Tíminn - 01.02.1977, Page 18

18
Þriðjudagur X. febrúar 1977
LSiilliAí
Þuríður Gísladóttir
Fædd 17. júli 1889,
Dáin 7. jan. 1977.
A fyrstu dögum þessa nýbyrj-
aöa árs andabist á Landakotsspit-
alanum Þuriöur Gisladöttir,
Mávahllö 7, Reykjavlk. Þuriöur
var fædd aö Gaulverjabæ i Flóa
þann 17. júli 1889, dóttir hjónanna,
Sigriöar Halldórsdóttur frá ósa-
bakka á Skeiöum og Gisla
Eyjólfssonar, sem ættaöur var
frá Kálfholti i Rangárþingi. Þau
hjónin, Sigriður og GIsli hófu
búskap og bjuggu um árabil aö
Dalbæ I Gaulverjabæjarhreppi og
var GIsli alla tið kenndur viö þann
bæ og kallaður Gisli frá Dalbæ.
Á fyrsta tug aldarinnar fluttu
þau hjónin búferlum til Reykja-
vlkur meö börnin sln, sem þá
voru milli fermingar og tvitugs,
en þau voru auk Þurlðar, Haildór,
sem kvæntist Valgeröi Jónsdótt-
ur, Steinhólm, silfursmiös úr
Tálknafiröi, Eyjólfur Glslason,
sem kvæntist Guöriði Magnús-
dóttur ættaöri úr Borgarfiröi
syöra, og fjórða I rööinni og yngst
þeirra systkina var Gislina Sig-
riöur, en hennar maöur var
Eyjólfur Jóhannsson bóndi og
skipstjóri I Sandgeröi. Þuriöur
Gisladóttir liföi lengst af systkin-
unum, en öll voru þau hressilegt
manndómsfólk.
Gisli frá Dalbæ reisti sér
smiöju neöan við Vitatorgiö I
Reykjavik og hamraöi þar járniö
meðan heilsa og lif entist. Aörar
fasteignir eignaðist hann ekki I
höfuöborginni, en heimili þeirra
hjónanna frá Dalbæ stóö alla tíö
aö Laugavegi 67,1 rishæö, sem aö
mestu var undir súö.lbúöin var
eitt herbergi, eldhús, sem lengst
af var með gasmasklnu, — og
búrkames, en brattur hvitskúrað-
ur tréstigi lá upp á loftskörina.
Aldrei man ég eftir gestlausum
bæ þarna á Laugaveginum. — Ef
þar var ekki vinafólk austan úr
Arnes- eöa Rangárvallasýslu, of-
an af Kjalarnesi eöa sunnan úr
Sandgeröi, voru þar næstu
nágrannar af innanveröum
Laugaveginum. Þaö var eins og
þessi súöaríbúð vaari alltaf full af
yl og birtu, og út um litlu glugg-
ana var fagurt að sjá inn i
Laugarnesiö og út á Sundin, þeg-
ar kvöldsólin skein frá opnu hafi
og skuggar léku um Kjalarnesiö
og hliöar Esjunnar.
Þaö var lika eins og hún Sigríö-
ur amma min og hún Þuriöur
fööursystir væru einatt I einhvers
konar akkoröi til þess aö veröa
öörum til góös, beinlinis gleymdu
sjálfum sér i umhyggjunni fyrir
öörum. Um þeirra óskir og þarfir
var ekki talaö, annaö var ofar á
blaöi. íbúöin var alltaf nógu stór.
Flatsængurnar á eldhúsgólfinu
voru bara misjafnlega margar.
Aldrei heyröi ég þær mæðgurnar
vera aö barma sér eöa hafa uppi
búksorgartal. Ollum virtist liöa
vel þarna á Laugaveginum þótt
ekkert væri þar af nútimaþægind-
um.
Þurlöur Gisladóttir gekk aö öll-
um störfum meö glaöværö og
áhuga, enda tápmikil og lengst af
vel heilsuhraust. Hún stundaöi á
yngri árum fiskvinnu viöa.meöal
annarra staöa i Viöey. 1 mörg
sumur vann hún viö heyskap hjá
Reykjavlkurborg. Hún haföi
menn I fæöi. Þvoði þvotta. Vann
viö sllkt i mörg ár á Hótel Vlk.
