Atuagagdliutit - 16.05.1984, Blaðsíða 38

Nangeqattaartoq:
Singajimmik
kinguaanillu
oqalualaaq
Hans Egedep nunatsinnut pinerata nalaani
kinguaariinnik oqalualaaq. Immikkoortoq siulleq:
Singajik Arsuup eqqaani nunaqarluni akeraqalerami
avannamut qimaavoq Nuup eqqaaniittoq Kangeq
tusaamasani ornillugu. Kangermigooq angujumasut
angusut, appakkumasut appattut!
Oqaluttuartoq: Esaia, noorlermiu
Singajigooq Arsuup eqqaani nuna-
qarluni akerataarallarluni avanna-
mut qimalluni aallarpoq, massalu-
gooq upernaajunnaarluni aasarin-
nermut aallariannguallartoq, aam-
malugooq Kangeq tusaamagamiuk
piniagassamigut akunnassiveqan-
ngitsoq.
Taannaqamigooq avannamut
aallarpoq, sumillu ornikkaminik
nunamik toqqagaqarani — taquaa-
ruttooraangami taquassarsillat-
taannguaq. Soorlu aasariartorsuaq
immannguaq. Kiisa tassa ukiassa-
mut aallarpoq. Ukiiviit akulikikka-
luaramik kiisa ukiivimmik tikitsis-
saarput.
Tassalu nunap qaava qerimmat-
talersoq ilaanni ullormut ingerlaga-
mik uallikkaatik tammaassallutik
nunamut nioriallartut taanna tam-
maarfissartik illukulik itsarnisaa-
vallaanngitsunik — sunaaffagooq
Ikaarissat.
Naammassisarniarlutik tarrajus-
silluni alimasissumut qinerfiujun-
naarmat tammaarfimmik eqqaa
misissunngilaa. Tupermut isaallu-
tillu nerereerlutillu Singajik kisimi-
gooq nipaalluni inoqutini siatseri-
arlugit oqarfigai: »Suli ukiivissat-
sinnik illuliorata kiisa taqqama nu-
nap qaava qerimmattalillarpoq, su-
li ingerlaniarluta. Ilisimassaasi, ul-
lut marlulluunniit pingasulluunniit
ingerlagaluaqqaarluta ukiivissat-
sinnik sananiaannarniarisa«.
Soorunagooq inoqutaasa ilua-
raat. Pigaaqigamik aatsaat unnuqi-
soq innaapput.
*
Sinikkamik kisianni qaammavillar-
mat iterput. Iteramik Singajik ma-
kiterami aneriallartog, eeq silagin-
nguarami. Anillunilu tammaarfim-
mik eqqaa aatsaat misissorumallu-
gu tupermik timinnguanut tinupa-
ninnguamut majuarpoq.
Kujataa tunngaanut pilluni mi-
sissuleriallaramiuk tamanna tam-
maarfimmik avataa’tungaa taqqa-
vunga atalluni imaalluni, avanna-
mullu imaq atalluni, tamanna
avannaaniittoq ikerulluni. Saqqaa-
ta tungaani avannaminni nuugaa-
saq portukujuttoq, Nuugaasap
taassunga avannaani kitaani qeqer-
tat qassiinnaat amerlanngitsut,
avataalu allanik qeqertaqarani. Su-
naaffagooq uku:
*
Avannaani kitaani qeqertat qas-
siinnaat amerlanngitsut, avataalu
allanik qeqertaqarani. Sunaaffa-
gooq uku:
Kujalleq timerleq sunaaffagooq
Qaarajuttoq; avataani kitaani su-
naaffagooq-una Qaarajuttuarsuk;
avannarlia nuna pukkitsoq sunaaf-
fagooq-una Annaffik; timaani qe-
qertaq angisuatsiaq nuna portuku-
juttoq sunaaffagooq Imerissoq
(tassa qeqertaq taanna Hans Ege-
dep Kalaallit Nunaannut peqqaara-
mi isikkaminik tutisaqqaava); Qaa-
rajuttup alannguani nuna mikisoq
sunaaffagooq Avannarlequtaa,
aamma avannaani qeqertaq angin-
ngitsoq sunaaffagooq-una Avalli-
annguaq.
*
Tamakku tamaasa misissoreerlu-
gillu aterami inoqutini oqarfigai pi-
keqqullugit. Seqinerlu siorangiut-
toq pikigamik avannamut aallar-
put. Qeqertarooq taanna tammaar-
simaffitsik timaallugu ikeratigut
ikeq ikaarlugu avannamut aallar-
put, ikaagartillu tulakkamikku
kimmut aallarlutik.
Takanunga nuugaasaq kangaa-
saq ornilerpaat — sunaaffagooq
Kangerup ateqaataa »Kangeq« —
silagissuugaagooq.
Kangianit ornikkamikku uiarnis-
saalu ungasigunnaarlugu taavaana
kangerluatsiannguaq paangerlugu
avannamut kimmut qinngulik. Ma-
ssa ammaqqoriannguallarlugu qin-
nguata tungaanit anorsaannguaq
tikiuteriarmat allamik taamak naa-
masaqanngillat, taama ikum-
maatisunniinnarsuuvoq — sunaaf-
fagooq kangerlunnguaq taanna Iti-
versuaq.
