Tíminn - 09.05.1979, Blaðsíða 2

Miðvikudagur 9. mai 1979
Tyrkir spila út
trompum sínum
— gefa engin vilyrði um framhald
á herstöðvaasamningum
við Bandarikin
Ankara/Reuter — Sérlegur
sendimaöur Carters Banda-
rikjaforseta hvarf i gær frá
Tyrklandi þar sem hann hefur
verið að leita hófanna um
framlengingu samnings við
Tyrkland um bandariskar
herstöðvar þær, sem meöal
annars gegn þvi mikilvæga
hlutverki að fylgjast með
hernaöarumsvifum Sovét-
raanna.
Virðist svo sem sendimaður
Carters hafi horfið á braut frá
Tyrklandi án þess að hafa
hlotið endanlegt svar. í Tyrk-
landi rikir nú mikið efnahags-
legt öngþveiti og einnig póli-
tiskt, og samtimis hafa at-
burðirnir i Iran haft það i för
með sér að mikilvægi aðstöðu
Bandarikjamanna I landinu
hefur vaxið um allan helming.
Bulent Ecevit forsætisráð-
herra Tyrklands sagði eftir
fund við sendimann Carters að
Bandarlkjastjórnf heföi enn
ekki svarað ótvirætt kröfum
Tyrkja um efnahagslega og.
hernaðarlega aðstoð en Tyrkir
litu á svör 1 þeim efnum sem
fyrsta skilyrði vilyrðis um
áframhaldandi aðstöðu
Bandarikjahers I landinu.
Carter álitur mjög mikil-
vægt nú að ná samningum við
Tyrki strax og einnig um
byggingu fleiri eftirlitsratsjáa
Ilandinu til að vega upp á móti
þeim sem Bandarikjamenn
misstu I tran. Að visu fullyrða
bandarlsk stjórnvöld að þeir
hafi með núverandi aðstöðu I
Tyrklandi næga möguleika á
að fylgjast með athöfnum
Sovétmanna, en Carter álltur
þó nauðsynlegt að ná sam-
komulagi strax til þess að auð-
velda baráttuna við þingið um
SALT 2 samninginn, en sex og
hálfs árs vinna gæti farið til
ónýtis segði þingið nei, sem
enn sem komið er, er allt eins
llklegt.
Ljóst er þó að þegar sendi-
maður Carters fór frá Ankara
I gær hafði ekkert miðað I
samkomulagsátt enda óllklegt
annað en Tyrkir geri sér fulla
grein fyrir aðstöðu sinni um
þessar mundir til að fá það
sem þeir vilja frá Bandarlkja-
mönnum.
Bandariskar eftirlitsstöðvar I Tyrklandi.
Flokkur Kreisky hlaut 95 þingsæti
Vín/Reuter — Þegar utankjör-
staðaatkvæða höfðu verið talin I
Austurrlki I gær kom i ljós að
sósialistaflokkur Bruno Kreisky
kanslara hafði tapað einum
manni frá þvl er búist var viö er
öll önnur atkvæði höfðu veriö
talin nema 130 þúsund utankjör-
staðaatkvæði.
Sósialistaflokkurinn hefur eft-
ir sem áður þægilegan meiri-
hluta yfir stjórnarandstöðuna
eða sjö þingsæti, hlaut alls 95
þingsæti og bætti viö sig tveim-
ur þingmönnum frá kosningun-
um 1975. Stjórnarandstaðan
hefur nú 88 þingmenn og þar af
hefur Ihaldsflokkurinn 77 þing-
sæti.
Samkvæmt stjórnarskrá
Austurrikis mun stjórn Kreisky
segja af sér I dag. Þar er þó að-
einsum formsatriði að ræða þar
sem stjórnin kemur til með að
sitja áfram.
Austurríkismaður verður
framkvæmdastjóri
Evrópuráðsins
Strasbourg/Reuter — Austur-
rlski stjórnmálamaðurinn
Franz Karasek var I gær kjör-
inn aðalframkvæmdastjóri
Evrópuráðsins með mjög
naumum meirihluta.
I Evrópuráðinu á 21 land full-
Svíar ríða á vaðið
Manila/ Reuter — Svlar urðu I
gær fyrstir þjóöa til að bjóöa
framlag sitt I sjóö, sem fjallaö
hefur veriö um að stofna á ráð-
stefnu rlkra þjóða og fátækra 1
Manila, en markmiö sjóðsins
yrði að hjálpa þróunarlöndum
við að komast inn á verslúnar-
markaöi með framleiðsiu sina.
Sænski viðskiptaráðherrann,
Hadar Cars, sem situr ráöstefn-
una bauö I gær framlag Svia til
þessa sjóðs en lét þó i ljós efa-
semdir um að Sviar gætu lagt
eins mikið fram I framtlðinni til
þessa verkefnis og ráð væri
fyrir gert I hugmyndum að
stofnun sjóðsins. Ekki er búist
við að margar aðrar þjóðir bjóöi
jafn greiðlega framlag sitt til
fyrsta áfanga sjóösstofnunar-
innar og Svíar hafa gert.
trúa og hlaut Karasek 78
atkvæði gegn 74 atkvæðum sem
sendiherra Svla I London, Olof
Rybdbeck, hlaut. Er Karasek
annar Austurrlkismaðurinn
sem hlýtur þetta embætti síðan
‘Evrópuráðiö var stofnað árið
1949. Hann mun taka við störf-
um 17. september næstkomandi
af hinum v-þýska Georg Kahn -
Ackermann.
