardlua-
raluardlutik, peKatigit ingerdlatsi-
niartut ilåne aningaussap tungågut
pissuteKardlutik naKiterisitsiniarneK
ajornartorfeKarsinaussarmata, imer-
sorneKarnerinilo agdlagtartue ilåne
kiserdliorpatdlårtardlutik, taimalo sa-
niatigut atorfingmingne suliaKarå-
ngamik suliåt angivatdlålerdlune OKi-
maitdlissarmat ingerdlåtuinésavdlugo.
avisile Kulåne pineKartoK — oKa-
lualårutaunerussunik iliniutigssauv-
dluartunigdle imalik — agdlagtuisalo
akigssarsissutigissardlugo, A/G-mut
åipiutdlune — tåussumalo årKigssui-
ssuinit ingerdlatauvdlune pilersågpat,
avise nutåliaK tåuna ila anersa atuar-
niamermut soKutigissaKamermik sule
angnerulersitsisagaluéngila? ukulo
årKigssuissut nalorninguånginamik
issikorigsisitdluardlugo pilerinartutut
nåmagsisagaluarånåsit Kularnarane.
Danmarkime avisit taima iput. ne-
riugkumavugut nunavtinisaoK inger-
dlavdluarsinaussoK sulissugssarigså-
rérame årKigssuissunik pikorigsunik
nalorninguångitsunigdlo.
nangminerdlo taigut atigsså nalor-
nigunångilåt. taimatut itoKarnigsså
(Kup. 24-me nangisaon)
2