Atuagagdliutit - 23.04.1996, Page 14

14
Nr. 31 • 1996
i'a&Mat/t
y-^--------
GRØNLANDSPOSTEN
Læger og andet godtfolk
Af Aqqaluk Petersen
Det er alment kendt, at det er
ualmindeligt svært at rekrut-
tere læger til at arbejde i det
grønlandske sundhedsvæsen.
En del af stillingerne står ube-
satte hen, mens en anden del
er besat med korttidsvikaria-
ter. Specielt speciallæger i re-
levante specialer, der er inter-
esserede i at arbejde i det
grønlandske sundhedsvæsen
for en længere årrække, er det
svært at få fat i.
Set på den baggrund virker
den aktuelle debat om flere
kirurgiske speciallæger på
Dronning Ingrids Hospital
underlig bagvendt eller vendt
på hovedet, om man vil. Det
bliver helt uforståeligt, når
man tænker på de vanskelig-
heder den kirurgiske special-
læge Knud Erik Kleist har
haft med at få en slutstilling i
det grønlandske sundheds-
væsen. Situationen bliver ik-
ke mindre prekær af, at Knud
Erik Kleist som grønlandsk
læge og kirurgisk speciallæge
har taget en årelang videreud-
dannelse foruden sin lægeud-
dannelse for at kunne vareta-
ge vigtige funktioner i det
grønlandske sundhedsvæsen.
Nu kan man måske indven-
de, at denne personsag ikke
hører hjemme i en offentlig
debat. Til det er der at sige, at
for det første har Knud Erik
Kleist selv taget sagen op i en
offentlig diskussion i Sermit-
siaq. For det andet er det
grønlandske sundhedsvæsen
ikke større end, at enkelte per-
soner kan komme til at spille
en stor rolle. Både i en positiv
retning som her, og i en nega-
tiv retning, som der desværre
også findes aktuelle eksem-
pler på. For det tredje er det
forståeligt, fordi denne of-
fentlige debat er den foreløbi-
ge kulmination på et årelangt
sejt arbejde med at få oprettet
flere kirurgiske overlægestil-
linger. Et arbejde, hvor sund-
hedsdirektoratet, også under
det foregående landsstyre, har
været mere end almindelig
bagstræberisk. Et arbejde for
at få oprettet de stillinger, alle
kan se er nødvendige for at
sikre en ordentlig patientbe-
handling og fastholde de spe-
ciallæger, som det grønland-
ske sundhedsvæsen har så
hårdt brug for.
For det fjerde er det et kon-
kret eksempel på sundhedsdi-
rektoratets personalepolitik,
eller snarere mangel på sam-
me. En klæg og fad hovski-
snovski politik, hvor mangel
på overordnet planlægning,
overblik og proportionssans
kombineret med usandsynligt
små sko reducerer sund-
hedspolitikken til en lind og
ligegyldig strøm af indholds-
løse managementbegreber.
En personalepolitik, der
Naluneqanngilaq nakorsanik
Kalaallit Nunaani peqqinnis-
saqarfimmi atorfinitsitsiniar-
tarneq ajornartorujussuusoq.
Atorfiit ilaat inuttaqanngillat,
ilaallu sivikitsumik paarlat-
taasunik inuttaqarlutik. Pi-
ngaartumik nakorsat immik-
kut ilisimasallit pissarsiariu-
minaatsorujussuupput. Na-
korsat immikkut ilisimasallit,
ukiorpaalunni kalaallit peq-
qinnissaqarfiani sulinissamin-
nik soqutiginnittut.
Tamanna tunngavigalugu
Dronning Ingrid-ip Napparsi-
mavissuani nakorsat pilattaa-
sartut amerlanerulernissaat
pillugu oqallinneq massakkut
ingerlanneqartoq killormorlu-
innaq ingerlanneqartoq isu-
maqamarpoq. Nakorsap pilat-
taasartup immikkut ilinnia-
gaqarsimasup, Knud Erik
Kleist-ip kalaallit peqqinnis-
saqarfiani angusinnaasaa ki-
ngulleq eqqarsaatigissagaanni
paasiuminaappoq. Pissutit pi-
neqartut paasiuminamerulin-
ngillat Knud Erik Kleist na-
korsaalluni kalaaleq pilattaa-
sartuullunilu immikkut ilinni-
arsimasoq, nakorsatut ilinni-
arnermi saniatigut kalaallit
Nalunaarummik
takkutoqas-
sanngilaq
NUUK(arl-.) - Peter Grøn-
vold Samuelsen-ip naalakker-
suisoqarfia Kalaallit Nunaan-
ni teknikki atorlugu ilisimatit-
sisameq pillugu »suliap qit-
teqqunnerani nalunaarusia-
mik« ataatsimiinnermi matu-
mani tunineqassanngilaq. IT-
udvalgi ukiup matuma aal-
lartinnerani pilersinneqarmat
tamanna siunertaasimagaluar-
poq.
