Tíminn - 15.01.1978, Page 21

Sunnudagur 15. janúar 1978
21
1919-1929. Dansinn dunar
Þýöandi Kristmann Eiðs-
son.
17.00 Kristsmenn (L) Breskur
fræðslumyndaflokkur. 4.
þáttur. Trú og ótti Fyrr á
öldum var meðalaldur fólks
aðeins um þrjátfu ár. Því
var ekki að undra, þótt
dauðinn væri ofarlega í hug-
um manna og ýmissa ráða
neytt til að komast hjá vftis-
kvölum. Hinir ríku söfnuðu
beinum dýrlinga og fátækl-
ingar gerðust pllagrímar.
En miðaldir voru ekki að-
eins tími hjátriiar. Kristin
trú átti ekki síður ftök. Það
sýna glæsilegar kirkjur,
sem reistar voru víða í
Evrópu og standa margar
enn. Þýðandi Guðbjartur
Gunnarsson.
18.00 Stundin okkar (L að hl)
Umsjónarmaður Asdís
Emilsdóttir. Kynnir ásamt
henni Jóhann Kristin Jóns-
dóttir Stjórn upptöku And-
rés Indriðason.
19.00 Skákfræðsla (L) Leið-
beinandi Friörik ólafsson.
Hlé
20.00 Fréttir og veður
20.25 Auglýsingar og dagskrá
20.30 Þriðjudagur fyrir þjóð-
hátiö Mynd þessi er gerð i
Lundúnum fyrir siöustu
þjóðhátið og lýsir störfum
þriggja Islendinga i einn
dag. Þau eru Dóra
Sigurðardóttir, hlaðfreyja
hjá Flugleiöum á Heath-
row-flugvelli, Siguröur
Bjarnason sendiherra og
Magnús Þór Sigmundsson
tónlistarmaður. I lok
myndarinnar er brugðið
upp svipmyndum af þjóð-
hátíðarmóttöku hjá islenska
sendiherranum. Umsjónar-
maður Jón Björgvinsson.
21.00 Röskir sveinar (L) Nýr,
sænskur sjónvarpsmynda-
flokkur I átta þáttum,
byggöur á skáldsögu eftir
Vilhelm Moberg. Leikstjóri
Per Sjöstrand. Aðalhlutverk
Sven Wollter og Gurie Nord-
wall. 1. þáttur. Sagan gerist
I sænsku Smálöndunum á
siðasta fjórðungi aldarinnar
sem leiö. Sú óhæfa hendir
vinnumann nokkurn, Gústaf
að nafni, að leggja hendur á
húsbónda sinn. Hann flýr úr
sveitinni og gengur I herinn.
Þýðandi Óskar Ingimarsson
(Nordvision — Sænska sjón-
varpið)
22.00 Spegilmyndir (L) Nýlok-
ið er sýningu danska sjón-
varpsmyndaflokksins
„Fiskimannanna” sem
byggöur var á samnefndri
skáldsögu Hans Kirks. 1
þessum þætti er fjallaö um
tengsl sögunnar við raun-
veruleikann. Meðal annars
er rætt við fólk, sem varð
höfundinum fyrirmyndir að
sögupersónum. Þýöandi
Dóra Hafsteinsdóttir.
(Nordvision — Danska sjón-
varpið)
22.45 Að kvöldi dags (L) Séra
Skirnir Garðarsson, prestur
I Búðardal, flytur hugvekju.
22.55 Dagskrárlok.
Mánudagur
16. janúar 1978
20.00 Fréttir og veöur
20.25 Auglýsingar og dagskrá
20.30 tþróttir Umsjónarmaöur
Bjarni Felixson.
21.00 Nýi sölumaðurinn (L)
Bresk sjónvarpsmynd.
Handrit David Nobbs.
Leikstjóri Richard Martin.
Aðalhlutverk Allan Dobie og
Albert Welling. Ungur
maður á aö taka viö starfi
gamalreynds sölumanns, og
þeir fara saman I kynnis-
ferð til að undirbúa hann
sem best. Þýðandi Ingi Karl
Jóhannesson.
21.50 tslensk kvikmyndagerö
(L) Umræöuþáttur I beinni
útsendingu um stöðu kvik-.
myndagerðar á tslandi.
Stjórnandi Eiður Guðnason.
