Tíminn - 08.11.1975, Blaðsíða 6

6
TÍMINN
Laugardagur 8. nóvember 1975.
Námsmenn
erlendis
mótmæla
gébé Rvik— Enn berast ályktanir
og mótmæli vegna aðgerða rikis-
stjórnarinnar varðandi lánamál
námsmanna. Fundur íslendinga-
félagsins i Arósum, sem haldinn
var nýlega, mótmælir skerðingu
á lánum og telur kröfur um full
lán sanngjarnar.
Þá hafa islenzkir námsmenn i
Gautaborg einnig mótmælt
skerðingu á kjörum námsmanna
og segja m.a., að niðurskurður á
lánum leiði af sér, að stúdentar
efnalitilla foreldra verði nú að
hætta námi samstundis. Krefjast
námsmenn i Gautaborg að staðið
verði við gömul loforð og námslán
greidd að fullu.
17 sóttu um
sænskan
styrk
Háskólaárið 1975—6 veitir
Stokkhólmsháskóli islenzkum
námsmanni styrk að upphæð 15
þús. sænskar krónur. Styrkurinn
er veittur til námsdvalar við há-
skólann i Stokkhólmi, en er ekki
bundinn við sérstaka grein eða
áfanga i námi.
Alls bárust 17 umsóknir um
styrkinn, en hann var veittur
Jakobi B. Smára, lic. es lettres,
sem hyggur á nám til doktorspróis
i félagssálfræði.
Bindindisdagur
16. nóv.
Landssambandið gegn áfengis-
bölinu hefur ákveðið 16. nóvem-
ber n.k. sem hinn árlega
bindindisdag sinn. Sambandið
hefur beint þvi til aðildarfélaga
sinna, að þau minnist dagsins á
þann hátt, sem þau telji bezt
henta á hverjum stað.
Þó að viðhorf manna séu
breytileg gagnvart bindindi,
hljóta íslendingar að vera sam-
mála um það, að áfengisbölið er
geigvænlegt og þvi sé nauðsyn að
sem flestir séu með einhverjum
hætti virkir i baráttu gegn þvi.
Veglegar
bókagjafir
til H.í.
gébé-Rvik — Háskóla tslands
hafa að undanförnu borizt bóka-
gjafir, og eru fleiri slíkar væntan
legar. Gjafir þær, sem skóianum
hafa nú þegar borizt, eru frá
Austur-þýzka alþýðulýðveldinu
og frá Vestur-þýzka visindasjóðn-
um. Sendiherrar landanna af-
hentu gjafirnar.
Sendiherra Austur-þýzka al-
þýðulýðveldisins á Islandi, af-
henti Háskólanum nýlega um eitt
hundrað austur-þýzkar bækur.
Bækur þessar voru i haust á
bókasýningu Austur-Evrópu-
þjóða, sem haldin var að Kjap-
valsstöðum. Hér er um að ræða
bókmenntatexta ýmissa sigildra
þýzkra höfunda, rit um þýzka
tungu, listir, sögu og þjóðfélags-
mál. Ritin eru til sýnis f hand-
bókasal Háskólabókasafns og eru
föl til heimláns þeim sem óska.
Þá barst Háskólanum bókagjöf
frá vestur-þýzka visindasjóðnum,
alls um sjötiu bindi. Gjöfin er til
komin fyrir frumkvæði og meðal-
göngu vestur-þýzka sendiherrans
i Reykjavik, en Háskólabókasafn
valdi ritin. Verulegur hluti bóka-
kostsins er bókmenntalegs efnis
eða fjallar um þýzka tungu. Þá er
talsvert af bókfræðiritum, svo og
uppsláttarritum i landafræði og
fleiri fræðigreinum. Vestur-þýzki
visindasjóðurinn hefur oft áður
lagt Háskólanum til mikilsverð
fræðirit.
Kristján Benediktsson, borgarfulltrúi:
LÓDAÚTHLUTANIR FARI
FRAM Á ÞEIM ÁRSTÍMA,
AÐ VOR- OG SUMAR-
TÍMINN NÝTIST TIL FULLS
TIL BYGGINGA
— Framboð á byggingarlóðurn þarf að vera sem jafnast frá
ári til árs
Kristján Benediktsson.