ísraelsmenn
felldu brúð-
kaupsgestina
Carter biður þá að hætta árásum
Beirut-Tel Aviv-Washington/
Reuter — tsraelsmenn gerðu i
gærfþriðja daginn I röð, miklar
sprengjuárásir úr lofti á flótta-
mannabúMr Palestlnuaraba I
Llbanon.
Þessar aðgerðir Israels-
manna mæta nú stöðugt vax-
andi andúð og beindi stjórn
Bandarlkjanna þvi til tsraels-
manna I gær að hætta árásun-
um. I tilkynningu Bandarikja-
stjórnar var þó sagður góöur
skilningur á því að þessar að-
gerðir beindust gegn hryðju -
verkamönnum sem ósjaldan
hefðu fórnað saklausum manns-
llfum. Einnig var Israelsmönn-
um þökkuð yfirlýsing þeirra um
að þeir vildu stuðla að samein-
uðu Libanon.
Þá undirbýr nú öryggisráð
Sameinuðu þjóðanna ftind um
málið, að kröfu Llbanonsstjórn-
ar. Yasser Arafat leiðtogi PLO
hefur hótað Israelsmönnum, að
Pa le stln us kær ulið ar m u n i h ef na
þessara árása grimmilega I
landi tsraelsmanna sjálfra.
Að sögn hernaðaryfirvalda I
ísrael beindust árásir þeirra I
gær að búðum palestlnskra
hryðjuverkamanna, en stjórn-
völd i Llbanon fullyrtu, að allir
þeir, sem fórust, hafi verið
Libanonmenn er setið hafi brúð-
kaupsveislu I þann mund er
árásin var gerð.
Þróunarlöndin
gera kröfur
— á alþjóðlegri ráðstefnu um
verslun og viðskipti
Manila/ Reuter — Nú stendur
yfir mánaðarlöng ráðstefna
rikra þjóða og fátækra I Manila
á Filippseyjum og settu þróun-
arlöndin I gær fram „ofboösleg-
an” kröfulista, að sögn Reuters-
fréttastofunnar.
Segja fulltrúar þróunarland-
anna, að aðeins skorti pólitiskan
vilja til aö breyta þvl efnahags-
ástandi I veröldinni, að hin rík-
ari lönd veröa stöðugt ríkari og
hin fátækari stöðugt fátækari.
A kröfulista þróunarlandanna
eru meðal annars þessi atriöi:
Að verndaraðgerðum ríkari
þjóöa linni og þróunarlöndunum
verði gert kleift betur en nú er,
að komast inn á markaði með
framleiðslu slna. Að stuðlað
verði aö stofnun markaðs-
bandalaga um ákveðin hráefni
svo sem OPEC er fyrir olluna.
Skorður verði settar risafyrir-
tækjum, sem teygja sig með
framleiöslu sina um alla veröld.
Stórlega verði aukin framlög
rlkari þjóða til þróunarlanda,
meðal annars aukið framlag
Bandarlkjanna, Frakklands, V-
Þýskalands og Japans um 25%
næstu þrjú árin. Og mjög aukin
aðstoð við fátækustu löndin I
orkumálum.
írakar og Frakkar
skipta á olíu og
vopnum
Paris/ Reuter — trak mun inn-
an skamms undirrita 1,5 billjón
dollara kaupsamning viö
Frakkland um meðal annars 100
Mirage orrustuþotur og önnur
fullkomin vopn I skiptum fyrir
oliu, upplýsti franskur stjórnar-
talsmaður I gærdag.
Eru Frakkar um þessar
mundir að undirbúa för hátt-
settrar sendinefndar til Bagdad
til að gera út um samninga
þessa. Hafa trakar áður keypt
vopn af Frökkum, en meö
samningi þessum munu þau
vopnakaup að minnsta kosti
þrefaldast, að sögn kunnugra.
Undanfarið hafa þeir mest
byggt á sovéskum skriödrekum
og orrustu- og sprengjuflugvél-
um, en þeir vilja ekki vera of
háðir einhverju einu rlki og hafa
þvl ákveðið að dreifa vopna-
kaupunum meira en verið
hefur.
SALT 2 líklega undirritaður
í Stokkhólmi 13. til 15. júní
mm ERLENDAR FRETTIR U msjón
— Kjartan Jónasson -
WAshington/ Reuter — Banda-
rlskir og sovéskir fulltrúar hafa
nú lagt slðustu hönd á$ALT 2
samkomulag rlkjanna og voru I
gær að koma sér saman um
hvenær og hvar samningarnir
verði undirritaðir, hermdu á-
reiðanlegar fréttir I Bandarikj-
unum I gær.
Sexoghálft ár er nú liðiö frá
því samningaviðræöur um
þennan lið afvopnunar milli
risaveldanna hófust og I gær
komu saman á fund Cyrus
Vance utanrikisráðherra
Bandarikjanna og Anatoly
Dobrynin sendiherra Sovét-
rikjánna I Bandarikjunum til aö
leggja siðustu hönd á samkomu-
lagið.
Búist er viö samkomulagi I
dag um að samningurinn sé
núna i höfn og hvenær og hvar
hann verði undirritaður. Frá
Moskvu hafa þær fréttirþegar
borist, að ráðamenn þar muni
kjósa Stokkhólm sem vettvang
undirritunar meöal annars
vegna lélegs heilsufars forset-
ans. 1 sænska útvarpinu var þaö
og í gær haft fyrir satt að SALT
2 samningurinn yrði undirritað-
ur IStokkhólmi 13. til 15. júni.