Atuagagdliutit - 21.10.1997, Blaðsíða 13

Nr. 81 • 1997
13
/hfaa&a&ctøa. £/£
■ ■■ ■ ■■■■■■■■
GRØNLANDSPOSTEN
Ukkusissamik sanaartik saqqummersitsinermi qallunaatsiaat ikaartiterinermirmi
oqimaalutarisarsimasaat ilanngullugit iikkamut nivinngaatitemeqarsimapput.
Nerriviup qaaniipput igat qulliillu assigiinngitsunik angissusillit. Saqqummersitsinermi
aaqqissueqataavoq museumsinspektør Marianne Jensen.
Det var naturligt for nordboerne at bruge fedtstenen til blandt andet at udforme disse
vævesten, der hænger i et stort tal på væggen. På bordet er der gryder og lamper i
forskellige størrelser. Museumsinspektør Marianne Jensen har været medtilrettelægger af
denne særudstilling.
Kangaamiormiup Peter Rosing-ip 1922-mi qiperugaa, oqaluttuaq »Qaatiffaarsuk«
tunngavigalugu. Tassani pineqarpoq qaanniortup nunaqqatiminit nanuusaartumit
tupatsinneqarnera. Peter Rosing-ip taanna katittunut tunissutigisimavaa.
Peter Rosing fra Kangaamiut har skåret denne figur efter et sagn »Qaatiffaarsuk«.
Det forestiller en kajakbygger, der forskrækkes afen person udklædt som isbjørn.
Kunstneren forærede sit værk til et nygift par.
Ukkusissat asigiinngitsut arlaqarput. Qiperugaq una »Oqalunguisiartut« Anton
Berthelsen-ip suliaraa.
Fedtsten findes i mange forskellige kvaliteter. Anton Berthelsen er kunstner til denne
skulptur »Fortællere«.
Ukkusissaq iluaqut
eqqumiitsuliarlu
Illup iluani atortuuginnarnani aamma piniusiornermi
atorneqartarsimavoq
qarput, igarsuit ilaat qalluna-
atsiaaqarfiusimasuni assaa-
nemi nassaajupput ilaali ka-
laallit igaralugit. Kingusin-
nerusukkut aamma illumi
sulinermi allatut iluaqutissa-
tut ukkusissamik sanasoqar-
tarsimavoq, soorlu saqqum-
mersitat ilagaat manissaatit
marluk.
Aalisaasiomermittaaq uk-
kusissaq atomeqarluartarsi-
mavoq, ilaat suluppaagamiu-
tit eqalussuamiullu ataaseq
saqqummersitat ilagaat. Taa-
matuttaaq ukkusissamik aqer-
lussanut kuitsiviliortoqartar-
simavoq kuisissusiortoqarsi-
mallumlu.
Ukkusissamik eqqumiitsu-
liat takuneqarsinnaasut assut
kusanartortaqarput. Ukiuni
kingullerni suliat ilagaat
maanna toqoreersup eqqu-
miitsuliortup Jens Leibhardt-
ip qiperugaa »Nipisak uilor-
lu« assut ilusilerluagaasoq.
Marianne Skifte Jessen-ip su-
liaanik kusanarluinnartunik
saqqummersitat ilaqarput-
taaq. Anton Berthelsen-ip qi-
perugaa »Oqalungusiartut«
immikkuullarissumik kusa-
nassuseqarpoq suliarinnittua-
ta ukkusissamik qiperuigaa-
ngami suliani uumassuseqar-
palaartilersaramigit.
NUUK(PM) - Ukkusissaq qa-
ngaaniilli nunatsinni assigiin-
ngitsorpassuamut atomeqar-
tarpoq. Aqitsuunini qiperoru-
minaminilu pissutigalugu a-
tortukikkaluarluni qanorluun-
niit ilusilersorneqarsinnaa-
voq, aamma kissartunut ator-
neqarsinnaalluni.
Ulluni makkunani Kalallit
Nunaata Katersugaasiviani
Allagaateqarfianilu ukiut i-
ngerlaneranni ukkusissap qa-
noq atomeqartarsimaneranik
takussitissaqarluarpoq. Okto-
berip 23-ata tungaanut kater-
sugaasiviup ammanerata na-
laani saqqummersitsineq
»Ukkusissat« takusarneqar-
sinnaavoq. Igalaaminermik
sanaanik saqqummersitsiviit
quliusut iluanni alutomartor-
passuit qimerloorneqarsin-
| naapput.
i Massa Samuel Klein-
S schmidt-ip bilikkiisivigisima-
| saa aamma qullerisimasaa ipe-
i ralerfissalik. Samuel Klein-
| schmidt inunngorpoq Nanor-
^ tallip pigisaani Alluitsumi
o 1814-mi toqullunilu Nuummi
3 1886-mi. 1840-kut ingerlane-
“ ranni oqaatsitta gramatikkia
aaqqissuullugu allattaasilior-
poq, kingusinnerusukkullu
ordbogemik saqqummersitsil-
luni. Taanna Københavnimi
1871-mi naqinneqarpoq.
Ilinniarfissuarmi
atuartitsivoq
Samuel Kleinschmidt-ip nu-
kappiatoqaanera qatannguti-
giinnianit iluarineqanngillu-
innarsimavoq, tamannarpiar-
lu isumaqatigiinngissutigalu-
gu Samuel Kleinschmidt qa-
tanngutigiinnanit 1859-imi
avissaarpoq.
Tamatuma kingorna
Nuummi Ilinniarfissuarmi
ilinniartitsisunngorpoq, tassa-
nilu ordbogeliani suliarilerlu-
gu. Taassuma saniatigut bii-
bili nutserpaa, arlalinnillu atu-
akkanik ilinniusiorluni, soor-
lu nunarsuarmi oqaluttuari-
saanermut aamma oqaluffe-
qamerup oqaluttuarisaanera-
nut tunngassuteqartunik.
Saqqummersitsivimmi tas-
sani aamma Nuup eqqaaniit-
tumi Sarloq-mi 70-ikkut i-
ngerlanerani illukumi nassaat
takuneqarsinnaapput. Pinngu-
aasorinarput mikisoralaarsuu-
gamik soorlu qulleeqqat pin-
nguarlu terninngi saqqum-
mersitat ilagaat.
Igarsuit qulliillu
Ukiuni kingulliunerusuni uk-
kusissaq eqqumiitsuliortunit
atorneqarneruvoq, siornati-
gulli aamma nalinginnaasu-
mik qullinut iganullu atome-
qartarpoq. Saqqummersitsi-
nermi tamakku aamma ar-la-
AASS./ FOTO: HANS-HENDRIK JOHANSENASS./ FOTO: AG