Atuagagdliutit - 30.01.1964, Qupperneq 6

siutitit simigsukit
pruvfitiorKiisersunut
Peter Heilmannip akissutå
ApolloraK Mogensenip oKalugiautånut
ukiune ikigtujungnaersune silarssu-
anme nunat åssiglngitsut ingmingnut
atåssuteKaKatigingnenmi'ngne sianigi-
niartuartarsimassåt tåssa isumaKati-
ginginerit såkortugaluarångatalunit
akerartuineK atornago torersumik på-
seKatigingniarnigssaK. silarssuarmile
ama ingmikut itunik pissusilingnik
numaKartanpoK, ingassagtajårtumik
makitasårtumigdlo pissuseKartartunik,
erKiingitsumik pasigdliuteKarnigssa-
mingnut kéngusoriåsångitsunik, pe-
riautsit nunat taima itut issigineKar-
nerånut Kagfagsautéunjgiiséinartut si-
larssuarmioKatiimingnutdlo atåssute-
Karnermingne iluaKutigingisåinagait.
uvdlumikiime silarssuarmioKatigit ta-
manit pingårnerpåtut — agsorssuaK
pingårutiligtut — anguniagåt tåssau-
vok tamane påseKatigingnerup ang-
nerujartorniigsså silarssuarme ajornar-
torsiuterpagssuit ilånikut agdlåt inuit
inunerånik akeKartorsinaussartut iki-
lileriartornigssånut avKutigssat pit-
saunerssåt.
iluamik tungavigssanångitsut
uikioK KångidtoK Kiviaruvtigo tama-
tumunåkut nunavtine kdgdlormut aut-
dlariarneKarsiimanerata miserratigi-
niarnigsså ajornakusorunarpoK. tu-
sarnårtut måna pasitsauterérunarpåt
OKauserissavkut ukiume Kångiutume
radiukut A. Mogensenim.it OKalugiau-
tausimassoK erKarsautigigavko. tama-
tumungalo atassumik erKarsautigårå-
taoK oKalugiåume tamatumane OKau-
sertaussut xavdlunånut narrujumer-
namigssåta ånernarnerssåtalo angi-
put fødderne ned! Ahh, hvor det
lindrer på hård hud og ligtorne ..
Tæerne kribler af velvære, og
man får lyst til at danse.
sorssuarnik ma«inilerdluigo Kavdlunå-
tuanut Kuleicutsiutdlugo Atuagagdliu-
tinut sarKaliutdlugo ilånguneKarnera.
G-60-iime kalåtdlit ilaussortaussugut
tamatuminga ajussåruteKardluta nait-
sumik OKauseKarnivtme taisimagalu-
arparput pasigdliutit oKautsitdlo ilua-
milk tungavigssaKångitsut ingassa-
ngårmata ingmikutårdlugitdlunit aki-
ssuteKarfigissariaKångitsut. kisiåne
Danmarikimit nunavtinut utemivtine
oiealugiautLp autdlakåtineKarsimane-
ranut igdlersutiginiarneKartut tusa-
rérsimavdlugit årnalo OKalugiåumut
Atuagagdliutitigut tapersissutaussar-
tut atuartarérsimavdiugit pissariaxar-
tilersimavara OKalugiautausimassoK
aperKutinut angnertunerussunut tu-
ngassunik OKauseKarfigisavdlugo.
iluamik tungaveuangitsunik pasig-
dliniutåinartutdle OKautigissariaKar-
tunik -såssuneKartunut ilauvdlune na-
nertiatdlangnångitsungikaluartoK tai-
måitoK igdlua’tungåtigut tugpatdler-
sautigingitsomeK ajornaKaoK cwcalu-
giartup angussuarmik sapitsumik ni-
katdlujåissutsimigutdlo tupingnåinar-
tuimik, ‘Hans Egedemik, .singé Kileru-
ssåisavdlugit uvaguvtitutdle ajukuv-
figingågagssaminik ima piumasisar-
ssutautigissumik sålerssuinermigut
avdlanigtaoK sålerssuiinerata KanoK
tatiginartigissunik tungavilersugaune-
ra aperKiuterujugssuångorterérsimang-
mago. Hans Egedemik pasigdlineK ar-
dlalingnit pingårtumik Bendt Lynge-
mit provstimitdlo Atuagagdliutitigut
torratdlagaoKissumik akissuteKarfigi-
neKaréralaurtoK taimaitoK naitsumik
isigkat oKitsut nuinartut RADOX-ip
tarajue isigkanut atugagssiat atortarpait!
imeK kissartoK - RADOX nakalatJlåruk
- isigkatitdlo imermut misutdlugit! ahh,
ilumut amermut mangcrsumut maininer-
nutdlo iluatdlangarame ... inusiat ilua-
tamatumunga tungassumik agtugaxa-
lårniarpunga.
