Atuagagdliutit - 02.02.1999, Blaðsíða 14

14 • TIRSDAG 2. FEBRUAR 1999
ATU AG AG DU UTIT
Innarluuteqarluni ilinniamiameq aporfissanik ulikkaarpoq. Assimi ilinniarnertuunngortoq
pineqanngilaq.
Innorluutillit
ilinniartitaanerlu
Aaqqissuisut allattup aqqa ilisimavaat
Peqqinnissaqarfiup sullissineri
sumut killeqassappat?
Kelly Berthelsen
Inuit Ataqatigiit
inuusuttaaneersoq
Tusaaniarninnik ajomartorsi-
uteqangaatsiaraluarlunga aa-
saq GU-mi naammassivu-
nga. Ilungersornaqaaq.
Qulinik ukioqarlungali siu-
tima igalaasaata iluatungaa-
tigut aseruuttooqattaartarnik-
ka peqqutaallutik tusaaniar-
nera ajoquteqalerpoq. Igalaa-
sakka aseruissimapput. Tu-
sartaasemeqarpunga, iluaqu-
taavallaanngitsumilli. Atun-
ngisaannangajappara, Sior-
suppalussuaq tusaanngikkuk-
ku qataatsuaqqamik nipiliu-
lersarpoq, uannut eqqanniit-
tunullu akomusersueqisumik.
Ajomartorsiutikka nakor-
sat ilisimalluaraluarpaat (ki-
ngusinnerusukkut journal-
inni atuarpara), Nunatsinnili
tusartaatinik assigiinnik ataa-
siinnannik pissarsisoqarsin-
naavoq, tusilarnerup qanoq
ittuunera apeqqutaatinnagu.
Nunani allanisut, soorlu
Danmarkimi, tusilartuuner-
mut tulluussakkamik tusar-
taasiisoqartanngilaq.
'95-ip aasaani GU-mi aal-
lartikkama aatsaat iluamik
paasilerpara qanoq tusilarti-
galunga. Ilinniartitsisoq tu-
sarsinnaaniarlugu nipituumik
oqalunnissaa iluatsikkukku,
sammisap kingoma atuaqati-
ma oqaloqatigiissutigileraa-
ngassuk tusaasinnaasanngi-
lakka.
Ataatsimut isigalugu ilin-
niartitsineq tamakkiisumik
pissarsiariffiginngilara. Tusi-
lamera peqqutigalugu arlale-
riarlunga uniinnarusutsatta-
raluarpunga, ingerlaannarpu-
ngali.
3.G-mi soraarummeertar-
nissat aallartisartussanngor-
put. Ilinniarnermi siunner-
sorti oqaloqatigisarpara, si-
unnersorpaangalu nappar-
simmavimmi oqaloqatigin-
nissasunga. Iliuuseqarsin-
naanngillat. Tusartaatima or-
sui taarsigassaanngillat. Qa-
noq iliussappat?
Siutit nakorsaat arlalissuit
oqaloqatigisarpakka, sunik
tamanik misissuisartut, aal-
lartarlutillu, qanoq-iliuuse-
qaqqittoqassananilu. Nap-
parsimmavimmullu utikat-
taareersunga naggataatigut
immikkut ilisimasalinnit mi-
sissortinnissannut, tikittoqar-
pat, allatsippunga.
'97-imi ukiakkut feriarlu-
nga pilattartinnissannut kii-
sami allatsippunga, tusaani-
arninnik pitsannguititsisin-
naagunartoq. Utaqqisulli a-
merlaqaat - nammineq allas-
simasuulluni taama misigi-
narpoq. Arlaataluunniit oqar-
figisinnaanngilaanga utaq-
qisut qanoq amerlatiginersut,
taamaallaat amerlaneraan-
narpaat.
Uangaliuna inuunera a-
kornusersorneqartoq. Inger-
lariaqqissinnaanngitsutut mi-
sigaanga. Danmarkimi nap-
parsimmaviit namminersor-
tunit ingerlanneqartut oqalo-
qatigisarpakka, arlaalluun-
niilli pilattartinnissama assi-
nganik suliarinnittartuunngi-
lat.
Qanoq iliussaanga?
Napparsimmavimmiittut
oqaloqatigigaangakkit nipaat
qasoqqasorujussuartut ajuu-
saarpaluttutullu nipeqartar-
put - qanoq iliuuseqarsin-
naanngillat.
Qanormi iliussaanga?
Ilinniagaqarusuppunga,
taamalli inissisimatillunga
aallarteriarsinnaanngilanga.
