Tíminn - 13.11.1975, Qupperneq 16

METSÖUJBÆKUR
Á ENSKU í
VASABROTI
SÍS-IÓIHJU
SUNDAHÖFN
$ KJÖTIÐNAÐARSTÖÐ SAMBANDSINS
V.
Indland:
Narayan
sleppt úr
haldi
Reuter/Nýju Delhi — Friðar-
leiðtoginn Jaya Prakash
Narayan, einn helzti andstæð-
ingur Indiru Gandhi, forsætis-
ráðherra Indlands, var látinn
laus úr fangelsi I gær. Hann
hefur nú setið I fangelsi i fimm
mánuði, eða allt frá þvl Indira
Gandhi lýsti yfir neyðar-
ástandi i Indlandi. Herlög
gengu þá I gildi, og i skjóli
þeirra lét Gandhi handtaka
allmarga andstæðinga sina.
Narayan er nú 73 ára að
aldri. Stuðningsmenn hans
sögðu I gær, að indverska
stjórnin hefði látið hann laus-
an, vegna þess að hún óttaðist
um heilsu hans. Narayan hef-
ur oftsinnis verið fluttur i
sjúkrahús meðan á fangelsis-
vist hans hefur staðið.
r
Atta manns
biðu bana
í járnbraut-
arslysi í
Mexikó
Reuter/Mexikó City — Aö
minnsta kosti 8 manns biðu
bana og 12 særðust alvarlega,
er vöruflutningalest fór út af
sporinu I borginni Monterry i
gær. Er lestin fór út af spor-
inu, hentist hún yfir fyrir-
hleðslu, sem afmarkaði sporið
frá verzlunar- og ibúðarhúsa-
hverfi.
Ekki er vitað, af hverju lest-
in fór út af sporinu. Hún mun
hafa verið á um 80 km hraöa.
Björgunarsveitir og slökkvi-
liðsmenn leituðu ákaft i rúst-
um þeirra húsa, sem lestin
lenti á, og kváðust þeir eiga
von á þvf, að tala látinna
myndi hækka eitthvað.
Mozambique
ætlar að
koma MPLA
til hjálpar
Reuter/Luanda — Stjórn Moz-
ambique ætlar aö senda
skæruliðasveitir inn I Angóla,
og koma þannig stjórn MPLA
frelsishreyfingarinnar I Lu-
anda til hjálpar I baráttu
hennar um völdin i landinu viö
FNLA og UNITA, að þvl er
haft var eftir áreiðanlegum
heimildum I Luanda i gær.
í fyrstu ætlar stjórnin I Moz-
ambique að senda 250 manna
sveit skæruliöa inn í Luanda.
Luanda er á valdi MPLA, og
þar hefur hreyfingin lýst yfir
stofnun alþýöulýðveldis.
Sakharov neitað
um fararleyfi
— Verður hann rekinn úr vísindaaka-
demíunni?
Reuter/Moskva — Sovézka
stjórnin neitaði I gær beiöni Andr-
ei Sakharovs, sem I siðasta mán-
uði hlaut friðarverðlaun Nóbels
1975, um leyfi til þess að fara úr
landi I næsta mánuði til þess að
veita friöarverðlaununum mót-
töku. Segir sovézka stjórnin, að
ákvörðun þessi byggist á þvi, að
Sakharov hafi fengið vitneskju
um rikisleyndarmál, og þvi sé
það hættulegt öryggi rikisins að
hann fari úr landi. Sakharov var
sem kunnugt er einn þeirra, er
vann að gerð fyrstu sovézku vetn-
issprengjunnar.
Sakharov visaði harðlega
þessum fullyrðingum sovézku yf-
irvaldanna á bug og sagði
ákvörðun stjórnarinnar mjög
gróft brot á Helsinkisáttmálan-
um, sem gerður var sl. sumar.
Nóbelsnefnd norska stórþings-
ins hefur lýst miklum vonbrigð-
um vegna þessarar ákvörðunar
sovézkra yfirvalda, en segir, að
undirbúningi aðhátiðarhöldunum
10. desember (en þá á að afhenda
verðlaunin) verði haldið áfram
eins og ekkert hafi I skorizt. Tim
Greve, framkvæmdastjóri nefnd-
arinnar, sagði enn fremur, að
gullmerkið og peningaupphæðin,
sem að þessu sinni nemur 630
þúsund sænskum krónum, yrði
afhent þeim aðila, sem Sakharov
tilnefndi til þess að veita þeim
móttöku i sinn stað.