Nalunaarulli taanna mas-
sakkut upemaakkut ataatsi-
miinnissamut kinguartinne-
qarpoq, aalajangemeqareer-
porlu tamanut ilisimatitsis-
summik, ilaatigut Kalaallit
Nunaanni IT-nik atuineq pil-
lugu misissuinissamik, siusin-
nerusukkut AG-p allaaserisi-
masaanik imaqartumik majip
naanerani naammassisussatut
naatsorsuutaasumik saqqum-
mersitsisoqassasoq. Tamanna
IT-gruppip siulittaasuata Brin
Buus-ip nalunaarutigaa.
Piffissami matumani pisor-
tat namminersortullu sulif-
feqarfiutaanni atuineq pillugu
nalunaarusiortoqarpoq, taak-
kulu nalunaarusiamut ukia-
mut saqqummersussamut i-
lanngunneqassapput.
måske på kort og snæversynet
politisk sigt er forståelig, men
på bare lidt længere sigt vil
være ødelæggende for mulig-
hederne for at rekruttere det
nødvendige faguddannede
personale, inklusive special-
læger. Med ubodelig skade og
bedbrydning af det grønland-
ske sundhedsvæsen til følge.
Og det kan kun gå ud over
dem, det hele i sidste instans
handler om, nemlig patienter-
peqqinnissaqarfianni pingaa-
rutilinnik sulisinnaajumalluni
ukiorpassuami ilinniaqqissi-
mammat.
Immaqa oqartoqarsinnaa-
voq inuk pillugu suliaq taanna
tamanut ammasumik oqallisi-
gissallugu naleqqutinngitsoq.
Tamanna pillugu oqartoqar-
sinnaavoq Knud Erik Kleist-
ip siulliulluni pineqartoq Ser-
mitsiakkut oqallisissiarim-
magu. Aappassaanik oqarto-
qarsinnaavoq kalaallit peq-
qinnissaqarfiat ima angitigin-
ngimmat allaat inuit ataasiak-
kaat isiginngitsoorneqarsin-
naanatik. Soorlu eqqartome-
qartut nuannersut eqqarsaati-
galugit, aammalu ajoraluartu-
mik nuanniitsunik assersuu-
tissaqartarpugut.
Pingajussaanik oqartoqar-
sinnaavoq nakorsaanertut pi-
lattaasartutut atorfiit amerla-
nerusut ukiorpassuami sulini-
utaareermata tamanut amma-
sumik oqallittoqamera paa-
sinartoq. Suliaq taanna peq-
qinnissamut pisortaqarfik,
naalakkersuisuusimasut ilan-
ngullutik allanngortinniarlu-
gu iliuuseqarnianngilluinnar-
simapput. Tamatumani ator-
fiit, napparsimasunik pitsaa-
sumik katsorsaasinnaaneq qu-
lakkeemiarlugu pisariaqartin-
neqartutut kikkut tamarmik
paasisinnaasaat aammalu na-
korsat immikkut ilinniarsima-
sut kalaallit peqqinnissaqarfi-
ata atorfissaqarteqisai unin-
ngatiinnarniarlugit suliniutit
pineqarput.
Sisamassaanik tamanna
peqqinnissaqarfiup sulisoqar-
neranut politikkimut aalaja-
ngersimasumut tamatuma-
luunniit amigaataaneranut as-
sersuutissaavoq. Politikki aa-
lajangerasuagaasimasoq, pi-
lersaamsiorluamermik, paa-
sinnissinnaanermik naleqqus-
saasinnaanermillu amigaati-
lik, tupinnaannartumik erlit-
torpasissumik ilaqartoq peq-
qinnissaqarfiup politikkiata
pingaaruteqassusianik isuma-
killisaataavoq.