BH-Reykjavik —
„Borgarst jórn samþykkir
eftirfarandi varðandi undirbún-
ing nýrra byggingarsvæða og
úthlutun lóða:
1. Framvegis fari lóðaúthlutun
yfirleitt fram i upphafi árs og
verði þá úthlutað þeim lóðum,
sem byggingarhæfar verða á
árinu.
2. Til að gera þetta raunhæft
verði gerð áætlun til nokkurra
ára, er miðist við eðlilegan
vöxt borgarinnar og bygging-
arþörf.
Aætlun þessi taki m.a. til:
a) skipulagningar nýrra
byggingarsvæða.
b) enduruppbyggingu þeirra
svæða i gömlu borginni, þar
scm ekki er talið eðlilegt, að
núverandi byggð haldist.
c) holræsa- og gatnagerðar.
Framkvæmdaáætlanir raf-
magnsveitu, vatnsveitu og
hitavcitu verði samræmdar
slfkri hcildaráætlun og vinnu
hagað þannig, að fjármagn og
vinnuafl nýtist sem bezt og
komizt verði hjá að margir
aðilar séu að last við sömu
verkin.
4. Við áætlanir um byggingar-
þörf og þróun byggðar verði
liaft náið samstarf við ná-
grannasveitarfélög.”
Þannig hljóðar tillaga, sem
Kristján Benediktsson, borgar-
fulltrúi Framsóknarflokksins
bar fram á borgarstjórnarfundi
sl. fimmtudag. t framsöguræðu
sinni fyrir tillögunni, sagði
Kristján Benediktsson:
„Fyrir skömmu var birt
BH—Reykjavik — Á borgar-
stjórnarfundi sl. fimmtudag
mælti Þorsteinn Sigurðsson,
kennari, fyrir svohljóðandi til-
lögu frá borgarfulltrúum Al-
þýðubandalagsins:
I. Borgarstjórn ályktar, að dag-
vistarstofnunum borgarinnar
skuli búin aðstaða til að taka
þau þroskaheft börn á forskóla-
BH—Reykjavik — Talsvert
hitnaði i kolunum á borgar-
stjórnarfundi sl. fimmtudag,
þegar fulltrúum af kvenkyni
laust saman út af þvi, hvort
kjósa skyldi jafnréttisnefnd til
starfa i eitt ár, eftir að kvenna-
ári lýkur. Til umræðu var til-
laga frá öddu Báru Sigfúsdótt-
ur, s\ ohljóðandi:
„Borgarstjórn samþykkir að
kjósa 7 manna jafnréttisnefnd,
er starfi árið 1976. Nefndin skal
hafa með höndum upplýsinga-
söfnun og fræðslu um jafnréttis-
mál og beita sér fyrir þvi, að
fræðsla um stöðu kynjanna i
þjóðfélaginu verði tekin upp i
skólum borgarinnar. Nefndin
getur einnig tekið upp hvert það
verkefni, sem horf ir til jöfnunar
á stöðu kynjanna.
skýrsla, sem unnin var af hópi
sérfræðinga á vegum Rann-
sóknarráðs rikisins og fjallaði
um stöðu byggingariðnaðarins i
landinu. I skýrslunni er leitazt
við að meta, hvernig ástand
þessarar atvinnugreinar er i
dag og bent á ýmis atriði sem
miklu máli skipta varðandi
tækniframfarir og byggingar-
kostnað og koma mætti i betra
horf. I þvi sambandi er m.a.
bent á, hversu litið hér er um
staðlaðar byggingareiningar og
fjöldaframleiðslu. Þá er bent á,
að byggingartimi sé hér langur
og uppmælingakerfið stórgall-
að. Ferskur er i hugum fólks
ennþá sjónvarpsþáttur um upp-
mælingakerfið, þar sem ýmsir
gallar þess voru dregnir fram,
m.a. geysilega háar launa-
greiðslur fyrir einstaka verk-
þætti.
Einn er sá þáttur i sambandi
við byggingaframkvæmdir,
sem snýr beint að sveitarféfög-
unum, en sá er skipulagning
lands og annað sem til þarf, svo
að á þvi megi reisa mannvirki.
