Atuagagdliutit - 19.08.1999, Qupperneq 20

20 • TORSDAG 19. AUGUST 1999
ATUAGAGDLIUTIT
Eqaloqarfinni mingutsitsineq
akuersaameqarsin-
naanngilluinnartoq!
Allattoq, Jørgen A. Hansen
Una eqqartugassara isuma-
qarama nipangiutiinnarne-
qarsinnaanngitsoq aammami
aalajangersakkanik unioq-
qutsitsimmata matumuuna
saqqummiukkusuppara.
Qangatsianngorpoq angal-
latitaarnitta kingornali aala-
jangersimasumik eqalunniar-
tarfittaarsimavugut allanit-
taaq ornigarneqarluartartu-
mik. Tassani pinngortitar-
suaq assut alianaatsuuvoq,
ornigarneqarluartarneralu
eqqarsaatigalugu eqqilui-
tsuusutut oqaatigineqarsin-
naalluni. Ornittaleqqaaratsi-
gulu ullorlu manna tikillugu
imatut kusanaatsumik taku-
saqarnikuunngilanga, ki-
ngullermik »takusapajussua-
ra« eqqaassanngikkaanni:
Ulloq sulinngiffeqarnissar-
put erinigalugu ornissimasar-
put nallermat taasungaasiit
eqalunniarfinnaatsinnut sila-
gissuugaa aallarpugut. Assut
ullukkut kiattalersoq. Tuper-
finnaatta ataatigut tikilluta
tipimik sungiusimanngisan-
nik naasaqarpunga. Tulalluta
pisattavut nioorariarlugit tu-
perfissatsinnut sissap unga-
sinngisaanut majuussulerlu-
git allat takoqqunngillat ni-
viukkat »miliaartit« (amerla-
naarunaraluarpakka) eqqaa-
viup puussaata qiteqqulluni
imallip nunap qaaginnaaniit-
tup eqqaani »nuannattut«.
Eqqaa tipeqaqaaq, kingor-
nalu paasivarput »eqalunni-
at« (isaasalerpara) arlaata
eqaluit erlaviinik perlukui-
nillu taanna eqqaavigisima-
gaat, kingornalu qimaannar-
lugu. Soorunami taanna tip-
passimavoq, quperlunillu qa-
laartuusiinnavissunik ulik-
kaavilluni, asumi qimaanna-
gaq-
Aammattaaq akuersaame-
qarsinnaanngilluinnartumik
takugujugut, tassa puussiar-
suup ungasinngisaani eqaluit
aalisakkallu arlariit immata,
ullullu taakku kiattaqimmat
soorunami aamma taakku
tippassimapput.
Allatummi ajomaqimmat,
aamma taamaattussaammat,
taakku matooruppavut.
Sakkortugineqassagalua-
rumaluunniit oqarusuppunga
inuit taamaattut eqallisarfin-
nut omiguttanngikkaluarunik
ajunnginneruvoq, pinngorti-
tarsuarmi taama ittumi eqqi-
luisaarneq aatsaat ilikkaru-
nikku omiguttalerumaarput!
Illoqarfimmisuut maangaan-
naq tamakkunani eqqaaffiun-
ngilaq. Qulaani eqqaasakka
ajortinnerusimagaluarpata
taamalu maangaannaq sia-
ruaallutik takorloomeqarsin-
naavoq taama eqalunniartar-
fik qaqugumorsuaq eqalue-
russimassagaluarmat.
Mannalu iluatsillugu eq-
qaasitsissutigerusuppara
kommunet aalajangersaga-
qarmata, soorlu ima allassi-
masunik: »Aalisakkat perlu-
kui kuunnut, tatsinut nuna-
mulluunniit iginnaveersaar-
neqassapput, sapinngisamil-
lu eqqagassanut ilanngullugit
nunanut matoorunneqassal-
lutik ikuallanneqassallutil-
luunniit ulittamerup angusin-
naanngisaanut«. Aammat-
taaq aalajangersakkani allas-
simavoq unioqqutitsisut aki-
liisitsinermik pineqaatissin-
neqarsinnaasut.