Sulisoqarnermut politikki
taanna politikkikkut isigalugu
paasinarsinnaavoq, kisiannili
piffissaq ungasinnerusoq eq-
qarsaatigalugu sulisunik ilin-
niarsimasunik pisariaqartita-
nik, nakorsat immikkut ilinni-
arsimasut ilanngullugit atorfi-
nitsitsisinnaanermut ajoqu-
taasinnaalluni. Tamatuma ki-
ngunerisaanik kalaallit peq-
qinnissaqarfiat ajoqusemeqa-
ngaatsiarsinnaavoq qajannar-
sisinnaallunilu. Tamannalu
naggataagut napparsimasunik
eqquisinnaavoq.
Perorsaanermut Ilinniarfik/Socialpædagogisk
Seminarium llulissat
ilinniartitsisussarsiorpoq
Aningaasanik akuersisartut akuersinissaat apeq-
qutaatillugu 1. august 1996 imaluunniit isuma-
qatigiinnikkut sulilertussanik ilinniartitsisunik si-
samanik sulisussarsiorpugut.
Makkununnga ilinniartitsisussarsiorpugut: kultu-
rikkut sulinermut tunngasunut (nipilersorneq, isi-
ginnaartitsineq, ilusilersuineq aamma tusagassi-
uutit) kiisalu atuagarsornermut (perorsaanermik,
tarnip pissusianik, inooqatigiinnermullu tunnga-
sunik ilinniartitsinerit).
Sulisut allat suleqatigalugit ilinniartuunerup suli-
soqarnerullu kajuminnartuunissaanut ineriartuu-
taanissaanullu peqataassaatit.
Aalajangersimasumik ilinniarsimanissamik tunu-
liaquteqarnissaq piumasarineqanngilaq, eqqar-
saatigaarpulli tunngaviusumik perorsaanermut i-
linniagaqarsimasutit imaluunniit tamatumunnga
assingusumik ukiumi ataatsimi pikkorissarner-
mik tapertalimmik assigisaanilluunniit, inersima-
sunik ilinniartitsinermut misilittagaqarneq aam-
malu ullukkut imaluunniit ulloq unnuarlu paaq-
qinnittarfinni sulinermik misilittagaqarneq ilisi-
masaqarnerluunniit.
Ilinniartitsut allat ikioqatigalugit ilinniartitsinissa-
mut kajumissuseqarneq piumasaqaataavoq, i-
linniartitseriaaseq makkununnga nikerarpoq: su-
liakkiilluni aaqqissuutamik ilinniartitsineq, pikko-
rissartitsinerit aamma ilinniakkanut tunngasunik
ilinniartitsinerit.
Perorsaasoqarfiit sulisuinik ilinniartitseqqinnis-
samut annertunerusumillu ilinniartinnissaannut i-
linniartitsisutut suliavit ilaani pisussaaffittut peri-
arfissarilersinnaavat. Pikkorissartitsinerit ilarpas-
sui illoqarfinni allani pisartussaapput.
Ilinniartut aalajangiisarnermut peqataasarnissaat
pingaartikkatsigu suleqatigiinnernut, ilaatigut si-
unnersuinerni ataatsimiititalianilu suleqataanis-
sat piareersimaffigissavat.
Qinnuteqartut marluinnik oqaasillit salliutinne-
qassapput.
Atorfiit tjenestemanditut atorfiupput, maannak-
kut akissarsiat 18/26-aniillutik, fagini ilinniartitsi-
sutut tapeq kr. 6.970,- (1. april 1991-imeersoq)
aammalu immikkut tapeq kr. 6.970,- (1. april
1991-imeersoq) saniatigut ilangullugit, kisiannili
killilimmik ilinniartitsisussatut atorfinittoqarsin-
naavoq, nalunaaquttap akunnerini ikinnerni ilin-
niartitsisarluni.
Akissarsianut atorfininnermilu atugassarititaasut
tamakkununnga ilaallutik, nuunnermut atatillugu
pequttat assartorneri, akiliunneqarlunilu angala-
nerit, Naalakkersuisut kiisalu Nunatsinni Atorfillit
Kattuffiata akunnerminni isumaqatigiissutaat
naapertorlugu.
Ineqartitsisoqarsinnaavoq, Kalaallit Nunaanni
tjenestemandit pillugit malittarisassat atuuttut
malillugit akilerneqartartussaq.
Atorfiit pillugit erseqqinnerusumik paasiniaaso-
qarsinnaavoq uunga saaffiginninnikkut: rektor
Ejner Andreasen, tlf. 4 44 15.
