Tíminn - 09.05.1979, Blaðsíða 11

Tíminn - 09.05.1979, Blaðsíða 11
10 Mi&vikudagur 9. mal 1979 Miövikudagur 9. mai 1979 11 Bændaskólinn á Hvanneyri 90 ára I Mk Mi flM SMÉ MW M M _ , » * .* ««K« i ' * - lll Ifl 1 H 0 **& >**4 ' % , ^ ^ W ; ^ : /T ''45*^ , < - x- ' UM þessar mundir er þess minnst, að Bænda- skólinn á Hvanneyri er 90 ára, en skólinn miðar — eða mælir — aldur sinn við þann dag er ungur maður úr ná- grenninu kom þangað til náms i búskap á Kross- messunni árið 1889. Hann hét Hjörtur Hans- son, siðar bóndi á Grjót- eyri i Andakilshreppi, en alla tið siðan hafa frá Hvanneyri dreifst nýjar og betri aðferðir við ýmsan búnað, eins og það gjarnan hefur verið orðað. Það var ef til vill tákn- rænt fyrir islenskan landbúnað að búnaðar- skólinn skuli halda há- tiðlegt afmæli sitt á is- köldu vor i—komið fram i mai, en landið samt enn frosið og skaflar á láglendi en hálendið hvitt af fönn. Mikiö fjölmenni var saman komiö á Hvanneyri þennan dag, ai tekiö var á mdti blaöamönnum og fleiri gestum i bókasafni sem nýflutt er f kjallara gamla skóla- stjórabústaöarins, þar sem þaö hefur hlotiö einkar vistlegt hús- næöi. Magnús B. Jónsson, skóla- stjóri ávarpaöi gesti þar, og lýsti hinum ýmsu breytingum og á- formum um uppbyggingu staöar- ins, en húsum er aö fjölga, og ver- iö er aö bæta húsakostinn til muna. Siöan er boöiö til kaffidrykkju I heimavist skólans, sem er mikiö hús, hýsir mötuneyti og heima- vist, og þar munu siöar rísa kennslustofur ogfleira. bar voru ræöur fluttar, og meöal gesta var Steingrimur Hermannsson land- búnaöarráöherra, GuÖmundur Jónsson fyrrum skólastjóri og margir fleiri auk heimamanna, kennara, rannsóknarmanna og nemenda. Bændaskólinn á Hvanneyri 1889 Þaö mun vera ætlunin aö halda 'V ív _JT ■ ' ÍOm. -:<m,-V ; .!■ ' y>‘%' ** Jm hina eiginlegu afmælishátfö skól- ans 24. júni næstkomandi, en þá veröur haldiö nemendamót og velunnarar og vinir munu einnig koma þangaö til aö minnast þessa áfanga 1 sögu skólans. - Bændaskólinn á Hvanneyri var stofnaöur 1889. Suöuramtiö rak skólann til 1907, en þá tók land- sjóöur viö rekstrinum samkvæmt fyrstu lögum um búnaöarskóla hér á landi. Landbúnaöarráöu- neytiö fer nú meö yfirstjórn skól- ans. Búvisindadeild starfar sam- kvæmt lögum um búnaöar- fræöslu, sem samþykkt voru á al- jángi 1978. Kennsla i búvisindum á háskólastigi hófst meö stofnun framhaldsdeildar Bændaskólans áriö 1947. Rannsóknastarfsemi hefur far- iö vaxandi viö skólann einkum tvo siöustu áratugina og er nú mikil- vægur þáttur I starfsemi skólans, og aö verulegu leyti undirstaöa búvisindakennslunnar. Aöal- áhersla er lögö á tilraunir f jarö- rækt, heyverkun og fóörun. 