Tíminn - 11.12.1976, Blaðsíða 13

Laugardagur 11. desember 1976
13
les úr „Minningum”
Björgvins Guðmundssonar
og kynnir lög eftir hann.
12.00 Dagskráin. Tónleikar.
Tilkynningar.
12.25 Veðurfregnir og fréttir.
Tilkynningar. Tónleikar.
13.30A prjónunum Bessi
Jóhannsdóttir stjórnar
þættinum.
15.00 1 tónsmiðjunni Atli
Heimir Sveinsson sér um
þáttinn (8).
16.00 Fréttir
16.15 Veðurfregnir íslenzkt
mál Gunnlaugur Ingólfsson
cand. mag. talar.
16.35 Létt tónlist frá
nýsjálenska útvarpinu
Neketini-lúðrasveitin leikur
17.00 Staldrað við á Snæ-
fellsnesi Fjórði þáttur
Jónasar Jónassonar frá
Ölafsvik.
18.00 Tónleikar. Tilkynningar.
18.45 Veðurfregnir.
Dagskrá kvöldsins.
19.00 Fréttir. Fréttaauki.
Tilkynningar.
19.35 Seldi Ilerópið á götum
Parisar. Guðjón Friðriks
son ræðir við Þráin Hall-
grimsson menntaskóla-
kennara á ísafirði.
20.00 óperutónlist: Þrettir úr
„Maritzu-greifafrú” eftir
Emmerich Kálmán
Flytjendur: Sari Barabas,
E rwin-W alter Zipser,
Rupert Glawitsch, Rudolf
Schock, Guggi Löwinger,
Fritz Helfer, Ingeborg
Andersen, kammerkór
Berlinarútvarpsins og
Sinfóniuhljósveit Berlinar.
Stjórnandi: Frank Fox.
20.30 Rikið i miðjunni Siðari
þáttur um Kína. Sigurður
Pálsson tók saman og flytur
ásamt öðrum Kinaförum.
21.15 Þjóðlög frá ýmsum
löndum Hljómsveit
Mantovanis leikur.
21.40 „Föðurlaus”, smásaga
eftir Þorbjörgu Árnadóttur
Jón Hjartarson leikari les.
22.00 Fréttir
22.15 Veðurfregnir Danslög.
23.55 Fréttir. Dagskrárlok.
sjónvarp
Laugardagur
11. desember
17.00 tþróttir Umsjónarmað-
ur Bjarni Felixson
18.35 Emil i Katthoiti (Emil i
Rönneberg) Nýr, sænskur
myndaflokkur i 13 þáttum,
byggður á sögum eftir
Astrid Lindgren um hinn
hugmyndarika og fram-
takssama æringja, Emil i
Kattholti, sem er vænsti
drengur en oft dálitið
óheppinn. 1. þáttur. 1 smiða-
kofanum Þýðandi Jóhanna
Jóhannsdóttir. Sögumaður
Ragnheiður Steindórsdóttir
19.00 iþróttir
Hlé
20.00 Fréttir og veður
20.25 Auglýsingar og dagskrá
20.35 Maður til taks Breskur
gamanmyndaflokkur Þýð-
andi Stefán Jökulsson
21.00 (Jr einu I annað Um-
sjónarmenn Arni Gunnars-
son og Ólöf Eldjárn. Hljóm-
sveitarstjóri Magnús Ingi-
marsson. Stjórn upptöku
Tage Ammendrup.
22.05 Carmen Jones Banda-
rísk söngvamynd frá árinu
1954 byggð á óperunni
Carmen eftir Georges Bizet.
Leikstjóri Otto Preminger. í
myndinni leika eingöRgu
blökkumenn og aðalhlut-
verkin leika Harry Bela-
fonte og Dorothy
Dandridge. Joe er her-
maður. Hann er trúlofaður
ungri stúlku, en Carmen
Jones kemst upp á milli
elskendanna. Joe lendir i
Utistöðum við yfirmann
sinn, og þau Carmen
hlaupast á brott, svo að
hann lendi ekki i fangelsi.
Þýðandi Jón O. Edwald.
23.45 Dagskrárlok
Hinrik konungur VIII
og konur hans sex
Eftir Paul Rival
Englendingar kyntu brennur við öll vegamót, sem lágu
til Lundúna og vínið rann í stríðum straumum. íbúar
Englands átu og teyguðu vínið, þeir gáf u gleði sinni laus-
an tauminn og héldu sigurhátíð um allar götur Lundúna í
marsþokunni, þeir héldu áfram fagnaði þessum, þar til
síðustu glæður eldanna voru slokknaðar. Wolsey færði
Drottni opinberlega þakkir.
