Tíminn - 31.10.1976, Blaðsíða 16

16
TÍMINN
Sunnudagur 31. október 1976
Tíminn heimsækir Dalvík
Að lokum sagði Hilmar, að
það væri nauðsynlegt að benda
þingmönnum á, að lifið væri
meira en hafnir og vegir. Mann-
leg samskipti eru þar ekki siðri
og málefnum þeim, sem eru á
stefnuskrá ungmennafélag-
anna, verður að leggja lið. Þvi
kvaðst hann vona, að þingmenn
tækju nú vel á málum og
tryggðu það mikið fjármagn til
framkvæmda við iþróttamann-
virki á Dalvik, að þar verði unnt
aö halda glæsilegt landsmót.
Við þetta má siðan bæta, að
áætlun um framkvæmdir við
iþróttamannvirki á Dalvik
hefur nú verið endurskoðuð og
þau mannvirki, sem ekki eru
talin algerlega bráðnauðsynleg,
skorin niður. Kostnaðaráætlun-
inhljóðaði i fyrra upp á 62 millj.
kr. og hefði, miðað við verðlag i
ár, átt að vera 73 millj. kr. En
við niðurskurðinn hefur tekizt
að lækka væntanlegan fram-
kvæmdakostnað niður i 48 millj.
kr. Hlutur rikissjóðs i þessum
framkvæmdum er því áætlaður
rúmar 19 millj. kr.
Nauðsyn að fd
meira heitt vatn
Hitaveita hefur verið á Dalvik
siöan 1970. Vatnið er leitt frá
Hamril Svarfaðardal, en þaðan
eru um 5 km til Dalvikur. Nú
eru nær öll hús á Dalvik hituö
upp með vatni.
Vatn er þó mjög takmarkað
og hefur verið eilifur barningur
að halda i horfjnu og hafa nægi-
legt heitt vatn til notkunar i
bænum. Margar holur hafa ver-
iðboraðará Hamri, en þær skila
ekki nægilega miklum árangri.
Nú er búið að úthluta öllu vatni,
sem til er, og er þvi orðin knýj-
andi nauðsyn að bora meir á
Hamri. Það verk var á áætlun
Jarðborana rikisins á þessu ári,
en likur eru taldar á, að ekki
verði unnt að koma þvi i verk,
fyrr en næsta ár.
Von manna er þvi sú, að hafizt
verði handa um boranir
snemma næsta vor, enda mörg
hús i byggingu, eins og áður er
getið, og er ófært annað en fá
handa þeim heitt vatn. Ætlunin
er að bora næst niður á 16 til 18
hundruð metra dýpi, en hingaö
til hefur aðeins verið borað
niður á 600 m dýpi.
Hilmar Danielsson forseti
bæjarstjórnar Dalvikur sagði,
að rekstur hitaveitunnar væri
mjög erfiður. M.a. væri það
vegna þess, að borunarkostnað-
ur væri mjög mikill þvi að fjöldi
hola hefur verið boraður án þess
að árangur fengist en fyrir þá
vinnu verður að greiða fullt
gjald. Hins vegar eru til ákvæði
um, að sveitarfélög þurfi ekki
aö greiða fyrir borun fyrr en
jarðhitasvæðið fer að skila ár-
angri.
En vegna þess að hluti af hol-
unum skilar árangri og þaðan
hefur verið leitt heitt vatn, þarf
að borga fyrir allar boranir á
svæðinu. Meira að segja verður
aö borga söluskatt af allri upp-
hæðinni.
Þá er hægt að fá mjög lítil lán
vegna borananna, sem eru
meginhluti stofnkostnaðar við
hitaveituna. Einu lánin, sem
unnt er að fá, eru lán hjá orku-
sjóði til skamms tima meö
hæstu bankavöxtum. Sagði
Hilmar, að ófært væri annað en
að breyta þessari lánafyrir-
greiðslu, ef unnt ætti aö vera
fyrir sveitarfélög að standa
undir lagningu hitaveitu.
