Tíminn - 20.11.1977, Page 28

28
Sunnudagur 20. nóvember 1977
Rætt við
ráðunaut og
bændur
sunnanlands
Ingimar Ottósson og Guómundur Gubmundsson bændur I Vorsabæj-
arhjáleigu viö plastturninn. Timamynd: Róbert.
Stálturninn I Gerftum. Timamynd: Róbert.
Nauðsynlegt
að tryggja
öryggií
heyverkun
Vegna rysjóttrar tiöar
sunnanlands undanfarin sumur
hefur nauftsyn aukins öryggis i
heyverkun orftift stöftugt meira
aftkallandi. Margir bændur hafa
gripift til nauftsynlegra ráftstaf-
ana og byggt ný hils til heyverk-
unar. Hér er einkum um aö
ræöa þurrheyshlööur meft súg-
þurrkun og margvislegar bygg-
ingar til votheysverkunar. Tim-
inn ræddi vift Hjalta Gestsson
ráftunaut hjá Búnaftarsambandi
Suöurlands um heyverkun og
heimsóttieinnig nokkra bændur
sem byggt hafa geymslur fyrir
vothey siftastliöift vor og sumar.
Flatgryfjur mesta
nýjungin
Hjalti Gestsson sagöi aö
bændur á Sufturlandi hefftu
byggt votheysgeymslur af ýms-
um gerftum, turnarnir væru
löngu alþekktir og flatgryfjur,
sem risift hafa á siftustu árum,
væru mesta nýjungin. Hæftin i
tumunum skapar sjálfsfergingu
á heyinu, en i flatgryfjunum er
heyinu þjappaö saman og loft-
inu náft úr þvi meft dráttarvél-
um, sem ekiö er ofaná heyinu.
Flatgryfjur hafa þann kost, aft
vift þær þarf færri vélar, en hins
vegar eru þær mikil hús, og
yfirbyggingin er geysileg vegna
þess aft ekki er hægt aft fylla
gryfjurnar upp aft þaki. Bændur
hafa reynt aft leysa þann vanda
meft þvi aft hafa laus þök á
gryfjunum, sem hægt er aft
renna burt meftan verift er aft
fylla þær.
Hægt að nota flatgryfj-
ur sem þurrheys-
geymslur
Margir bændur hafa notaft
plássift, sem myndastofaná vot-
heyinu I geymslunum, til
geymslu á þurrheyi. Hjalti
sagfti, aö væri slikt gert þyrfti
afthafaþéttog gottplastá milli
og þurrheyift þyrfti aft vera
mjög vel þurrt, vegna þess aft
ekki væri hægt aft koma vift súg-
þurrkun. Þaö er ekki um neina
byltingu aft ræfta i þessum efn-
um sagfti Hjalti, en menn eru aft
leita fyrirsér tilaft tryggja sem
mest öryggi i heyverkun. Enn
eiga margir bændur eftir aft 1
koma sér upp votheysgeymsl-
um, en mikil nauösyn er á þvi
vegna viösjárverftrar tiftar á
Sufturlandi á sumrin.
Bæta þarf tækni við
losun úr votheys-
geymslum
Gegningar eru oft þyngri þeg-
ar fóftraft er meft votheyi og
bændur margir svo fáliftaftir aft
þeir leggja ekki út I mikla vot-
heysverkun, en Hjalti kvaftst
þess fullviss, aft þegar tækni
batnafti og hlöftunum yrfti betur
fyrir komift viö gripahúsin,
muni bændur hefja votheys-
verkun i auknum mæli.
Geir Ágústsson Gerftum.
Mikil nauftsyn erá vélknúnum
tækjum til þess aft ná heyinu úr
geymslunum, og nú kemur
aftallega tvennt til greina i þvi
sambandi, annars vegar talíu-
krabbar til notkunar i turnum,
og hins vegar tæki til aft skera
votheyift i flatgryfjunum og
flytja þaft i bitum. Hjalti sagftit
aft enn lægi ekki fyrir útreikn-
ingur á kostnafti i sambandi vift
þessa tækni.
Betri geymslur auka
fóðurgildi heysins
Hjalti sagfti aft ánægjulegt
væri hversu mikil hreyfing er á
þessum málum hjá bændum, og
margir hefftu verift mjög dug-
legir aft koma upp geymslum.
Ef heyiö er vel verkaö', vex fóft-
urgildiö, og meft þvi móti er
hægt aft losna vift aft flytja inn
erlendar fófturvörur I miklu
magni.
Hjalti sagfti aft lokum, aft þaft
kæmi glögglega fram I rann-
sóknum á fóöurgildi heyja frá
þvi I sumar hversu mikilvægt
öryggi I heyverkun væri. I þess-
um rannsóknum kemur I ljós, aft
þaft þarf f rá 1,6 kg upp 1 2,4 kg i
fóftureininguna,. Hey sem ekki
þarf meira en 1,6 kg af i fóftur-
eininguna, er úrvals fóftur og
hægt aft láta kýr skila 15 kg af
mjólk á dag þó aft þær séu fóftr-
aöar á heyinu einu. Hey sem er
svo rýrt af fóöurefnum, aft þaft
þarf 2,4 kg af þvl I fóftureining-
una, nægir rétt til vifthalds
skepnunni, og þaft þarf aft bæta
mörg hundruft grömmum af
kjarnfóöri vift fóörift til aft kýr
mjólki eftlilega. Þaft er þvi
ómetanlegt aö fá heyift vel verk-
aft.
Plastturn að hollenzkri
fyrirmynd
Ingimar Ottósson bóndi i
Votheysturninn I Hóishúsum. Tfmamynd: Róbert