Hjá Reykjavikurborg hefur
löngum viljað við brenna að
lóðaúthlutanir koma i stórum
gusum og siðan liði langur timi
á milli úthlutana. Þetta er að
sjálfsögðu mjög slæmt, sérstak-
lega fyrir þá, sem standa i
byggingarframkvæmdum að
staðaldri. Bezt er, að framboð á
byggingarlóðum geti verið sem
jafnast frá ári til árs og þá jafn-
framt um að ræða lóðir fyrir all-
ar tegundir húsa. Stóru sveifl-
aldri i vistun sem sérfræðingar
telja að eigi betri þroskamögu-
leika þar en á sérstofnunum fyr-
ir afbrigðileg börn. Borgar-
stjórn felur félagsmálaráði að
undirbúa eftirfarandi:
a) Að breyta rekstri dagheim-
ilisins Austurborgar á þá lund,
að unnt sé að taka þar við hópi
1 fjárhagsáætlun 1976 skal
'gera ráð fyrir fjárveitingu að
upphæð 1 milljón króna, sem
nefndin fái til ráðstöfunar.”
Máttu kvenkyns borgarfull-
trúar meirihlutans alls ekki
heyra á þetta minnzt, vildu enga
nefnd, og lýsti ein hin skelegg-
asta þvi yfir, að nefnda fargan
virkaði lampndi hún væri bara á
móti þvi, sveitastjórnir — og
borgarstjórn Reykjavikur —
væru að skipta sér af einu og
öllu!
Það voru þvi kvenkyns borg-
arfulltrúar Sjálfstæðisflokksins,
sem komu þvi i kring — með
fylgi karlpeningsins að sjálf-
sögðu — að hér i borg starfar
engin jafnréttisnefnd næsta
árið, með þvi að samþykkja eig-
in frávisunartillögu við tillögu
öddu Báru!
urnar gera það að verkum, að
annað veifið vantar mannafla i
byggingarframkvæmdir, en
hinn timann verða byggingar-
aðilar verkefnalausir, mann-
skapurinn verður að leita annað
og tækin standa ónotuð. Þessi
mynd hefur þvi miður verið
alltóf algeng hér i Reykjavik
siðustu áratugina.
Annað atriði, sem miklu máli
skiptir, er að lóðaúthlutanir fari
fram á þeim tima árs, að vor- og
sumartiminn nýtist til fulls við
framkvæmdir. Þess vegna þarf
lóðaúthlutun að framkvæmast
strax upp úr áramótum, þannig
að væntanlegum húsbyggjend-
um gefist tóm til undirbúnings
áður en framkvæmdatiminn
byrjar i april eða mai.
Nokkur viðleitni hefur verið i
seinni tið hjá Reykjavikurborg
að framkvæma aðalúthlutun
lóða i byrjun árs. Þessi ráðstöf-
un hefur þó ekki komið að tilætí-
uðum notum, þar sem algengt
hefur verið, að lóðirnar eru ekki
byggingarhæfar frá hendi borg-
arinnar fyrr en siðari hluta árs
eða jafnvel ekki fyrr en á næsta
ári á eftir. Lóðaúthlutanir þess-
ar hafa þvi i mörgum tilfellum
verið sýndarmennska og ekki
raunhæfar.
Til þess að geta haft jafnt og
eðlilegt framboð byggingarlóða
fyrir allar algengustu gerðir
bygginga, þarf mikla fyrir-
hyggju og áætlanagerð. Fyrir-
hyggja og áætlanagerð eru hins
vegar orð, sem tæpast finnast i
orðabókum borgarstjórnar-
5-6 þroskaheftra barna frá ára-
mótum 1975-1976.
b) að fjölga starfsliði fjögurra
annarra dagvistarstofnana
frá 1. janúar 1976, svo unnt sé að
taka eitt til tvö þroskaheft börn
til vistunar á hverja stofnun.
c) að fóstrum á dagvistar-
stofnunum Reykjavikurborgar
gefist færi á að stunda fram-
haldsnám i uppeldi afbrigði-
legra barna samhliða starfi.
d) að við hönnun næstu dag-
vistarstofnunar, sem byggð
verður, sé gert ráð fyrir deild
afbrigðilegra harna.
II. Borgarstjórn felur félags-
málaráði að kanna, hvaða ráð-
stafanir unnt sé að gera til þess
að hjálpa foreldrum þroska-
heftra barna að annast þau á
heimilum sinum, og gera tillög-
ur þar að lútandi. Hér kemur
m.a. til álita gæzla til viðbótar
daglegum skólatima vegna úti-
vinnu foreldra og gæzla um
helgar til að hvila og létta undir
með foreldrum. Félagsmálaráð
hafi við könnun sina samráð við
foreldra- og styrktarfélög af-
brigðilegra barna. Niðurstöðum
könnunarinnar ásamt tillögum
til aðgerða skal skilað til borg-
arstjórnar fyrir 31. des. 1975.
