Tíminn - 31.03.1978, Blaðsíða 7

Föstudagur 31. marz 1978
7
Útgefandi Framsóknarflokkurinn.
Framkvæmdastjóri: Kristinn Finnbogason. Ritstjórar:
Þórarinn Þórarinsson (ábm.), og Jón Heigason. Rit-
stjórnarfulltrúi: Jón Sigurösson. Auglýsingastjóri: Stein-
grimur Gislason. Ritstjórnarskrifstofur, framkvæmda-
stjórn og auglýsingar Siöumúla 15. Simi 86300.
Kvöldsimar blaöamanna: 86562, 86495. Eftir kl. 20.00:
86387. Verð i lausasölu kr. 90.00 Áskriftargjald kr. 1700 á
mánuði. ... . . . ,
Blaöaprent h.f.
Stærsta sporið
I skýrslu um utanrikismál sem Einar Ágústsson
utanrikisráðherra hefur nýlega lagt fram á Alþingi
er það rifjað upp að á árinu 1971 þegar vinstri
stjórnin hóf baráttuna fyrir útfærslu fiskveiðilög-
sögunnar, hafi afli útlendinga á Islandsmiðum
numið 390 þús. smálestum. í ár munu þrjár þjóðir:
Belgar, Norðmenn og Færeyingar veiða samkvæmt
sérstökum samningum 20-30 þús. smál. þegar
loðnuveiðin sem Færeyingum hefur verið leyft er
undanskilin. önnur veiði útlendinga verður ekki
leyfð. Þannig hefur veiði útlendinga á Islands-
miðum lækkað úr 390 þús. smál. i 20-30 þús. smá-
lestir vegna þess árangurs sem náðst hefur i land-
helgisbaráttunni sem hafin var af vinstri stjórninni
fyrir sjö árum og byggðist á sérstöku samkomulagi
§em Framsóknarflokkurinn Alþýðubandalagið og
Samtökin höfðu gert með sér fyrir kosningamar
1971.
Margir munu þakka þennan mikla árangur mest
þvi að fiskveiðilögsagan var færð út i 50 milur 1972
og út i 200 milur 1975. En þessar útfærslur hefðu
ekki getað átt sér stað ef það hefi ekki verið annar
aðalþátturinn i landhelgisbaráttu vinstri stjórnar-
innar að lýsa landhelgissamningana sem voru
gerðir við Breta og Vestur-Þjóðverja 1961 úr gildi
fallna. Samkvæmt þeim gátu íslendingar ekki fært
fiskveiðilögsöguna úr 12 milum nema að fengnu
samþykki þessara þjóða eða að fenginni
staðfestingu Alþjóðadómstólsins. Alþjóðadómstóll-
inn túlkaði þess a samninga siðar þannig að þvi
aðeins gætu íslendingar fært út fiskveiðilögsöguna
úr 12 milum.að Bretar og Vestur-Þjóðverjar fengu
heimildir til fiskveiða innan hinnar stækkuðu fisk-
veiðilögsögu i samræmi við svokallaðan sögulegan
rétt. Þessi réttur Breta og Vestur-Þjóðverja væri
enn i gildi ef samningarnir frá 1961 hefðu ekki verið
lýstir fallnir úr gildi.
í samningunum frá 1961 voru ekki nein upp-
sagnarákvæði. Svo illa hafði verið búið um hnútana
af hálfu þeirra islenzkra stjórnvalda sem önnuðust
samningagerðina. Vinstri stjórnin varð þvi að gripa
til eins konar neyðarréttar og lýsa samningana úr
gildi fallna vegna lifshagsmuna Islendinga. Hún
varð að láta það einu gilda þótt Alþjóðadómstóllinn
teldi þessa uppsagnaraðferð ekki lögmæta. Með
hörku og festu fékkst það þannig fram að Bretar og
Vestur-Þjóðverjar sættu sig við það að íslendingar
virtu ekki samningana.