Egedep anersåva maligdlugo
Kangfinitdle eskimut silarssuarme ta-
manme nersorneKautigissartagåt tå-
ssausimavoK nunarssup issingnerssai-
ne ingminut napatinianfigisavdlugo i-
lungersuanarnerssåne taimåitumigdlo
Kanga avdlat muvfigisinausimångiså-
ne ingmingnut napatisinausimagamik,
tamatumunga pissutauvdlune inutig-
ssarsiornikut kulturiata (erhvervskul-
tur) pingortitarssup pissusinut naler-
Kiitungorsagaunerata torratdlagåu-
ssusia. eskimut inutigssarsiornikut kul-
turiat tamåna påsisimassalingnit pi-
niarniiarnerinarmik inutigssarsiutLgdlit
kulturinut nuimanerpånut i’lautine-
KartoK Hans Egedep aserorterniarsi-
mångisåinarpå. igdlua’tungåtigutdle
eskimut ugperissaTsiornermut atassu-
mik kulturiat, tåssa Gutknik nalussu-
tut ugperissait pissusilersutaitdlo, si-
larssuarme kulturinik åsisgingitsor-
pagssuannik ilisimatujussut angneru-
ssumik nersualågagssaKartingisåt a-
malo eskimult ingmingnut timikut pig-
ssaKantindarnerånut liluaKutaussumik
angnerussumifc malungnauteKarsima-
gunångitsoK — kisiåne agdlertameK
erKåisagåine imaica ilanikut perKing-
nigssamut ajoKutaussarsimaratarsi-
naussoK — tamånauvoK Hans Egedep
akiomiarsimasså. tamånalo erKåiså-
ngfkåine sujulivta inussausitOKåt Hans
Egedep inimigisimavå uvagu^tinutdlo
Kaimuna agtorneKautåungitsorsinåu-
ngitsumik nulilo tamatigut ingming-
nut tuniutdluinardlutik kalåtdlinik i-
kiuiiniarsLmavdlutik.
Hans Egedep anersåvane ikiuiniar-
dlune Danmarkip nunavtine sulisima-
nera ajungitsumik sujunertaKartuar-
simassutut OKautigissariakaraluartoK
ukiorpagssuit ingerdlaneråne kuku-
lugtuteKartarnerit pingitsorneKarsi-
nausimångitdlat, tamavtame inuinau-
vugu't kukussutøKartartut. ilumorpor-
dlo 1800-t ingerdlaneråne ingminut
napatmiarnikut pigssaKarniarnikut
nunavtine mikingitsumik nåkariartor-
neKarsiimangmat, ardlaligpagssuarti-
gut pitsussutsip nåpaulassarneruvdlo
agsut malungnarnerulerneranik kd-
nguineKartumik. naitsunguamik tamå-
na erKåisaguvtigo nalungilarput tai-
ma nåkariartomermut pissutaussut
pingåmerssarisimassåt taimanikut pi-
niartutut intuigssarsiu'teKardlutik inu-
ssut kigdleKångitsuimik handelimut
orssunik amernigdlo tuniortuisinauti-
tausimangmata, imalunit avdlatut o-
Kau'tigalugo taimane niuvertussut ta-
måkuninga pisiortortarnertik tama-
viårupatdlårsimangmåssuk. inutig-
ssarsiortutdlo ikigtunjgitsut taimailiv-
dlutik ussernartorsiortitaussaleriartor-
simåput orssut åmitdlo nangmineK a-
torfigssaKartiingågkatik agdlåt — sor-
dlo årnit umiat aimigssait, tupigssat
orssutdlo kiagsautigssat Lnutigssatdlo
— tuniorartalersimavdlugit taimalo i-
kigtungitsut inutigssarsiornermik tu-
ogavé seKumisimavdlugit.