22.50 Dagskrárlok.
SÚSANNA LENOX
9
skyldmenna. Það virtist, þegar allt kom til alls, mjög
sjaldgæft, að kvenfólk sæi sér farborða án einhvers
styrks eða stuðnings frá öðrum.
Hún fann nú, að hennar eina bjargarvon var sú, að
henni tækist að komast í eitthvert starf, þar sem henni
veittist aðstaða til þess að lifa heilbrigðu lífi, andlega,
likamlega og siðferðilega. Hún varð að komast í eitt-
hvert starf, þar sem hún gæti á sem heiðarlegastan hátt
látið sér verða fé úr því, hve glæsileg stúlka hún var.
Leiklistin virtist kjörnust til þess — en þó gat hún ekki
komið til greina eins og sakir stóðu. Hún ætlaði að
spreyta sig á henni seinna. Fyrst um sinn myndi Spenser
óðar hafa spurnir af henni, ef hún legði út á þá braut.
Hún varð að flýja í einhvern annan borgarhluta og leita
sér þar atvinnu við eitthvað, sem ekki var of nátengt
starfssviði og hugðarefnum hans.
Það hafði oft verið haft orð á því við hana, að vaxtar-
lag hennar myndi ekki hvað sízt njóta sín vel á leiksviði.
Og tilbúin föt fóru henni undarlega vel. Hún hlaut því að
henta vel til þess að vera sýningarstúlka. Á einni blaða-
úrklippunni, sem hún geymdi var verið að auglýsa eftir
sýningarstúlkum. KlUkkustund eftir að hún fór að heim-
an var hún komin í verzlunarhús Jeffries & Jones við
Breiðstræti. Það var ekki enn búið að ráða stúlku til eins
starfsins, enda þótt f jöldi fólks sæti jafnan um hvert
starf, sem losnaði og biði í stórhópum við búðardyrnar,
þegar opnað var, ef um eitthvað slíkt var að ræða.
— Komið þér upp á skrifstof una mína, sagði Jeffries,
sem af tilviljun var nærstaddur, er Súsanna gaf sig
fram. — Við verðum að sjá, hvernig þér eruð vaxin.
Okkur vantar sérstaklega góða stúlku — stúlku, sem er
alveg frábær og getur hrifið hvers manns hug.
Hann var lágvaxinn og þrekinn, stórfættur, sviplaus og
hér um bil sköllóttur. Nasaholurnar, stór, útstæð eyrun
og eyrnasneplarnir — allt var alsett grófgerðum og
stinnum hárum. Augnabrúnirnar voru úfnar. Úr litlum,
slægðarlegum brúnum augum hans skein undarleg Ijúf-
mennska og nærgætni. Af fölum hörundslitnum mátti
ráða, að hann væri nýrnaveikur. Það var eins og þykkar
varirnar smjöttuðu á hverri setninu, sem hann sagði —
og bragðið væri gott. Hann fór með Súsönnu inn á einka-
skrifstofu sína, lokaði hurðinni á eftir sér og tók mál-
band upp úr skrif borðsskúff u sinni. — Jæja, góðin, sagði
hann, — nú ætla ég að mæla yður — yður er það væntan-
lega ekki á móti skapi? Mér lízt vel á yður. Síðan mældi
hann hana, sneri sér síðan henni og mælti:
— Þér skuluð fá stöðuna.
— Hvað borgið þér hátt kaup?
— Tíu dali til að byrja með. Ágætt kaup. Ég byrjaði
með tvodali og f immtiu sent— Ég gleymdi þvi — þér er-
uð auðvitað óvön þessu starfi?
— Já — algerlega svaraði hún hreinskilnislega.
— Nú — já — jæja. Níu dali þá.
Súsanna dró við sig svarið.
— Jæja — tiu dali þá.