Hvarvetna, sem hún starfaði, laö-
aöist samstarfsfólkiö aö henni.
Hún tók lika þátt I gleöi þess og
mótlæti, og engum hefi ég kynnzt,
sem glaödist eins innilega, þegar
einhverjum vini eöa vandamanni
gekk eitthvaö i haginn. Hún var
írásagnarglöð, en umtalsfróm.
Hún fylgdist vel meö frændfólki
sinu fjær og nær og var öllum
trygg og heil.
Þuriöur Gisladóttir giftist ekki,
en einn son eignaöist hún með
Zophonlasi Sveinssyni frá
Akranesi, Skúla aö nafni, en hann
lézt 34 ára gamall frá konu og
tveimur ungum sonum. Hún bar
ekki þann harm sinn á torg, en
hjálpaði tengdadóttur sinni viö
uppeldi drengjanna og batzí
henni og hennar fólki óslítandi
vináttuböndum, enda varði sú
sambúö til siöasta dags. Þaö eru
sólbjartar minningarnar um
þessa heiðurskonu, sem nú er
horfin af sviöinu eftir langa veg-
ferö. Um hana lék á langri æfi
blær birtu og voryls, hispursleys-
is og reisnar. Það var eins og hún
hefði aldrei veriö meö eöa kynnzt
nema góðu fólki, og til þess hugs-
aöi hún fallega.
1 orðskviðum Salomons segir á
einum staö „Gott mannorö er
dýrmætara en mikill auöur. Vin-
sæld er betri en silfur og gull”.
Pálmi Eyjólfsson,
Einar Þorsteinsson
Reykjum
Þakkarminning drengs, um fyrir-
myndarhúsbónda
Fæddan aö Reykjum 1 Hrútafirði
31. ágúst 1915, dáinn 5. janúar
1977.
Fyrir uppvööslusaman dreng-
hnokka, sem erfitt á meö aö
hemja sina ólgandi athafnaorku,
sem umhverfiö máski hvorki virti
né þakkaöi, er ekki neitt smá-
ræöisatriöi, hvert hann ræöst til
snúninga. 1 gróandanum kom ég
aö Reykjum, þegar voriö söng I
lofti og á jöröu margraddaö.
Bústörfin kölluöu á fram-
kvæmdir, sem ekki stóö heldur á.
Einar bóndi gekk glaöur og reifur
til verka, og jafnvel drenghnokki,
gat ekki annaö en dáöst aö þeim
handatiltektum, jötundugnaöi,
sem nýttist þvi betur sem hver
hlutur var á sinum staö og 1 sinu
bezta ástandi. Einnig var vinnu-
tlmi reglulegri en almennt gerö-
ist. Þaö varö fljótt ljóst, er ein-
hverjar þarfir kölluöu eftir hættu-
tlma, ætlaöi hann engum aö létta
þeim af sér. Hversu skýrt hann
geröi kröfur til sjálfs slns, hlaut
aö minna okkur unglingana á aö
gera sjálfir meiri kröfurtilokkar.
Þarna var sannkallaöur vinnu-
skóli, sem bæöi létt og gaman var
aö vera nemandi 1, læra aö gleöj-
ast yfir árangri starfanna, af aö
sjá móana breytast I iöjagrænan
túnvöll, eitt stykkiö eftir annaö,
og byggingar risa. Bóndinn var
þar heldur ekki einn aö verki.
Húsfreyjan, ósk Agústsdóttir frá
Anastööum, gekk einnig meö
sömu atorkusemi og gleöinni til
allra verka úti sem inni, þar voru
samtaka hendur og svo hlaut aö
veröa um alla þar á bæ.
Fleiri unglingar en ég voru þar
oft og er eitt af þvi ógleymanleg-
asta, hvernig boröræöur uröu þar
oft. Glaölega var rætt um störfin,
og gat ekki hjá þvl fariö, aö blóö
hly pi fram I andlitiö á einhver jum
okkar strákanna eöa öllum, er
Einar sterk-lofaöi allt þaö, er
hann taldi vel hafa veriö gert.
Okkur kom öllum saman um þaö
á eftir, aö tæpast heföum viö nú
alveg átt þetta skilið, en alráönir I
aö reyna aö eiga þaö enn betur
næst, fullvitandi, aö þakklæti
brást aldrei fyrir vel unnin verk.