Rinkip navsuiautai
Hans Egedep tikineranit taima nå-
kariartorsimaneK pivdluigo H. J. Rink
ima isumalingnik agdlagpoK:
„kalåtdlit .inutigssarsiornerat tåssar-
piauvoK piniarniarnermik inutigssar-
siuteKarneK, naluneKångilardlo inuiait
piniarniarnermik inutigssarsiuteKar-
tut inungnik sujuarsimanerussunik i-
laKalertarnerat nungutitaunigssamik
navianartortaKartuåinarsimassoK. ta-
matumunga atassumik kalåtdlit taima
nungutitausimånginerat pingårtiniar-
neKardlune erssersiniameKarålngat
tauva tamatumuna imalunit taimai-
lrornemp isumå ingaisséuneKartorsi-
naussarpoK. tåssamiuna påsinarsisi-
massoK kalåtdlit inunermut nukigssa-
mikut pigssaKarniamermikutdlo ki-
nguariartorsimassut. tåssa piniarniar-
nermik intuigssarsiuteicartut inungnik
sujuarsimanerusisuniik inoKateKalerå-
ngaraik nungutitaujartortarnerat si-
larssup ilåne avdlame pissartoK ama
Kalåtdlit-inunåne suniusimavoK, kisiå-
ne arrineroKiissumik piartorussårsi-
mavdlune, agssortorneKarsinåungilar-
dlo tama'tuma arritsunguamik inger-
dlasimanera pissuteKarmat danskit
nålagkersuissuisa assagtussissumik,
perKigsårtumik periauseKarsimanerå-
nik, periauseK silarssup Måne avdla-
me åsseKarunångitsoK.“ taima piniar-
tutut inutigssarsiuteKartune måkariar-
torsimanerup pin a vérsåht i n ck arsima-
ssariaKaraluarnera erKartoriardlugo
Rink OKarpoK taimailiornigssaK ajor-
naitsusiméngitsoK, nangigdlunilo: „tai-
ma (åimut ingerdlanermut) nalunaer-
Kutaussut lagsut alianartut ulorianar-
tutdlo sania'tigut sule nukingnik per-
Kigsunik pitsaussunigdlo peKarneranut
Kiimagsautigssaussunik sujunigssamut-
dlo tungaviuisinaussunik penarpoK. . “
tauvalo Egedep atortuilungårdlune ag-
sorssuardlo atugardliordlune suliå «a-
ngale Danmarkimut atanKinautitut
nautsorssuneKartuarsimassoK erKar-
toriaridlugo oKarpon: „pisinaussarput
tamåt KanoK iliuseKardluta Egedep
sulinerata taima alianartigissumik
naggateKamigsså akornusemiartaria-
Karparput. nunanit avdlanit påsissau-
simassoK, tåssa inuiait piniamermik
inuitigssarsiuteKartut avdlatut ajor-
naftumik nuingutariaKartartut, tamå-
na tugpatdlersautigisinåungilarput.“
mianer ssussaunerp auvdluta
tåssa Rinkip Hans Egedep Kanon
naleKartiginerani'k OKausé. issuarne-
KartutiguitaoK påsisinauvarput su-
nauvfa mérånguatut pårerKiigsånne-
Karnerput sule perKigsåruneKar-sima-
ssariaKaraluartoK. sunauvfa Kanga
orssunik amernigdlo tundortuissameK
nåkutigissauneruvdlune ingerdlåne-
KarsimassariaKaraluarpoK pingårtumik
inutigssarsiomermut atortorissat pi-
ngårinerpåt pigiungnaerneKartarKuna-
gi't sunauvfame-una inuiangnit piniar-
tutuinaK inutigssarsiuteKarsLmassunit
avdlanit imånarujugssuaK anersåkut
nakflnerusimångitsugut agdlåt ilåti-
gut Kanga ukiut 100 migss. matuma
sujonnagdt ingminut napatiniåsaguv-
ta atorfigssaKartmerpaussavut eriKar-
sautigingivigdlugit orssuemiartardlu-
talo amérniartarsimavdluta. sunauv-
fame ilumut taimanikut inuiaingnit
piniarniarnermit inMigssarsiuteKartu-
nit tamanit mianerssuissaunerpauv-
dluta — nauk kukunernik iilaKarta-
raluartunik — uvdlunut nutånut i-
ngerdlatineKaruissårsimavugut, tamå-
narpiardlo pissutausimassoK uvdlu-
mikut nungupajårérsimånginavta i-
malunit Kangale ikiorféruterérsima-
nata. tamatumungalo pissutausima-
ssut tåssa inuiait A. Mogensenip i-
nuiaKatigingnut kalåtdlinut piner-
dlugtulioritorssuarnik taissai, mitag-
dliutigalugulo pivfiigssaK nagdlerå-
ngat Kujaniarfigissaravtigik augpalår-
tuatdlo sapåtikut nunavtine tångagsi-
mårdlune amuneKartanmat!