Ilinniartitsineq tamakkiisu-
mik malinnaaffigisinnaan-
ngilara.
Imaassinnaavoq septemba-
rimi pilattartissinnaasunga -
immaqaluunniit ukiut arlallit
qaangiuppata?! Naluara -
malunnarporlu arlaataluun-
niit ilisimanngikkaa.
Tamatuma tungaanut qa-
noq iliussaanga?
Kalaallinik ilinniarsimasu-
nik amigaateqameq inuit nil-
liaatigiinnaraat tusaajuaan-
nassanerpara?!
Ingerlaqqinnissannut iki-
orneqalaaginnartariaqarpu-
nga. Pilattartissanngikkuma -
tusartaat uannut tulluuttoq
naammagissagaluarpara.
Peqqinnissaqarfik imminut
aningaasaliissutaasunik sip-
puisamera oqallisigineqaler-
mat sulisut ilaannit oqaatigi-
neqarpoq naalakkersuiner-
mik suliallit ersigatik peq-
qinnissaqarfiup sullissinerisa
qanoq annertutiginissaannik
killiliisariaqalersut.
Qineqqusaartoqalermallu
neriukkaluarpunga kina ar-
laat sullissinerit sumut killi-
lertariaqarnerinik oqaaseqa-
rumaartoq. Qineqqussaarner-
li iluareqqussaarfiunerugu-
narmat tusarliuttoqanngilaq.
Tassa-aasiit naalakkersui-
sunngortussaq tulleq Marian-
nesulli killiliisinnaanngitsi-
giumaarnerpoq?
Qineqqussaarneq manna
piviusorsiorfiunani iluareq-
qusaarneruinnarunarmat ua-
nga qineqqussaaraluarlunga
ilumoortutut isigisakka saq-
qummiutilaamiarpakka:
Peqqinnissaqarfiup
aningaasaatai killeqarput
Tassa pinngitsoorata suliat
tulleriiaartariaqarpavut. Ajo-
raluartumilli ullumikkut inu-
iaqatigiit suliat suut salliutin-
neqarnissaannik aalajanger-
simanngillat isummersima-
natilluuniit. Imaanniarunar-
All. Ane Sethsen Frederik-
sen, Uummannap nappar-
simmaveqarfiani oqalutsi
Qanoruumi 21.01.99 qini-
gassanngortittut ilannguata
oqaasia tunngaviginerullugu,
tassani Peqqinnissaqarfik qi-
tiutillugu qinigaassagaluaru-
nik qineqqusaarutigisaannut:
Eqqartomeqarput nakorsat
akeqanngitsumik ineqartin-
neqarnissaat, naammi-ukua
Peqqinnissaqarfimmi sulisu-
nut tamanut tunngasut?
Makkuusinnaapput soorlu
oqalutsit, sundhedsmedhjæl-
Af Ane Sethsen Frederiksen,
tolk ved sygehuset i
Uummannaq
Kommentar til kandidatde-
batten i Qanorooq den
21.01.99, hvor nogle af kan-
didaterne ville fokusere på
Sundhedsvæsenet, såfremt
de blev valgt:
Det blev fremført, at man
skulle give lægerne fri logi,
men hvor kommer de andre
ansatte i Sundhedsvæsenet
ind i billedet?
poq ajomanngippat suut ta-
maasa akeqanngivissumik
Peqqinnissaqarfiup katsor-
sarsinnaasagai, tassa nappaa-
tinit ulorianarnerpaaniit ki-
millannemut.
Taamaattoqarsinnaanngit-
sorli nalunngilarput. Suummi
salliutinneqassanerpat? Im-
maqa apeqqut taanna anner-
nassagaluaqaaq inuit ilaan-
nut. Toqukkummi qimagaa-
neq sunit tamanit annemar-
nerpaavoq. Kisianni toqu qi-
marratigineqarsinnaanngilaq.
Toqussutissaminnillu nap-
paateqalersut inuuneri sivit-
sorsarniarlugit inuppassuit
pitsaanerusumik sullinneqar-
sinnaagaluarnerat pilliutigi-
sassanerparput. Apeqqut
taanna inatsisartunngortut
naalakkersuinngortullu aki-
niartariaqassavaat.