Hafi ég svo siöar á minni ævi
fengiöþakkirfyrir handtök, hefur
mér jafnan oröiö hugsaö noröur
aö Reykjum, þar ætti ég mikiö
skóla Einars aö þakka.
Þar sem ég var þar á hverju'
sumri i nær áratug, naut ég
ýmissa sérréttinda, er veittu mér
bæöi gleöiog ábyrgöartilfinningu.
Þaö fór heldur ekki framhjá hin-
um drengjunum, aö ég einn haföi
leyfi til aö aka dráttarvélinni, en
ég átti lika aö skilja hana og
hiröa. Vafalaust hefur Einar séö
mig mæna öfundaraugum á þann
sjálfsagöa hlut hvers manns
þeirrar tiöar, orfin — og fékk einn
hagleiksmann sveitarinnar til aö
smlöa slikan grip handa mér, viö
hæfi, og kórónaná þaö var svo, aö
senda mig sjálfan til aö sækja
þaö. Allir sem til þekkja, harma
fráfall Einars á svo góöum aldri,
en vel væri, ef svo mætti meö
sanni segja um alla, aö þeir ynnu
svo vel sem Einar meöan dagsins
nyti, þvi aö, er ég heimsótti hann
á sjúkrahúsi, er hann sjálfur var
vel vitandi aö hverju stefndi,
ljómuöu þó enn fyrir sjónum hans
ræktunarframkvæmdir, sem
jöröin biöi eftir.
Svo mörgum af ættar- og ævi-
atriöum Einars hafa veriö gerö
þaö gö ö skil bæöi IM orgunblaöinu
ogTimanum, aö ég bæti þar engu
viö. Um leið og ég votta þessu
menningarheimili þakkir mínar
og samhug, gleöst ég af þeim
sönnunargögnum, er viö öllum
blasa, er um veginn fara, merkin
sýna verkin. Móöir jörö dylur
ekki slna ásýnd, árangur hugar
og handa, ógleymanlegar minn-
ingar um óvenjulegan húsbónda,
heim ilisfööur og góöan dreng.
H.Þ.
t
íbúðaskipti
í sumar-
leyfinu
Hver vökvar blómin fyrir
okkur meöan viö erum i sumar-
friinu? Er mögulegt aö feröast
til útlanda án þess aö búa á
hóteli eöa i tjaldi? Þetta eru
ekki óalgengar spurningar.
Hugsið ykkur eftirfarandi: Ein-
hvers staðar i ööru landi —
kannski þar sem þiö helzt vilduö
eyöa sumarfriinu — býr
fjölskylda sem vill gjarnan
feröast til Islands. Ef til vill
hafiö þiö lika sömu starfsgrein
aö atvinnu. Gætuö þiö ekki
hjálpaö hver öörum?
Áriö 1953 ákváöu nokkrir hol-
lenzkir og svissneskir kennarar
aö hafa skipti á ibúðum I nokkr-
ar vikur i sumarfriinu. Af sam-
vizkusemi gengu þeir vel um
heimili hver annars um leiö og
þeir áttu notalegt sumarfri i
nýju og spennandi umhverfi.
Þetta var upphafiö aö stofnun
INTERVAC. Siöastliöiö ár töldu
samtökin rúmlega 1200 félaga
og stöðugt bætast fleiri við.
Þaö erú eölilega margir tregir
til að afhenda heimili sitt
ókunnugum i fleiri daga, hvaö
þá útlendingum. Aörir hugsa
sem svo: Það er nú allt svo fá-
tæklegt og gamaldags hjá
okkur, ekki getum við boðiö er-
lendum starfsbræörum okkar
upp á slikt. En trúlega hugsa
þeir alveg eins. Auk þess sýna
skýrslur, að fyrst og fremst
hugsa INTERVAC-félagar um
að foröast óhöpp og ganga vel
um heimili hver annars.
Og þá erum viö komin I hring:
INTERVAC-félagar óska eftir
aö hjálpa hver öðrum til aö
komast i ódýrari og þægilegri
sumarleyfisferöir og þeir skiija
vandamál hvers annars.
Þö aö kennarar séu I meiri-
hluta I samtökunum er ekkert
sem mælir á móti þvi að aörar
starfsstéttir geti verið meö.
Starfsheiti er þá gefiö upp
þannig aö þeir sem þess óska
geti eftir sem áöur samiö viö
fólk með sams konar atvinnu.