OKalugiautit mardluviussuit sujug-
dlia't atautsimut issigalugo taimailiv-
dlune 1721-mit ukiut 1900-gssåta nå-
jartomerat ilångutdlugo pissutsit piv-
dlugit Hans Egedemut Danmarkimut-
dlo sålerssutåinangajavigtut issigissa-
riaKarpoK. OKalugiautip éipå uvdluv-
tine pissutsit sorKusåipaloKissumik
piumassåinarmigdlo ama tungaviler-
sugkamik sålerssuinermik nangitsine-
ruvoK kalåliussugut pi'sunerulemig-
ssavta anrane Danmarkimik suleKa-
teKamigssamik latorfigssaKartitsingi-
nermik uteKåtårfigingnigtoK. onalu-
giau'titdlo tåuko ardlarit tamaisa mi-
sigssordluaråine takussarianarpoK
Rink pivdlugo OKausé eiiKåisångikåi-
ne Danmark danskitdlo pivdlugit su-
mik ajungitsumik OKausigssaKångit-
dluinartoK.
ilumorpoK ilumordluinarpoK nunav-
tine politikime anguniagaK pingårtor-
ssuaK tåssaungmat kalåliussugut a-
tautsimut issigaluta tamavta pigigså-
leriartomigssarput. tamåna nutåju-
ngilaK, Kangale tamåna torårtariniar-
neKartuarsimavoK åmalo tamåna uv-
dlume sujunigssamilo politikime to-
rårtariiniarneKartuartugssaungmat ki-
avdlu-nit akerdlilersorsinåungilå.
årKigkusungnaraluåssusé
uvdlumikutdle tamatumdnga avKU-
tigssat isusåpat?
imaKa ikigtungitsut OKarumåsassut
kalåleK Kavdlunårdlo nunavtine åssi-
gingmik suliaKartut åma åsigingmik
akigssarsiaKartitaulerpata tauva a-
nguniagaK tikiverérdlugo misigisima-
lisagaluartugut åmalo uvdluvtine nu-
navtine nåimagigtaitdliornerit Kasili-
sitsineri'tdlo tusarssaujungnåisagalu-
ardlutik.
ilame pissutsit taima lilivdlugit år-
Kigkusungnaraluåssusé! suname akor-
nutigssaugame? Kavdlunårpagssuit pi-
ssutsinut pulasimångitsut tamåkulo
årKigssuniartarneråne akissugssauv-
fingmik tigumissaKångitsut taimaildor-
Kussivdlutik inatsissarsimangmata å-
ma tupingnångilaK isuma taimåitoK
nunavtine pigineKartarsdmangmat.
Kavdlunåtdle taima isumaKaraluartut
navsuiåumeKarångaimik påsisinaussar-
måssuk soruname uvagut åma tama-
tuminga påsingnigsinaussariaKarpu-
gut. ikigtujungnaerputdluime nunavti-
ne tamatuminga påsingnerérsimassut,
tåssame sujornatigut navsuiarniarne-
Kartarérmat. 'taimåikaluartordle åma
mauna tamatumunga atassumik er-
sserKigsaivdlunga misdligtariaKarpara
tamåna tusångunartutineKåsagaluar-
patdlunit.
nalungilarput pingårtumik uvdlut
nutarterivfit autdlartineråne suliag-
ssarpagssuit erninaic nåmagsissaria-
Kartut tåkussorarsimassut uvagutddo
nangmineK inugtagssaKartingivigsd-
magivut. avdlatut ajornartumik Kav-
dlunånik sulissugssanik aggersitsissa-
riaKarsknavoK. tamåkulo tupingnå-
ngitsumik piumassaKartarsimåput
maunga isuliartusagundk ima akiler-
neKarumavdlutik åmalo ima imalo i-
tunik atugagssaKartineKarumavdlutik.
