Tíminn - 19.01.1979, Qupperneq 7

Föstudagur 19. janúar 1979

Nýárskveðja til Þorvaldar Garðars,
alþingismaims
Þorvaldur Garöar Kristjáns-
son alþingismaöur. Þú sendir
mér jólakveöju i Timanum þann
21. desember s.l., kannski ekki
aö ástæöulausu. — Ég þakka þér
hana. — En þaö fylgdi henni dá-
lltill böggull til mln. Þaö var
aldrei ætlun min aö fara I deilur
viö þig eöa aöra um rafvæöing-
una hér I Árneshreppi. Þvi
„skeö er skeö og heföi, heföi
héöan af stoöar ekki baun”. Til-
efniö var annaö.
En ég kemst ekki hjá þvi aö
bæta nokkrum oröum viö þaö
sem ég hefi áöur sagt um þetta
og lá á bak viö þaö. Fer þaö þó
sem fyrr: „Aö jafnan orkar tvi-
mælis þá gert er”. Ég vona líka,
aö þegar þú hugsar þetta betur
komist þú aö raun um aö þaö sé
rétt, sem ég sagöi um þetta,
þrátt fyrir oröalag mitt sem þú
ert ekki ánægöur meö. Viö kot-
karlar erum ekki svo þjálfaöir I
sléttmælgi sem vera skyldi.
Ég held aö þaö sé staöreynd
aö rafvæöing Arneshrepps hafi
veriö á framkvæmdaskrá Orku-
stofnunar áriö 1975 en ekki árin
1975-1977. — Hún var þaö lika
einu eöa tveim árum áöur, en
vikiö þá til hliöar af einhverjum
ástæöum. En nú skyldi þeirri
framkvæmd ekki frestaö
lengur.
Aftur á móti var rafvæöing
Gufudalssveitar ekki á fram-
kvæmdaskrá fyrr en rafvæöing
Arneshrepps væri lokiö.þar sem
fé væri ekki tiT I hvort tveggja I
senn.
Þitt var valdið
Nú segir þú, Þorvaldur minn,
aö tæknilega hafi veriö ómögu-
legt aö framkvæma rafvæöing-
una hér á þvl eina ári og vitnar
um þaö til tækniþekkingar okk-
ar beggja. Þar er nú ekki I stórt
aö vitna hvaö mig snertir. Ég er
lltt dómbær um þaö — og þó.
— 1 þessu sambandi vil ég aö-
eins I fullri vinsemd, minna þig
á þaö sem þú sagöir viö mig um
þetta hér heima hjá mér, þegar
þú komst hingaö noröur, ný-
skipaöur formaöur Orkuráös. —
Þá var ekki rætt um neina
tæknilega annmarka á þvi eöa
þetta væri tveggja — hvaö þá
þriggja ára áætlun. Ef svo hefur
veriö. þá hefi ég misskiliö þig
herfilega og svo er um fleiri.
— Ef þaö var rétt hjá þér, eins
og þú sagöir aö fjármagn til
þess væri fyrirhendi, (þó kostaö
þaö aö þú heföir þurft aö setja
hnefann I boröiö þvi til trygg-
ingar), allt efni pantaö svo ekki
stæöi á þvl og verkiö hafiö af
fullum krafti eftir fáa daga, þá
er ég þeirrar skoöunar aö þetta
heföi veriö fært og mátt takast.
Ekki hvaö sist þar sem ráögert
var aö setja upp disilrafstöö hér
i hreppnum til framleiöslu þess
rafmagns sem til þurfti.
— I þeim tilgangi var leitaö
eftir húsnæöi fyrir þá rafstöö
hjá mér. Meö þvi gátum viö
fengiö tryggt rafmagn hér innan
sveitar, þó raflinulögnin yfir
Trékyllisheiöi biöi betri tlöar.
Fyrir okkur var ekki verra aö fá
rafmagn frá oliukyntri rafstöö
i hreppnum heldur en frá
Drangsnesi eöa Reykhólum eins
og við höfum oröiö aö gera til
þessa, þvl Þverárvirkjun hefur
ekki veriö aflögufær um raf-
magn til þessa, aö þvi ég best
veit.