Þá gat Hilmarþess, aö verð á
raforku til dælingar vatni fyrir
hitaveitu Dalvikur, væri nær þvi
helmingi hærra en sambærileg-
ur rafmagnskostnaður fyrir
hitaveitu Akureyrar. Gerð var
áætlun um rafmagnskostnaðinn
fyrir hitaveitu Dalvikur sl. ár,
og var hann 2,6 millj. kr. Hins
vegar heföi sambærileg raforka
til hitaveitu Akureyrar veriö
einni milljón kr. ódýrari.
Gert út d
djúprækju
A ferð um Dalvik litum viö inn
hjá Söltunarfélagi Dalvíkur.
Verziunarhús KEA á Dalvik.
KEA, Kaupfélag Eyfirðinga,
Akureyri, starfar á mjög stóru
svæði. Það rekur margar
verzlanir og er mikill þátttakandi
i atvinnurekstri i Eyjafiröi. Á
Daivik hefur kaupféiagið mikil
umsvif og veitir ibúunum mjög
mikla þjónustu á mörgum svið-
um. Jafnframter kaupféiagið enn
aðaiatvinnurekandinn á staönum,
og á síðasta ári voru um 550
manns á iaunaskrá hjá félaginu á
Dalvik, eða um helmingur allra
ibúa bæjarins. Þá voru greidd
laun 175 milij. kr. og framleiðslu-
verðmæti fiskvinnslufyrirtækja,
sem eru á vegum kaupfélagsins,
námu 400 millj. kr.
Útibússtjóri KEA á Dalvik er
Kristján ólafsson, en með honum
starfa siðan deildastjórar fyrir
hinar ýmsu deildir félagsins.
Sameinaðir
stöndum við
Á ferð um Dalvik nýlega tókum
við Kristján tali til að fræðast um
rekstur útibúsins og spurðum
fyrstá hvernháttsambandinu við
aðalstöðvar KEA væri háttað.
— Samstarfið milli KEA og úti-
búanna hefur verið mjög til fyrir-
myndar, sagði Kristján. Þetta er
allt rekið sem ein stór heild, og af
þvi leiðir, að allir félagsmenn
KEA sitja við sama borð. Þannig
er t.d. sama vöruverð hér á Dal-
vik og inni á Akureyri, og sömu
sögu er einnig að segja frá Siglu-
firði, Grimsey og öðrum útibúum
félagsins.
Stjórn KEA og aðalfundir taka
ákvarðanir um öll stærri mál, en
dagleg stjórn okkar sérmála er
öll hér á staðnum.
Félagiö rekur nú rækjuvinnslu
og gerir út tvo rækjubáta, sem
afla á djúpmiðum. Bátar þessir
voru keyptir I sumar, og er ann-
ar 115 lestir á stærð, en hinn er
62 lestir. A bátunum vinna alls
tiu menn.
Rækjuvinnslan tók til starfa I
maí 1975, og þar eru 35 manns á
launaskrá. Ekki hefur vinna þó
verið nægilega stöðug og þarf að
tryggja betur hráefnisöflunina.
Afköst vélanna, sem eru tvær,
eru um 500 kg á klst. af hrá-
rækju. Vel hefur gengið að selja
rækjuna, og er aðalmarkaöur-
inn I Hollandi og Þýzkalandi, en
einnig hefur rækja verið seld til
fleiri landa.
NU hafa verið fest kaup á
frystri rækju, og er áformaö að
vinna hana I haust. Slikt mun
ekki hafa verið gert hér á landi
áður, en erlendis er sú aðferð
mjög þekkt. Ef vel gengur, telja
forráðamenn verksmiöjunnar,
að hægt veröi að tryggja meira
hráefni til rekstursins, og nýta
stærri skip til veiöanna.
Þá eru einnig áform um að
auka framleiðslu verksmiðj-
unnar með þvi aö fara út I niður-
lagningu, en ekki verður þó haf-
izt handa um það fyrr en betur
er búiö að tryggja rækjuvinnsl-
una.
Verkstjóri i rækjuvinnslunni
er Kristján Þórhallsson, en
framkvæmdastjóri er Jóhann
Antonsson.
