Atuagagdliutit - 02.02.1999, Blaðsíða 17

GRØNLANDSPOSTEN
MARLUNNGORNEQ 2. FEBRUAR 1999 • 17
Kikkut
All. Aqqaluk Petersen,
lnatsisartunut
qinigassanngortittoq (A)
Kalaallit Nunaanni kikkut ta-
marmik isumaqatigiissuti-
gaat meerartagut nunatta siu-
nissarigaat. Ilinniartitaaneq
pitsaanerpaaq pissavaat, siu-
nissamut nunarput ingerla-
teqqissammassuk. Tamakki-
villuta nipilimmik isumaqati-
giissutigaarput, soorunami
ilinniarfik pitsaanerpaaq qi-
nersinnaassagaat aammalu
qinigassaat amerlasuujussa-
sut. Tassami Kalaallit Nu-
naata pisariaqarteqimmagit
nunaqqatigut ilinniarluarsi-
masut suliffinni tamani nap-
parsimaveqarfiuppat, atuar-
feqarfiuppat aammalu aali-
sarnermut tunngassuteqarpat
angallassinermullu tunngas-
suteqarpat. Naatsumik oqaa-
tigalugu periarfissaannik tu-
nerusuppagut, soorlu uagut
periarfissaqarsimasugut im-
maqaluunniimmi suli pitsaa-
nermik periarfissaqalissasut.
Taavami suna aqqut qinissa-
varput?
Kalaallit Nunaanniittut ta-
marmik isumaqatigiissutigi-
ngunarpaat, nunatta siunissa-
mi aalajangerneqanngitsumi
nunaalerumaartugut nammi-
nersortoq. Tamanna sooruna-
mi inuiaqatigiit aalajangissa-
vaat. Taamaaliomiaruttali si-
unissarput aaqqissuuttaria-
qarparput. Siunissarput ilisi-
masariaqarparput, minner-
paamillu nalunngittariaqarlu-
gu ukiuni aggersuni suliassa-
riumaakkat suussanersut,
suut suliassat naatsorsuutigi-
sinnaanerigut siunissami uki-
ut 10-t, 20-t imaluunniit 50-it
angugutsigit.
Tassami qularnanngilluin-
narpoq ukiuni tulliuttuni 20-
niit 30-t tungaannut utoqqaat
amerlanerulissasut ullumi-
minngarnit. Taakkua qanoq
isumaginiarpagut, qanoq ani-
KNI-mit
ilanngussamut
naqqiut
KNI-mi Eigil Winther-imit
aaqqissuisut ima tigusa-
qarput:
»Keld Askær sinnerlugu
AG qutsavigissavara atu-
artartut oqallinnerannut i-
lanngussaa ilanngussi-
mammagu.
Allaaserisamili isumma-
nut paatsoortitsisinnaasu-
mik allaqqinnerani kuk-
kuneqalaarsimavoq.
Danmarkimi pisiniarfin-
nik pisisinnaaneq pillugu
immikkoortuani immikko-
ortup pingajuani allassi-
mavoq »Tamatuma nassa-
tarissavaa nunami maani
ilinniarnissamut periarfis-
sat ikilineri...«, allakkanili
nassiussani allassimavoq:
»Tamatumali nassataris-
savaa nunami maani ilinni-
amissamut periarfissat iki-
linnginnissaat...«
Kukkuneq AG-p ajuusaar-
utigaa, neriuppugullu kuk-
kuneq matumuuna iluar-
sisoq.
Jens Brønden
Aaqqissuisoq
siunissaq aqussavaat?
ngaasatigut inissisimatikku-
suppagut, suut taamanikkut
nappaatit naatsorsuutigisin-
naavagut, utoqqarnut inissat
qanoq amerlatigisut pisaria-
qartissavagut, tamakkua ta-
marmik piareersaaffigineqar-
tariaqarput, taamaalilluta uu-
ngaannartumik aaqqiisamerit
anigorniassagatsigit, ullu-
mikkut inuiaqatigiit ilisar-
naatigilersimasaat. Taamaat-
tumik Kalaallit Nunaata pi-
sariaqartippaa siunissamik i-
lisimatusarfik, paasissutissa-
nik pioreersunik katersisoq
misissueqqissaarisoq naat-
sorsuisorlu immikkoortorta-
nit attuumassuteqartunik pe-
qataaffigineqartoq.