— Þegar ég siöar sá hvern tlma
þaö tók aö ljúka staura- og linu-
lögn um hreppinn þegar röskur
vinnuflokkur gekk aö þvl á
hentugum tima.varð mér enn
betur ljóst aö þessu heföi mátt
ljúka aö mestu eöa öllu leyti á
þvi ári sem það var hafiö eins og
mér haföi skilist aö ætti aö gera.
— En þegar verkiö var ekki
hafið fyrr en komiö var haust og
undir vetur hér norður á Strönd-
um, var þaö meö öllu vonlaust.
— Sú verkstilhögun hefur
verið mér æ siöan dæmigerö
fyrir þaö ráðleysi sem of oft
hefur átt sér staö meö opinbert
framkvæmdafé. — Sá sem
stjórnaöi verkinu sá aö þetta
var vonlaust og vildi hættá þvi
en var sagt aö halda áfram þar
til allt var komiö á kaf i snjó.
Hvern hlut þú hefur átt i þessu
sleifarlagi veit ég ekki meö
neinni vissu. En þitt var valdiö
aö koma I veg fyrir svona vinnu-
brögö.
Hver mistökin eru
Þú segir aö þörfin fyrir raf-
magn hafi veriö sú sama I Gufu-
dalssveit og hér. Þetta veit ég
aö er rétt. En Gufudalslinan var
ekki á framkvæmdaskrá þetta
ár. Þó byrjaö væri þar eins og
hér voru þeir engu nær þvl aö fá
rafmagn en áöur haföi veriö
ráögert.
Þaö er þarna sem ég held aö
mistökin liggi: Töfin á fram-
kvæmd hér sé I beinu sambandi
við þá tviskiptingu sem gerö var
á framkvæmdafé ársins 1975 og
hafi valdið þvi að viö fengum
ekki rafmagniö á þvi ári, sem ég
tel aö gert hafi verið ráö fyrir.
Þetta er þaö sem ég kallaði
morguntafir og þú hefur meö
svari þinu til min gert grein
fyrir frá þinu sjónarmiöi. — Hitt
var öörum ætlaö. — Þessar tafir
komu illa viö okkur, eins og á
stóö og ég hefi áöur sagt. Viö
höföum I fleiri horn að lita.
Hvort þær tafir voru eölilegar
og nauösynlegar ræöi ég ekki
frekar. En úr þvi ég er farinn aö
svara kveöju þinni og þessi
oröaskipti eru aö vissu leyti
sprottin af mannjöfnuöi án
þlns tilverknaöar þá kemur
Guðmundur P.
Valgeirsson,Bæ:
ýmislegt upp I huga mlnum ná-
tengt þessu sem mig langar aö
festa á blaö.
Þaö voru fleiri framkvæmdir I
gangi hjá okkur Árneshrepps-
búum þessi árin en rafmagnið.
A sama tima var ráöist I bygg-
ingu útihúsa á félagslegum
grundvelli. Þær byggingar hafa
nú risið á öllum byggöum býlum
I hreppnum og blasa viö augum
vegfarenda og veröa sveitar-
prýöi þegar búiö er aö ganga frá
þeim til fullnustu. Þar var I
stórt ráöist en geröist ekki af
sjálfu sér eöa án fyrirhafnar.
Byggðastefnan
skipti sköpum
Sú skoðun haföi veriö ofarlega
á baugi aö búseta hér ætti helst
engan rétt á sér. Hér væru engin
þau gögn eða gæöi sem réttlættu
búsetu. Þau sem væru mætti al-
veg eins nytja af mönnum bú-
settum i Reykjavlk eða hvar
annars staöar en hér. Þetta viö-
horf breyttist þó nokkuö meö
vaxandi fylgi viö byggöahug-
mynd Framsóknarflokksins og
myndun Vinstri stjórnarinnar.
Samt reyndist ekki auövelt aö fá
fjármagn til þeirrar uppbygg-
ingar, sem nauðsynleg var ef
byggöin átti ekki aö leggjast I
algera auön.