1 tengslum viö þessa starfsemi og kennsluna I Búsvisindadeild er rekin rannsóknastofa, meö aö- stööu til jarövegs- og fóöurrann- sókna. Nám viö bændadeild hefur fram til þessa veriö eins vetrar nám, en veröur tveggja ára nám • samkvæmt búnaöarfræöslulög- unum frá 1978. Arlegur námstimi veröur minnst 27 vikur og námiö þrfskipt: 1. Grunnnám meö aöaláherslu á undirstööuatriöum búfræöi og búrekstrar. 2. Verknám og verkþjálfun, er fariö getur fram jöfnum hönd- um á skólastööunum og á bændabýlum eöa öörum búum og þá undir eftirliti skólans. 3. Nám I einstökum greinum bú- fræöi og tengdum greinum. Auk búfræöi og tengdra greina skal til búfræöiprófs kenna is- lensku og stæröfræöi og nemend- um skal gefast kostur á kennslu i ensku og einu Noröurlandamál- anna. Nám til búfræöiprófs skal metiö til eininga, hverfi nemandi úr búnaöarskóla aö ööru framhalds- námi. Inntökuskilyröi f Bændadeild eru grunnskólapróf eöa jafngild menntun og eins árs störf viö landbúnaö sumar og vetur. Auk búnaöarfræöshi er lögö á- hersla á félagslega þjálfun, enda óviöa betri aöstaöa til þess en á heimavistarskóla eins og Hvann- eyrarskólinn er. Er þar bæöi um aö ræöa félagsstörf innan skólans og samskipti viö nálægar skóla- stofnanir og byggöir. Möguleikar á framhaldsnámi eftir búfræöipróf erueinkum svo- nefnt bútæknanám, sem er 1-2 ára nám, sem enn sem komiö er, er aöeins hægt aö sækja erlendis og búvfsindanám aö loknum nauö- synlegum undirbúningi öörum en bændaskólaprófi. Búvísindanám á háskólastigi er unnt aö stunda viö Búvisindadeild Bændaskólans á Hvanneyri eöa erlenda háskóla. 28% bænda búfræðikandidatar Frá þvi aö Búvfsindadeild tók til starfa 1947 hafa 117 búfræöi- kandidatar (B.Sc.) útskrifast úr deildinni. Af þeim starfa 83% viö landbúnaö, þar af 28% bændur en 50% viörannsóknir.leiöbeiningar og kennslu og 3% viö verslunar- og vinnslustöövar landbúnaöar- ins. Námiö er 3 ár, en samkvæmt búnaöarfræöslulögunum eiga nemendur kost á fjóröa námsár- inu meö sérhæfingu og þjálfun i rannsóknastörfúm. Námsskrá búvisindadeildar er fjölbreytt, en grunngreinar eru efiiafræöi, óllfræn og lifræn og lff- efnafræöi, liffræöigreinar, töl- fræöi, vistfræöi og fleiri gránar. Inntökuskilyröi eru stúdentspróf úr stæröfræöi- eöa náttúrufræöi- deild eöa samsvarandi menntun. Arlegur námstimi er allt aö 34 vikur og kennsla fer fram f fyrir- lestrum, verklegum æfingum, viöræöum, hóp- eöa einstaklings- verkefiium. Auk þessa er notaö tvivegis allt aö einum mánuöi aö sumri I verklegt nám, svo sem landmælingar, tilraunastörf, grasasöfnun og jaröfræöileiö- angra. Nemendur Búvisinda- deildarhafa lokiö framhaldsnámi (M.Sc., M.Phil., Ph.D og Lic. agro) frá háskólum i Noregi, Danmörku, Skotlandi og Banda- rikjunum og hefur þvi nám viö Búvisindadeikl hlotiö fulla viöur- kenningu fremstu búnaöarhá- skóla viöa um heim. Stórbúskapur á Hvanneyri Hvanneyri er ein stórjaröa þessa lands, og er I mynni Borg- arfjaröar. Ekki eru tök