Kangaasaq taanna uiariartorlu-
gu uiariallaramikku nuna innaar-
suulluni portunngitsoq, aammalu
ungataa nunaalluni. Innaarsuk
taanna sineramikku kangerlunngu-
aq avannaaniittoq ikaarlugu am-
maqqulerlugu anorsaalaarninngu-
aq tikiuteriarmat ingammik ikum-
matisunni tikiukkami. Tassalu ka-
ngerlunnguup avannaa’tungaa
nuillugu Singajik aqulluni tunum-
mut qiviariallarami, eeq, kanger-
lunnguup avannaa’tungaani illoqa-
rami.
*
Singajip takullugillu anguartini o-
qarfigai: »Imaattuatsaamik takul-
latuarpugut, tappavungaana tam-
maariartuinnarniarta, aqagu sila-
gillarpat avannamit ajutsilaagin-
narluta ukiivissatsinnik isumalior-
nialerumaarpugut«. Tassalu a-
quunni tunummut ipiinnaarlugu.
Ingerlagamik kangerlunnguaq
paangileriallaramikku kangerlun-
nguup saqqaata tungaa alanngu-
atalu tungaa taamak illorpassuar-
nik akunneqanngingajappoq.
Aatsaat kangerlunnguup paava
tikinniariaraat saqqaata tungaanit
alannguatalu tungaanit massaartu-
leramik. Singajik sumut tassa tulas-
sava. Kiisa tassa kangerlunnguup
ninninnera tikippaa.
Massa saariarfissaaruterianngu-
allarluni ingammik timiminit ilu-
ngersorpallaalillarmat qiviarialla-
ramiuk, eeq, angutissaakasik! I-
ngammik taanna ilungersuagujoq.
Taamaallaanngooq Singajiip aquu-
tini ipiallakkamiuk. Soorunami-
gooq aatsaat umiaq ipiallanniaria-
raa kannaasigut tigummereerpaa.
Aatsaat tiguniariaraa Singajik
tunummut qiviariallarami, eeq,
umiap timaani angivaannguaqara-
mi (anguterpassuaqarami).
Umiaq sannersillugu aatsaat tu-
latsinniariaraat anguterpassuit
umiap iluanut pissigaakkamik,
soorlumi suinnaraat, usingereer-
paat! Alliai qaleqqat peeramikkik
imullugit tunummut tunniuppaat.
Tunniullugillu anguterpassuit tu-
nummut pissigaateriarlutik umiaq
siukkuarteriarlugu amorappaat.
Amorallugulu anguterpassuit ilaat
oqarpoq:
»Umiarsuaq takuminariniarlugu
uanimanna oqinnguatsiaqaluni.
Qaannatut-una ilillugu majuuteqi-
siukl«.
Aatsaat taama oqarniariartoq
qaannatut isillugu kivikkamikku
majuullugu pusiffissaanut ilivaat,
ilillugulu taannaqa oqaasitsiaq pii-
lerpaat — Singajiinngooq kina tas-
sa saassavaa, alla oqaluttoq aatsaat
isiginialerlugu allap oqaluutileraa-
ngani tunuinnarlugu alla saattaraa!
Taamaakkaluaramik siammarti-
tileqaat.
*
Singajiip tuperfissani misissornia-
leraa taassuma umiap kannaanik ti-
guseqqaartup kisimi najulerlugu
soorluunagooq summioq: »Tamas-
saasiit tuperfigalugu unnukkut
pueqqortittalikaseqaaq, ilumulliaa
iluarigaluarukku uannut piinnassa-
galuartutit, taava isiinnassagaluar-
pusi«. Qummut qiviariarluni Si-
ngajik saallugulu oqaqqippoq:
»Aapinnga illorput, uagut inu-
vut qasseralaannguupput«.
Singajik oqarpoq: »Qaa, taa-
maasiinnarniarta«.
Singajik taamalu oqartoq inoqu-
tai suaarpai nangii majuuteqqullu-
git. Aatsaat suaarniariartoq nangii
majuukkamikkik taamak eqqup-
paat.
Singajiip umiami pequtai ataatsi-
mut iliorarneri naammassigaalu a-
ngutip taassuma oqarfigaa:
»Tassa isumannartueruppoq,
iseriartorniarit«.
Taamalu oqarluni qummut aal-
lartoq Singajiip malillugu aallar-
poq.
Illusiffissi isermat kisianni une-
rikkunnarsimmat Singajik paavati-
gut iserterami kataatigut qaqerial-
larami qanga kissaallannguarsi!
Kataap qaanut qeqqittorlu avam-
mut oqarfigaa ingeqqullugu. Ingit-
torlu inoqutini timmut qiviariarlu-
git oqarfigai:
Ilissi maanga qitermut pigitsi,
uku tikeraat taavunga illermut piin-
narumagunik pissapput«.
Aatsaat taamak oqarniariartoq
nangitik illermit qitermut nutser-
paat. Sooruna Singajikkut inoqu-
taasa nangitik taavunga ungammut
siaartiterpaat, nangimillu siaarti-
terneri naammassigaat aamma ti-
keraarfiata inoqutini oqarfigai:
»Angalaavarluni kaannaallaraa-
ngat, uusoqarnerpusi, neriumassa-
nersut«.
Nulia oqarpoq inoqutini periar-
lugit:
»Uku ualiartoq-aasiit igagamik
niusinatillu taqqama immaqa suli
kissarput«.
Taamalu oqartoq inoqutai anip-
put. Mululertorlutik eqquterialla-
raat pertarsuit marluk, avalakkaal-
38 NR. 20 1984
ATUAGAGDLIUT1T