»Tassami akilersinnaan-
ngilaq iluliarsuup qaava kisi-
at eqqarsaatigalugu aaqqis-
suussigutta iternga puigorlu-
gu, aserussagaluaruni qaava
allinngorsinnaammat!«. Taa-
maattumik siunissaq eqqar-
saatigalugu aaqqissuussisari-
aqarpugut, tassanilu inuusut-
tut isumalluutaalerput.
Qinigassanngortittut ukiui
isigigutsigit takusinnaavar-
put qanoq qutitsigisoq, naak
inuusuttorpaalussuarnik qi-
nersinissamut matumunnga
qinigassanngortittoqaraluar-
toq, agguaqatigiissillugu qi-
nigassanngortittut ukiui 40-t
sinneqarluarput. Tamanna i-
sumaqarpoq qinigassanngor-
tittut amerlasuut utoqqaliner-
siaqalemissamik eqqaaniittut
ilaalu qaangereersimallutik.
Apeqqutissarlu unaalerpoq,
tamanna nunatsinnut pitsaa-
nerua? Imaaliinnarluni oqar-
toqarsinnaavoq demokratiip
nunatsinni peqqissuunerata i-
ngerlalluarneratalu ersiutigi-
gaa, kisiannili siunissaq u-
ngasinnerusoq eqqarsaatiga-
lugu tamanna eqqarsamarto-
qanngitsuunngilaq, tassami
aanaakkutut aataakkutullu u-
toqqaatigisut issiammata nu-
narpullu aqullugu.
Pisariaqarpormi inuusuttut
isernissaat suliarlu ingerla-
reersoq tigullugu piffissaa-
gallamerani, taamaalilluta u-
agut siunissarput tullissattalu
siunissaat aaqqissuutilemias-
sagatsigu!
Kikkut tamarmik nalun-
ngilaat Kalaallit Nunaat
1982-imi qinersinikkut aala-
jangermat taamanikkut EF-ip
maannakkullu EU-p avataani
inissisimarusulluni. Inerne-
raalu nunarput 1985-imi EF-
imit animmat. Tamanna nu-
natsinnut pitsaasuunersoq
pitsaannginnerusuunersor-
luunniit iserfigissanngilara,
soorlumi kingusinaareermat.
1982-imi Kalaallit taasitin-
neqamerisa ullua pissarsiari-
niarsimagaluarpara, Nammi-
nersornerullutik Oqartussat
nunap iluani pissutsinut al-
lattoqarfiani. Kisiannili a-
peqqutiga imaaliallaannarlu-
gu akineqarsinnaasimanngi-
laq, aammami qangatsiarsu-
anngormat taanna qinersi-
neq.
Taassumalu kingorna
Namminersornerullutik O-
qartussat naatsorsueqqissaa-
risarfiannut saaffiginnippu-
nga, paasiniarlugu inuit
1964-ip 1981-illu akomanni
inuusimasut qanoq amerlati-
ginersut paaserusullugu. Ki-
siannili ukiup 1998-ip naane-
ranut kisitsisit suli saqqum-
mersimanngillat. Kisianni
01.01.98-imi kisitsit pigine-
qarpoq. Taannalu oqarpoq i-
nuit 16.500-t missaanniittut
ukiut taaneqartut akomini i-
nunngomikuusut.
Paaseqqusara uaniippoq; i-
nuit 1964-imi inunngornikut
aamma 1981-imi inuunikut,
ukioq mannalu qinerseqqaar-
tussat, taamani 1982-imi qi-
nersinermi peqataasiman-
ngimmata, allatut oqaatigalu-
gu, qinersisartut tunngavigi-
neqartut soorunami allan-
ngoriartortut taakkulu peqa-
taarusuttut nunamik siunissa-
mi ilusilersorneqarnissaanut.
Tassa imaappoq; sooruna-
mi aallartoqartarnera allallu
pissutsit eqqarsaatigalugit,
appas^ssumik taggillugu inu-
it qinersisinnaasut 15.000-t
aperineqarsimanngisaan-
nartut toqqaannartumik qa-
noq assersuutigalugu EU-
mut attaveqassanersugut. I-
nuusuit 1.500-t qinersisin-
naanngornikut, pilersuisuu-
sut pilersuisunngorumaartul-
lu, Kalaallit Nunaannut nu-
taamut.
