Frjáls þjóð - 19.06.1964, Page 6

EINRÆÐI Á ....
Framhald af bls. 3 .
ast í heiminum, og heimur-
mn veit'mjög lítiS um þaS
sem gerist á Haiti. Notar rík
isstjómin sér J>etta óspart'
til að blekkja þjóSina. Út-
varp og sjónvarp eru undir
sömu sök seld og blöSin.
Allur póstur sem fara á um
eöa út úr landinu er vand-
lega ritsko-SaSur af yfirvöld-
unum.
MENNTAMÁL.
ÁstandiS í menntamálum
er ekki upp á marga fiska,
eins og nærri má geta. Mjög
lítill hluti ungs fólks á þess
kost aS komast í skóla, þótt
öllura eigi aS vera tryggS
barnaskólamenntun. ÆSri
skólar eiga mjög erfitt upp-
dráttar. Þeir hafa einkum
veriS reknir af ýmsum trú-
arsöfnuSum, en nýlega hef-
ur ríkisstj órnin rekiS mikiS
af prestunum, er veita þeim
forstöSu, úr landi. Ríkis-
stjórnin virSist ekki hafa
neinn áhuga á aS ráSa bót
á ástandinu í menntamálum,
enda er auSveldara aS kúga
ólæst fólk en þaS sem ein-
hverja menntun hefur hlot-
iS. Ofan á allt þetta bætist
aS menntamenn leita burt
úr landinu vegna öryggis-
leysisins sem þar ríkir.
Háskóli var stofnaSur á
Haiti 1944, en er nú eins
og annaS undir stjórn ein-
ræSisherrans. KennaraliS er
valiS eftir stjórnmálalegum
verSleikum, en ekki akadem
ískum, og verSur stöSugt
erfiSara aS fá starfsmenn.
KennsIuaSferSir eru mörg-
um áratugum á eftir tíman-
um, námsbækur engar og
annaS eftir því. Háskóla-
stúdentar hafa reynt aS berj-
ast gegn einræSisstjórninni,
m. a. meS því aS neita aS
mæta til kennslu, en öll and-
spyrna hefur veriS barin
miskunnarlaust niSur, og
þeir stúdentar er fá inn-
göngu í skólann, verSa aS
sverja þess eiS, aS stofna
ekki nein samtök, og þeir
verSa stöSugt aS játa stjórn
inni hollustu sína, ef þeim
á ekki aS vera vikiS úr skól-
anum.
trOarbrögð.
Duvalier forseti játar op-
inberlega kaþólska trú, en
kaþólska kirkjan hefur (nú
afneitaS þessum syni sínum,
enda hefur hún hann grun-
aSan um stuSning viS frum-
stæS töfratrúarbrögS, er
Voodoo nefnast. Þau eiga
mjög sterk ítök meSal hins
fáfróSa og hjátrúarfulla
landslýSs. Þessi trúarbrögS
eru runnin frá afrískri for-
"feSradýrkun og voru flutt
inn í lok 1 7. alaar. Upphaf-
lega ætlaSi Duvalier aS not
færa sér kaþólsku kirkjuna
til aS gera dýrling úr sjálf-
um sér í lifanda lífi, en þeg-
ar kaþólskir biskupar gerS-
ust tregir til aS stySja þetta,
rak hann þá hvern af öSrum
úr landi, og hefur fyrir þau
tiltæki tvívegis veriS bann-
færSur af kaþólsku kirkj-
unni, í janúar 1961 og í
nóvember 1962. Duvalier
hefur því í æ ríkara mæli
snúiS sér til Voodooprest-
anna, og fengiS hjá þeim
betri viStökur. Nú sem stend
ur berjast Voodoomenn fyr-
ir aS útrýma öllum öSrum
trúarbrögSum í landinu, en
kaþólska kirkjan hefur enn
talsverS áhrif, og er í raun-
inni eina afliS í landinu sem
einræSisherrann ræSur ekki
yfir. En þó hefur honum tek-
izt aS ógna kaþólsku prest-
unum svo, aS þeir eru
smeykir viS aS beita áhrif-
um sínum gegn honum.
ANDSPYRNAN.
Duvalier hefur nú tekizt
aS brjóta á bak aftur alla
andspyrnu meS hinum
hrottalegustu aSferSum. Öll
stjórnmálasamtök önnur en
hans eigin flokkur voru upp-
rætt þegar hann komst til
valda. Þar til'f janúár T964
voru til þrjú verkamanna-
sambönd, stjórnarinnar, kaþ
ólskra og kommúnista, þótt
hin tvö síSarnefndu fengju
ekki aS starfa óhindraS, en
þá voru þau algerlega bönn-
uS, og síSan starfar aSeins
verkamannasamband stjórn-
arinnar.