Naggataagut inassutigeru-
sunnarpoq pinngortitami taa-
matut »soqutigittaatsigisu-
mik« iliortarneq unitseqqul-
lugu, uumasut pinngitsoor-
sinnaanngisavut nungussan-
ngippata!
Aasivimmik
Allattoq, Jakob Amossen
Aasivik '99 Aasisunit nali-
lemeqarpoq nuannerluinnar-
tumik pitsaalluinnartumillu
aaqqissuunneqarsimasutut,
naak aaqqissuussisussatut ti-
gusisimasut qaammat sinni-
laaginnarlugu aaqqissuussi-
nissamik periarfissaqarsima-
galuartut. Taamaakkaluartor-
li aaqqissuussisut nassueru-
tigaat aaqqissuussineq suli
pitsaanerusinnaagaluartoq,
tamannalu aaqqissuusseqa-
taanissamut ilinniarfiulluar-
simasoq.
Aasivillu kalaaliminissaa-
leqiffiunngeqisoq kalaalimi-
nertuunnermik naggaserne-
qarpoq, erinarsoqattaarne-
qarlunilu. Qatanngutigiit Bo-
lethe Davidsen aamma Jo-
hansine Knudsen Aasiviup
ingerlanerani erinarsorput ni-
pilersorlutillu, taakkulu aliik-
kusersuilluarsimasut nagga-
taamik appisimaarput.
Aasisullumi ilaasa maqaa-
sivaat Aasiviup oqalliffiusar-
nerujussua, taamalu ippin-
nartunik tikkuusseqataasar-
nerata qimakkiartulemeqar-
nera, naak aamma oqalliffiu-
galuartoq. Aasivik '99-ip il-
lersuisua, borgmester Jens
Lars Fleischer, pakatsisiman-
ngeqisoq naggataarutaasu-
mik qujassummik inuulluaq-
qussummillu oqaaseqarpoq.
Ilaatigut ukioq 2000-imi
Uummannap kommuneani
Aasiveqaqqinnissamut peqa-
taanissamut piumassuseqar-
luni qilanaalereerlunilu.
Aasineq nalilerneqareer-
mat nalunaaqqutaq ualikkut
qimanneqarpoq inuulluaqqo-
qatigiinnermik aallaasinillu
eqqamermik.
Aasivik '99-imi »Meeqqat
Ulluat«-nut tulluartillugu Ja-
kob Kruse Uummannameer-
soq ima taalliorpoq:
Ikiunnga:
1. Misigilerpunga asaneqar-
lunga
naliliineq
nuannaartuarlunga
anaanamit ataatamit
pilluartitaallunga,
ilumut inuunera nuanneq.
2. Allilerama misigilerpunga
soorlu millisoq asaneqarnera.
Ullaakkut allanut qimanne-
qarlunga
paaritinneqartalerpunga,
pilluameralu millivoq.
3. Allinerulerama atualer-
punga
nuanneraluarpoq aamma
taanna,
kisiannili anaanaga ataataga
pingaartikkaluaqigikka
soqutaassusera millisimavoq
qimanneqartuaannalerama.
4. Suunuku taakkua pinga-
aqisut
imigassaq, ikiaruu, banko-
bingo
uannit pingaarneroqinerlutik.
Ilumut anaana ataata kukku-
lerpusi
uanga siunissara takoriarsiuk!
5. Atuareersimallunga
angerlaraangama
kiserliomeq misigisaqaara.
Naak anaanaga, naak ataata-
ga
aappaa bingoriareerpoq
aappaalu qaaqqusaanikuullu-
ni.
6. Taamatut ingerlaginnarut-
ta
ikioqatigiinnata tamatta
ilaqutariissuserput aserussa-
voq.
Qaa! Ikioqatigiilluta
ataqatigiilluta tamatta
siunissaq pilluarfigitigu.
7. Qaa anaanaga ataataga
inuiaqatikkalu tamatta
perorsaqatigiitta.
Kukkunivut piiartarlugit,
siunissara pingaarteqisara,
allatut
ajunnginnerpaamik peror-
usuppunga.
Det er altid godt med ekstra penge...