Frakkland var nú búið að missa bæði foringja sinn og
hersveitir og virtist því varnarlaust, Hinrik taldi hinn
rétta tíma til að ráðast inn í Frakkland, hann gerði sér
vonir um að geta hertekið hálft konungsrfkið og sett
setulið á Normandy og í Guyenne, sem voru hin fornu
skattlönd Plantagenet ættarinnar, Hinrik ól meira að
segja með sér þær vonir að láta krýna sig til konungs í
Notre-Dame. En þessi glæsilegu áform áttu sér skamm-
an aldur, Hinrik átti ekki nægilegt fé í ríkiskassanum og
hann þorði ekki að kalla saman þingið, hann óttaðist
ósveigjanlegt sjálfræði þingmannanna. Hann sagði því
Wolsey að leggjaskattá þjóðina, samkvæmt beinni laga-
setningu, án íhlutunar þingsins. Þá gerðu bændurnir
uppreisn og hótuðu herför til London. Þessi forsmekkur
af stríði varð til þess að Hinrik skipti um skoðun og hætti
við herförina.
Þegar menn hræðast árás, er um að gera að höfða til
kristilegs bræðralags og trúarlegs friðarvilja. Hinrik
breytti nú um aðferðir, Wolsey hvatti hann til þess. Hon-
um varð Ijóst að Karl var orðinn of voldugur, Hinrik fór
því allt í einu að bera hlýhug til Francis, sem var fangi
og máttvana. AAaðurinn, sem sigraði hann forðum í
glímukeppninni, auðmýkti hann ekki lengur, hann var
fangi, hann horaðist og var ógæfusamur. ölánsmaður-
inn Francis eignaðist nú vináttu Hinriks, aðallega vegna
íhlutunar Wolseys. Hinn hugumprúði Hinrik, benti því
Karli á að honum gæti orðið hált á því, ef hann sýndi
Francis ekki fulla kurteisi.
Hvað yrði líka um England, ef siglingaleiðirnar lokuð-
ust. Þetta land, sem var sævi girt, sem næstum mátti
segja að flyti á hafinu, hvernig mátti búast við að Eng-
land fengi sinn hluta af Evrópu, ef álfan sameinaðist
undir yfirráðum eins og sama konungs? Hinrik varð,
sjálfs sin vegna að klippa klærnar af Karli. Þessi þægi-
legi tengdamaður Hinriks, sem ætíð hafði verið honum
undirgefinn, var nú farinn að breytast, sigrar hans
höfðu stigið honum til höfuðs, hann var farinn að líta á
sig sem stjórnanda gjörvallrar veraldarinnar. Hann var
farinn að tala um að kvænast AAaríu, sem var aðeins tíu
ára og einkabarn ensku konungshjónanna, Karl dreymdi
um að ráða yfir Englandi, áður en yfir lyki. Svo tak-
markalaust yfirlæti og erfðaáform, sem komu svona
óvænt í Ijós, fylltu Hinrik skelfingu. Þegar Katrín gaf
sér tóm frá bænahaldi, bar hún sig eins og sigurvegari,
það jók enganveginn á fríðleik hennar. Wolsey hvíslaði
að Hinrik, að hjónaskilnaður væri vel framkvæmanleg-
ur, slíkt væri ekki gagnstætt vilja Guðs og Francis væri
því meðmæltur. AAedici páfinn Clement VII. hafði þá
þegar áhyggjur af valdafíkn Karls, því mundi auðgert
að f á samþykki hans. Hinrik sperrti eyrun og hlustaði á
Wolsey. „Wolsey mun losa hvílu mína við þessa dauf-
eygðu kreddukind, hann mun búa mér nýja brúðarsæng
og í þá sæng skal ég færa æsku og gleði."
Wolsey ætlaði sér að gifta Hinrik f ranskri konu, þegar
konungur væri orðinn f rjáls, tvær slíkar stóðu til boða, sú
f yrri var að vísu tekin að eldast, en óneitanlega töf randi,
hún var systir Francis, AAargrét, hún var nefstór en
fagureygð, hún var sögð kaldlynd en glæsileg. Hin var
Renée, dóttir Loðvíks XII, hún var ekki fríð, en hún var
ósnortin mey, tæpra f immtán ára og þegar vel menntuð,
hugur hennar hneigðist að guðfræði. Hinrik leyfði
Wolsey að fara sínu fram um kvonbænir, sjálfur átti
hann sér aðra drauma.