á aö lýsa öllu starfi skólans, né áformum skólans og draumum, en til aö gefa nokkra hugmynd um bú- reksturinn, eöa skólabúiö, sem starfrækt er i nánum tengslum viö sjálfan skólann, þá voru siö- astliöinn vetur settar á 50 kýr,10 kvigur I uppeldi, auk 45 geld- neyta. bá er hér um 25 kúa hjörö af Galloway-stofni, en kálfarnir gangaundir þeim fyrsta sumariö. Þessi stofn er hér til varöveislu, en ætlunin er aö bera hann saman viö þá gripi sem koma út úr nú- verandi innflutningi á holda- nautasæöi. Asettar kindur voru um 350. Þá eruaöjafnaöi um 40 hestar.flestir á vegum nemenda og til tamning- ar. 1 útihúsunum eru kenndir bú- fjárdómar, mjaltir unniö aö æf- ingum I byggingafræöi og fóöur- fræöi og kenndur vélrúningur. A landi skólans eru umfangs- miklar (ilraunir í jarörækt, beit og heyverkun. Búfénaöur, gripahús og hlööur eru notaöar viö heyverkunar- og fóörunartilraunir og bútæknileg- ar rannsóknir. Saga bændaskólans rituð Þaö kom fram á blaöamanna- fundi, sem Magnús B. Jónsson, skólastjóri á Hvanneyri, hélt í til- efni 90 ára afmælisins, aö Guö- mundur Jónsson, fv. skólastjóri á Hvanneyri, er aö ljúka viö bók um sögu skólans, sem væntanleg er innan tiöar. Einnig er margt ann- aö aö gerast er varöar menningu og störf staöarins. 1 vor veröa 30 ár liöin frá þvi fyrstu búfræöikandidatarnir út- skrifuöust á Hvanneyri, en til þessahafa eins ogáöur sagöi, 117 manns lokiö þessu námi. Fýrir nokkrum árum var tekin sú ákvifröun aö varöveita gamla staöinn á Hvanneyri og þá hafist handa um nauösynlega endur- byggingu húsa. Lokiö er viö aö breyta fjósinu og nú er veriö aö skipta um þak á fjóshlööunni. Einnig hafa veriö geröar miklar endurbætur á gamla skólastjóra- húsinu, sem þó er ekki aö fullu tokiö. Búiö er aö taka i notkun kjallarann (gamla mötuneytiö) fyrir bókasafn skólans, sem áöur bjó viö mjög þröngan húsakost. Bókasafniö telur 5-6000 bindi, auk timarita, og læröur bóka- safnsfræöingur annast um þaö, sér um skrásetningu og annast útlán. Þar er einnig lesaöstaöa. Fyrir aökomumenn er Hvann- eyri sambland af stórjörö, bújörö og þorpi. Þar eru margar vis- indastöövar, starfsmannahús, og dýralæknisbústaöur, eöa aösetur dýralæknisins i héraöinu. Engin hitaveita Þaö vekur athygli aökomu- manns, aö hitaveita er ekki á Hvanneyri, og er staöurinn þvi einn fárra fróöskaparsetra og skóla, sem ekki eru byggöir viö heitar lindir og jaröhita, þvi yfir- leitt eru slikar stöövar hitaöar meö jarövarma. Hvanneyri er þvl hituö meö oliu, en samt eru aöeins 4-5 kíló- metrar i heitar laugar i Andakil (mælt meö augunum). Þangaö þyrfti aö sækja vatn, ekkiyfir lækinn, heldur myndu þá skapast margháttabir möguleik- ar aörir, sem of langt er upp aö telja hér. Heimsókn blaöamanna var mjög til fróöleiks og áttu menn þarna ágæta siödegisstund meö staöarmönnum