AfAleqa Kleinschmidt,
Nuuk
...Men hvis de skal hentes fra
lavindkomstgruppen, vil jeg
helst melde pas. Vores barn
får ikke børnetilskud, og
trods det, kan jeg og min
mand sagtens forsørge det,
da vi er lidt bedre stillede end
lavindkomstgruppen. Vi har
aldrig savnet børnetilskud-
det, og vil heller ikke komme
til at gøre det, med mindre vi
pludselig mister noget af ind-
komsten. Det kan godt være,
at de forældre, der har sam-
me indkomst er enige med
mig. Det ved jeg ikke.
Det er svært at forstå, hvil-
ken grundlag Mikael Peter-
sen havde haft, da han lavede
sit forslag. Jeg ved ikke, om
han har mindreårige børn,
men jeg kan få mistanke
over, at han har tænkt på sig
selv med sit forslag. Han må
da tjene meget som landssty-
remedlem, og har derfor ikke
ret til børnetilskud. Jeg kan
personligt ikke gå ind for for-
slaget, fordi jeg ikke mener,
at det vil gavne nogen steder,
tværtimod.
Desuden har flere været
fremme med, at de børn, der
ikke har ret til børnetilskud
kan misunde de børn, der får
tilskud. I forbindelse med
det, vil jeg sige, at det netop
er vores pligt som forældre at
forklare børnene, hvorfor
andre børn får børnetilskud.
Børnene forstår meget mere,
end vi regner med.
På baggrund af ovenståen-
de, vil jeg opfordre politiker-
ne at bruge tiden til at tale
om alvorligere problemstil-
linger i stedet for at bruge
den til forslag, der i forvejen
er dødsdømte på grund af
flertallets meninger. Og det
er dette forslag, som både IA
og flere af hans egne parti-
fæller er imod.
Meeqqanut tapit
aammaarlugit
Af Ruttsi Lynge Lennert,
Kattusseqatigiit
Ulluni makkunani meeqqa-
nut tapit eqqartorluameqar-
punaasit, tassani meeqqap
piginnaatitaanerata pingaar-
tinneqannginnera ersereerlu-
ni.
Meeqqanut tapit eqqartor-
neqartillugit meeqqap siunis-
samini qanoq inissisimanera
takorloorneqarpasinngilaq,
tassa aningaasaqqortunerit
meeraat, aningaasarissaaree-
qisuni peroriartortut kisimik
suli atugarissaarnerulissaner-
pat? Aningaasakinnerillu
meerartaat atukkamikkut suli
ajornerusunik atugaqalissa-
nerlutik, allaat atisarlunneru-
lissallutik?
Piffissaq ungasinnerusoq
takorloorsinnaagaanni, pit-
saanerpaamillu angusaqassa-
gaanni meeqqap inuiaqatigiit
akomanni inerisaleruttorfis-
samini ilinniagaqamissaa, i-
neqalemissaa, allaallumi pi-
lersuilemissaa eqqarsaatiga-
lugit ajunnginnerpaassaaq,
meeqqat tapisiaannit ani-
ngaasanik illikartitsisale-
raanni. Assersuutigalugu
meeqqamut ataatsimut tapi-
siat 10 procentiinik, meeq-
qap inuttut normua atorlugu
ilineqartartunik.
Taamaalilluni meeqqap
18-inik 21-nilluunniit ukio-
qalemerminiit aningaasatigut
inissisimanera aalajaanne-
rulissaaq. Ilinniagaqarniaru-
nilu initaarnerminiluunniit
aallarniutissaqalissaaq pit-
saasumik.
Taava sutigut tamatigut i-
siginiarneqaratik ingerlalis-
sagaluarput, aningaasat a-
merliartorneri tapiinermut
aalajangiisuunatik, soorlu i-
linniamertuunngomiarluni i-
linniagaqalernermi naliliis-
sutaanatik.
Takorloorlugu ukiut 20-t i-
ngerlanerini pitsaasunik ta-
kussutissaqalersinnaavoq.
Soorunami aamma kipunga-
sunik illuatungeqarsinnaap-
put, tamakkuli taamanikkus-
samut ilinniutaajumaarput.