Allakkatigut qinnuteqartoqassaaq, allagartat up-
pernarsaatit ilanngullugit, Namminersornerullu-
tik Oqartussanut qaatiguuliorlugit, allakkallu a-
puutereersimassapput kingusinnerpaamik ulloq
15. maj 1996, uungalu nassiullugit:
Perorsaanermut llinniarfik/
Socialpædagogisk Seminarium
Postboks 409, 3952 llulissat
Perorsaanermut llinniarfik perorsaasunik kiisalu STI aqqu-
tigalugu isumaginninnermut ikiortinik ilinniartitsisarpoq.
Perorsaasoqarfinni, sulisunik ilinniartitseqqinnissanut
annertunerusumillu ilinniartitsinissanut pikkorissarfittaqa-
lertussaavoq, kiisalu Kalaallit Nunaanni perorsaanerup
ineriartortinneqarnissaanut kajumissaaqataasussaavugut
aallarnisaaqataallutalu.
TAMANUT SAQQUMMIUSSAQ
Qanganitsanut eqqaassutissat imaaliinnarlugit peer-
neqarsinnaanngitsut illullu eqqissisimatinneqarnerat
pillugu Inatsisartut inatsisaanni nr. 5-imi 16. oktober
1980-imeersumi, Inatsisartut inatsisaatigut nr. 4-kkut
20. oktober 1983-imeersukkut allanngortinneqartumi,
§ 14 naapertorlugu makku inunnut tamanut nalunaaru-
tigineqarput:
Qanganitsanut eqqaassutissat imaaliinnarlugit peer-
neqarsinnaangitsut illullu eqqissisimatinneqarnerat pil-
lugu Inatsisartut inatsisaanni nr. 5-imi 16. oktober
1980-imeersumi, Inatsisartut inatsisaatigut nr. 4-kkut
20. oktober 1983-imeersukkut allanngortinneqartumi,
§ 13, imm. 2 naapertorlugu Qaqortumi (illoqannginner-
sami) Puilasuliaq Eqqaassutissaq kiisalu Qaqortup
kommuniani illut 15-it uku: B-08, B-18, B-22, B-23, B-
26, B-27, B-29, B-67, B-97, B-100, B-103 aamma B-
405 Qaqortumiittut kiisalu B-86 aamma B-92 Saarlu-
miittut aamma B-81 Qassimiuniittoq eqqissisimatitas-
sanngorlugit suliassanngortinneqarsimapput.
Eqqissisimatitassanngortitsinissami makku
piumasarineqarput:
§ 1. Eqqissisimatitaassapput Puilasuliaq Eqqaassutis-
saq eqqaanilu nunniugaq ammaloqisaaq 4 diame-
terit missaannik silissusilik illullu tamarmik, illu-
taat namminneq silataat iluilu.
Imm. 2. Illuni B-18, B-22, B-23, B-29, B-103
aamma B-405-imi eqqissisimatitassanut ilaapput-
taaq taakkua naatsiivittaat maannakkut ungalui
killigalugit.
Imm. 3. B-8-mi eqqissisimatitaasunut ilaapputtaaq
savat majuariaat (rampe) kuullu sinaasa ujaraat.
§ 2. Pineqartunik sukkulluunniit piginnittuusoq pisus-
saavoq illut sanaartukkallu aserfallattaaliortassal-
lugit.
§ 3. Illunik sanaartukkanilluunniit eqqissisimatitaasu-
nik allanngortiterisoqartassanngilaq Kultureqar-
nermut, Ilinniartitaanermut Ilageeqamermullu
Naalakkersuisoq akuersiseqqaartinnagu.
Ilisimatitsissutip matuma kingomatigut sumilluunniit
iliuuseqartoqassanngilaq eqqissisimatitsilernissamik
akomusiisinnaasumik ajomakusuulersitsisinnaasumil-
luunniit.
Eqqissisimatitsinialemermut akerliliissutit taarsiiffigi-
neqarnissamillu piumasaqaataajunnartut Naalakker-
suisunut ilaasortamut saqqummiunneqassapput maan-
nakkut ilisimatitsinermit kingusinnerpaamik qaamma-
tit pingasut qaangiutsinnagit.
Eqqissisimatitassanut tunngasumik paasissutissat aker-
liliinissamut piffissarititap naanissaata tungaanut Kul-
tureqamermut, Ilinniartitaanermut Ilageeqamermullu
Pisortaqarfimmut takuniameqarsinnaapput.
Namminersornerullutik Oqartussat, ulloq 2. april 1996.
ne.
Nakorsat allallu
All. Aqqaluk Petersen