Aö lokum var látiö undan siga
og okkur veitt sú besta lána-
fyrirgreiösla sem völ var á, úr
Stofnlánadeiid og Byggöasjóöi.
Þetta var stórt átak til aö
treysta byggö i hreppnum og
skipti sköpum um búsetuskil-
yröi hér.
Rafmagniö var einn angi af
þessari stefnubreytingu. Til aö
snúa þessum viöhorfum okkur i
hag nutum viö öflugs stuönings
Steingrlms Hermannssonar. al-
þingismanns. Held ég á engan
hallaö þó sagt sé. aö hans full-
tingi hafi verið þyngst á metun-
um og óvlst hvaö heföi oröiö án
þess. Þessum stuöningi má ekki
gleyma þegar verk þingmanna
okkar eru metin. Margir fleiri
góöir menn lögöu okkur mikils-
vert liö I þessu máli. Skal þaö
hér meö þakkaö enn einu sinni.
Margt fleira hefur veriö I fram-
. kvæmd og enn fleira sem þörf er
á og þarf aö bæta úr svo hitt nýt-
ist. — Þaö eru þvi næg tækifæri
til aö láta gott af sér leiöa.
Mér og öörum hefur ávallt
verið þaö ljóst aö meö þessum
framkvæmdum, sem ég gat um,
tókum viö á heröar okkar svo
þungan skuldabagga aö óvlst er
aö viö fáum allir undir honum
risiö og lítiö megi útaf bera. All-
ir bögglar i viöbót þyngdu þann
bagga. Sérstakan kviöboga ber
ég I þessu efni ef þrengt verður
aö kosti bænda frá þvi sem er.
Þaö mundi bitna fýrst á þeim
sem höllustum fæti standa og I
þeim hópi erum við flestir. Úr
þeim hópi má engan missa.
Þorvaldur Garöar Kristjánsson
Alikálfarnir
kjamsa
Sterk stjórnmálaöfl krefjast
fækkunar bænda ef ekki útrým-
ingu þeirra. Bak viö þau stendur
stór hluti alþýöufólks I þéttbýl-
inu sem hefur tapaö áttum I
skefjalausum áróöri gegn
bændastéttinni. Alikálfar þjóö-
félagsins, sem hafa illa launaö
ofeldiö.kjamsa I hugsýn á þvi
góögæti sem þeir gætu boriö I
munn sér ef islenskir bændur
stæöu þar ekki i vegi. Viö bænd-
ur eigum oröið formælendur fáa
á Alþingi. Hvort okkur vel-
viljuöum mönnum tekst að ná
þar þeim varnarsigri sem
bændur hafa lagt á ráö um, er
óvist.
Þaö er álitinn meiri þjóöhags-
legur skaöi ef starfsfólki i öl- og
gosdrykkjagerö fækkar eöa þarf
aö skipta um atvinnu, heldur en
að bændur væru hraktir frá bú-
um sínum og sveitir landsins
færu I auön. Viö finnum hvar
skórinn kreppir helst aö.
— Viöreisnarskattur sá sem
lagður var á nýju byggingarnar
okkar á s.l. hausti vakti enga
hrifningu okkar. Veröi haldiö
lengra á þeirri braut er sú aö-
stoö sem okkur var veitt, fljót aö
étast upp. 1 þvi sambandi kem-
ur mér enn i hug þaö sem vinur
minn. Brynjólfur Sæmundsson
sagöi þegar hann íhugaöi þessi
mál: „Viö þurfum öll aö standa
styrkan vörö / um ströndina
okkar, dalinn, vik og fjörö”. I
þeirri varöstööu má ekki mikiö
út af bera svo þjóöfélagslegur
skaöi hljótist ekki af. 1 þvi efni
eigum viö bændur ekki til nema
einnar og hálfrar áttar að llta
um skilning og aöstoö.
— Þar eru næg tækifæri til aö
láta gott af sér leiöa, og I þvi
sambandi horfi ég til þin Þor-
valdur minn. — Svo ógæfusam-
lega hefur tekist til um val full-
trúa okkar á Vestfjöröum og
annars staöar á landinu.aö viö
eigum ekki mikils góös aö vænta
frá þeim öllum.
