Tíminn - 25.06.1978, Blaðsíða 16

16
Sunnudagur 25. júni 1978
>" ' ' ............... «
Hreyfið ykkur dagiega
og haldið fuiiu þreki
— Það er ekki svo siæmt að vera bústinn. Ef þrekið er í lagi, slær hjartað.
Þeir, sem halda sér i þjáifun,
geta sextugir afkastaö þvi sama
og flest tvitugt fúlk. Þetta staö-
festa nýjar rannsóknir, sem
geröar hafa veriö I Sviþjóö og
fólust i þvi aö fylgjast um árabíl
meö þreki fólks, sem stundar
iþróttir.
Þetta er eittaf þeim málum,
san rædd voru á þingi um
iþróttalækningar, sem haldiö
var I Cannes i Frakklandi fyrr i
þessum mánuöi.
Athyglisvert er eitt af þvi,
sem Bengt Saltin dansksænskur
prófessor lagöi áherzlu á, neftii-
lega þaö, aö ékki er nauösynlegt
aö stunda mjög stranga þjálfun
til aö vera i beztu þjálfún. Þaö
er hægt aö ná svipuöum árangri
meö þvi aö hreyfa sig nægilega
mikiö í daglegu lífi.
Danir latir
En þaö gera elskj margir.
Rannsakaö hefur veriö hvaö
mikiö fólk gerir til þess aö halda
sér i þjálfun. I Danmörku er
þaö aöeins 1% af miðaldra fólki,
sem reglulega gerir eitthvaö l
þvieinu sinni I viku aö halda sér
I þjálfun. Þegar á aldrinum
15-19ára dregur mjög úr likam-
legri virkni Dana.
Rannsóknir Saltins prófessors
sýna aö auövelt er aö bæta fyrir
þetta. Þaö gerist ekkert þó aö
menn hafi vanrækt þjálfun á
barns- og unglingsárum. Þótt
menn byr ji aö þjálfa sig slöar á
ævinni eru áhrifin hin sömu.
Þvert á móti er ekkertunniö viö
þaötilframbúöaraöhafaveriö i
mikilli þjálfun á unga aldri. Fá-
um mánuðum eftir aö fólk hætt-
iraö þjálfa hefur þaö misst alla
þá umframorku, sem þaö haföi
náö upp.
Likamleg afturför, sem stafar
af þvi aö minni leikfimikennsla
er I skólum en áöur, hefur þvi
ekki alvarleg áhrif Iförmeösér.
Þaö er alltaf hægt aö vinna hana
upp aftur.
Mestu skiptir aö virkja áhuga
skólaæskunnar á iþróttum og
hreyfingu, sem fólk getur lagt
stund á alla ævi. Isknattleikur
og borötennis er ekki eins mikil-
vægt og leikfimi, badminton,
tennis, körfubolti og hjólreiöar.
Þaö skiptir miklu aö ungt fólk
temji sér réttar hreyfingar og
samhæfingu þeirra, og þvl veröi
ljóst mikilvægi likamsræktar.
Þá geturþaö hafizthanda þegar
þaö finnur hjá sér hvöt til.
En er æskilegt aö byrja
skyndilega á likamsþjálfun þeg-
ar menn hafa lifaö letillfi árum
saman?
Þú ert heilbrigður
Hérer Saltin prófessor á ann-
arri skoðun en margir aörir.
Hann segir nefnilega aö ef fólki
finnistþaö vera heilbrigt, sé þaö
i99% tilfella hraust. Þettahefur
veriö margrannsakaö, m.a. hjá
mönnum sem kvaddir hafa
veriö til herþjónustu. Þeir, sem
eitthvaö er aö, hafa næstum
alltaf kennt sér einhvers meins.
Enguaö siöur er skynsamlegt
fyrir fólk á aldrinum 40-45 ára
aö fara i læknisskoöun áöur en
þaö byrjar stifa þjálfun.
En þaö er spurning hvort
nauðsynlegt sé aö taka endur-
þjálfunina fyrir á þann hátt.
Rannsóknir prófessors Saltins
sýna, aö menn ná fljótast
árangri meö strangri þjálfun.
Þannig næst á stundarfjóröungi
sami árangur og á nokkurra
klukkustunda gönguferö. En
sllkar gönguferöir skipta miklu
til þess aö halda sér i þjálfun,
t.d. aöeins þaö aö ganga I og frá
vinnu daglega. öll likamshreyf-
ing, sem er eölilegur þáttur I
daglegu llfi, skiptir miklu.