Hinrik veitti Boleyn og Howard fólkinu allskonar frfð-
i'ndi, hann sæmdi Tómas Boleyn greifanafnbót. Það leit
næstum út fyrir að fyrirætlan Hinriks, að losa sig við
Katrínu, hefði í för með sér myndun nýrrar f jölskyldu af
hans hálfu.
Hann útskúfaði jafnvel dóttur sinni. Hann sendi eftir
litla Hinrik Fitzroy, og viðurkenndi hann erfingja að
einkalandeignum sfnum, sömuleiðis gaf hann honum
nafnið, sem föðurfaðir drengsins, Hinrik VII, bar áður
en hann hrifsaði krúnuna, en það var jarl af Richmond.
Hættan vofði yfir Katrínu, hún var yfirgefin og ein-
mana, hún vafði dóttur sína örmum og sýndi henni hinn
óskilgetna dreng, sem allt lék í lyndi fyrir. Katrín hvatti
AAaríu til bæna og trúrækni.
AAaría Boleyn var enn frilla konungs og almennt viður-
kennd, sem slík. Anna héltsig hins vegar heima á Hever.
Elísabet virtist una vel dvöl Önnu heima, en hún skildi
dóttur sína ekki nema að nokkru leyti. Elísabetu veittist
létt að skilja Hinrik, hún hafði átt sinn þátt í að móta
hann, það hafði hún gert af hinni mestu ástúð, um Önnu
vissi hún minna. Anna hafði vaxið upp víðs f jarri móður
sinni, það var lika örðugra að skilja hana, þar, sem hún
var kona, hún gætti líka vel leyndarmála sinna. Hinrik
þorði ekki að spyrja Elísabetu, hann hræddist það, sem
hann kynni þá að komast að.
Tíminn leið. Wolsey undirbjó hjónaskilnaðinn, hann
smjaðraði fyrir Frökkum, og ihugaði nýja trúlofun.
Hann var Francis hjálplegur, Francis var enn fangi.
Wolsey reyndi að ógna Karli. Eftir árs fangavist, fór
Francis að lokum frá Spáni, hann hafði gef ið Karli stór-
kostleg fyrirheit og af henti honum tvo sona sinna. Þegar
svo Francis var kominn heim til Frakklands, sveik hann
öll loforð, án þess að skeyta nokkuð um hina tvo barn-
ungu syni sina. Karl mótmælti og hneppti hin tvö gísl, í
varðhald og stríðið brauzt út aftur. Páfinn og ítölsku
prinsarnir komu Frakklandi til hjálpar, en Hinrik neit-
aði að berjast. Frakkar buðu honum gull og Hinrik full-
vissaði þá um samúð sína. Aldrei hafði stríð verið eins
f jarri Hinrik og þá, því Anna hafði eignazt nýjan vin,
Anna, sem hafði flúið og var svo dul og óútreiknanleg.
Tómas Wyatt.
Anna hitti hann að Hever, hann var af ætt Howard-
anna, hann var systursonur móður hennar. Nafn hans
var Wyatt, hann var tuttugu og þriggja ára og hafði
margt það til að bera, sem gerir einn mann aðlaðandi.
Hann hafði þekkt önnu, alla hennar ævi og var náinn
vinur Georgs, bróður hennar. Wyatt og Anna höfðú leikið
sér saman, þegar þau voru börn, hann þekkti alla fortíð
hennar og æskuleyndarmál, hann hafði þekkt hana áður
en hún öðlaðist nokkra sýndarmennsku og þekkti þvi
hjarta hennar. Þegar Hinrik hugsaði um þessar stað-
reyndir, þá leið honum afar illa, hann var afbrýðissam-
ur út í alla, sem höfðu átt hlutdeild í æskuárum Önnu,
jafnvel út í bróður stúlkunnar.
Wyatt var kvæntur, en hjónaband hans var ástlaust.
Honum hafði verið gefin kona, þegar hann var seytján
ára, hún var dóttir aðalsmanns og lagleg, Wyatt hafði
gætt þess að verða ekki ástfanginn af konu sinni. Hann
var draumlyndur og þráði að ferðast til sólarlanda, hann
las Petrarch og var sjálfur skáld. Þeir töfrar, sem Hin-
rik leitaði að í tónlist, leitaði Wyatt að í fegurð orðsins, í
kjarna þess. Allt það, sem Hinrik dáði það tignaði Wyatt
lika, þeir elskuðu báðir skógana, ástina og silfurskin
mánans. Hrifnæmi Wyatts var ef til vill ekki eins djúp-
„Ég hélt kannski, aö heyrnartóliö
væri ekki á hjá þér, þaö er alltaf
á tali.”
I DENNI
j DÆMALAUSI
i