og þáöu góöar veitingar. JG tók saman. Magnús B. Jónsson, skólastjóri á Hvanneyri. Steingrlmur Hermannsson landbúnaöarráöherra I hópi gesta. Meöal gesta voru óskar Hjartarson og systir hans Kristtn Hjartardóttir, en faöir þeirra var fyrsti nem- andinn á Hvanneyri, kom þangaö á Krossmessunni fyrir 90 árum. Viö hliö þeirra situr Guömundur Jónsson, fv. skólastjóri á Hvanneyri, en hann er um þessar mundir aö ijúka bók um sögu skólans frá upphafi. Byggingavörudeild Sambandsins auglýsir SMIÐAVIÐUR 50x125 Kr. 661,- pr. m 25x150 Kr. 522,- pr. m 25x100 Kr. 348,- pr. m UNNIÐ TIMBUR Vatnsklæöning 22x110 Kr. 3.916,- pr. m2 Panill 20x108 Kr. 6.080,- pr. m2 ” 20x136 Kr. 5.592,- pr. m2 Gólfborö 29x90 Kr. 5.867,- pr. m2 Gluggaefni Kr. 1.260.- pr. m Glerlistar 22m/m Kr. 121,- pr. m Grindarefni og listar 45x115 Kr. 997,- pr. m ♦ * ** 45x90 Kr. 718,- pr. m »> t» 35x80 Kr. 492,- pr. m 30x70 Kr. 438,- pr. m »* *» 30x50 Kr. 378,- pr. m ** *» 27x40 Kr. 300,- pr. m *» 27x57 Kr. 324,- pr. m 25x60 Kr. 228,- pr. m ** »» 25x25 Kr. 106,- pr. m ** 22x145 Kr. 516,- pr. m * * 21x80 Kr. 398,- pr. m » » 20x45 Kr. 192,- pr. m 15x22 Kr. 121,- pr. m Múrréttskeiöar 10x86 Kr. 168,- pr. m Þakbrúnarlistar 15x45 Kr. 156,- pr. m Bllskúrshuröakarmar Kr. 1.210,- pr. m SPÓNAPLÖTUR 9 m/m 120x260 Kr. 3.047,- 12 m/m 120x260 Kr. 3.305,- 15 m/m 120x260 Kr. 3.664,- 18 m/m 120x260 Kr. 4.178,- 25 m/m 120x260 Kr. 6.416,- LIONSPAN SPONAPLOTUR 3,2 m/m 120x255 Kr. 1.176,- LIONSPAN SPÓNAPLÖTUR, VATNSLÍMDAR, HVÍTAR 3,2 m/m 6 m/m 8 m/m 9 m/m 120x255 120x255 120x255 120x255 Kr. 2.098,- Kr. 3.193,- Kr. 3.973,- Kr. 4.363,- AMERISKUR KROSSVIÐUR, DOUGLASFURA, STRIKAÐUR 11 m/m 122x244 Kr. 8.395,- 4 m/m STRIKAÐUR KROSSV. m/ VIÐARLÍKI Oiive Ash 122x244 Kr. 3.566,- Eariy birch 122x244 Kr. 3.566,- Key West Sand 122x244 Kr. 3.566,- SPÓNLAGÐAR VIÐARÞILJUR Coto 10 m/m Kr. 4.760,- pr. m2 Antik cik finline 12 m/m Kr. 5.456,- pr. m2 Hnota Finline 12 m/m Kr. 5.456,- pr. m2 Rósaviöur 12 m/m Kr. 5.456,- pr. m2 Fjaörir GLERULL Kr. 139,- pr. stk 5x57x1056 Kr. 688,- pr. m2 STEINULL 5x57x120 Kr. 1.082,- pr. m2 7,5x57x120 Kr. 1.608,- pr. m2 10x57x120 Kr. 2.134,- pr. m2 ÞAKJÁRN. BG 24 6 fet Kr. 1.962,- 3,3 m Kr. 4.490,- 7 fet Kr. 2.290,- 3,6 m Kr. 5.389,- 2,4 m Kr. 3.593,- 4,0 m Kr. 5.988,- 2,7 m Kr. 4.042,- 4,5 m Kr. 6.737,- 3,0 m Kr. 4.491,- 5,0 m Kr. 7.485,- Getum útvegaö aörar lengdir af þakjárni, allt aö 10,0 m meö fárra daga fyrirvara. Verö pr. 1 m kr. 1.664,-. BÁRUPLAST 6 fet 8 fet 10 fet BÁRUPLAST, LITAÐ 6 fet Kr. 8.035,- ' SÖLUSKATTUR ER INNIFALINN í VERÐINU. Kr. 7.603, Kr. 10.138,- Kr. 12.672, Byggingavörur Sambandsins Arm.ula.29 Simi 82242

x

Tíminn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tíminn
https://timarit.is/publication/50

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.