Lifið lengur
Þaö er ekki hægt aö iofa þvi
fólki, sem reynir aö halda sér i
þjálfun, launum I þvi fólgnum
að þaö veröi langlifara eöa
komist hjá skyndilegu og
óvæntu hjartaáfalli. Svo viröist
sem llkamlega virkt fólk lifi
heldur lengur en þeir sem eru
svifaseinni. Þaö kann þó aö
nokkru leyti aö stafa af þvi aö
fólk sem langar til aö reyna á
kraftana hafi hreinlega meiri
orku, sem aftur getur valdiö þvl
aö þaö veröi langlifara. Hvaö
hjartanu viökemur er mögulegt
aö likamsþjálfun hafi þar áhrif,
en örugga vissu höfum viö ekki
fyrir þvi.
Fita
Enda þótt fita væri ekki á
dagskrá á ráðstefnunni, ræddu
ýmsir þátttakenda um hana.
Svo virðist sem vlsindamenn
séu að skipta um skoöun hvaö
henni viö kem'ur. Offita er álitin
hættuleg heilsunni. En vafa-
samter aö nokkur aukakiló auki
hættu á blóðtappa. Alla vega
skipta önnur atriöi, svo sem
kólesteról I blóöi, hækkaöur
blóöþrýstingur og sigarettu-
reykingar miklu meira máli.
Þegar haft er I huga hve mikil
áherzla hefur veriö lögö á aö
fólk ætti aö halda sér grönnu
vegna heilsunnar, eru þaö
óvæntar fréttiraövitaaönú geti
maöur haft minni áhyggjur en.
áður af nokkrum umframkiló-
um. En kannski hefur tlzkan
mest aö segja um þetta atriði.
(Þýtt ogendursagt SJ)
Líkamsrækt er góð
við slæmsku í fótum
Fólki, sem er meö æöa-
kölkun I fótum, liöur betur ef
þaö fær likamsþjálfun. Svo
hljóðar niöurstaöa rann-
sókna, sem geröar voru i
Danmörku og birtar voru á
iþróttalækningaþinginu i
Cannes. Margir læknar frá
Noröurlöndum sóttu þing
þetta.
Geta gengið helm-
ingi lengra en áður
Þaö fólk sem hér er um aö
ræöa er meö svonefndan
Buergerssjúkdóm. Þaö er
æöakölkun i fótum, sem tor-
veldar blóöstrauminn um
vefina. Þegar vefirnir I fót-
leggjunum fá ekki nóg súr-
efni meö blóðinu finnur
sjúklingurinn til sársauka,
sem hefur i för meö sér aö
hann veröur aö nema staöar
ef hann er á göngu. Sjúklingi
getur t.d. veriö ókleift aö
ganga 200 metra án þess aö
hvila sig. Tilraunir prófess-
ors Bengt Saltin sýna, aö
meö þriggja mánaöa þjálfun
er hægt aö tvöfalda getu
slikra s júklinga. Sá sem áöur
gat aöeins gengiö 200 metra
kemst nú 400. Sá sem áöur
komst aöeins upp á aöra hæö
kemst nú án erfiðleika upp á
þriöju hæö.
— Viö getum ekki útskýrt
hvers vegna sjúklingnum
batnar. Aöur var taliö aö
hreyfing ykji blóðstreymið,
en sú er ekki skýringin. Ef til
vill geta þeir sem eru I þjálf-
un betur nýtt blóöiö.
Þessi árangur náöist án
þess aö sjúklingarnir væru á
sérstökumataræöi, eöa þeim
væri bannaö aö reykja. Þeir
fengu aö boröa, reykja og
drekka aö víld. Þeir áttu aö-
eins aö gæta þess aö hreyfa
sig eins og þeim var uppá-
lagt. Þaö tókst sem sagt að
auka afkastagetu þessa
mjög svo hreyfilömuöu Dana
um helming.
SÓLSTÓLAR - SÓLBEDDAR
kr. 6.900.- kr. 2.100.-
LANDSINS LÆGSTA VERÐ
Án svamps kr. 2.900.- Með 3 cm svampi
kr. 4.300.-
ÚTILÍF
Með 3 cm svampi
kr. 5.700.-
GLÆSIBÆ
SÍMI30350
„Rita",kr. 8.500.-
„Garda", kr. 11.500.-