Fréttaskýrendur segja, aö
þessi ákvörðun sovézku stjórnar-
innar hafi ekki komið þeim á
óvart, þvi óliklegt hafi frá upphafi
mátt telja, að Sakharov yrði veitt
fararleyfi vegna þeirrar hörðu
gagnrýni, er hann hefur haft i
frammi á skerðingu mannrétt-
inda i Sovétrikjunum. 1 fréttum
frá Moskvu segir, að það sé
almennt álit manna, að sovézka
stjórnin heföi átt að sýna viðsýni
og leyfa Sakharov að fara.
Þá er haft eftir Alexander
Levitch, bróður efnafræöi-
prófessorsins Benjamin Levitch,
að nú séu uppi um það raddir inn-
an sovézku visindaakademiunnar
að reka þá Sakharov og Levitch
úr akademiunni. Sagði Levitch,
að formlegar umræður hefðu ekki
farið fram um mál þetta innan
akademiunnar, en meðlimir
hennar rætt þennan möguleika
einslega.
móðgun við sig og nóbelsnefnd-
ina. Hann sagði, að sovézka
stjórnin hefði nægan tima til að
endurskoða afstöðu sina, ef hann
fengi öflugan stuðning almenn-
Sakharov á heimili sinu I Moskvu.
Yelena, kona Sakharovs, sem
nú er stödd i Flórens á ítaliu
vegna augnlækninga, sagði i gær,
aö fullyrðing um að það stefndi
öryggi rikisins I hættu, ef
Sakharov yrði veitt brottfarar-
leyfi, væri fyrirsláttur einn, þvi
að maður hennar hafði-Nekkert
haft af rikisleyndarmálijfn að
segja frá þvi 1968. Hún yiídi ekk-
ert um þann möguleiica ræða,
hvort hún færi til Oslóar og veitti
verölaununum móttöku fyrir
hönd manns sins.
Sakharov hefur lýst viðbrögð-
um sovézku stjórnarinnar sem
ingsálitsins í heiminum. Hann
kvaðst ekki mundu leggja inn
nýja beiðni um fararleyfi. Frétta-
skýrendur telja, að Leonid Kant-
orowitch, Sovétmaöurinn, sem
hlaut nóbelsverðlaunin I hagfræði
1975, muni fá leyfi til þess að veita
slnum verðlaunum móttöku, þótt
Sakharov verði meinað að fara.
Sovézkir fjölmiðlar brugðust
sem kunnugt er mjög illa við, er
Sakharov voru veitt verðlaunin,
og sagði sovézka fréttastofan
Tass m.a., að auðséð væri, að
norsku nóbelsnefndinni gengi allt
annað til en friöarvilji.
WALLACE SÆKIST EFTIR
ÚTNEFNINGU 1976
Reuter/Alabama. George
Wallace, rikisstjóri i Alabama i
Bandarikjunum, lýsti þvi yfir I
gær, aö hann heföi ákveðið að
gefa kost á sér sem forsetaefni
Ileinókrataflokksins i forseta-
kosningunum, sem fram eiga að
fara þar i landi á næsta ári.
Wallace er sem kunnugt er
lamaður fyrir neðan mitti frá þvi
er hann varð fyrir skotárás hvits
manns árið 1972. Hann hefur þó
ekki látið lömunina mikið aftra
sér, þvi að nýlega ferðaðist hann
um alla Evrópu og ræddi viö leið-
toga álfunnar. Niu aðrir menn
hafa leitað eftir útnefningu sem
forsetaefni demókrata.
Þetta er i fjórða skiptiö, sem
Wallace fer fram á að verða út-
nefndur forsetaefni, en honum
hefur ávallt verið hafnað. I þetta
sinn hefur hann þó úr meiri fjár-
hæð að spila heldur en mótfram-
bjóðendurhans, þvi að stuðnings-
menn hans hafa safnað um þrem-
ur milljónum dollara i kosninga-
sjóð hans.