— Aö þvl er markaösmál
landbúnaöarins og allra ann-
arra atvinnuvega landsins
snertir, þá gildir þaö mestu aö
veröbólgudraugurinn veröi
kveöinn niöur. Þar horfir þó
ekki byrlega þvi svo virðist aö
flokkar og hagsmunasamtök al-
mennings vilji hann ekki feigan,
heldur haldi I hann daubahaldi
sér til fulltingis þó óskiljanlegt
sé. Nema honuin sé ætlað aö
drepa allt efnahagslif I núver-
andi mynd niöur.
Á næstunni veröur tekist á um
þessi mál. Þjóðin vonar aö þar
takist betur til en á horfist.
Hjaöningavlg þarf að fyrir-
byggja og útiloka. Af þeim leiöir
ekki annaö en ógæfu þjóöar og
einstaklinga.
Ég þakka þér svo jólakveöj-
una. Hún var hlýleg og góö. Mér
er hlýrra til þin eftir en áöur.
Bar ég þó engan kala til þln,
siður en svo. Mér finnst llka aö
ég skilji betur en áöur hvers
vegna þú varst kosinn I sæti»ein-
ingartáknsins”, sem úr þvi
hljóp.
— Viö höfum notiö góöra jóla.
Segja má aö veöráttan sem
hefur veriö meö eindæmum góö
hafi gert sitt til þess. Kveðjan
þln samverkaöi viö þaö. — Viö
gömlu hjónin náöum heim fyrir
jólin eftir stutta dvöl á sjúkra-
húsum i Reykjavik. Þaö var
okkur sönn ánægja aö komast
heim. Hvergi er betra en heima.
Ég óska þér svo gleðilegs
nýárs og farsældar á nýbyrjuöu
ári.
Beiðni sveitarfélaga um 12% útsvarsálagningarheimild:
„Verðbólgan hefur leikið
sveitarfélögin grátt”
— heimild fyrir tólfta prósentínu verði
háð verðbólgustígi
SS— „S.l. 6 ár eöa allt frá 1972
hafa reglurnar um tekjustofna
sveitarfélaga veriö óbreyttar,
þrátt fyrir að á þessu árabili hafi
verkefnin aukist, bæði lögbundin
og önnur t.d. á sviöi skólamála,
heilbrigðismála og félagsmála”,
sagöi Magnús E. Guðjónsson
framkvæmdastjóri Sambands isl.
sveitarfélaga, en sem kunhugt er
hefur sambandiö fariö ,fram á
þaö, aö hámarks útsvars-
álagning veröi heimiluö 12%.
„Þaö kemur til viöbótar aö
veröbólgan hefur leikiö sveitar-
félögin grátt vegna þess aö um
eftirá innheimtu er að ræöa.
Þegar mestur hluti útsvarsins
innheimtist ekki fyrr en siðari
hluta ársins og miðast þá við 2ja
ára gamlan álagningargrunn, þá
samsvarar þetta kannski I raun
7-8% útsvari. A slöasta ári var út-
svarsálagningin 11% hjá 69
sveitarfélögum meö um 80% af
Ibúum landsins,” sagöi Magnús.
Um það hvernig þessi beiðni
væri til komin sagöi Magnús:
„Hún er lögö fram vegna óska
fjölmargra sveitarfélaga i land-
inu og vitneskju um þaö, aö fjár-
hagsstaða þeirra er yf irleitt mjög
slæm, sérstaklega kaupstaöanna
og þéttbýlissveitarfélaganna.
Hugmyndin er sú, ef þessi
beiöni nær fram aö ganga, aö
þetta viöbótarprósent veröi háö
veröbólgustigi þannig aö álagn-
m
86-300
Magnús E. Guöjónsson
ingarheimildin yröi undir
ákveönu veröbólgumarki komin.
1 þvi sambandi hefur verffi rætt
um að miöa viö 30% veröbólgu
eöa hærri miöab viö 12 mánaba
timabil á undan”.
Auglysið /
Timanum