Atuagagdliutit - 24.05.1973, Blaðsíða 12

socialdemokrati åmalo
Kalåtdlit-nunåt
agdl.:
Eigil Poulsen
avisip normuane 9-me 26/4-1973
fclketingimut ilaussortap Social-
demckratiussup (SD-mik mauna
taigorneKartugssaussup) Bern-
hardt Tastesenip BT-lkut ajor-
nartorsiutit isumaKatiglngitarne-
ritdlo Kalåtdlit-nunane danskit
nålagkersuinikut ingerdlatsinerå-
r.ut atåssuteKartut tikuartorsima-
vai. agdlagå soKutiginartuvdluar-
poK, pissutigalugo SD Kalåtdlit-
nunane sorssungnerssup kingor-
nagutdle ingerdlasimassunut
angnertumik akissugssåussuse-
Karsimangmat.
sorssungnerme tåssane Dan-
markimit pilersuineK ingerdla-
nerdliortorujugssuångorpoK, ilåti-
gut umiarssuit aggersut aputingit-
sortardlutik. USA malungniute-
KataulerpoK såkutoKarfingnik i-
nigssitsissarnermigut, kulturikut-
dlo siamasigsumik sunigaunerme
tåssane kalåtdlit pingitsorsinåu-
ngilåt USA-p inuisa avdlardlul-
narmik imaKalo pitsaunerujug-
ssuarmik inunerånik påsingning-
nigssartik, pingårnerussutigume
malugåt timip atortuisigut ator-
torigsårneK penussuserdlo kalå-
lerpagssuarnit anguniagagsså-
ngcrsinaussutut issiginartoK. tai-
rr.ane kalåtdlit perKissutsip tu-
ngåtigut nuimanerssåuput.
tamåko avdlatdlo pissutigalu-
git amerdlasunut påsinarsivoK
Danmark nunasiane piglnarniåsa-
guniuk såkcrtumik iliuseKartaria-
KalersoK. Hans Hedtcftip ineriki-
arterneK nutåK 1948-me Kalåt-
dlit-nunånut tikerårnermine aut-
dlarnerpå, inutigssarsiornikutdlo
inerikiartorneK nutåliaussoK
nangminerssulersinaunigssap ar-
Kane sarKumiupå. kalåtdlit anger-
påt. pissusiussume taimailiorni-
kut ajcrnerulernaviångitdlat, tai-
raa isumaliorput. landsrådime
(LR) angertuvcK, uvdlumikutdlo
emerdlasut aperissarput ilumut
LR nunap inuisa kigsautåinut er-
Kcrtumik iluaKutaunersoK, tamå-
na kingusingnerussukut uterfiger-
Kisavara.
inutigssarsiomerup nutåliau-
ssup piumassarai sulissut pernig-
sut suliamingnutdlo imåinåungit-
sussut, erninardlo kalåtdlit per-
Kissusiat pitsångorsarniarneKaler-
poK. sulissartutaoK atuarfingme
iliniagkanik OKautsitigutdlo ilisi-
rnassariaKartur.ik atuilårsinaunig-
ssåt piumassarineKarpoK, Dan-
markivdlo Kalåtdlit-nunane ili-
niartitauneK atuarfiliornermigut
autdlarnerpå. inutigssarsiomerup
piumassarai avKUsernit, umiar-
ssualivit, imåkut silåinåkutdlo a-
ngatdlåssissarnerit, Danmarkivdlo
tamåko sanavai, umiarssualivit,
igdlcKarfit ingnåtdlagissiorfit, ag-
takunut kugtitsivit imeKarfitdlo,
suliatdlo tamåko — igdloitarfing-
nik pilerssårusicrtartup ilisima-
nexartup nalunaerutai maligdlu-
git — Kalåtdlit-nunane Dan-
markimit 100 procentimik pitsau-
nerussumik sananeKartariaKar-
put, pissutigalugo sanaortugkat
Kalåtdlit-nunane silap pissusé i-
måinaussångitsut akiorsinaussa-
riaKarnatigit, pissutigalugu’aoK a-
vatånit isscrnartorsiuissarnerit a-
kiorsinaussariaKarmatigit, åp,
tauva sanaortugkat 100 procenti-
mik akisunerulerput. sujumut
nautsorsscrigkat akimordlugit i-
nuit amerdleriarujugssuarput, a-
kigssaiautitdlo taimatut. inutig-
ssarsicrnerup piumassarå suli-
ssartut igdloKarfingne atautsimut
katersscrsimanigssait nunaKar-
fingnut inukitsunut alimasigsu-
nut siaruåusimatinagit, taimåi-
tumigdlo ukiune tåukunane i-
nungnik nugterisitsineK autdlar-
nerneKarpoK, nunaKarférKanit ig-
dlcKarfingnut, kalåtdlit imera-
jungnermik, perssugtainermik, ki-
nguågssiutitigut nåpålanernik, i-
natsisit saniomutdlugit ingerdlat-
sinermik inuitdlc akornine ajor-
nartorsiutinik igdloKarfingme i-
nunermut ilisarnartitsissunik nå-
pitsivfingmingnut.