inuit taima itut aggersitarsimångikuv-
tigik tauva uvdlume suliarineKarér-
dlutik inårtorneKarérsimassut uva-
guvtinutdlo kalåtdlinut iluaKutaungå-
lersimassut, sordlo atuarfit, nåparsi-
mavit, fabrikit avdlarpagssuitdlo i-
maKa kinguartorujugssuartarsimåsa-
galuarput ilåinakoralånguamigdlunit
årKingneKarsimåsagaluardlutik. ukiut-
dlume ingerdlaneråne suliagssat pi-
ngårtut kinguartornerånik radiukut
målåruteKardlutik tutsiutartuarsima-
ssut ugpernarsautauginarput Dan-
markimit sulissugssanik aggersitsiv-
dlune sanaortorsimaneK Kavdlunånig-
dlo måne suleKateKartinane ingerdla-
sinåunginøK kalålerpagssuarnit påsi-
neKardluarsimassoK. tamatumunga a-
tassumik A. Mogensenip tikuanniar-
ssarå iliniariartordlutik avalagtdtau-
ssarsimassut ikigpatdlårujugssuarsi-
massut taimåitumigdlo suliartordiutik
aggersitaussartut amerdlavatdlårtut.
tamatuminga issornartorsiuineK ilu-
mortortaKavigpoK. kisiåne oKalugiar-
tup åma sordluna nalusångikaluarå u-
kiutdlunit ingerdlaneråne 1950-ip su-
jornagutdle kalåtdlit inusugtut amer-
dlanerungåtsiartorssuit sordio. pisi-
nausorissat tamåkerdlugit i'liniariar-
tortineKaiidlutik avalakåtinøKartarsi-
magaluanpatalunit uvdluvtine suliar-
tortorpagssuit pingitsorneKarsdmåså-
ngikaluarmata.
suliartortitat akigssautait
tåssame nutarterilerneruvdle aut-
dlartisimalerneranit igdlorssualiarpag-
ssuit Kuleriånik inigdlit, fabrikit, i-
meKarfiliornerit nalunaerasuartaute-
Karnermut radioKarnermutdlo atassu-
mik suliaripagssuit il. il. Danmarkime
sulisitseKatigingnit nangmingneK spe-
cialistiussunik sulissoKarérsunik tai-
mågdlåt suliarineKarsinaussansimå-
put. sordlume Nungme suliat taimåi-
tut ilåt issigingnårdlugo kalåtdlip a-
valangnerup Lgdluliorneimut pikorig-
sorssup sulissut misiarnane nersualå-
rai tusåsimagiga.
isuliagssarpagssuit talmåko pivdlugit
A. Mogensen OKarpoK.- „nunavta i-
ngeridlåneKarnera akisuvatdlårpat u-
RADOX gir friske,
glade fødder.
RADOX
rusungnermit tortalårtuinauput Kiting-
nigssardlo kajungcrnarsissardlune.
RADOX cvkiluitsunik nuanår-
tunigdlo isigaKalersitsissarpoK.
FOD-BADESALT
KRYOLITSELSKABET ØRESUND
A/S
KØBENHAVN
VØLVND DIESEL
VØLUND marine dieselmotor téssauvoK trunkmotore 4-taktiussoK arritsumik IngerdlassoK, nalornl-
naitsumik sullssartoK cylinderlata sanimut silissusia 300 mm stempelivdlo nikissartarfia 410 mm-iuv-
dlune, motorilo suliarineKartarpoK 3-nit 8-nut cylin dereKarttidlugo 3ma turbo-mik imertagautitdlugo.
imaldnit imertagautinago. motorit pissarnertut imertagkat cylinderimut atautsimut såkortussuseri-
ssartagåt 75 ehk-uvoK motorlnilo turbo-mik imersagkane cylinderime atautsime 110 ehk-uvdlune, ta-
marmik 375-inik mlnutimut kaujatdlagtartut. motore matoraassumik sanauvoK, siléinaup naKitsinera-
nik autdlartitagaK, naKitslnikutdlo orssua pujoralaussångortltagaK naKitsinlkutdlo UllatertagaK kåvl-
lukartitamik. motorip kSvlngnermlne sangmivia nalunaeKutaussamut iiartltauvoK, tåssa lmåipoK
krumtapakselip Kumut isua talerpingmflrpoK.
Vølund marine dieselmotor er en langsomtgaende, enkeltvirkende 4-takts trunkmotor med cylinder-
diameter 300 mm og slaglængde 410 mm, og den fremstilles med 3—8 cylindre samt med og uden
turboladning. Ydelsen er for normalladede motorer 75 ehk pr. cylinder og for turboladede motorer
110 ehk pr. cylinder, begge ved 375 omd/min. Motoren er i lukket udførelse med trykluftstart, tryk-
forstøvning og trykomløbssmøring. Motorens omdrejningsretning er med uret, det vil sige top af
krumtapaksel går tu styrbord.
ØRESUNDSVEJ 147 . KØBENHAVN S . TLF ASTA 5522