Pinaveersaartitsineq qaam-
marsaanerlu katsorsaalussin-
narnermit akikinnerupput
Maanna peqqinnissaqarfik
ikinik aseruutilereersunik ka-
tsorsaanermik annermik suli-
aqarpoq. Suliaali qaammar-
saaninngortinneqaraluarpata,
inuillu imminnut paarilluar-
nissaanut aqqutissiuinngo-
raluarpata, ullumikkut nap-
paatit inuit imminnut paa-
rilluarnerisigut pinngitsoor-
tinneqarsinnaagaluartut a-
merlaqaat. Taamanikkussar-
lu taava peqqinnissaqarfik
perit, juumuut, ilami allatsit
allaffissomerullu iluani suli-
suusut. Ingammik nalunngi-
lara nammineq oqalutsitut
sulininni sullissininnilu qa-
noq ingammik Nuummi Sa-
nami oqalutsit sulisuusut a-
kissaasersorneqarneri ingam-
millu inissaqartitaannginneri
ajornartorsiutaajuartunut
tunngasut?
Taamannak qineqqusaar-
niaraanni soorunami unaan-
nannguaq kisimi isigineqar-
sinnaanngimmat Peqqinnis-
saqarfimmilu oqalutsitut atu-
garisat ilisimaarilluarnerini
Det kan være tolke, sund-
hedsmedhjælpere, jorde-
mødre, sekretærer og andre,
som er ansat i administratio-
nen. Som tolk, ved jeg forek-
sermepl, at lønforholdene på
Sana i Nuuk ikke er gode,
ligesom tolke heller ikke får
stillet bolig til rådighed.
Hvad med dem?
Min hensigt med denne lil-
le skrivelse er, at man ikke
skal være for snæversynet,
når man stiller op til valg,
også fordi jeg er godt kendt
nappaatinik katsorsarumi-
naannerusunik sammisaqar-
nissaminut nukissaqaleruma-
arpoq. Tassa inuit amerlane-
rit peqqissuunissaat pingaar-
tinneqamiarli nukiit nappaa-
tinut katsorsaruminaatsoru-
jussuamut atornagit. Immaqa
nappaatit katsorsaruminaal-
luinnartut naalagaaffeqati-
giinnerup aqqani Danmark-
imi atortorissaarfioqisumi
katsorsarneqarupata aaqqia-
arnerullutillu nunatsinnut
oqinnerussagaluaqaaq.
Nunaqarfippassuit ilin-
nialaarsimasumilluuniit
sulisoqanngillat
Aningaasat killeqarnerat, kii-
salu nappaatit katsorsarumi-
naatsut allaat ilanngullugit
katsorsarniarneqartarneri
pissutigalugit peqqinnissa-
qarfik ima nukissakilliorti-
gaaq nunaqarfinni sulisuusu-
nik pikkorissartitsiuarnissa-
minut allaat nukissaqarnani.
Tamanna nunaqarfimmiunut
toqqissisimananngilluinnar-
poq. Kilernerit ulorianarpal-
laanngikkaluit katsorsarne-
qajaarunik, nunaqarfimmiuni
inuunermik akeqarsinnaap-
put uffa napparsimmavinni i-
nuppaalunnguit millionilin-
nik nalilimmik katsorsarne-
qartut.
una allatannguaq nassiuppa-
ra.
Aammattaaq periarfissaq
iluatinnaqimmat, soorlu na-
korsanngorniartarneq isigi-
nerullugu - sooruna Nappar-
simmaveqarfinniit inuusuttu-
nut pilerisaarutitut qaammar-
saasoqarnianngila - soorlu
pilerilersinniarlugit, ilami
Napparsimmaveqarfinni a-
jortortaannaavissui eqqartor-
neqartuaraluarpata inuusutta-
vut pilerisitsilemavianngim-
mata.
med forholdene for tolke i
Sundhedsvæsenet.
Jeg vil benytte lejligheden
til at opfordre til, at man
søger at gøre lægeuddannel-
sen attraktivt for de unge og
lave kampagner - og ikke
bare slynge om sig med de
negative sider af Sundheds-
væsenet, for på den måde gør
man det ikke attraktivt for
ungdommen at søge ind på
uddannelser, som giver jobs i
sundhedsvæsenet.
t
Qujassut
Susanne Brandt-ip, inuusoq 28/10-1967 -
toqusoq 07/1-1999, artornaraluartumik tas-
sanngaannarluni toqunerani sinerissamiit
tutsiuttorpassuamut nunaqqativullu misi-
ginneqataanerannut, ilisaaneranilu qaniui-
sunut naasorpassuarnullu uummammit pi-
sumik qutsavigaavut. Kiisalu Qeqertarsuup
Kommunianut aammalu ilisaanerani eri-
narsortartunut qujangaarpugut.
Angajoqqaavi, aappaa qatanngutaalu
Nakorsaannaat
aaqqiiviginagit
Ikke kun læger skal have goder