1953-ime Kalåtdlit-nunåt dan-
skit amtiåtut atulersineKarpoK,
tsimailicrnikume sordlo ilåtigut
FN-ip danskit Kalåtdlit-nunånik
ingerdlatsinerånik isscrnartorsiui-
nera ajornånginerussumik pingit-
sorneKarsinauvoK. taimatutaoK
Pcrtugalip Afrikame nunasiane
Angola, Mozambique Guinea-
Bisseauilo nålagauvfingmine ila—
viussutut tiguvai, taimailiorner-
migutdlo igtoruteKånginerussu •
mik kivfåungissuseKalerniardlutik
akiutut augtaKarnerussumik sor-
ssugl'igisinaulerdlugit. Afrikame
inerikiartorneK tåuna akerdlera-
lugo Kalåtdlit-nunane pissutsit — •
Kåginaisigul issigalugit — ei'Kig-
sisimassumik ingerdlåput: danskit
atcrpait iluagtinialungnerpag-
ssuit, pingitsailissarnerit „Kajag-
ssuartut", ilisimassåkale nåper-
tordlugit Portugalip iliorneratut
såkutut atornagit. aperKutdle u-
nouneruvoK ingerdlatsineK Kulå-
ne taineKartOK erKarsautigivdlua-
låråine åmåtaoK nakusernertut i-
ssigineKarsinaunersoK? inerikiar-
tornerup tamåssuma tamaime nu-
nap inue åmut naKisimånginer-
pai? LR sujumut issigivdluarsi-
naunigssaminut piginauneKarsi-
mava 1948-me AP-érnigssaminut
isvimerame? tauvalo kingornagut
sumut ÅP-érneKarpa? uvdluvtine
OKaluserineKartaKaoK pilerssåru-
siordlune sorssungneK, Danmarki-
misaoK bureaukratiskit OKartug-
ssautitaussut akornåne nunap i-
nuisa tungåinut sorssungneK aut-
dlarnerneKarsimava?
ukiune tåukunane tamatigut
SD Danmarkime partiusimavoic
pingårnerssaussoK — åmåtaoK u-
kiune tåukunane inuit tamarmik
CKartugssacKatauvfine. inuit o-
KartugssacKataussut partive ang-
nerussutigut nålagkersuinikut
SD-tuinangajak ingerdlasimåput,
ap, oKarsinauvugut nuname må-
ne atorsimagivut socialdemokratit
sisamat-tatdlimat pingårnerutitat
pivdlugit ingmingnut isumaKati-
gigtuarsimassut nunalo EF-imut
ilångutiniardlugo iluagtitsisima-
ssut tamatumunåkutdlo Kalåt-
dlit-nunånik ajunårnermut put-
dlåssisimassut? taimåitumik er-
KortusaoK SD-p Kalåtdlit-nunå-
nut suniuteKarnera issornartorsi-
ulisagéine. SD Danmarkime, tai-
matutdlo Kalåtdlit-nunane priva-
tingorsinaunermut akissugssåu-
r suseKarpcK. kisiånile nunap inui-
sa kujatdlit emortutut nalilersi-
massait kalåtdlinit erKortututaoic
nalilerneKarnigssait pissariaKå-
ngilaK, kalåtdlime inuiaKatigiuput
avdlatut itdluinartunik tungåvigi-
ssaKartut.
BT-p ilångutagssiamine erKar-
torpai danskit Kalåtdlit-nunane
aningaussarpagssuarnik atuine-
rat: sulissututdle Geografisk Ins-
titutimérsutut malugingitsorsima-
naviångilå aningaussalissarnerit
agiangajait Kalåtdlit-nunånut å-
ngutingitsortarnerat danskitdlo
kaussarfisa itisut akornåne kau-
jalukålertarnerat. aningaussat 85
procentisa migssinge OKautigiv-
dluåinardlugo danskinit tigune-
Kartarput, kalåtdlinit pineKésa-
natik. sivnerututdlo 15 procentit
— lupigisångilara kalåtdlit nui-
manertåinut 500—1000-iussunut
— angnerussumik mingnerussu-
migdlunit danskisut iliniarsima-
ssunut danskisutdlo OKalugtunui
— nåkartåsagpata. danskisut Pe"
rorsagåuput, aporulornavérKU-
tauvdlutik, danskitdlo nålagker-
suinikut ingerdlatsinerånut ig"
dlersutauvdlutik. tåssa nunaKar-
fingmiut inugtait pisungorneK a-
jorput, milliunéringorsinåungit-
dlat. taimåitoK danskerpålugssu-
put kalåtdlit pingortitarssuåkut
pisussutåinit pisungorsimassut, i-
låne milliunéringorsimassut. ilåne
ilisarisimavåka Katångutigit pi"
ngasut Jarlit ØRESUNDS KE-
MISKE FABKIKKER-inik piging-
nigtut tamarmik orssugiangmik
Kalåtdlit-nunånérsumik tunissi-
ssardlutik milliunéringorsima-
ssut.
