Atuagagdliutit - 11.01.1984, Page 11

~~~ Kisianni nassuerutigisariaqar-
ParPut suli tamanna iternga tikillu-
Paasineqarsimanngimmat. Ki-
'8unerisinnaasai paasilluassagutsi-
annertuumik misissuisariaqar-
Pu8ut, Jørgen Bøggild oqarpoq.
^erisat allanngortinnagit
^ ataamik misissuinissat
* e1qinnissaniik isumaginnittut pi-
!artiu allamik nerisaqarnissaan-
$.lk inatsinianngillat. Kisianni mi-
1Ssuinernik nutaanik aallarniiso-
^assaaq, ilaatigut avanersuarmiut
rr>at naartusut naartuisalu qanoq
rnPertutigisumik kviksølveqarne-
annik paasiniaanerusussamik.
Naartusut tamakku aavannit i-
j.0°rlaallu qalasiisa aavannit misi-
’utissanik peersineqartassaaq.
j,utsat aallu misissorneqarnera,
a'aallit Nunaanni ilisimatuussut-
^kkut misissuinermut ataatsimiiti-
a*iamit tapersersorneqarlutik i-
m
>
DET GRØNLANDSKE
OLIEAKTIESELSKAB
pigingneKatigigfiat
ssssssaagtesajte
’l««M «... 6., h„ havn.tankanlæg 1.. .o,- M* nnahéa,,.™.™.«.. læ,-
syning med kysttanksskib.
rhulemiut aavanni
cviksølv killigeq-
lusamik anneruvoq
°qunartoqalersimanermik
lalunnartorsisoqarsimanngilaq, peqqinnissakkulli
umaginnittut ajornartorsiut alaatsinaappaat
lisissueqqissallutillu
iVanersuarmiut aavanni aatsitas-
oqimaatsoq kviksølv assut an-
ertuvoq. FN-ip peqqinnissaq pil-
ataatsimiititaliaata WHO-p
l!natuminnga tunngatillugu killi-
eqqusaa qaangerneqarsimavoq.
- Kisianni taamaakkaluartoq to-
lanartoqalersimaneranik malun-
lartorsisimanngilagut, nakorsaa-
leQ Jørgen Bøggild Atuagagdliuti-
'at oqarpoq.
. Ukiut arlallit ilisimaneqareerpoq
3>niartut immikkut ittumik kvik-
>ølv-eqaliasartut. Tamatumunnga-
u Pissutaaneruvoq miluumasut i-
^armiutat taakkualu iloqutaat an-
aertuumik inuussutigineqarmata.
Tunumi Kitaanilu piniartukkor-
•Piut aavini nujaannilu kviksølv an-
nertuallaartoq nassaassaasarpoq.
^atsaalli taama annertutigisumik
nassaartoqartalerpoq 1983-mi aa-
sarni Avanersuarmiut misissuiffigi-
neqalermata.
Tamaani nassaarineqartup
g HO-p killigeqqusaa annertoqati-
glnngikkunikku qulaassimavaat. I-
l^assuillu ilaasa aavanni kviksølvi
jata annertutigisimavoq allaat
aakku napparsimassutigisimasus-
Saagaluarlugu.
Y
0Qunartoqalersimanngillat
^taasiinnarmiluunniit toqunarto-
'lalersimanermik malunnartorsiso-
’larsimanngilaq. Ilisimatuullu paa-
s'soraat aatsitassap allap selen-ip
aamma annertuumik aammi akuu-
Perata piniartukkormiune toqunar-
°qalersimasinnaanerugaluaq pi-
ngerlanneqartut, nangeqqinneqas-
sapput, pingaartumillu avanersuar-
miut alapernaanneqassallutik, na-
korsaaneq Jørgen Bøggild paasis-
sutissiivoq.
Aamma inuit panernikut
Imaassinnaavoq misissuinerit iner-
nerigaat pinngortitaq nammineq o-
qimaaqatigiissaarisarsimassasoq
— aatsitassat marluk taakku kvik-
sølvip selen-illu tamarmik aammi
akuunerisigut.
Qilakitsumi inuit toqungasut pa-
nernikut nassaarineqarmata maan-
na ukiullu 500 matuma siorna aam-
mi kviksølveqarneq immikkut ittu-
mik misissuiffigineqarsinnaasima-
v°q.
Tassami imaappoq kviksølv-i i-
nuup nujaaniittoq ukiulluunniit
untritillit qaangiukkaluarpata al-
lanngorneq ajortoq, inuillu paner-
nikut nujaat allanngornikuunngit-
sut nassaarineqarput.
— Ullumikkut Uummannap eq-
qaani inuusut nujaanni kviksølvi i-
nuillu panernikut nujaanni nassaat
assigiiginnangajavipput, nakorsaa-
neq oqarpoq.
Qilakitsumi inuit toqungasut paniinnarnikut nassaarineqarmata ukiut
500-it matuma siorna kviksølvimik nerisat akoqarnerata inunnut sunnius-
simaneranik ullumimut naliUiuUugu paasiniaanissamut periarfissaqalersi-
mavoq. Paasineqarsimavorlu ullumikkut Uummannap eqqaamiuttaama-
nikkutulli annertutigisumik — imaluunniit annikitsigisumik — kviksølvip
sunnersimagai.
Da man fandt mumierne ved Qilakitsoq, fik man en helt enestående lejlig-
hed til at konstatere kviksølvbelastningen for omkring 500 år siden og sam-
ligne den med befolkningens i dag. Det viser sig, at befolkningen i Uum-
mannaq-området i dag er lige så meget — eller lidt — belastet som den
gang.
GRØNLANDSKE
ANORAKKER
Sianerlutit angissusissaa oqaatigiuk.
Mersussavarput nassiullugulu.
De ringer og opgiver mål.
Vi syr og sender Dem varen.
AASIAAT SYSTUE
■Jt Box 3 3950 Aasiuat
vC-> Til 4 21 95

;ersaartissimagaa.
ATUAGAGDLIUT1T
NR. 2 1984 1 1