Meeqqat inuusuttunngomer-
minni ullumikkumiit periar-
fissagissaamerujussuussaga-
luarput. Maannami takuin-
narsinnaavarput namminer-
somerulemitsinnit ukiut 20-t
qaangiunnerini inuusuttut
qanoq atugaqamersut. Ani-
ngaasaateqartoqanngilaq, i-
nissaaleqipput, ilaatigut ilin-
niagaqamissaminnut akissa-
qanngillat, ilinniagaqamersi-
utit ulluinnami akiligassanut
amigarmata.
Uanga, Ruttsi Lynge Len-
nert, inuiaqatigiit ineriartor-
neranni ukiut 20-t missaan-
niittuni peqataareersutut,
meeqqat tungaasigut iluarsii-
soqassappat takorloorumi-
namerutippara, taamatut ili-
uuseqamerup ajunngitsumik
kinguneqamissaa. Aningaa-
seriviit iluaqutigissavaat,
meeqqallu kontoisa imaat u-
kiuni 18-ini 21-niluunniit
emiorlutik amerliartussapput.
Kattuffiit
oqaasissaqaqataapput
All. Jess G. Berthelsen, SIK-
p siulittaasua
Ulluni makkunani meeqqa-
nut tapisiat tupinnanngitsu-
mik tusagassiutitigut sammi-
neqarput, tamatumunngalu
tunngatillugu Mikael Peter-
sen augustip 16-iani ullup
qeqqanut radioaviisikkut tut-
siuppoq, kattuffiit assigisaal-
lu oqaasissaqanngitsut.
Siullermik una ilumoortoq
tassaavoq, Mia uagutsinnut
tusamiaasimammat aammalu
tusamiaanera aallaavigalugu
akissuteqarfigisimagatsigu.
Tusarniaanerummalli tusa-
gassiutinut tusarniaataanut
tunngasunik soorunami nalu-
naaruteqarsimanngilagut.
Kisianni ullup qeqqanut
Miap oqaaseqamera tusare-
erlugu tusarniaassutaanut
akissutitta assilinera matu-
muuna ilanngullugu ilissin-
nut nassiupparput. Tassami
Mia-p tusagassiutinut oqaa-
seqamermini ilisimatitsissu-
tigimmagu kattuffiit assigi-
saallu oqaasissaqanngitsut, i-
natsisartulli taakkuusut kisi-
millusooq oqaasissaqartut.
Aap, soorunami ilisimaa-
raarput Inatsisartut taakkuu-
sut ulluinnami inatsisiliortut,
tamannalu soorunami qini-
gaammata Kattuffimmin-
ngaanniit ataqqivarput. Taa-
maattorli soorunami inatsi-
sartut taakkuupput qinersi-
sartut sinnerlugit issiatitat,
aammalu soorunami taakkua
qinersisartut ulluinnami kis-
saataat aallaavigalugit toq-
qammavigalugillu ingerlani-
artussaapput, naak ilisimaga-
luarlutigu ilaatigut sooruna-
mi inuiaat mamaagisaannik
aalajangertariaqartartut.
Taamaattorli oqarnera;
kattuffiit oqaasissaqanngitsut
assut akueriuminaappoq.
Tassami sulluni taava kattuf-
finnut 8000-inik ilaasorta-
limmut tusamiaassava, illua-
tungaatigut kattuffiit allallu
oqaasissaqannginnerarlugit
uparuartuiniaruni.
Taamaattumillu paaseru-
sunnassaaq siunissami kat-
tuffinnut allanullu tusamiaa-
samiamersoq, imaluunniit si-
unissami tamanna ileqqoq
tusamiaasameq taamaatinni-
ameraa. Taamaattoqassappat
periarfissat allat atorlugit
sunniuteqamiartassagatta.
Kiisalu paaserasunnassaaq
maannakkut naalakkersuisut
ilumut politikkerilersimane-
raat kattuffiit allallu qinersi-
sartut oqaasissaqanngitsutut
isigilerlugit, tamannalu poli-
tikkerilersimappassuk assut
maannakkut naalakkersuisut
toqqissisimananngitsumik i-
nissisimalersimapput.