tamatigume Kalåtdlit-nunåt
augtitagssatigut pisorssujuåinar-
mavcK. 1750-ip kingorna ukiune
100-ne malingnaussune Europa
kitdleK tamarme orssumit imer-
palassumit (tran) Kalåtdlit-nuna-
nérsumik ikumateKarsimavoK.
danskit Kåinat OKitsut takuminar-
tut sanångilait. danskit naulig-
kat pitsaussut navssåringilait a-
tornagitdlo, Kåinamitdlo piniar-
tarnerme sapiserniartångitdlat
kalålerpagssuartutdlo imåkut a-
junårtaratik. ukiune tugdliutune
100-ne silarssup tamarme orssu-
giak atordluarpå, tamatumanile
danskit ingeniøré sulissartuilo a-
kigssarsivdluartarput, kalåtdlit
pinatik. ukiune tåukunane dan-
skit suliamingnut iliniarsimassut
amerdliartcrsimåput kalåtdlitdlo
aningaussautigssaraluinit inuv-
dluarsimavdlutik, niuverneK a-
ngatdlånerdlo angnertusiartorput
uvdlumikut 11^—12.000 danskit i-
nugtaralugit ilåtigut månitut ilå-
tigutdlo Danmarkimitut, kater-
ssarssuit, sujumut piarérsarigkat
najorKutaralugit sule amerdliar-
tuinartugssat.
„Kalåtdlit-nunåt infrastruktu-
rimik (avKusernit, umiarssualivit)
sujuarsimaKissumik tunisimavar-
put, inutigssarsiornikutdle atug-
katigut malingnausinausimångi-
laK“, BT. anersårulugpoK. tåssa i-
måipa SD-p Kalåtdlit-nunane nå-
lagkersuinikut ingerdlatsinera a-
jutorsimassoK?
„kisiånile kalåtdlit inusugtait
KancK sujunigssaKarpat?" BT
malungnartumik isumanerdlugpa-
lugdlune aperivoK. Else Lide-
gårdip TV-ikut autdlakåtitaisa
aprilime takusimassugunigit påsi-
sagaluarpå kulturikut ingerdlat-
sinertaoK tamarme kukusimassoK.
inusugtunik nunamut takornar-
tamut takornartanik CKauseKarfi-
ussumut ingerdlatsiniarneK taima-
tutdlo pingitsailinertut inerititsi-
artcrniarneK iluagtinerdliorneru-
vck alianartOK. kisiånile tåssau-
vok Hans Hedtoft iluaikujugtu-
mik marxistiskimik erKarsardlu-
ne nunanik tåukuninga mar-
dlungnik imatut ingerdlatsissoK:
„nunap aningaussarsiornikut i-
ngerdlanera avdlångortineKarpat
kulturikut ingerdlanera inger-
dlåinardlunisaoK avdlångusaoK1*.
Hedtcftip ingerdlanermine pui-
gorsimavå nunap inuisa nang-
mingneK isumertarnigssåt, suju-
lerssuinigssåt, aningaussatigut i"
ngerdlatsinigssåt. Kalåtdlit-nunå-
nile kalåtdlit sujulerssuingisåi-
narput. danskit socialdemokrative
sujulerssuissuput. „inutigssarsior-
nikut periarsinauvfit ikigpatdlår-
iierat pissutigalugo kalåtdlit inu-
sugtaisa ilaipagssue atorsinau-
jungnaersimåput", SD-p oKause-
Kartartua BT-me taima isumaKar-
poK. tamånale erKortungilaK. nu-
nane sumilunit inusugtut atorfig'
ssaeiuneK ajcrput. inusugtut nu-
nartik makitiniartarpåt. kalåt-
tr

Har De smagt
den lækre
Anthon Berg
specialitet ?
Anthon Berg-it nutåt oKåtårpigit?
sukulåtit marcipanitdlo pitsaunerpåt blommimik madeiraving-
mitumik imagdlit naligssaKångitdlat, åKåtångitsortariaKångilatit
Den fineste chokolade og marcipan med blomme i ægte ma-
deira er en lækkerbisken, De må opleve . . .

LEVERANDØR TIL DET
KONGELIGE DANSKE HOF

Afskaf problemerne....
International HOUGH PAYLOADERS løser Deres læsseopgaver
fra det øjeblik De sætter starteren til. De er gennemført robuste
i hele konstruktionen og alle sårbare punkter er indkapslet mod
støv og snavs, det giver stor driftssikkerhed og ringe vedlige-
holdelse. HOUGH PAYLOADERS leveres i forskellige størrelser
fra 30 HK - 220 HK, almindelige eller centerstyret - dobbelt
bremsesystem - kort sagt, HOUGH PAYLOADERS har så mange
fordele at de til enhver tid vil give Dem større produktion, ratio-
nel drift og god økonomi. Forlang venligst prospekt og katalog-
materiale.
—Jj— A/S International Harvester Company
■I H Smedeland 32-34
111 2600 Glostrup. København. Tlf. (01)96 80 99. Telex 2792