Sú aðferð sem íslendingar beittu til að losa sig úr
böndum landhelgissamninganna frá 1961, vakti
mikla athygli meðal strandþjóða sem höfðu svipaða
aðstöðu og Islendingar Þannig átti hún tvimæla-
laust mikinn þátt i þvi að þróun hafréttarmála varð
miklu hraðari en ella. Þvi er ekki fjarri lagi að telja
það stærsta sporið i allri landhelgisbaráttunni þeg-
ar samningunum frá 1961 var rutt úr vegi.
Ef samningarnir frá 1961 væru enn i gildi ættu
Bretar og Vestur-Þjóðverar enn veiðiréttindi innan
fiskveiðilögsögunnar samkvæmt úrskurði Alþjóða-
dómstólsins. Ef til vill hefðu þeir ekki neytt þess
réttar nú sökum ástands islenzku fiskstofnana. En
réttinn ættu þeir og það væri ólikt þeim að reyna
ekki að notfæra sér hann.
Vissulega hefur það reynzt mikið gæfuspor sem
var stigið af vinstri stjórninni 1971 þegar hún lýsti
samningana frá 1961 fallna úr gildi. Án þess hefði
ekki verið fært að færa fiskveiðilögsöguna út i 50
milur árið 1971 og út i 200 milur árið 1975. Án þess
ættu Bretar og Vestur-Þjóðverjar veiðiréttindi inn-
an fiskveiðilögsögunnar. Þ.Þ.
ERLENT YFIRLIT
Fellir alþýðudómstóll
dauðadóm yfir Moro?
Mikil óvissa rikir um örlög hans
t gær voru liðnar tvær vikur
siðan Aldo Moro var rænt.
Segja má, að allan þann tima
hafi rikt eins konar hernaðar-
ástand i Rómaborg. Svo
ströng er leitin, sem lögreglan
hefur gert að honum i borg-
inni, en liklegast þykir, að
hann sé enn innan borgar-
markanna. Leitinni hefur
einnig veriö haldið uppi utan
Rómaborgar, en ekki jafn
vandlegri og þar. Þrátt fyrir
þetta, er lögreglan enn ekki
neins visari um felustað ræn-
ingjanna. Þann árangur hefur
leitin hins vegar borið, að
mjög hefur dregið úr glæpum
á ttaliu þennan tima, einkum
þó ránum, þvi að eftirlit lög-
reglunnar hefur verið hert á
flestum sviðum. Sér til aðstoð-
ar hefur lögreglan fengið fær-
ustu sérfræðinga frá Bretlandi
og Vestur-Þýzkalandi, en lög-
regla þeirra landa þykir öðr-
um fremri i þvi að rekja slóðir
alþjóðlegra glæpamanna. Það
er ágizkun ýmissa, að Rauðu
herdeildirnar hafi notið að-
stoðar erlendra hryðjuverka-
manna, en aðferðin við ránið á
Moro er talin geta bent til
þess.
En það eru ekki aðeins lög-
reglumenn, sem halda uppi
leitinni að Moro, heldur má
segja, að nær allur almenn-
ingur taki þátt i henni. Ránið á
Moro hefur m.a. sameinað
stjórnmálaflokkana, allt frá
fasistaflokknum til róttækari
arms kommúnistaflokksins,
um að hefja sameiginlega
sókn gegn hryðjuverkahópun-
um. Fasistaflokkurinn afneit-
ar hryðjuverkahópunum, sem
eru til hægri við hann, alveg
eins og Kommúnistaflokkur-
inn afneitar og berst gegn
öfgahópunum, sem eru til
vinstri við hann.
í FYRSTU VAR álitið, að
það væri tilgangur Rauðu her-
deildanna með ráninu á Moro
að skipta á honum og sam-
herjum þeirra fimmtán, sem
hafa verið fyrir rétti i Turino
undanfarna daga. Meðal
þeirra er leiðtogi Rauðu her-
deildanna, Renato Curcio.
