Fréttablaðið - 20.02.2006, Page 38
20. febrúar 2006 MÁNUDAGUR20
uðu sérstakt fegrunar-og náttúru-
verndarráð strax 1970 sem skyldi
veita árleg verðlaun fyrir fegursta
garðinn.
Kaupstaðarréttindi fékk Sel-
tjarnarnes þjóðhátíðarárið 1974. Þá
voru íbúarnir 2.500 og fjölgaði um
500 næstu fimm ár á eftir. Þá var
byggt í Strandahverfi, Neshverfi
og á Melshúsatúni. Megináhersla
var alla tíð lögð á einbýli og raðhús.
Eiðismýrin er nýjasta hverfið, frá
því um 1990 og Eiðistorgið er mið-
stöð verslana og þjónustu. Byggð á
Hrólfsskálamel, milli Suðurstrand-
ar og Skólabrautar er á skipulaginu.
Seltirningar búa vel að útivistar-
svæðum, svo sem kringum Bakkatj-
örn og Nesstofu og efst á Valhúsa-
hæð. Ekki má heldur gleyma Gróttu
með sitt fjölskrúðuga fuglalíf né
golfvellinum yst á Nesinu.
Seltjarnarnesið státar af grón-
um hverfum og góðum útivist-
armöguleikum.
Seltjarnarneshreppur náði eitt sinn
yfir allt nesið milli Kollafjarðar
og Skerjafjarðar upp í Bláfjöll og
Vífilsfell. Jörðin Reykjavík klauf
sig út úr honum 1786 og á 19. og
20. öldinni gerðu fleiri jarðir slíkt
hið sama. Kópavogur klippti ekki
á naflastrenginn fyrr en 1948, þá
varð hinn nýi Seltjarnarneshrepp-
ur til sem samfélag 500 manna.
Lambastaðir var fyrsta jörðin sem
skipt var upp undir íbúðarhús og
götur. Við Tryggvastaðabraut sem
síðar nefndist Lindarbraut komu
líka snemma nokkur hús. Tjarnar-
stígur var lagður um 1950 og odd-
vita hreppsins gekk erfiðlega að
kría út 4 metra breiða ræmu undir
hann. Lóðaeigendur urðu að leggja
götuna sjálfir og sjá um frárennsli
frá húsum sínum. Þeir sem hófu að
byggja við Skólabraut og Melabraut,
fyrstu göturnar utan í Valhúsahæð-
inni þurftu líka að sjá um skolpmálin
sjálfir því holræsakerfið kom ekki
strax. Næst var byggt suðvestan í
Valhúsahæðinni. Þar komu göturnar
Vallarbraut, Lindarbraut, Miðbraut
og Unnarbraut og 1960 var kominn
þar kjarni.
Árið 1966 var skipulögð byggð í
landi Mýrarhúsa og byrjað á Látra-
ströndinni á nesinu norðanverðu.
Aðrar strandir komu í kjölfarið.
Seltirningar voru snemma meðvit-
aðir um gildi fagurra garða og skip-
Með blátt hafið á báðar hendur
H
ve
rf
ið
m
it
t
������
������
����
�������
���
�������
��������
�����
�����
�������
����
�����
������
������
������
��������������
�������
�������
�������
��������
���������
�������
������������
��� ������
�������
�������
�����
��������
����������
�������
������
��������
�������������
������ ������
�� ��
������
�����
����
������
������
������
������
����
������
�����
���
���
����������
����
��� ��
���������
������
�����
���������
���
�������
����
����
������
�������
��������� ������������
�������
�����
�����
�������������
���������
�������
���������
���������
��������
������
�����
���
����
���
������
����
����������
����������
�����
������
��������
����������
��������
�������
���������
������
�������������
�����������
����
������
���������
����
���
�����
������
�������
��������
����������
����������
��������
������
�����
�����
�����
�����
�����
������
����
����
������������
��������
����������
�����������
���������
����������
������
������������
�������������
��������
�������������
���������
�����������
�������������
���������
��������
�
�
���
�
��
��
��������
���������
����������
��� �
�
������
������
��� ��
�
�������������
�����
�
��
��
���������
������
�
��
�
�
�����������
������ ���������
��������
������
���������������
�������������
���������
�������������
����������
���
�������
�����������
����
������������ ��� ������������
���
���������������
������������
�
�����
�
���
�
�
�
�
��
�
�
�
���
�����������
�������
��
��
��
��
��
��
��
�
�
��
�
���
�
��
��
�
�
������
�������
���������
�
�����
�
�
��������
�������
���
���
���
���
��������� ���
���������
�
������������
�������
���
���������
�����������
�������������
�������
���������
������
�����
��������
�
�
���
�
��
�
�������
�
�
�
�
�
��
��
���
��
��
����
�
�
�
��
�
������������
�����
�������
�������
�������������
�������������
����������
��������� ��
�����
���������
���������
���
�����������
�����
Þjónusta
LEIKSKÓLAR, SKÓLAR, HEILSU-
GÆSLA, MATVÖRUMARKAÐIR.