1995-imi Landstingimut
qinersinermi qinersisinnaa-
sut 37.000-t missiliorpaat,
taakkunanngalu inuit 26.500-
t missaat qinersisimapput. U-
kioq manna qinersisinnaasut
qassiunerat suli ilisimaqqis-
saarneqanngilaq, pingasun-
ngornermi 20. januar 1999.
Piviusorli imaappoq; qi-
nersisartut 30 procentimiit
35 procentip tungaanut nu-
natsinni aperineqarsiman-
ngimmata nunatta avammut
matoqqasumik politikkeqar-
neranut toqqaannartumik,
tassa taasisinnaanermikkut.
Piviusormi imaammat poli-
tikkikkut isummertarnerup
assigiinngissuteqarnera eq-
qarsaatiginagu amerlasuut
EU-mut, Europamut nutaa-
mut, assigiimmik isumaqar-
mata. Partiip qalipaataa i-
summertameralu eqqarsaati-
ginagu suleqateqarusupput
nunarsuarmioqatiminnik.
Tamatumunnga periarfissin-
niarsigit!
Taamaattumik pisariaqar-
luinnarpoq, inuusuttut qanor-
luunniit politikkikkut isum-
mertaraluarpat malunnaati-
limmik nalunaaruteqarnis-
saat qinersinermi matumani,
taamaalilluni nunatta kingor-
nussisussai sunniuteqamias-
sammata nunatta ineriartor-
teqqinnissaanut nutaamut, i-
sumatusaartumik pissuseqar-
tumik nunanut allanut.
Tamanna siullertut pissu-
teqarpoq niuemermik ilinni-
artitaanermillu. Tassami pi-
giinnarusuppagut ilinniarfiit
neqeroorutaasut Danmarkimi
Europa-llu sinnerani piffin-
nilu allani, tassami inuusutta-
gut kiffaanngissuseqartaria-
qarput ilinniarfiit ilinniarfi-
gerusutatik qinersinnaassal-
lugit nunatsinni ilinniarfigi-
sinnaanngisatik. Tassami qi-
nigassamut kiffaanngissuse-
qarneq pingaarnersaavoq nu-
natta nakuusup ineriartortin-
neqarnissaanut.
Amerlasuut isumaqatigi-
gunarpaannga, nunatta
maannakkuugallartoq nam-
minerisaminik aningaasaqar-
sinnaanngineranik, tamatu-
munngami sanngiippallaas-
saqaaq sunneruminarpallaas-
saqaluni nikittarnernut soor-
lu aalisamermi. Taamaattu-
mik pingaarluinnartuuvoq a-
ningaasatigut peqateqarnis-
saq nunamik allamik uanilu
qinigassaq tassaavoq Dan-
mark qaninnertut. Kisiannili
ajornartorsiuteqalissaagut
Danmark akuersissappat/a-
kuersippat Europa-mi ani-
ngaasaalersup Euro-p eqqun-
nissaanut, tassami piffissaq
kisimi apeqqutaaginnarunar-
mat Danmark-ip aningaasa-
mut tassunga ilanngunnis-
saanut.
Taavami Kalaallit Nunaat
taamanikkussamut qanoq i-
nissisimassava? Apeqqut pi-
ngaaruteqarluinnartoq akisa-
rialillu.
Niueqatigiinnissamut isu-
maqatigiissutit EU-mut tun-
ngasut eqqarsaatigalugit a-
kissut qaninnerpaaq tassaas-
saaq nunatta Europa-mi ani-
ngaasagineqartumut ilan-
ngunnissaminik qinnuteqaa-
teqarnissaa, taamaalilluta a-
ningaasaqarneq patajaatsoq
angussagatsigu illersorneqar-
tuassallutalu aningaasap na-
lituup patajaatsullu ataani,
soorlu maannakkut taamaat-
tugut.
Apeqqulli tullinnguuttoq
tassaavoq alloriarneq taan-
naannaassanersoq, tassami
qularnaatsuunngilaq EU-p
taamaattumut ilaaqqussane-
raatigut. Tassa piareersimal-
luinnartariaqarpugut siunis-
samut, siunissamullu unga-
sippallaarunnaarsimasumut.
