Tíminn - 12.04.1979, Qupperneq 17

Fimmtudagur 12, aprll 1979
17
= HÉÐINN =
VÉLAVERZLUN-SlMI: 24260
LAGER-SÉRRANTANIR-ÞJÓNUSTA
HÁÞRÝSTI-
VÖKVAKERFI
SérhæfÓ þjónusta.
Aðstoðum við val
og uppsetningu
hvers konar
háþrýstibúnaðar.
RADIAL
stimpildælur
Gróður og garðar Ingólfur Davíðsson:
STJÖRNUBLÓM
RIDDARANS
Riddarastjarna. A vorjafndægrum 1979. Ljósmynd Timinn Tryggvi.
Repotting
tresh soíi
drain hoie with croci
Pottaskipti.
Jurtapottar standa á smáhnullungum I keri.
laukinn í raka mold er
ekki vökvaö fyrst i stað/
en potturinn geymdur um
hríö i fremur svölu her-
bergi (15-20 gr hiti) í
skugga. Má byrja að
vökva dálitíð eftir 2-3
vikur.
Ef mikið er vökvað í
fyrstu getur svo farið að
vöxtur hlaupi einkum í
blöðin# en vöxtur blóm-
stönguls tef jist.
En auövitað er vökvaö — stund-
um með áburöarvatni — þegar
góöur vöxtur er kominn i jurt-
ina. Þegar blómgun er lokiö
halda blöö oft áfram aö vaxa og
getur blaðbrúskurinn oröiö
mjög stór að áliönu sumri. Þeg-
ar blóm eru visnuð er blóm-
stöngullinn skorinn af niður viö
laukinn. Riddarastjarna þarf
góöa 'uirtu en sterkt sólskin i
suðurglugga getur þó sviöiö
blööin. Jurtinni er eölileg hvild
á veturna. Um mánaðamótin
september-október er best að
setja hana i svalt herbergi og
hætta alveg aö vökva en litiö i
fyrstu. Sprettur þá brátt nýr
blómstöngull upp af gamla
lauknum.
Ef potturinn með lauknum er
strax settur I sterka birtu, tefur
þaövöxtblaöa og i miklum hita
veröa þá blómstönglarnir mjög
langir. Ekki þarf aö hafa potta-
skipti árlega en hægt er aö
endurnýja efsta moldarlagiö.
Rétt meö farin blómgast
riddarastjarna ár eftir ár. Hægt
er aö fjölga henni meö sáningu
(en þaö er seinlegt) eöa
auöveldlega meö hliöarlaukum.
NUna á vorjafndægrum stendur
hún i fuilu skrúöi hjá undir-
rituöum, fjóröa eöa fimmta áriö
i röö. Tveir blómstönglar á
sama lauk 75 cm háir berahvor
um sig stórfagurrauð blóm sem
„snúa til allra átta”. Langir
rauöir fræflar meö gulleita frjó-
hnappa og stillöng fræva snúa
fram og niður i blóminu. Þriöji
stöngullinn meö óútsprunginn
blómhnapp i toppinn kominn i
ljós og vex dagvöxtum eins og
sagt er um öran vöxt og stóru
grænu laufblööin stækka óöum.
Stönglar riddarastjörnu eru
stinnir en þó holir.
Ennþá er mikiö kynt og þiirrt
miöstöövarloftiö hæfir best
ey ðimerkur jurtum t.d.
kaktusum og þykkblööungum.
Hægt er aö auka loftrakann dá-
litiö fyr'ir hinar jurtirnar með
þvi aö láta grunn ilát meö vatni
standa á ofnunum. Fleiri ráö
eru til. Mynd sýnir jurtabakka
meö smásteinum eöa möl sem
jurtapottar standa á. Bakkinn
getur veriöúr plasti eða málmi
og skal vera alveg vatnsþéttur.
Er vatn jafnan látiö standa i
bakkanum og hiö siraka loft
sem upp úr þvi gufar kemur
jurtunum vel. Bakkinn meö
jurtapottunum getur sómt sér
vel í glugga.
Sumum jurtum eru nauösyn-
leg árleg potta- og moldarskipti
og þá helst á vorin, en rætur
skal skeröa sem minnst.
Á mynd er sýnt inn I jurta-
pottinn aö loknum potta-
skiptum. I miöju sést jurtin i
gamla moldarkekkinum, en
nýja moldin (teiknuö ljósleit)
sem bætt hefur veriö i utan viö
kökkinn. Hefur nýju moldinni
veriö þrýst vel niður meö pott-
jöörunum og vökvaö á eftir.
Leirbrot á hvolfi sett yfir frá-
rennslisgatiö á botninum. Ræt-
ur hafa ekki bögglast og liggja
eölilega i moldinni. Ef ekki er
gat á pottbotninum er til bóta aö
leggja þar sand eða möl.
Myndin sýnir riddarastjörnu
20/3 með átta blóm á tveimur
stönglum, sem liggja svo nærri
hvor öörum aö hin 8 blóm
mynda i' sameiningu eitt óvenju
stórt blómhöfuð 90-100 cm aö
ummáli.
A heilmynd af riddarastjörnu
sér i dilarunna (Dieffenbachia)
t.d. og tengdamóöurtungu t.h. i
bakgrunni.
1 sérmynd af blómum
riddarastjörnu, 10 cm i þvermál
sjást hin 6 blómblöð,fræflar og
fræva.
Riddarastjarna er
rausnarlegt blóm, sem
mikla aðdáun vekur þeg-
ar hún stendur i fullum
skrúða með 2-4 mjög stór
trektlaga liljublóm rauð,
rósrauð eða hvít. Jafnvel
tvilit, þ.e. hvít með rauð-
þó að meðhöndla laukana
á ræktunarstöðvum,
þannig að blóm geti
sprottið nær allt sumarið
Og hvílík blóm! — allt að
eða um 10 cm í þvermál.
Þau koma efst á stinnan
stöngul sem getur orðið
Blóm riddarastjörnu 23/3. Ljósmynd Timinn Tryggvi.
um rákum. Mikið ber á 6
löngum fræflum og stíl-
langri frævu i blóminu.
Laufblómin eru mjög stór
græn liljublöð, sverðlaga
eða rennulaga. Þau
spretta á sama tima og
blómin,eða rétt eftir að
blómgun byrjar og eru að
stækka og fjölga langt
fram á sumar. Riddara-
stjarna er laukjurt
páskaliljuættar, upp-
runnin í heitum löndum
Ameriku en ræktuð eru
nú ýmis kynbætt afbrigði.
Vísindanafnið er svo
Hippeastrum hybridum.
Var stundum kölluð
Amarylli. Blómgast aðal-
lega á vorin, en farið er
50—75 cm hár. En oft er
reynt að hafa hann lægri
vegna gluggaplássins.
Stundum spretta tveir
eða fleiri blómberandi
stönglar upp af sama
lauknum. Laukarnir eru
settir niður á vorin og
ekki dýpra en svo, að
þriðjungur lauksins
standi upp úr moldinni.
Góð garðmold dugar vel,
einkum ef hún er blönduð
dálitlu af sandi. Jurta-
potturinn skal vera vel
framræstur, fremur stór
og gott borð á hortum fyr-
ir vökvun.
„Hálsgildir" laukar
þykja öflugastir. Þegar
búið er að gróðursetja
water
otd soil on roots