Súsanna gekk að þessu. Þetta var hærra kaup heldur
en hún hafði gert sér vonir um að fá, en þó var þetta
minna heldur en hún gat látið sér detta í hug að þyrfti til
þess að lifa sómasamlegu lifi í New York. Hún varð að
taka upp svipaða lif naðarhætti og þegar hún bjó í leigu-
hjöllunum í Cincinnati. Samt var það satt, sem Jeffries
hafði sagt — þetta var ágætt kaup, sem hún fékk. Hvaða
kona sem var, gat verið f ullsæmd af því, hveð þá heldur
byrjandi. Með örfáum undantekningum var kaup
kvenna lægra en sómasamlegt gat talizt, því að flestar
konur leituðu sér vinnu til þess aðeins að létta undir með
f jölskyldunni, auk þess sem þær gátu allar drýgt tekjur
sínar á laun og gerðu það líka margar. Hvaða vinna var
það, þar sem ungum stúlkum stóðu til boða tiu dalir á
viku i byrjunarlaun? Jafnvel þótt stúlka kynni einhver
sérstök störf, vélritun eða fjölritun, varð hún að vera
þaulvö.n og sérlega dugleg, ef hún átti að fá svona hátt
kaup. Nú átti hún það að þakka vaxtarlagi sínu, sem af
tilviljun hafði fallið Jef f ries gamla i geð, að hún var bet-
ur sett heldur en þorri kvenna og margir karlmanna sem
urðu að vinna fyrir sér í þjónustu annarra. Hún skipaði
sæti meðál háaðalsins innan verkalýðsstéttarinnar og ef
hún hefði verið dóttir einhvers verkamanns, myndi hún
hafa verið öfunduð af öllum stallstysrum sínum.
— í fyrramálið klukkan sjö sagði Jeff ries. — Eruð þér
gift?
— Já.
— Og maðurinn yðar dáinn?
— Já.
— Ég sá strax, að þér höfðuð orðið f yrir einhverri sorg.
Og ótryggður sennilega? Jæja — þér verðið f Ijót að f inna
annan — og hann ríkan? Og hann klappaði á öxlina á
henni.
Henni tókst að brosa í þakklætisskyni, þvi að hún fann,
að bak við þennan kumpánskap, sem ungar og fallegar
stúlkur, er reyna að spjara sig sjálfar, eiga svo mjög að
venjast, bjóóvanaleg hluttekning. Auk þess vissi hún af
gamalli reynslu, að framkoma hans gagnvart henni,
stúlku af lágum stigum, var bæði kurteisleg og nærgætin
jafnvel riddaraleg.
Á leiðinni að lyftunni gekk hún eftir breiðum göngum,
þar sem kápur, treyjur, kjólar og kjólaefni lá á löngum
borðum í stórum haugum. Af þeim lagði einkennilega
lykt — daufa, áleitna lykt, sem minnti hana á stóra og
loftlausa sali, þar sem konur unnu tilbreytingarlaus
störf frá morgni til kvölds — og urðu að fórna hálfum
deginum til þess að fá að borða lélegan mat og sofa i
óhollum hreysum. Lyktin — og þó öllu heldur þær sýnir,
sem liðu henni fyrir hugarsjónir — gerði henni gramt i
geði. Snöggvast var eins og hún hefði misst vald á sjálf ri
sér, gæti ekki lengur gert það, sem þó var óhjákvæmlegt.
Hún staðnæmdist of urlitla stund til að jaf na sig og studdi
sig við háan hlaða af vetrarkápum. Allt í einu koma á
vettvang stúlka, sem við fyrstu sýn virtist mjög ung.
Hárið á henni glitraði eins og fægt látún og hörundið var
glært og fölt, svo að helzt minnti á arfgengan sjúkdóm.
Andlitsdrættirnir voru f ingerðir og reglulegir, og augun,
sem strax vitnuðu um léttúð, voru i senn góðmannleg og
sérgæzkuleg. Hún var í þröngum, gljáandi kjól, og líkami
hennar var þrýstinn þrif legur og dásamlega fagurskap-
aður.
— Eruð þér veik? spurði hún af falslausri vinsemd.
— Nei — mig bara sundlaði snöggvast.
— Dagurinn hefur kannski verið yður erfiður.
— Hann hefði getað verið léttari, sagði Súsanna og
reyndi að brosa.
— Það er enginn gamanleikur að leita sér atvinnu. En
þér hafið haft heppnina meðyður?
— Já. Hann réði mig.
— Þessu spáði ég, þegar ég sá yður fara inn með hon-
um. Stúlkan hló kumpánlega. Hann hefur valið yður
handa Gideon.
— Hver er það?
Stúlkan hló aftur og deplaði augunum íbyggin. — O-o
Gideon er stærsti viðskiptavinur onnar. Hann kaupir
m
„Ég segi öllum aö þú búir til
bezta mat I heimi..,. og hvaö er
svo þetta?”
DENNI
'"DÆMALAUSI