Engin orðsending hefur þó
borizt um þetta frá Raúðu her-
deildunum, heldur hafa þær
látið berast út, að Moro verði
Aldo Moro
stefnt fyrir alþýðudómstól og
siðan verði hann dæmdur fyrir
afbrot sin, en þau eru mörg að
dómi rauðu herdeildanna, þótt
mest sé það, að hann hafi átt
mikinn þátt i þeirri þróun, að
dregið hefur saman með
kristilegum demókrötum og
kommúnistum og þannig
dregið úr stéttabaráttunni og
byltingaráhuga kommúnista.
Réttarhöldin yfir Moro munu
þó sennilega ekki beinast mest
að þessu, þvi að þessar sakir
hans, ef sakir skyldu kallast,
liggja nokkurn veginn ljóst
fyrir. Réttarhöldin munu
sennilega beinast meira að þvi
að íá Moro til aö upplýsa ýmis
hneyks'.ismál italskra stjórn-
mála, "n sennilega hefur Moro
vitne;>’Mu um mörg þeirra,
þótt sjánur hafi hann ekki átt
aðild að þeim, en hann hefur
notið viðurkenningar sem sá
italskur stjórnmálamaður, er
einna vandaöastur hefur þótt
aö virðingu sinni. Óþvingaður
þykir Moro ekki liklegur til að
veita slikar upplýsingar, en
með þvi að þreyta hann og
beita deyfilyíjum og öðrum
slikum aðferðum, kann að
reynast hægt að fá hann til að
i leysa frá skjóðunni og jafnvel
til að segja meira en rétt er.
AUKIN staðfesting á þvi, aö
Moro verði stefnt fyrir svo-
kallaðan alþýðudómstól, þykir
hafa fengizt við bréf frá hon-
um, sem fannst i öskutunnu
skammt frá bækistöðvum
kristilegra demókrata i
Rómaborg siðastl. miðviku-
dagskvöld (29. marz), en það
er talið ófalsað. Bréfiö fannst
eftir tilvisun i simtali. 1 bréf-
inu segir Moro, að litið sé á
hann sem pólitiskan fanga og
að alþýðudómstóll muni fjalla
um baráttu hans gegn alþýð-
unni undanfarin 30 ár. Hann
segist þvi kunna að verða
neyddur til að segja frá óþægi-
legum og hættulegum hlutum.
Hann segir þó enn halda full-
um sönsum og hvetur til þess
að ekki sé neitt látið undan
hryðjuverkamönnum sin
vegna. Sumt i bréfinu þykir
benda til þess, að Moro hafi
ekki ráöið einn efni þess, en
annaö þykir liklegt að vera
komið frá honum sjálfum.
Af þessu bréfi Moro og svo
dreifibréfum frá Rauðu her-
deildunum. þykir liklegt, að
réttarhöldin yfir Moro séu
hafin eða séu i þann veginn að
hefjast og kunni Rauðu her-
deildirnar að senda út frétta-
tilkynningar um þau, einkum
þó, ef Moro segir eitthvað sem
þykir frásagnarvert. Almenn-
ingur hefur þegar verið varað-
ur við þvi, að taka öllu sliku
með aðgát og leggja ekki of
mikinn trúnað á það. Þegar
réttarhöldunum lýkur, þykir
annað tveggja liklegast: Að
boðizt verði til að skipta á
Moro og skæruliðunum fimm-
tán, eða að dómi yfir Moro
verði fullnægt og gæti það
hæglega orðið dauðadómur.
Meðal italskra stjórnmála-
manna gætir i vaxandi mæli
þess ótta, að þeir eigi ekki eft-
ir að sjá Moro aftur i lifanda
lifi. Það styrkir þann ótta, að
Moro er heilsuveill og þykir
óvænlegur til aö þola slæma
vist og njask. Þ.Þ.
Lögreglumenn rannsaka blla i Rómaborg undir hervernd.