Hubert Humprey, fyrrum vara-
forseti, hefur lýst þvi yfir, að
hann muni ekki taka þátt i for-
kosningunum, sem núfara ihönd,
en segist hins vegar ekki munu
neita tilnefningu, verði hann út-
nefndur sem forsetaefni á næsta
flokksþingi demókrataflokksins.
USA:
Utanríkis-
mdlanefndin
ræðir 200
mílurnar
UTANRtKISM ALANEFND
bandariska þingsins situr lokaðan
fund Idag, þar sem tekiö verður
til meðferðar frumvarp það, sem
lagt hefur verið fram á þinginu
um útfærslu bandarisku auð-
lindalögsögunnar i 200 milur.
Það er talið merki þess, að
Henry Kissinger utanrikisráð-
herra muni skýra stefnu banda-
risku stjórnarinnar varðandí 200
milna auðlindalögsögu, en banda-
riska stjórnin er mjög ándsnúin
einhliða aðgerðum rikja I þessum
efnum.
Ford fer til
Kína í lok
mánaðarins
Reuter/Washington — Stjórn-
ir Bandarikjanna og Kina hafa
nú komizt að samkomulagi
um öll ágreiningsatriði, er upp
komu vegna fyrirhugaörar
ferðar Fords til Kina. Hefur
nú verið ákveðið, að Ford fari
til Kina í lok þessa mánaðar.
Er frétt þessi höfð eftir tals-
mönnum bandarisku stjórnar-
innar.
Samkomulag stjórna
Bandarikjanna og Kina hefur
verið nokkuð erfitt að undan-
förnu vegna tilraunar stjórna
Bandarikjanna og Sovétrikj-
anna til að draga úr spennu á
sviöi hernaðar og stjórnmála i
Evrópu. Búizt er við sameig-
inlegri yfirlýsingu kinversku
og bandarisku stjórnanna sið-
ar I þessari viku, þar sem til-
kynnt veröi um dag þann, er
Ford heldur til Kína. Undir-
búningsnefnd frá Bandarikj-
unum fer bráðlega til Kina.
Nefnd þessi átti að fara 3.
nóvember sl., og voru nefnd-
armenn komnir um borð i
flugvélina, sem átti að flytja
þá, þegar förinni var frestað
um óákveðinn tima. Sagði Ron
Nessen, blaðafulltrúi Fords,
að það hefði veriö af tæknileg-
um ástæðum, en uppi voru
raddir um, að þetta stafaöi af
versnandi sambúð rikjanna.
U.S.A.
íhugar
hefndar-
aðgerðir
Reuter/Pittsburgh — Henry
Kissinger, utanrikisráðherra
Bandarikjanna, sagði i gær,
að bandariska stjórnin ihugaöi
nú hefndaraðgeröir gegn rik-
isstjórnum þeirra landa, er
staðið hefðu að samþykkt alls-
herjarþings Sameinuðu þjóð-
anna i fyrradag, þar sem sion-
isma var jafnað við stefnu
kynþáttahaturs og kynþátta-
misréttis.
Kissinger sagði, aö sam-
þykktin kynni aö hafa áhrif á
samskipti Bandarikjanna við
aörar þjóðir. „Við hugleiöum
málin vel, áður en viö gripum
til aðgerða gegn einstökum
þjóðum, og við látum stundar-
geðshræringu vegna sam-
þykktarinnar ekki leiða okkur
afvega.”
Rikisstjórnin hefur lýst þvi
yfir, að samþykktin leiöi ekki
til þess að bandariska stjórnin
taki afstöðu sina til S.þ. til
endurskoðunar, en öldunga-
deild Bandarikjaþings hefur
krafizt þess, aö það verði gert.
Kissinger sagði enn fremur I
gær, aö samþykkt tillögunnar
væri til þess fallin að auka á
spennuna I Miðausturlöndum
og gæti skemmt fyrir tilraun-
um til að koma þar á varan-
legum friði.
Þrátt fyrir samþykkt tillög-
unnar ætlar Bandarikjastjórn ,
aö reyna að fá þingið til þess
að samþykkja eittþúsund
milljón dollara efnahagsað-
stoð við Egyptaland og fleiri
Arabariki, sem greiddu tillög-
unni jáyrði.