Tassami pisariaqarpoq, pi-
sariaqarluinnarporlu nunatta
matuisa avammut ammatin-
neqarnissaat, aatsaammi taa-
maaliorutta qulamaarsinnaa-
t
Qujassut
Asasatta anaanama Magdalene Andersen-
ip Kangerlussuarmi 15. januar ajunaamera-
ni misiginneqataasorpassuamut ilisaanera-
nilu ikiuuttunut qamannga pisumik qujan-
gaarpugut. Immikkut qutsavigiumavagut
erinarsoqatigiit Nipikkut kiisalu palasit
Nuummiit aggersimasut.
Pania Stella ilaqutaalu
Suliffinni tamani ilinniarluarsimasunik atorfissaqartitsivugut.
varput, kinguaassatta tulliit
taakkualu tulliisa sakkussa-
qarnissaat nunatsinnut kusa-
naqisumut ineriartortitsiuar-
nissaminnut.
Allat tamarmik akisussaas-
suseqanngitsumik pissusiler-
sornerussaaq kinguaassatsin-
nut.
Klip ud og hæng på opslagstavlen
Lægeklinikken
tlf 321101 fra kl. 8- 19.30
Fra kl. 19.30 - 8.00 er der ikke personale i hospitalets recepti-
on, men telefonsvarer på. Drej direkte gennemvalg 32 51 11 -
afvent klartone - tryk lokalnummer 1400.
Tilkald af ambulance .. 32 55 52
Telefaxnummer til Lægeklinikken .. 32 11 04
Akut sygdom
Personlig henvendelse eller pr. tlf. hele døgnet
Konsultation fra klokken 8
Trækning af numre fra kl. 7.30 - 9.00
Tidsbestilling til lægekonsultation lokal 1400/1401
tirsdag, onsdag, torsdag og fredag .kl. 13- 14
Tidsbestilling til kønssygdomsklinik lokal 1400/1401
Hverdage .kl. 10- 14
Vagthavende læge telefonkonsultation . lokal 1404
Hverdage . .kl. 9- 10
Sundhedsplejens telefontid . lokal 1070
Alle hverdage ... kl. 8 - 9
Tidsbestilling til børneundersøgelser + vacc.. . . . lokal 1070
tirsdag og onsdag forbørn i Nuuk .kl. 14- 15
torsdag for børn i Nuussuaq .kl. 14- 15
Tidsbestilling til høreprøver . lokal 1435
tirsdag, onsdag og torsdag . kl. 14- 15
Apotek
Alle hverdage kl. 8.30- 16
Sygeplejestationen i Kapisillit .. 35 96 05
Sygeplejestationen i Fiskenæsset .. 35 90 02
Mønttelefon i venteværelse
Dronning Ingrids Hospital
tlf 321101 fra kl. 8- 19.30
Fra kl. 19.30 - 8.00 er der ikke personale i hospitalets recepti-
on, men telefonsvarer på. Drej direkte gennemvalg 32 51 11 -
afvent klartone - og drej et af nedenstående lokalnumre.
Telefaxnummer til Hospitalet ..32 41 72
Sengeafdelinger besøgstid mellem 15-16 & 18-19
Omstilling til afdelinger og tjenestctelefon .... ..32 11 01
Fællesambulatoriet:
Patienthotellet/dagafsnit v/trappe ..32 14 28
Patienthotellet/dagafsnit,gang .. 32 08 95
Fællesambulatoriet .lokal 1010
Kirurgisk afdeling:
telefon v/trappe .. 32 24 46
telefon v/gang .. 32 25 06
Afsnit Kl mobil 32 39 96 .lokal 2210
Afsnit K2 . lokal 2220
Afsnit K3 mobil 32 41 78 . lokal 2230
Medicinsk afdeling:
Afsnit A2 mobil 32 39 95 . lokal 1200
Afsnit A2, gang .. 32 23 46
Afsnit A2, opholdsstue .. 32 44 75
Afsnit OBS mobil 32 37 07 . lokal 1530
Psykiatrik afdeling:
Afsnit Al fra kl. 8-16 .lokal 1120
Afsnit Al efter kl. 16 .lokal 1110
Afsnit Al, gang ... 32 20 35
Portørcentral . lokal 1090
Fødeafdelingen
hverdage mellem kl. 10-12 . lokal 1080
aften, nat og weekend . lokal 2230
Laboratorium/blodbank
Aben alle hverdage fra kl 9-14 . lokal 1620
ASSJ FOTO-ARKIV: AG