Kaupfélagið reyni
En hin stóra eining, sem Kaup-
félag Eyfirðinga er, verður til
þess, að auðveldara er að stuðla
að miklum framkvæmdum á hin-
um ýmsu stöðum. Þannig hefði
t.d. sú mikla fjárfesting, sem
kaupfélagið hefur að undanförnu
staðiðihérá Dalvik, verið ófram-
kvæmanleg, ef ekki hefði verið
um svo stóra heild að ræða.
Fer ekki meginhluti verzlunar-
innar á Dalvik I gegnum kaupfé-
lagið?
— Jú, það er rétt, og það er okk-
ur mikið hagræði og kostur að
geta fengið allar vörur frá Akur-
eyri. Þangað eru vörurnar keypt-
ar inn í stórum einingum og mikið
af innfluttum vörum kemur beint
þangað. Daglega eru ferðir hér á
milli og þvi auðvelt að útvega
vörur, ef við eigum þær ekki á
lager.
Allri þungavöru fyrir
verzlunarsvæði Dalvikur er hins
að veita
sem bezta
biónustu
B B
— rœtt við Kristjón Ólafsson,
útibússtjóra KEA á Dalvík
vegar skipað beint upp hér á Dal-
vik, eins og fóðurbæti, áburði og
þess háttar.
NU veitið þið mikla þjónustu við
sveitirnar hér 1 kring. Hvað er
nýjast á þvi sviði?
— Þegar mjólkurtankar voru
teknir I notkun hér I haust, óskuðu
bændurnir eftir þvl, að kaup-
félagið tæki að sér aö annast
vörudreifingu um sveitirnar. Við
þessu var orðið, og fer nú blll hér
út um sveitir þrisvar I viku meö
vörur og póst. Þannig geta ibúar
sveitanna fengið vörur sendar
heim til sin annan hvern dag, og
þá daga koma blöðin á útkomu-
degi til viðtakenda.
Það ernú stutt siðan þessi þjón-
usta komst á, en ég vona, að hún
gangi vel I framtiöinni, en ljóst er
að það væri algerlega vonlaust
fyrir aðra aöila en kaupfélagið að
taka svo viötæka þjónustu, sem
þessa, að sér.
AAörg
atvinnufyrirtæki
NU rekur kaupfélagið mörg at-
vinnufyrirtæki hér á Dalvik. Hver
eru þau helztu?
— Hér eru þrjú fyrirtæki á sviði
fiskvinnslu, sem kaupfélagið rek-
ur Hér er frystihús, fiskimjöls-
verksmiðja og slatfiskverkun. Þá
rekur kaupfélagið bifreiðaverk-
stæði, sem annast alhliöa þjón-
ustu bæði viö bileigendur, útgerö-
ina og bændur. Þá er sláturhús á
vegum kaupfélagsins og hlut á
kaupfélagið i útgerðarfélaginu og
rækjuvinnslunni.
Þaö má þvi segja, að kaup-
félagið sé gifurlega stór atvinnu-
rekandi á staðnum og I sláturtlö-
inni eru hér 300 manns I fastri
vinnu. Alls voru 550 manns á
launaskrá sl. ár, og greidd laun
námu 175 millj kr.
Kristján ólafsson útibússtjóri.
Hve mikil er framleiðslan i
fiskvinnslufyrirtækjum kaup-
félagsins á staðnum?
— Hér voru á siöasta ári
verkaðar 550 lestir af fullunnum
saltfiski, 55 þúsund kassar af
freðfiskiog á sjötta hundraö lestir
af fiskimjöli.
Þá má geta þess I þessu sam-
bandi, að hér er fiskimjölið gufu-
þurrkaö og teljum viö það mun
betri aðferð en að þurrka það á
annan hátt. Það eru aðeins tvær
verksmiðjur á landinu, sem gufu-
þurrka, hin er verksmiðjan i
örf irisey.
Þú minntist áðan á miklar
framkvæmdir á vegum káup-
félagsins. Hverjareru þær helztu,
sem gerðar hafa verið á undan-
förnum árum og væntanlegar eru
I framtiðinni?