Leikskólar
MÁNABREKKA v/Suðurströnd
SÓLBREKKA v/Suðurströnd
Grunnskólar
MÝRARHÚSASKÓLI
VALHÚSASKÓLI við Skólabraut
Matvörumarkaðir
BÓNUS Suðurströnd 2
HAGKAUP Eiðistorgi
10-11 Melabraut
LEYNISTAÐUR
Litlir bryggjustúfar bera
vitni um útræði á nesinu
áður fyrr. Þessi er beint útaf
Skerjabrautinni.
Sunneva Hafsteinsdóttir
myndlistarmaður er Seltirn-
ingur að langfeðgatali.
„Ég er fædd á Seltjarnarnesi
og hef búið hér með nokkrum
hléum alla ævina og föðurfjöl-
skylda mín hefur búið hér á nes-
inu í yfir 200 ár. Afi og amma
bjuggu í Bollagörðum og lang-
afi minn og langamma bjuggu
í Nesi.
Seltjarnarnesið hefur tekið
miklum stakkaskiptum síðustu
áratugina en hér þrífst á marg-
an hátt mjög sérstætt samfélag.
Þetta er merkileg blanda, smá-
bær með sínum sérkennum en
með miðbæ Reykjavíkur í tæp-
lega þriggja kílómetra fjarlægð.
Við eigum besta eða að minnsta
kosti fallegasta útvistarsvæð-
ið á öllu Reykjavíkursvæðinu
sem er hið svo kallaða vestur-
svæði sem flestir þekkja. Sem
betur fer var því bjargað fyrir
nokkrum árum þegar skamm-
sýnir stjórnmálmenn hugðust
skerða það stórlega. Það eru
að mínu mati mikil forrréttindi
að búa á stað sem er nánast í
miðborg Reykjavíkur en hefur
þessa víðáttumiklu óspilltu nátt-
úru og síðast en ekki síst, sjóinn.
Ég finn að ég er háð sjónum,
lyktinni, litnum, kraftinum og
víðáttunni. Ég bjó einu sinni á
stað þar sem ég sá ekki sjóinn
og ég var alveg vængbrotin.“
Sækir kraft í sjóinn
Sunneva við Bollagarða. FRÉTTABLAÐIÐ/STEFÁN
Í Ráðagerði hefur búið ráða-
gott fólk.
Ráðagerði stendur á gömlum
merg en húsið sem þar er nú
er byggt á árunum 1880-1890 af
Þórði Jónssyni hafnsögumanni.
Þórður var tvíkvæntur og kon-
urnar voru alsystur. Með þeirri
fyrri, Þórunni Jónsdóttur, átti
hann 13 börn, fimm komust til
fullorðinsára en hjónin tóku líka
nokkur fósturbörn. Guðríður,
dóttir þeirra og maður hennar
Oddur Jónsson hafnsögumað-
ur og hafnarfógeti voru næstu
ábúendur. Við af þeim tóku Sig-
urður Þórólfsson oddviti Sel-
tjarnarness og kona hans Ásdís
Margrét Þorgrímsdóttir. Síðan
komu Kristinn Brynjólfsson og
Anna Guðmundsdóttir. Anna
var eina konan sem gegndi
formennsku í Framfarafélag-
inu. Guðríður dóttir þeirra bjó
í Ráðagerði eftir foreldra sína
til 1988 en frá 1998 hafa Jónína
Ragnarsdóttir og Finnur Jóns-
son búið þar með sínum börnum
og hafa endurgert húsið sem
mest í upprunalegri mynd.
Ráðagerði
Ráðagerði. FRÉTTABLAÐIÐ/STEFÁN
Suðurströndin séð frá golfvellinum. FRÉTTABLAÐIÐ/STEFÁN
Gróttuvitinn er útvörður nessins.
FRÉTTABLAÐIÐ/STEFÁN
Seltjarnarneskirkja og gamli Mýrarhússkólinn eru nágrannar. FRÉTTABLAÐIÐ/STEFÁN
Raðhúsin á Látraströndinni horfa út á flóann. FRÉTTABLAÐIÐ/STEFÁN
Stígar fyrir gangandi, hlaupandi og hjólandi liggja meðfram ströndinni og eru óspart notaðir.
FRÉTTABLAÐIÐ/STEFÁN