í stuttu máli eru samtökin
skipulögð þannig aö þeir sem
áhuga hafa sækja um inngöngu
hver I sinu heimalandi. Þrisvar
á ári fá allir félagar I öllum
INTERVAC-löndum send aug-
lýsingahefti samtlmis. Þar eru
nákvæmar upplýsingar um
hvað aðrir hafa upp á að bjóða
og hvers þeir óska. Og þá er
bara að velja úr. Félagarnir
greiöa árgjald sem ætlaö er aö
standa straum af kostnaði viö
burðargjöld, prentun o.þ.h.
Reynt er að hafa það árgjald I
lágmarki og er það þvi auöveld-
ara sem fleiri eru i samtökun-
um.
Nú er 21 land IINTERVAC en
ekki ennþá hafa tslendingar
orðið virkir þátttakendur.
INTERVAC-félagar á hinum
Norðurlöndunum hafa mikinn
áhuga á aö fá þá meö i hópinn.
Þvi ekki aö geröast félagi I Int-
ervac og bjóða þá velkomna til
Islands?
Þeir sem óska eftir nánari
upplýsingum skrifi á Islenzku
til: INTERVAC, Ivar Solli,
Postboks 727, N 2800 Gjövik.
Þjóðleikhúsið
því að hann var stofnaöur áriö
1965, sagöi aö þaö heföi veriö Poul
Reumert leikari* sem stofnaöi
sjóöinn, ásamt konu sinni önnu
Borg. Þau höföu lengi haft i huga
aö stofna þennan sjóö, þó hann
yröi ekki formlega stofnaöur fyrr
en skömmu eftir aö Anna Borg
lézt. „Fyrst var veitt úr sjóönum
áriö 1970, og var það Helga Bach-
mann sem styrkinn hlaut þá. SIÖ-
an hafa leikararnir Arnar Jóns-
son, Þorsteinn Gunnar§son og
Siguröur Skúlason hlotið styrki úr
sjóönum, svo og leikararnir tveir
nú, eins og áöurkom frám”', sagöi
Þorsteinn.
Leikurunum er i sjálfsval sett,
hvenær og hvar styrknum skal
varið, sagði Þorsteinn, en eins og
áöur er sagt, skal honum variö til
utanferðar og leiklistarkynning-
ar. Aö lokinni sýningunni á
sunnudagskvöldið, rakti Þor-
steinn fyrst sögu sjóösins, stofn-
un hans og stjórn. Sneri hann siö-
an máli sínu til þeirra Þóru og
önnu Kristlnar og rakti leikferil
þeirra og veröleika og afhenti
þeim síöan styrkinn.
Auk Þorsteins eiga sæti I sjóö-
stjórn Torfi Hjartarson og Agnar
Klemenz Jónsson, en þar sem sá
síöarnefndi dvelst nú erlendis, tók
varamaöur hans, Davlö Sch.
Thorsteinsson, sæti I stjórninni.
@ íþróttir
Viö erum bjartsýnir fyrir leikina
gegn V-Þjóöverjum, sagði Birgir
Björnsson, formaöur landsliös-
nefndarinnar I handknattleik,
þegar við ræddum viö hann I gær-
kvöldi. — Ég er mjög ánægöur
með strákana, þeir sýndu þaö
gegn Pólverjum og Tékkum aö
erfiöar æfingar þeirra, eru aö
bera ávöxt. Þaö er ánægjulegt aö
sá, aö landsliöið er á réttri leiö.
Birgir sagði, aö aö öllum llkind-
um yröi landsliösæfingum fjölg-
aö á næstunni og þá myndi lánds-
liöiö æfa tvisvar sinnum á dag —
I hádeginu og á kvöldin. Það
verður allt sett á fulla ferö, þegar
lokaundirbúningurinn fyrir HM
hefst nú einhvem næstu daga,
sagöi Birgir.
Þess má geta aö A-Þjóöverjar
sem verða mótherjar okkar I
Austurríki, áttu I erfiöleikum meö
Sviss um helgina I A-Þýzkalandi
— léku tvo landsleiki gegn þeim
og unnu nauman sigur, fyrst 24:20
og slðan 25:20, en Svisslendingar
höfðu þá yfir I hálfleik — 16:15.
40siáur
sunmt