í marz og apríl 1963 varS
hinna síSustu andspyrnutil-
rauna vart, voru þá drepnir
þrír stormsveitarforingjar og
tilraun gerS til aS myrSa
börn einræSisherrans á leiS
í skóla. Stjórnin bældi þetta
niSur af eindæma grimmd
og hörku, fjöldi manna, þ.
á. m. margir stúdentar, voru
ofsóttir og hurfu. Skipu-
lagSri innrás flóttamanna
var hrundiS og þá hvarf síS
asta vonarglæta andspyrnu-
manna um aS sjá Haiti
frjálst í náinni framtíS.
B AND ARÍKJ AST JÓRN
OG DUVALIER.
ÞaS sem gerSi Duvalier
kleift aS festa sig í sessi, var
hernaSarleg og efnahagsleg
aSstoS Bandaríkjastjórnar,
sjóliSsforingjar úr Banda-
ríkjaher hafa þjálfaS her-
menn stjórnarinnar, og allt
til ársloka fékk Duvalier her
gögn frá Bandaríkjunum.
EfnahagsaSstoS Ameríku
ríkjanna hefur bjargaS
stjórninni frá gjaldþroti. Ár-
iS 1961 nam efnahagsaS-
stoS Ameríkuríkja 1 3 J/2
milljón dollara eSa nær
helmingi af tekjum ríkisins
á fjárlögum. 1962 stóS til
aS auka aSstoSina upp í 35
millj. dollara. Þessu var þó
mótmælt ákaflega af and-
stöSuflokkunum, og aSstoS
in varS ekki nema 7 millj.
dollara þaS ár, og hefur enn
fariS minnkapdi síSan, enda
fær nú engum dulizt hvers
konar stjórnarfari hefur ver-
iS komiS á meS þessari aS-
stoS.
Kvakað ....
Framhald af bls. 5.
Bandaríkjamenn þetta fyrir-
brigði. Guðsmaðurinn var að
öllu leyti „saklaus sem dúfa
og slægur sem höggormur“.
Hann neitaði því, að hann
hefði fengið sér sjónvarp og
brá tvennu við, hann hefði
ekki tíma til þess að horfa á
það, og það væri með gamlar
fréttamyndir. En fyrir vestan
hefSi hann aftur á móti haft
sjónvarp, af því að honum var
gefið það af söfnuðinum. Þar
sló hann feitan bita úr hehdi
sér. Hver hefðu ekki orðið
launin, ef prestur eins
stærsta prestakalls landsins
og fyrrverandi æskulýðsfull-
trúi þjóðkirkjunnar hefði
veitt þessu máli lið og stutt
að framgangi sjónvarpsins?
Auglýsið í
Frjálsri þjóð
Listahátíðin og ....
Framhald af bls. 4.
um ekki, aS hann þurfi aS
bregSast svo viS sem hann
nú gerir. Er hann alveg bú-
inn aS gleyma orSræSum
sínum viS Jónas frá Hriflu
hérha um áriS um fátækt
skálda?
Þótt ég kenni þennan
greinarstúf viS fátækt
skálda, átti hér ekki aS vera
um barlómssöng aS ræSa.
Skáld geta aS sjálfsögSu
tryggt efnahag sinn í nú-
tíma þjóSfélagi eins og aSr-
ir menn meS þátttöku í
borgaralegum störfum — og
þaS gera þau flest. En ég
leyfi mér aS fullyrSa, aS þaS
sé hæpinn gróSi fyrir þjóS-
félagiS aS búa jafnilla aS
skáldum sínum og þaS gerir
nú — oer ekki bót mælandi.
Jón úr Vör.
FER-DIR
VIKULEGA
TIL
SKANDINAVÍU
...jflU
!!!!j!r
Flugfélagio býður
tíðustu og fljótustu ferðirnar
til Kaupmannahafnar.
Frá Kaupmannahöfn greinast
flugleiðir'um alla Skandinavíu.
Munið einnig beinu feröirnar
til Noregs annan hvern dag.
Stundvfsi,hraði og góð þjón-
usta eru kjörorð okkar.

6
Frjáls þjóS — föstudaginn 19. júní 1964,