Nokkrar umræður urðu i
borgarstjórn um tillöguna, og
voru ræðumenn á einu máli um
framgang þessa máls. Var
samþykkt að visa tillögunni til
félagsmálaráðs, en reyna að
hraða afgreiðslu þess.
meirihlutans, ef ályktað er út
frá reynslu af þessum hlutum.
Þannig er það t.d. núna, að sett
er i tekjuhlið fjárhagsáætlunar
fyrir næsta ár ákveðin upphæð
sem tekjur af gatnagerðar-
gjöldum. Aætlanagerðin nær
hins vegar ekki lengra en svo,
að enginn virðist vita núna,
hvaða lóðir koma til með að
verða byggingarhæfar á næsta
ári og gefa þessa upphæð i tekj-
ur. Þetta veit sem sagt enginn
enn. Ótiltekin lóðaúthlutun á
hins vegar að gefa 150 millj.
króna i gatnagerðargjöld.
Um það er rætt, að bygging-
ariðnaðurinn sé illa skipulagður
og byggingarkostnaður mjög
hár hér á landi. Margir þættir
og margir aðilar eiga þarna hlút
að.
Skipulagning lands og annar
undirbúningur til að gera það
byggingarhæft er bæði tima-
frekt og fjárfrekt verkefni.
Þeim mun meira þarf að vanda
til þessara hluta. Gera þarf á-
ætlanirfram i timann, sem mið-
aðar séu við eðlilegar bygginga-
þarfir, þannig að hægt sé að
veita svör við þvi hvar bygging-
arlóðir verði árið 1977 eða 1978.
Nú er ekki einu sinni hægt að
fá svar, sem á sé byggjandi, við
þeirri spurningu, hvaða lóðir
verði byggingarhæfar árið 1976.
Þannig er ástand þessara mála
hjá borginni.
Ef sú tillaga, sem hér liggur
fyrir, verður samþykkt og siðan
framkvæmd, mun það hafa i för
með sér miklar breytingar til
bóta. Hún fjallar um lagfæringu
á þáttum, sem ekki eru i lagi, en
mikið veltur hins vegar á, að
séu i lági. Verulegt átak til lag-
færingar af hálfu Reykjavikur-
borgar væri þýðingarmikið
skref i þá átt að koma til móts
við þá aðila i þjóðfélaginu, sem
tekið hafa sér fyrir hendur að
benda á það, sem betur mætti
fara i sambandi við undirbúning
að byggingum og framkvæmd
við þær með það markmið að
finna leiðir til að lækka bygg-
ingarkostnað hér á landi.”
Talsverðar umræður urðu að
lokinni ræðu Kristjáns Bene-
diktssonar, og voru ræðumenn á
einu máli um það, að hér væri
hreyft stórbrotnu máli og viða-
miklu. Að umræðum loknum
var samþykkt að visa tillögum
Kristjáns Benediktssonar til
borgarráðs og annarrar um-
ræðu i borgarstjórn.
Kosið í út-
gerðarráð
BH—Reykjavik — Kosið var i
útgerðarráð á borgarstjórnar-
fundi sl. fimmtudag. Þessir
hlutu kosningu: Ragnar Július-
son, skólastjóri, formaður,
Benedikt Blöndal, hæstaréttar-
lögmaður, Einar Thoroddsen,
yfirhafnsögumaður, Þorsteinn
Gislason, skipstjóri, Björgvin
Guðmundsson, stjórnarráðs-
fulltrúi, Sigurjón Pétursson,
trésmiður, og Páll Guðmunds-
son skipstjóri. Varamenn voru
kjömir: Gústaf B. Einarsson,
verkstjóri, Gunnar I. Hafsteins-
son, útgerðarmaður, Pétur Sig-
urðsson, alþingismaður, Val-
garð Briem, hæstaréttarlög-
maður, Sigurður Magnússon,
rafvélavirki, Páll Jónsson,
framkvæmdastjóri, og Þórunn
Valdimarsdóttir, verkakona.
m
Þroskaheft börn á dagvistunarstofnanir
Konunum hitn-
aði í hamsi